Katalog

10 20 ARALIK 2009/SAYI 1239 YEMEK MUR.AT SAYIM Uzun geceler, baharatlı çörekler Zimtsterne Zimtsterne, tarçınlı yıldızlar demek. Bu tarif kolay gözükse de maharet gerektiriyor. Çörek karışımı içinde un olmadığından fazla yapış yapış oluyor. Eğer hamuru açmakta ve çörek kalıbı ile kesmekte zorlanırsanız ya da açıkça üşenirseniz gene de vazgeçmcyin. Moralinizi bozmadan devam edin ve kanşımı yağh kâğıt üzerine kaşıkla top top koyun. Böylece yıldızlar yerine dolunaylannız olacak, sofranızda yıldızlar ışıldamasa bile damağınızda yıldızlar çakacaktır. 3 yumurta akı 1 tutam tuz 250 gr. pudra şckeri 1 çorba kaşığı limon suyu 300 gr. badem 2 çorba kaşığı tarçın 1 limonun sadece sarı kabuğunun rendesi. Bademi iç zarını ayıklamadan ince çekin. Yumurta akını bir fiske tuz ile sertleşinceye kadar çırpın. Çırpmaya devam ederek pudra şekerini ekleyin. Kanşımın 1/3'ünü ayırın. Kalanına tarçın, badem ve limon rendesi ve suyunu ekleyin. Kanştırarak hamur haline getirin. Unlanmış bir zeminde lcm. kalınlığında açın ve yıldız şeklinde kalıplarla kesin. Yağh kâğıda dizin ve kalan çırpılmış yumurta akı kanşımını her bir yıldızın üzerine yayın. 150 derece fırında 20-25 dakika kadar pişirin. • AYLİN^ÖNEY TAN Y ılın en uzun, en karanlık gecelerini yaşıyoruz. Aralık sonu kış mevsiminin en kasvetli ayıdır. Hava soğuk, doğa ölüdür. Giderek bastıran karakış bu dönemi iyiden iyiye zorlaştırır. Aralık ayınm sonuna doğru Isa'nın doğuşunun kutlandığı Noel bayramı bu geçmek bilmeyen kasvetli dönemi bambaşka bir havaya döndürür. Noel kutlamalarının kökü Hıristiyanlığın doğuşundan çok daha eski dönemlere dayanıyor. Doğa güçlerine tapan Pagan toplumlarda mevsim döngüleri çok önemliydi. Günlerin kısacık, gecelerinse upuzun olduğu kış gündönümü zamanı karakış günlerine dayanmak ve doğanın yeniden canlanacağına dair inancı pekiştirmek için türlü kutlamalar yapılırdı. Bahar beklenirken Orta ve Kuzey Avrupa ülkelerinde evler'kiş boyu yeşilliğini köruyan çam dah, ökse otu gibi bitkiler ile süslenirdi.^Kökeni mühtemelen böyle bir geleneğe dayanan Noel ağacı süsleme âdeti bu karanlık geceleri bayram yerine çeviriyor. Noel öncesi günlerde, neredeyse bütün Avrupa kentlerinde, ama en çok Almanya ve Avusturya'da bırbirinden güzel ışıl ışıl Noel pazarlan kuruluyor. Noel gecesine yaklaşan günler giderek yükselen bir heyecan taşıyor. Noel gecesinin bekleyişindeki bu döneme Almancada "Advent" adı veriliyor. "Advent", Latince "Adventus" ya da "ad-venire" yani "gelmekte, yaklaşmakta olan" anlamına geliyor. Isa'nın doğumunu müjdeleyen 24 Aralık Noel gecesinden önceki dört pazar günü "Advent" günleri olarak kutlanıyor. Evde sofraya veya sehpa üzerine dört mum dikili bir çelenk, yani "A^yentskranz" konuyor. Noel'e yaklaşan her hafta sonu mumlardan biri yakıhyor. Aileler bir araya geliyor, mum ışığında bol baharatlı Noel çörekleri yenip, sıcak şarap içiliyor. *L •&* En köklü, en şenlikli, en şıkırtılı pazarlar kuşkusuz Almanya'dadır. AlmanNoelpazarlarının geçmışi öldukça eskilere gider. Dresden kentinde 1434 yılındanberi kurulan Striezelmarkt en ünlülerinden bıridir. Ancak kayıtları 1393'e uzanan Frankflırt pazan ve 1384'te kurulan Bautzen pazan başlangıcı daha da gerilerc dayanır. 1628 tarihlı Nürnberg pazan ise en güzeHerinden bıri kabul edilir. Bu pazarlan özel kılan ise bulunduklan kente özgü yiyecekler ve çöreklerdir. Bazılan yapıldıkları şehrin adıyla anılır, adlan o kent ile adeta özdeşleşir. Dresdner Stollen, Nürnberger Lebkuchen, Aachen Printen gibi çörekler kentlerinin adını hem akıllara, hem damaklara kazır. Noel dönemine tartışmasız damgasını vuran çörek ise kuşkusuz ballı baharatlı yassı bir çörek olan "Lebkuchen". Latince yassı anlamma gelen "libum" kelimesinden türediği sanılıyor. tçine konan baharatlann kanşımıyla son derece özel bir lezzet ortaya çıkıyor. Başta zencefıl olmak üzere tarçın, karanfıl, kakule, kişniş, yıldız anason, muskat, muskat çiçeği, yenibahar, portakal ve limon kabuğu kanşımı Lebkuchen baharat kanşımı Noel ile özdeşleşen bu vazgeçilmez ve unutulmaz tadı oluşturuyor. Bal ve tereyağının birlikte ısıtılıp yumurta, un ve baharatlar ile kanştmlmasından yapılan çörekler haftalar hatta aylar öncesinden hazırlanıyor, bekledikçe lezzeti olgunlaşıyor, güzelleşiyor. Bu eşsiz lezzet 16. yüzyılda Nürnberg civarlannda gelişmiş. Doğu'dan gelen ticaret ve baharat yolları üstünde önemli bir konumda olan Nürnberg kentinin manastırlan bu lezzetin beşiği olmuş. Nürnberg ormanlannda ancılık yapan Zeidler loncasının ürettiği bal ile Doğu'nun baharatlan birleşince ortaya eşsiz bir lezzet çıkmış. Ortaçağ döneminde Tann'nın dünyayı yarattığı yedi güne atfen yedi baharat kuüanılırmış. Lebkuchen genellikle çay tabağı büyüklüğünde yassı Ve yuvarlak oluyor. Kartpostal büyüklüğünde dikdörtğen olanlan da var. En popüler türü ise yemekteV çok seyirlik olan kalp biçimindeki Lebkuchenherzen. tşin ilginç yani Nürnberg menşeli çörek kendi kentinde bambaşka yapılıyor. 'Elisen Lebkuchen' adı verilen Nürnberg çöreklerinde bal ve un yok. Çırpılan yumurtaya şeker, baharat ve çekilmiş badem gibi diğer malzemeler ekleniyor. Üstleri ise ince bir kat şeker cilası veya çikolata ile kaplanıyor. Bu çörekler diğerlerinden çok daha yumuşak ve latif oluyor. Noel çörekleri bin bir türlü şekilleriyle Noel ağaçlannda parıldayan süsler gibi sofraları süslüyor, mis gibi baharat kokulanyla damaklan şenlendinyor. Benim gönlümde ise Noel çöreklerinin en nefısi olan tarçın kokulu yıldızcıklar çam ağacının en tepesindeki yıldızlar gibi ışıldıyor. Giderek artan soğuklarda bir tutam baharat içimizi ısıtabilir. Dışanda kar yağarken baharatlı bir çörekten sıcak ne olabilir? • aylinoneytan@yahoo.com ,iîımarclc muratsayin2005@gtnail.com B.IIR.I L.EiR.I FUIFAT MHJTLU 'n—-,i» awHiı/ttJ jf~-~«~^^ u... .), >IX.W»»hi *di\ (rifatmutlu@gmail.com) Anadolu yakasına da organik pazar ŞİRİN GÜVEN I stanbul Anadolu yakasında oturanlara müjde! Sonunda sizin de bir organik pazannız oluyor. Kartal Belediyesi ve Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği işbirliğiyle bugün Kartal sahilinde açılan pazarda yüzde yüz organik gıda bulabileceksiniz. Yani artık sağlıklı, GDO'suz, hormonsuz, kimyasal kullanılmadan yetiştirilmiş, doğal sebzc ve meyvelen nereden alacağim derdi ortadan kalkıyor. Buğday Demeği ve Kartal Belediyesi işbirliğiyle Anadolu yakası sonunda organik pazanna kavuştu, Kartal sahilinde her pazar günü kurulacak olan ekolojik pazar sağhkh gıdaya ulaşmak isteyenler için birebir. Buğday Demeği, 4 yıl önce Türkiye'nın ılk ekolojik pazannı Şişli Belediyesi ortakhğı ile Feriköy'de kurmuştu. Uzun zamandır Anadolu yakasında bir ekolojik pazar açmak için beledıyelerle görüşen Buğday Derneği sonunda Kartal Belediyesi'yle anlaştı ve çahşmalan tamamladı. Kartal'daki organik pazarda ekolojik sertifikalı meyve ve sebzelerin yani sıra pek çok başka sertifikalı ürün de olacak. Pamuktan makamaya, ekmekten bakliyata, temizlik malzemelerinden şampuana ve tekstil ürünlerine kadar birçok çeşit pazarda satılacak. Kartal ekolojik pazan, Anadolu yakası için sadece sağlıklı bir ahşvenş alanı değil, aynı zamanda sürdürülebilir yaşam için bir çekim merkezi olarak tasarlandı. Pazar alamna kurulu, içinde ısıtma ve soğutma sistemleri bulunan çadırda tüm yıl boyunca ekolojiyle ilgili sohbetler, sürdürülebilir yaşam atölyelen, sanat etkinlıklen ve konserler gerçekleşecek. Yani şehirde sürdürülebilir bir yaşam kurmak isteyenler pazardaki etkinliklerden yararlanabilecek. Pazarın açılışı bugün Şehnaz Sam ve Murat Teker konserleri ile yapılacak. Ebru Ayarcı yönetiminde Algo-Ritmo Perküsyon Grubu da pazara renk ve ses katacak. Gün boyu yapılacak etkinlikler pazara gelen ziyaretçıleri hem eğlendirecek, hem de bilgilendirecek. "Artık Kumaşlardan Bez Çanta Dikme Atölyesi" naylon poşetlerin dünya için ne kadar zararlı olduğunu bir kez daha hatırlatacak. Çocuklann yaratıcılıklannı kullanarak el yapımı oyuncaklar yapabilecekleri ve sonra onlarla oynayarak güzel zaman geçırebılecekleri "Tahtalar ve Ipler Oyuncak Atölyesi" de pazan canlandıracak. Aynca gün içerisindeki ekolojik ürünlerden oluşan ikramlar ve dans gösterileri de pazar açılışını bir kutlamaya dönüştürecek. Bu arada Buğday Derneği "%100 Ekolojik Pazarlar" Proje Koordinatörü Batur Şehirlioğlu, ekolojik pazarlann yaygınlaşması için hem îstanbul hem de Türkıye'nin diğer şehirlerinde çalıştıklarını ve belcdiyelerle görüştüklerini söyledi. Yani Buğday Derneği'nin katkılanyla sağlıklı ve temiz gıdaya ulaşmak giderek daha kolay hale gelecek. •