Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 16 HAZİRAN 2009 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Kul Hakkı soner@cumhuriyet.com.tr En son ahlak dini İslamda kul hakkının çok önem- li olduğunu bilmek için din bilimcisi olmaya gerek yok. İşin içine siyaset karışınca, dincilik, din üzerinden si- yaset yapılınca, besbelli ipin ucu kaçıyor. Kul hak- kını umursayan yok... İnsan hakkı ihlalerinde sicili çok kabarık İran İslam Cumhuriyeti’nde, son seçimler sonrası işlenmeye baş- layan ağır insan hakları ihlalleri, suçlarının boyutla- rını sezinleyebilmek için bir-iki günün haber ve fotoğraf karelerine şöyle bir göz atmak yeterli. Batı dünyası seçimler öncesi Batı medyası ağırlıklı yayımlanan ha- berlerden esinlenerek çok fazla havaya girmişlerdi. İktidar değişikliği, Batı yanlısı iktidar, demokratik açı- lımlar umutları yeşertilmişti. Şimdilerde tam tersi ge- lişmeler öne çıkarılıyor... Doğrusu şeriatı sorgulamayacak, sadece emper- yal çıkarlar ilişkileri içinde Batı’ya, en çok ABD’ye da- ha yakın görünecek bir iktidarla ne kadar demokra- tik, insan hakları açılımı olacaktı kuşkuluyum. Em- peryal düzenle uyumlu insan hakları, demokrasinin ayaklar altında olduğu pek çok şeriatla, diktatörlük- le yönetilen ülkelerdeki ağır insan hakları ihlallerine duyarsızlık ortada... Kırmızı, turuncu karanfil darbeleri benzeri, de- mokrasi, halk hareketleri ile yaratılan rejim değişik- liklerinin, daha sonraki gelişmelerle halklarına ne öl- çeklerde insan hakları, demokrasi getirdikleri de mey- danda. Biçimsel sandığın gelmesi, pastanın payla- şımı, emperyal çıkarlar sömürüsü katlandığında halklar için geçerli bir anlam kazanamıyor. Eşitlik, sos- yal paylaşım, çalışma hakkı, sosyal güvenlik, eğitim hakları ortadan kalkınca, kitleler bir insan ömründe çok ağır yoksullaşma, yoksunlaşma uçurumuna düşürülünce, Ukranya, Macaristan örneklerinde ol- duğu üzere devletlerinin bile iflası ilan edilmiş oluyor... Bugün ben dünyadan ülkemize, dahası bire bir ya- kın çevremize dönerek “kul hakkı”başlığnı atmama neden olan son sıradan gelişmelere geçmek istiyo- rum... Dünkü gazetemizde iç sayfalarda yer alan, tel- evizyon, medya haberlerinde yer bulamayan “Yurt- kuran hastaneye kaldırıldı” başlıklı habere takılı kal- dım. Eski Uludağ Üniversitesi Rektörü Prof. Mustafa Yurtkuran’ı 68’li yıllardan öğrenci lideri olarak tanı- rım. Uludağ Üniversitesi’ne, Bursa’ya katkılarını kim yadsıyabilir ki? Bilim insanı, toplumsal sorumluluğu olan aydın olarak yaşamın her alanıyla ilgili, her alan- da topluma katabildikleri için koşturulmuş bir ömür. Doktor olduğu halde çok fazla sağlık sorunu yaşa- mış, konumu biline biline tutuklanmıştı. İddianame- si henüz hazır değil, ancak delilleri karartması durumu da olabilecek gibi değil... Ergenekon davası kapsamında pek çok sanık için geçerli olduğu üzere, yargısız infazla yüz yüze olduğu tartışılmazlardan... Pek çok hukuk, insan hakkı ilkesi çiğnenerek, mahkeme kararından önce, zorunlu ol- mayan bir halde ceza niteliğinde tutuklanma gün- demde. Yine Ergenekon davasının pek çok sanığı için geçerli olduğu üzere, yaş ve sağlık sorunları bağ- lantılı yargısız, mahkeme sonuçlanmadan gerçek- leştirilen hapis cezası ile sağlığı tehdit altında. Tıb- bi raporlarla sabit haberde yer alan bilgilere göre, kan- ser ameliyatı geçirdikten sonra, ışın tedavisi görmesi gereken bir süreçte, bu tedavinin yapılamadığı bir tutukluluk hali geçirdi. Ayrıca kalp krizi riski çok yük- sek, birçok başka hastalığı da var. Şimdi hastane- de tetkikleri yapılıyor... Prof. Erol Manisalı’nın başına geldiği üzere, kat- lanmış hastalıkların cezaevi koşullarında ağırlaşma- sı sürecinden sonra, geçirdiği bir kanser ameliyatı- nın ardından, sağlık nedeni ile zorunlu tahliye kara- rı çıkarsa, Manisal Hoca’da olduğu üzere “sevindim” diyebilecek miyiz? Prof. Türkan Saylan’a hastalığı- nın en ağır aşamasında, en acılı tedavi günlerinde ya- şatılanlara ne diyeceğiz? Hastanelerde sürünen da- ha kaç bilim insanı var, listeyi sıralamanın bir anla- mı var mı? Doğrusu Kuddusi Okkır’ın eminim açıl- mış davalar sonucunda infazcılarının hesap vere- cekleri, apaçık hastalığının ilerlemesine, ölümünün hız- landırılmasına yol açan gelişmeler, idari sorumsuz- lukların ders olacağını ummuştum. Okkır olayından sonra yargısız infaz, sağlıkla oynanan hallerde daha özenli olunacağını sanmıştım. Ne gezer? Dini değerlerle uzaktan yakından ilişkisi olamayacak, din üzerinden siyaset yapan, çıkar sağ- layan, onların ölçüleri ile dinsizlerden çok daha gü- nahkâr oldukları tartışılmaz İslamcı cemaatten geçinen kimi kişilerin söyledikleri kulaklarımda; hastalıklar ve ölümler karşısında vicdansız seslerin, yorumların bi- ni bir para. Bu nasıl kirlenme, nasıl kin böyle!.. Kirli vahşi çıkar düzeninin emrinde olmak, emperyalizim uşaklığı din ahlak tanımıyor. Emperyalizmin çıkarla- rına hizmet eden, insan hakları gündemli gibi görü- nen, dincilik, ırkçılık üzerinden siyasetler de aynı kir- li kabın içinde aynı ölçeklerde kirleniyor... İnsan hak- kı, kul hakkı umursanmıyor... Toplam bin yataklı proje; spa kon- septi üzerine kuruldu. Deniz için- de ise Dubai’deki Burj Dubai’ye benzer bir otel de yer alacak. Türkmenistan’da Antalya yaratılacak MURAT GÜLDEREN TÜRKMENİSTAN - Türk müteah- hitler, Türkmenistan’õn turizm kapasite- sini bir günde yüzde 25 arttõrdõ. Hazar De- nizi kõyõsõndaki Avaza Turizm Bölge- si’nde Türk müteahhitlerce inşa edilen toplam bin yataklõ 5 otel hizmete girdi. Türkiye Seyahat Acentalarõ Birli- ği’ne (TÜRSAB), Antalya’yõ örnek alan bölgede otel görevlilerini yetiştir- mesi için teklif geldi. Türk şirketleri İçka- le, Sehil, Polimeks ve Delta İnşaat şir- ketleri tarafõndan ya- põlan ve toplamõ 1 mil- yar dolarõ aşan yatõrõmla ülkenin 4 bin yatak olan kap- asitesine bin yatak daha eklendi. Türkmenistan’da vizyon projesi kap- samõnda, Hazar Denizi kõyõsõndaki Ava- za Bölgesi’nde kurulmaya başlanan tu- rizm merkezinin ilk etabõ Devlet Başka- nõ Gurbanguli Berdimuhammedov’un katõldõğõ törenle kapõlarõnõ açtõ. Yapõmõ- na 2 yõl önce başlanan turizm bölgesinin ilk etabõnda; 5 yõldõzlõ otellerin açõlõşõnõ gerçekleştiren Berdimuhammedov, pro- jenin 2011’de tamamlanacağõnõ söyledi. Berdimuhammedov, konuşmasõnda Türkmenistan Hükümeti’nin, 1 milyar do- larõ aşan yatõrõm tutarõyla hayata geçiri- len bu projeye yabancõ yatõrõmcõ çekmek amacõyla vize, vergi, gümrük konularõn- da birçok kolaylõklar getirdiğini kay- detti. Turizm Bakanõ Ertuğ- rul Günay, Türkmenis- tan Devlet Başkanõ Berdimuhammedov’la sõcak bir görüşme yaptõklarõnõ belirtti. Günay, Berdimu- hammedov’un kendisine Türk işadamlarõnõn bugüne kadar 8 otel yaptõğõnõ, 4’ünün açõldõğõnõ, kalanlarõnõn da bağõmsõzlõk bayramõnda açõlacağõnõ söylediğini ak- tardõ. TÜRSAB Başkanõ Başaran Ulu- soy, Türkmen yetkililerin kendilerinden turizm meslek lisesi kurmasõnõ talep et- tiğini kaydederek lise kurmak yerine öğretmen göndermeyi tercih edecekleri- ni dile getirdi. Koç Holding’ten ‘Ülkem İçin Kulubü’ Ekonomi Servisi - Koç Holding, 2008 yõlõnda 7 bölgede toplam 7 ‘Ülkem İçin Ormanõ’ oluşturdu- ğu ‘Ülkem İçin Projesi’ kapsamõnda, projenin ye- reldeki takipçileri olan bayilerini ‘Ülkem İçin Ku- lübü’ adõ altõnda topladõ. Geçtiğimiz yõl toplam 700 bin fidan dikerek 7 orman oluşturan ve 10 ilde TE- MA işbirliği ile çevre duyarlõlõğõnõ yaymak üzere ço- cuk ve gençlere yönelik eğitim faaliyetlerinde bu- lunan Koç Holding, Ülkem İçin Kulübü aracõlõğõy- la bu eğitim çalõşmalarõnõ Türkiye’nin dört bir ya- nõna yaymayõ hedefliyor. 81 ilden gelen Ülkem İçin Elçileri’nden oluşan Ülkem İçin Kulübü, ilk top- lantõsõnõ Ali Y. Koç’un liderliğinde Nakkaştepe’de gerçekleştirdi. Koç, “Ülkem İçin Kulübü, Türkiye’nin her köşesinde sosyal sorumluluk bilincinin yayõlmasõ için çok önemli bir fõrsat” dedi. Visa Europe’den İDO’ya ödül Ekonomi Servisi - Visa Europe, Denizbank iş- birliği ile gerçekleştirilen İDO’nun ulaşõmda temassõz ödeme konusundaki uygulamalarõnõ ödüllendirdi. İs- tanbul Deniz Otobüsleri A.Ş. (İDO) Genel Müdürü Ahmet Paksoy, ödül töreni nedeniyle düzenlenen top- lantõda şu anda sõnõrlõ sayõda iskelede bulunan te- massõz kart uygulamasõnõ yaygõnlaştõrmayõ düşün- düklerini bildirdi. Paksoy, denizi İstanbul’da fõrsat olarak gördüklerini ve bu fõrsatõ değerlendirerek İDO’yu bu noktaya getirdiklerini söyledi. İstanbul’da temassõz kart gibi, teknolojik anlamda birçok projeyi uygulamaya koyduklarõnõ belirten Paksoy, bu uy- gulamalar sayesinde 5 yõl içerisinde yolcu sayõsõnõ 11 milyondan 102 milyona çõkardõklarõnõ ifade etti. Türkmenistan’da İçkale, Sehil, Polimeks ve Delta İnşaat şirketlerinin yaptõğõ, toplamõ 1 milyar dolar yatõrõmla bin yatak kapasiteli oteller kuruldu. Bakan Babacan: Borçlu vatandaşlarõn yarõsõ, aylõk 37 lira taksitlerle borçlarõnõ kapatma olanağõ bulacak Kart batõklarõna yeni ayarTemerrüde düşen 1 milyon 301 bin kredi kartõ borçlusu var. 31 Mayõs itibarõyla temerrüde düşen 874 bin 657 borçlu bu düzenlemeden yararlanabilecek. ANKARA/İSTANBUL (Cumhuri- yet) - Hükümet, Başbakan Tayyip Er- doğan’õn üç ay önce “Kredi kartının mağduru olmaz. Kredi kartıyla borç- lananlara dürüst gözüyle bakmam” dediği kredi kartõ borçlularõna af getiriyor. Temerrüde düşen kredi kartõ borçlarõna yeniden yapõlanma geliyor. 31 Mayõs 2009 tarihi itibarõyla temerrüde düşen 1 milyon 301 bin kredi kartõ borçlusu ve 874 bin 657 kart sahibi yeniden yapõlandõr- madan yararlanõp ister peşin, ister taksit- le borcunu ödeyebilecek. Devlet Bakanõ Ali Babacan’õn açõkladõğõ mali piyasala- ra yönelik mini pakette temerrüde düşen kredi kartõ borçlarõnõn yeniden yapõlandõ- rõlmasõ, asgari ödeme tutarõ ve kredi kart- larõ limitine yönelik düzenlemeler getiren Kredi Kartlarõna İlişkin Yasa Tasarõsõ’yla, döviz cinsi kredi kullanõmõna ilişkin dü- zenleme bulunuyor. * 31 Mayõs 2009 itibarõyla ödeme ihta- rõ çekilmiş, icra takibi başlatõlmõş ya da banka tarafõndan “takip olunan krediler” grubundan sõnõflandõrõlmõş kredi kartõ borçlarõ, yeni düzenlemeye ilişkin yasanõn yayõmlanmasõndan itibaren 60 gün içinde başvurulmasõ halinde, yüksek oranlara çõkan temerrüt faizi yerine, bankalarõn 3 aya kadar vadeli mevduata uyguladõklarõ faiz oranlarõnõn ağõrlõklõ ortalamasõ üze- rinden faizlendirilecekler. * Peşin ödemede bu tutar esas alõnacak. Taksitle ödemede ise bu tutar 6 aylõk va- de için 1.04, 12 ay için 1.08, 24 ay için 1.18, 36 ay için ise 1.26 ile çarpõlarak he- saplanacak. * Buna göre Kasõm 2008’de temerrüde düşmüş bin TL’lik bir borç, aylõk yüzde 5’lik temerrüt faizi ile 1300 TL’ye çõk- mõşken, yeni düzenlemeye göre peşin olarak 1081 TL 20 Kuruş şeklinde öde- necek. Aylõk taksit tutarõ, 6 aylõk vadede 187.41 TL, 12 ayda 97.31 TL, 24 ayda 53.16 TL, 36 ayda ise 37.84 TL olacak. * Yõllõk kredi kartõ kullanõm bedeli, kul- lanõm limiti 3 bin 500 TL’ye kadar olan kartlar için 35 TL’ye kadar olacak, bunun üstü için yüzde 1’i geçmeyecek. Devlet Bakanı Babacan’ın başkanlığında Başbakanlık Binası’nda düzenlenen toplantıya Mer- kez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakcı, BDDK Başkanı Tev- fik Bilgin, Bankalar Birliği Başkanı Ersin Özince katıldı. A li Babacan, yeni yapõlan- dõrmada, bankalarõn orta- lama olarak uyguladõğõ 3 aylõk mevduat faizinin baz alõndõ- ğõna dikkati çekti. Mayõs 2006’dan itibaren ödenemeyecek duruma düşmüş 1000 liralõk kredi kartõ bor- cu 3 yõlda 1.502 lira oluyor. Eğer kredi kartlõ borçlusu, kanun çõktõktan sonra 60 gün içinde baş- vurup bunu defaten ödemek isterse 1.502 lira ödüyor ve borcu kapa- nõyor. Her türlü takip bitiyor. Bunu 6 ay- da ödemek isterse, borç 1.562 li- ra oluyor. Borç 260 liralõk aylõk taksitler halinde ödeniyor. Eğer 36 ayda ödemek isterse, aylõk taksit 52 lira oluyor. Kasõm 2008’de borca düşen biri- nin aylõk yüzde 5’lik gecikmeyle borcu 1.081 lira oluyor. 36 aya ka- dar aylõk 37 liralõk taksitlerle bu borcu ödemek mümkün olacak. Babacan “Yeni düzenleme ile tüketicilerin yurtiçinden ve yurt- dışından sadece döviz cinsin- den değil, dövize endeksli kredi kullanmalarının da önüne geçi- yoruz” dedi. Babacan, ÖTV ve KDV indiriminde mevcut uygu- lamanõn bugün sona ereceğini anõmsatarak “ÖTV’de hiçbir şey eskisi gibi olmayacak” dedi. Toplantõya katõlan Türkiye Ban- kalar Birliği Başkanõ Ersin Özin- ce de, kredi kartlarõndan kullanõm bedeli alõnmasõnõ “Eğer kredi kartlarından ücret alınmazsa, çok ciddi büyüme ihtiyacı olan bu sektörün mutlaka kârlılığı başka yerden alacağını düşün- mek gerekir. Özetle yararlanan bir hizmet karşılığı masraf alın- mamasını, ücret ödenmemesini düşünmek serbest piyasa eko- nomisi açısından da gerekli de- ğildir” diye açõkladõ. Kurtulmak isteyentüketiciye cazip fırsat Bankalararasõ Kart Merkezi Yönetim Kurulu Başkanõ Hasan Ünal: Yeni uy- gulama ile gelinen nokta, bankalardan çok daha fazla müşterilerimizi mutlu edecek. Borçlarõn yapõlandõrõlmasõ konusunda önerilen formülün müşte- rileri ciddi biçimde teşvik edici sevi- yede olduğunu düşünüyorum.  DenizBank Finansal Hizmetler Grup Başkanõ Hakan Ateş, ticaret hayatõnda en az borçlu kadar alacaklõyõ da ko- rumak ticaretin gereğidir. 3 milyar problemli krediden bahsediyoruz. Bunlarõn tasfiyesine yönelik bazõ çö- züm önerileri var. Zaten kanunla bir- likte belli tedbirler alõnmõştõ.  Tüketiciler Birliği Genel Başkanõ Na- zım Kaya: Yasa en kõsa zamanda çõ- karõlmalõdõr. Bu şekilde hem icra iş- lemleri azalacak hem bankalara kay- nak akõşõ olacak hem de kredi kartõ tek- rar kullanõma açõlõrsa tüketici tekrar alõşveriş yapacaktõr. Bu taksitlendir- menin ardõndan kredi kartõ limitlerinin de mutlaka düşürülmesi gerekiyor.  İstanbul Ticaret Odasõ Başkanõ Murat Yalçıntaş: Kredi borçlarõna getirilen ödeme kolaylõğõ sayesinde, çok önem- li bir kesim gelecek için daha umutlu olacak. Aynõ zamanda bankalar da ta- kipteki alacaklarõnõn büyük bir bölü- münden kurtulabilecekler.  Tüketici Dernekleri Federasyonu Ge- nel Başkanõ Ali Çetin: Düzenlemeyi genel anlamda olumlu bulduk. Ancak kredi kartõ kullanõcõlarõnõn belli bir bi- linç eğitiminden geçirilmesi gerekiyor.  Ankara Giyim Sanayicileri Derneği Başkanõ Canip Karakuş: Düzenle- menin tüketici ayağõ tamam, ancak re- el sektör ayağõnda eksik var. Krizi aş- mak için bankalar tüketici kadar şir- ketlere de yaklaşmalõ. Aylık 37 liralık taksitle borç bitecek OLUMLU KARŞILANDI