Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: CUMHURÎYET VAKFI admaÎLHANSELÇUK Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yddız • Yazıişleri Müdürü: Safim Alpadan#Sorurnlu Müdür Mehmet Sucu # Haber Merkezi Müdürü: HakanKara îsuhbarat Cengiz Yıldırım % Ekonomı: Öz- lem Vûzak # Kültür Egemen Berköz • Spor Abdülkadir V ücelman 9 Makaleler Sami Ka- raören • Düzeltme Abdullah Yazıcı • Bıl- gı-Belge Edibe Buğra 9 Yurt Haberlen. Meh- met Faraç # A\rupa Temsılcısı. Gflra\ Öz Yayın Kurulu Ühan Setçuk (Baş- kaıi), Emre Kongar (Daruşman), Orhan Erinç, Hikmet Çeün- kaya, Şükran Soner, tbrahim Yıİdız, Orhan Bursalı, Musta- fa Balbajr, Hakan Kara. \nkaraTermılci5i Mustafa Balbay AtaturkBuhanNo 125.Kat.4. BakaniıklarTel 4195020(Ihat). Faks 4195021 •IzmııTemsüası SerdarKıak.H ZıyaBK 1352 S 23Tel 4411220. Faks 4418^45 • AdanaTemsılcısı ÇetinViğenoğlu.lnonüCd 119 S No 1 l.Tel V>3 12 11, Faks 363 12 15 Anıalya Temsıkısı AhnH* Oruçogiu CumhunyetCad.8O5Tel 0242 248005' Fax 2430509 Müessese Müdürü: Erol Erkut • Bılgıtşlem Ahmet Korulsan 0 Sa- tış Fa/ilet Kuza • ûenel Mudur Nııra» Özbek» ReUamGenelMudiirYrd Msev Stm^u. \İ Tabbcv Mine Aid^ 9 RezEi\^s\onveTekni. Mdek BanıtçugUTel 0212 3543398 e-maıl reklamaıak\m\cQir. tı \ıyımlaıan: \eniGun Haber AjafbjBaanve'ıa>ıııalık A.Ş TürkocajıCad 39^1 lagaloglu '-43'4 Istanbul Pk 246- SAecı 34435 lsı Tei (0 212ı 512 üf u5 (20 ttat) Faû lOÎ12ı;n85«5 B»skı: MettaGazeteDereıBasım"ıayıncılıkSan veTıc \ŞBartarosBul\an\o 125 BeşıkJa^-tst Dağmm:Mak«DaŞıumPazarlamaSan veTıc \Ş 18ŞUBAT2004 Imsak'5.22 Güneş:6 49 Öğle: 12.25 îkındi 15 18 Akşartv P 49 Yatsr. 19.09 Başarıdan başarıya koşuyorlar • NEW YORK (AA) -New York'ta Türk kökenli işadamlanıun açtıgı "Amity School"da (Dostluk Okulu) okuyan Türk öğrenciler, eyalet düzeyinde geçen hafta yapılan Bilitn Olimpiyatlan'nda 6 altın, 6 gümüş ve 4 bronz madalya aldı. Türk öğrenciler altın madalyalan astronomi, biyoloji ve mühendislik dallannda, gümüş madalyalan elektronik robot yapımı, biyolojik fosıller ve model uçak dallannda, bronz madalyalan ise fizik ve müzik teorisi dallannda elde etti. Kemik erimesine hormon • ANKARA (AA) - Amenkah bılım adamlan, pankreas tarafından üretilen amilin hormonunun, kemik erimesini (osteoporoz) engellediğini tespit etti. Houston'daki Baylor Üniversitesi'nde görevli Gerard Karsenty ve ekibi, vücutlan amilin üretmeyen farelerin kemik yoğunluğunun, sağhklı farelere göre çok daha düşük olduğunu saptadı. Bilim adamlan, bu farelerin kemilderinin, osteoporozda olduğundan çok daha hızh yıkıldığını belirlediler. Beyni çalıştran egzersizter • \VASHENGTON (AA) - ABD'de yaşlan 58- 78 arasında değişen bır grup üzerinde yapılan incelemeler, giderek yoğunlaştmlan bir egzersiz programmın. ileri yaşlardaki insanlann beyin fonksiyonlannda iyileşme sağladığını ortaya koydu. Çalışma sırasında, 41 kişilik grup, üç ay boyunca giderek yoğunlaşan bir egzersiz programına tabi tutuldu. Üç ay sonunda beynin faaliyetlerinde artma olduğu gözlendı, grup üyelerinin karar verme yeteneklerini ölçen testlerde de başanlannın yüzde 11 arttığı belirlendi. Kas gücünü ikiye katlıyor • SEATTLE (AA) - Fareler üzenndeki araştırmalarda, kas gücünün ikiye katlanması başanldı. Buluşun, "süper sporcu" yaratmayı amaçlayan kişilerce kötü niyetle kullarulması olasılığına da dikkat çekildi. Pennsylvania Üniversitesi'nden Lee Svveeney, "büyume faktörü-l"e yönelik gen taşıyan bir vırüsü farelere enjekte ettiklerini, böylece farelerde hedef aldıklan kaslann hem hacim hem de güç olarak yüzde 15-30 arasında büyüdüğünü gözlemlediklerini açıkladı. Enjeksiyon, fareler bır egzersiz programına tabi tutularak uygulandığında ise kaslann gücü ıkıye katlandı. Eva Peron'un keleni satılacak • ROMA (AA) - Anantın'ın eskı "Fırst Lady"sı Eva Peron'un kefeni, müzayede şirketi Christie's tarafından ttalya'nın başkenti Roma'da 18 Mart'ta açık arttırmaya sunulacak. Kansere yakalanarak İ952'de. 33 yaşında ölen Eva Peron"un kefeni olarak kullamlan iki örtüyle, Eva'nın eşı Arjantın'in eski diktatörü Juan Domingo Peron'un kütüphanesinın yer aldığı 60 kadar parçanın açık arttırmaya sunulacağı belirtildi. Christie's sözcüsü, satışa sunulacak eşyanın "Halklar Arasında Banş ve Dostluk" adlı derneğe ait olduğunu açıkladı. Tarihi miras kazandırıyor • MUĞLA (Cumhuriyet) - Muğla'da geçen yü müze ve ören yerlerini 458 bin kişinin ziyaret ettiği, bunlardan yaklaşık 260 bininin yabancı turist olduğu belirtildi. Ziyaretçilerin kültür turizmine geçen yıl yaklaşık 2 trilyon lira bıraktığı Muğla'da en çok turist çeken ören yeri Gökova Körfezi'nde "Kleopatra Adası" olarak ünlenen antik Sedir (Kedria) Adası oldu. Muğla Valisi Hüseyin Aksoy'un verdiği bilgiye göre, adayı 75 bin turist ziyaret etti. Sedir Adası'nı 32 bin turistle Dalyan'ın Antik Kaunos kenti ve Fethiye'nin Kayaköy'ü izledi. Güney Kore'de bir ekip insan embriyosunu klonladı. Asya bu atağıyla Batı ülkelerinin önüne geçti Klon savaşlankızışıyor İ nsan embriyosunun Güney Kore'de klonlanması, Çin, Singapur ve Tayland'da bu alanda önemli merkezlerin bulunması ve bazı Batılı ülkelerde hâkim olan yasakçı zihniyet, Asya ülkelerini bu alanda söz sahibi yaptı. Görünen o ki bundan böyle Asya Kaplanlan, 'biyo- teknoloji'nin süpergüçleri olarak da anılacak. Çeviri Servisi - Sonunda dünyanın dört bir yanında uzun zamandır tartış- maya neden olan şey gerçek oldu. Gü- ney Koreli Hwank\Vu Suk'unbaşkan- lığındaki ekip, Seul'de ABD'li bilim adamlamun da destek verdiği çalışma- lar sonucunda insanoğlunun embriyo- sunu klonladı. Tedavi amaçlı klonlama yöntemiyle elde edilen kök hücrelerden hastalann bağışıklık sistemlerinin direniş göster- meyeceği yeni kalp. böbrek,f dokular ya da karaciğerler üre- tilebilecek. Bir anlamda çalış-( malar olumlu gelişirse yön-; tem tıpta devrim yaratmış olacak. Veteriner Suk ve arkadaşlan- nın elde ettiği başan birçok hastalığın tedavisinde umut ışığı yakan bir geliş- me olarak nitelendiriliyor Der Spiegel'de yayımlanan yazıya gö- re Suk ve ekibinin çalışmalan sadece te- davi açısından önem taşımıyor. İnsan klonlanmasının da önünü açacak bir ge- lişme olarak nitelendiriliyor. J^adınlar gönüllü... Çahşmalann Güney Kore'de yapıl- rnası ise Asya Kıtası ıçin aynca bir önem taşıyor. 16 kadının gönüllü olarak ba- gışladığı 242 yumurtayla çalışan Suk'un Hem şapkal çılgın hem mankenler V Ispanya'nın başkenti Madrid'de önceki gün sıra dışı bir defile vardı. Ünla moda tasarımcılannın 2005 sonbahar-kış kreasyonlarının sergilendiği defilede hem kıyafetler, hem şapkalar, hem modeller farklıydı. Başın ön kısmından göze doğru pencereyle inen şapkalar izleyenlerden alkış aldı. Kıyafetleri ve şapkalan tanrtan modeller ise ilginç mimikleriyle dikkat çekti. (REUTERS) ABD'li ortaklannın en ünlüsü, kök hüc- re üzerine yapılan çalışmalann öncüsü olan Jose CibeDi. Ancak ABD'nin bir- çokeyaletinde klonlama konusunda ya- sal engeller bulunduğu için çalışmalar Güney Kore'de yapıldı. "Gekcekte insan bünyesine tipa np uyanorganlarüretikJiğinde Ahnanya'da- ki ya da ABD'deki hastalar başka ülke- leregitmekveoradatedavioünakzorun- da kalacak* diyen Alman bilim adam- lan ise siyasetçileri konuyu yeniden gözden geçirmeye çağınyor. Tabii, ileride tedavi için gidilecek ül- kelerin başmda Güney Kore geliyor. Çin'inbaşkenti Pekin'deki kentin adı- nı taşıyan üniversitenin kök hücre araş- tırma merkezi içm yönetıcisi Li Ling- song, "Hiçbir yerdeçahşma koşuDan bu- radakinden iyi değüdir" diyor. Araştır- malar konusunda öncülük eden ülke- lerden Çin'de çalışmalann yapılacağı 20 merkez kuruluyor. "BiopoBs" adıy- la 200 hektarlık alana, dev bir "biyok> ji kenti" kuran Singapur da Çin ve Gü- ney Kore'nin izinde ilerliyor. Klonlamaya karşı çıkanlar belkı ge- lecekte koyduklan yasağı kaldırmak için masaya oruracak. Ancak, tedavi amaçlı klonlama ve kök hücreleri üze- nndeki çahşmalara ilişkin önceliği As- va ülkelerinden almalan zor olacak. Bir yanda kuş gribi. bir yanda Endonezya'daki humma... Iıısaıılar öliiyor, Türkiye bakıyor BM Kalkınma Programı Temsilcisi Simonsen: Depremdeki can kaybs kabul edilemez düzeyde ANKARA (CumhuriyetBurosu)- Türkiye'nin, insan hayatını tehdit edenve ekonomiktoplumsal kalkın- mayı engelleyen 4 temel doğal afet- ten ikisinde risk altında olduğu bil- dirildi. Birieşmiş Milleüer Kalkınma Prog- ramı'nın (UNDP) hazırladığı "Afrt RisküıiAzaltma:KalkınmaıçinZor- lu Görev" başlıklı raporda Türki- ye'nin, depremriskibabmından, Iran ve Yemen'in ardından dünyanın en riskli üçüncüülkesi olduğu vurgulan- dı. Rapora göre Türkiye, sel riski al- tında bulunan 55 ülke içinde 35. sı- rada. Raporu tarutan UNDP Türki- ye Temsilcisi Jacop Simonsen, Tür- kiye'nin depremde uğradığı kayıpla- nn kabul edilebilir duzeyin çok üze- rinde olduğunu bildirdi. Türkiye, en büyük 4 doğal a/et kategorisinden ikisini oluşturan kuraklık ve kasırga açısından ise risk taşunayan ülkeler arasında yer ahyor. sayiş berkemal mi Artemiz? Japonya'nın robot üreten firmalanndan "tmsuk" güvenlik görevlisi olarak kullanılabiiecek bir robot ürerti. Adı, Artemis'ten esinlenilerek "T63 ARTEMİZ" konulan robot, alışveriş ve işmerkezlerinde tek başına "Asayiş berkemal mi?" diye gezinebiliyor. Şûpheli bir durum gördüğünde güvenlik merkezini uyaran akıltı robot, göz yaşartıcı bomba, benzeri spreyier ve mürekkep sıkarak ilk müdahaleyi de yapabiliyor. Firma yetkilileri, Artemiz'i yıllığı 28 bin 600 dolara (yaklaşık 37.5 milyar lira) kiralamayı palanlıyor. (AP) ünyanınEndonezya ateş, şiddetli kas ağnlan, titremeyle kendini gösteren Dang hummasıyla savaşıyor. Sivrisineklerie taşınan hastalık 4 bin 500 kişinin hastaneye kaldınlmasına neden oldu. CAKARTA (AA) - Endonezya'nın 6 eyaletinde yılbaşından bu yana 91 kişi Dang hummasından öldü. Sağlık çahşanlan, sivrisineklerin taşıyıcı olması nedeniyle dünya genelinde yılda 100 milyon kişiye bulaşan ve bu rakarrun yüzde 5'inde ölüme yol açan hastalık nedeniyle yaklaşık 4 bin 500 kişinin de hastaneye kaldınldığını söylediler.Yetkililer, hastalıktaki artışı, son günlerdeki şiddetli yağışlar ve başkenti sivrisineklerin kaynadığı durgun sulardan temizleyememeye bağhyorlar. Başkent Cakarta'da, sokaklara böcek ilacı sıkılarak önlem alınmaya çahşıhyor. BBC'nin internet sitesinde venlen haberde, ölümlerin büyük bölümünün Cava Adası 'nda olduğu, hummanın Cakarta'da ölümlere yol açtığı kaydedildi. Sağlık Bakanlığı sözcüsü Mariani Reksoprojo, durumun vahametine dıkkatı çekerek, acıl önlem alınmasının gereklihğıni vurguladı.Ölenlerin sayısının geçen yıllara oranla daha yüksek olması, hastalığın daha güçlü yeni türlerinin yayılmış olabileceği endişesini yaratıyor. Hastalığın belirtileri, ateş, şiddetli kas ağnlan ve titreme olarak sıralanıyor. ı dertte m+f Dang humması yüzünden 4 bin 500 kişi hastanelerde. (REUTERS) PANDALARA KARANTİNA T ayland'da bir hayvanat bahçesi, kuş gribinden korumak için bir çift pandasını karantinaya aldı. Başkent Bangkok'un 700 kilometre kuzeyindeki Çiang Mai Hayvanat Bahçesi'nin Müdürü Tanapattana Ponpamorn, kuş gribi çıktığtndan beri pandalann bannaklanndan çıkmalanna ve gezmelerine izin vermediklerini, onlan vahşi kuşlardan uzak tuttuklannı söyiedi. Dünyada kuş gribi hastalığı korkusu yaşanırken Türkiye Sût, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Biıiiği (SETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Olgun Ergüz, Türkiye'de kuş gribi hastalığına rastlanmadığı için tavukçuluk sektörünün bu durumdan etkilenmesinin söz konusu olmadığını bildirdi. Kuş gribinden şimdiye kadar Vıetnam'da 14, Tayland'da 6 kişi öldü. SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN "Kültür Emperyalizmi'ne Rıza Gösterilemez!.." (...elbette, MetinToker'in.dahasıüniversiteprofesör- lerinin, o misyoner kolejinin üniversiteye dönüştürülme- sı şartıyla, Washington'ın vermeyi önerdiği atom reak- törü teklifıne, nasıl karşı çıktıklannı göreceğiz: ama de- ğerlendirmeyı, yeriı yerine tam anlamıyla oturtmak için; o kolejin 'evveliyatı' hakkında, kısa da olsa bilgi edınme- miz gerekmez mi? "...Christopher Rhinelander Robert, Amerikalı mis- yoner ve egitimci Dr. Cyrus Hamlîn'le, 1885 yılında Istanbul'da tanışt ve birlikte bu kentte, bir Amerikan koleji kurmaya karar verdiler. Ch.R. Robert'in koy- duğu 2.000 sterlingi ile işe başlandı; Dr. Hamlin ko- leji geçici olarak, önce Amerikan Misyonerler Heye- ti'nin, Bebekte 1798'de yapılmış llâhiyat Okulu'nun binasında, 16 Eylül 1863te, altı öğretmen ve dört öğ- renciyle açtı..." Işte VVashington'ın kendisine vereceği atom reaktö- rüne mukâbil üniversiteye dönüştürülmesinı istediği, ko- lejbu!) '...Boyle bir olasılık. düşünulemezdl blle' Metin Toker, zamanın ünlü siyasetdergtsi Akis'te, ola- ya karşı çıkarken, şunlan yazıyor "...ABD'de imzalanan bir anlaşmaya göre, ABD bi- ze atom reaktörü verecekti. Bu havadis o zaman ga- zetelerimizin manşetlerinde verilmiş; ve harta, Ame- rikalılann atom reaktörünü bize vermeyi ilk defa ka- bul ettikleri de belirtilmişti. Atom reaktörünün ehem- miyeti memnuniyetle ve hatta şükranla karşılanma- ya değerdi, fakat. işin bundan sonrası biraz çatalla- şryordu; ABD'liler bize atom reaktörünü verecekler- di ama, bazı şarttarla vereceklerdi; yâni diyorlardı ki, biz filân koleji üniversrte haline getiririz, atom reak- törünü de o üniversKeye veririz..." "...bilim ya da sanat evrensel ve özgürdü ama, bi- limin yapildığı kurum ya da örgüt ulusal olmalrydı. So- mürge olmamış, hür ve bağımsız bütün uluslarda böyleydi. Türkiye Laussanne'da bunu sağlamışt; ye- niden, ne gerekçeyle olursa olsun, Küttür Emperya- lizmi'ne meydan verecek, bir girişime razı olunamaz- dı, zira örnekler göz önündeydi: Amerika'da 1.456 ko- lej ve üniversitede, 129 ülkeden, o tarihte 34.000 öğ- renci okuyordu; buna karşılık, on bin kadar ABD gen- ci başka ülkelerde okuyordu; ancak ABD yönetimi, ülkenin hertıangi bir yerinde, yabancılara üniversrte kurdurmamışt; böyte bir olasılık, orada düşünülemez- di bile..." Peki, ya üniversrte hocalannın tepkisi? Onlar ne di- yorlar? ...Lausanneınruhuna tümüyleaykırı...' "...Istanbul Üniversrtesi Rektörü Fehim Fırat, 'ül- kede üniversiteye ihtiyaç olduğunu, ancak yabancı bir ülkenin, Türkfye'de ünrversite açmasına anlam ve- remediğini; bunun ülkenin yüksek öğretim anlayı- şıyla bağdaşmadığını; çözümün, yabancı profesör- leri, gerekirse ülkeye dâvet olduğunu' kaydediyor- du..." "...Hukuk profesörü Ord. Prof. Sıddık Sâmi Onar, 'böyle bir teşebbüsün, Lausanne Antiaşması'nın ru- huna tümüyle aykın olduğunu, Lausanne'ın tanıdığı haklardan, en küçük fedakârlığa gidilmeyeceğini' söylüyordu..." "...Profesör Hrfzı Tımur, 'okutma hak ve özgürlü- ğünün, Türkiye'de tarihi birboyutunun olduğunu; 16. yy'dan beri Kapitülasyoniar çerçevesirtde ecnebi'ye okutma özgüriüğünün, (heie Tanzimat'tan sonra) son- ralan geniş uygulama alanı bulduğunu, Sevres'de yabancılann bu özgüriüğü sınırsız şekilde hükme bağlamak istediklerini; ve nihayet Lausanne'da çe- tin müzakereler sonucunda' Ikamet ve Selâhiyet Mu- kâvelesi'ne bağlı mektuplaria, '1914 yılında mevcut olan kurumtann, kanun ve nizam dairesinde faaliyet- lerine devam edebileceklerinin kabul edildiğini' kay- dediyordu..." "...Hrfzı Tımur'a göre, 'daha çok yabancı dil öğren- me' konusunda yarar sağlayan filanca kolejin üniver- siteye dönüştürülmesine gerek yoktu; yabancılarla bilimsel alanda işbirliği sağlanabilirdi; ancak eğitim sorumluluğu yabancılara verilmiş ve gelir kaynakla- n dışarda bir üniversitenin, Türkiye için gereği olma- dığı gibi, başka çeşitli mahzurlan da vardı.." (Bu bilgiler, Prof. Dr. Zafer Toprak'ın, 'Toplumsal Ja- rih' dergisindeki (sayı.120) 'Türkiye'de Amerikan Üni- versitesi Sorunu' başlıklı çalışmasından alınmıştır.) Vah bize!.. En 'dehşetengiz'olan, sizcehangisidir? Ord. Prof. Sıddık Sâmi Bey'in, Lausanne Antlaş- ması'nın 'ruhuna tümüyle aykın' addettıği bır uygulama- nın, bizzat Ankara tarafından, Türkiye'de iyice yaygın- laştnlarak, cılkının çıkanlması mı? Açılışında, bütün oğ- rencisi dört çocuktan ibaret olan, malûm ve mâhut ko- lejin; daha mezun bile olmamış öğrendleıinden, en az 23'ünün; günümüzde -artık burada degil, ona 'tenezzül edilmiyor'- ABD'nin ünlü ünıversitelerinde, 'önkabu/'elâ- yık görülmesi mi?Yoksaböyle -aslında onur kıncı- bir 'ha- berin', Media'mızda zil takıp oynanacak kıratta, 'önem- li' sayılması mı? Vah bize! e-mail:tilahan(« isnet.net.tr http://www.bilgiyayinevi.com.tr/ailhan Faks:0-212 / 260 19 88