Katalog

4- Cumhuriyef İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI acnna İLHAN SELÇUK Genel Yayın Yönetmeni. İbrahim Yıldız # Yaznşleri Müdürü: Salim Alpasian # Sorumlu Müdür Mehmet Sucu # Haber Merkezı Müdürii: Hakan Kara Istihbarat Cengiz Yıldıran • Ekonomı: Hasan Eriş # Kültür: Egemen Berköz # Spor: Ab- dülkadir Yücelman # Makaleler: Sami Ka- raören • Düzeltme. Abdullah Yazıcı • Bil- gı-Belge. Edibe Buğra 0 Vurt Haberleri: Meh- met Faraç • Avrupa Temsılcisi. Güray Öz Yayın Kurulu: tlfaan Selçuk (Başkan). Emre Kongar (Da- nışman),Orhan Erinç, Hikmet Çetinka\a, Şükran Soner, İb- rahim Yıldız, Orhan Bursalı, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsılcisi Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No 125,Kat4. #\lüessese Mü- Bakanhklar Tel 4I95O2O(7hat). Faks 4l95027#tzmırTemsılcısı diiriı ErolErkut SerdarKızık,H ZıyaBlv 1352 S.2 3Tel 4411220. Faks 4418745 • Bılgı lşlem. • Adana Temsılcısı Çetiu Yiğenoğlu, Jnonu Cd 119 S No 1 1. Alımet Korulsan Tel 363 12 11. Faks: 363 12 15.\ntal> a Temsılcisi Ahmet Oruçoğlu • Satış Fazilet Cumhun>et Cad 80 5 Tel. 0242 248005^ Fax 2430509 Kuza # Cumhuriyet Rekla •Genel Müdür Ödem Ayd # Genel Müdür Yardımcı Semra YazKi Tel 10212) 5 41 19-512 48 30-512 47 Fax 10212)513 84 63 Va\gın * i Ş . TüAucagıtad '941 CaiakiL "4134lsaabul Pk :4o-Sııfa» " 4 4 Î 5 k Td ıO:i:ı5l2r.5o: ıll'hat Falo M I I 1 2 I ^ I 3 SS« hya\w Bftskj; MedezGa2seDenaB&ıın\avTncilıkSan_-.eîıc \> FatıhMah HasaoBasnCad. bama&araXanailaanfcui Dafrom:AfatezDagRnnPvarimaSan veTıc \.Ş 16KASLM2004 fmsak:5.16 Güneş 6.46 Öğle. 11.56 Ikındı- 14.28 Aksam; 16.54 Vatsr 18. MikiFare 76yaşmda • ANKARA (AA) - Animasyon devi Walt Disney'in minik bir otel odasında gördügü bir findık faresinden esinlenerek yarattığı kabma sığmaz sevimli fare "Mickey Mouse" da yaşlandı. Eldivenli sevirnli fare, 18 Kasım 2004'te 76. yaşgünü pastasının mumlannı üfleyecek. Yaraücılan yıllar önce aramızdan aynlmasına rağmen hâlâ vârisleri için para basan Miki Fare ve dostian, geçen sene 5.8 milyar dolar kazandırdı. Animasyon dünyasının 29 Oscar ödüllü devi Walt Disney. 65 yaşında kansere yenilerek sevimli kahramanlanna veda etmişti. Savunması "narmıs'... • BRÜKSEL (AA) - Belçika'nın Flaman bölgesüıdeki Gand ve Alost kentleri yakınlarında, geçen hafta 4 kadını öldüren ve iki kişiyi ağır yaralayan Osman Çallı (35) isimli Türk, sorgulanması sırasında "namus davası" savunmasmda bulundu ve pişman olmadığını bildirdi. Gent kentinde, kendi kansı ve kız kardeşinin yaşadığı evi basan Çallı, eşi Teslime Çallı (28) ile kız kardeşi Hacer Çalh'yı (19) sandalyelere bağlayarak kurşunlamış ve daha sonra evi kundaklamıştı. Çallı, daha sonra, Alost kenti yakınJanndaki Nieuvverkerken bölgesine giderek eski arkadaşı Wendy Blendeman (37) ve kadının birlikte yaşadığı Henn Decoman'ın annesi olan Marie Louise De Rop'u (69) öldürmüstü. Çallı, daha sonra polise teslim olmuştu. Gand Savcılığı, Hacer Çallı'ya yapılan otopside genç kadının üç aylık hamile olduğunun belırlendiğini açıkladı. Dört kadından birinin doktorsuz doğum yaptığı Türkiye'de yeni doğan 'her bin çocuktan 28'i ölüyo Gelecek eldengidiyor AMERİKAN POLİTİKASI L • Türkiye çocuklannı ve annelerini yaşatamıyor. Türkiye'de her 100 bin anne adaymdan 40'ı yaşamuu yitiriyor. Her gün geleceğin yapıtaşlan olan çocuklardan 133'üölüyor. AYKUTKÜÇÜKKAYA Avrupa Birliği'ne girmek için müzakere tarihi bekleyen Türkiye, anne ölümlerininönüne geçemi- yor; ülke geleceğinin yapıtaşı olan çocuklannı ya- şatamıyor. Bir toplumun kalkınma düzeyi ve sağlık koşul- larınnı göstergesi olarak kabul edilen "bebekve ço- cuk öttim hcdanna" yönelik araştırmalar, AB ül- keleri ile aramızda büyük farklılıklar olduğunu gös- teriyor; istatisrikler ülkemizdeki oranlann kişi ba- şına milli geliri bizden düşük olan pek çok komşu ülkeden yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Istanbul Üniversitesi Çerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın HastalıkJan ve Doğum Anabilim Dalı Baş- kanı Prof. Dr. Seyfettin lludağ, "Buöiünüerin ne- deni genç yaşta evlenme ve doğum yapma, akraba evüliği, beslenme sorunlan ve doktora ulaşama- ma~ Kadınlar arasında dinin doğum kontrolünû reddertigigibi bir anlayış da var. Bu durumda etJd- li oluyor" diye konuştu. SAKAT KALIYORLAR Türkiye Ue her yıl ortalama "1.4 milyon çocuk" doğuyor. Ve her gün "133çocuk" ölüyor... Yeru do- ğan "her bin çocuktan 28"i daha ilk aylannda ya- şamını yitiriyor. Yaşamım sürdürebilenlerin büyük bir bölümü ise sakat kalıyor. Çocuklann yüzde 7O'ı 5 yaşına kadar sadece bir kez doktor kontrolünden geçıyor. Türkiye'de 1 yaş altı bebek ölüm hızı "binde 28", 5 yaş altı çocuk ölüm hızı ise a binde42''. 5 yaşından küçük çocuk- lar arasındaki ölümlerin birçoğu evde, okulda, ara- bada yaşanan kazalara karşı gerekli tedbirlerin alın- mamasından kaynaklanıyor. Türkiye'de anne ölüm hızı da gelişmiş ülkeler- deki orandan bir haylı yüksek. Her yıl kadınlann yüzde 26'sının doktorsuz olarak doğum yaptığı Tür- kiye'de her 100 bin anneden 40'ı yaşamını yitiri- yor. Gelişmiş ülkelerde bu oran 100 bin canlı do- ğumda 10 ve daha az... Azgelişmiş ülkelerle geliş- mekte olan ülkelerde ise söz konusu rakam 50- 100'ü gösteriyor. ÇöZÜM ECİTIMDE Istanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Ka- dm Hastalıklan ve Doğum Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Seyfettin Uludağ, doğuma bağlı anne ölüm oranlarının ve yaşanan bebek ölümlerinin ge- lişmiş ülkelenn tersıne çok yüksek olmasını şu fak- törlere bağlıyor: 9 Doğurganlık durumu ve özellikleri. # Akraba evliliğı yapma. # Doğum kontrol yöntemine başvurmama. Prof. Dr. Uludağ, gelişmişlik düzeyini yakalamak için tek koşulun anne adaylanm eğitmek olduğunu söyleyerek U KK çocuklarunız iyi >etiştirUdiği tak- dirde ülkemizin en büyük sigortası olacaknr" dedı. ANNE ADAYLARINA CACRI 1 — • — ÇOCUK ÖLÜM >IIZI 1 YAŞ ALTI ^ ^ ^ 5 Iran Suriye Romanya Bulgaristan Polonya Çek Cumhuriyeti Yunanistan Fransa TÜRKİYE 35 ' V 23 l 19 14 °* 8 4 5 4 | | 28 J i (binde) YAŞ ALTI 42 28 21 16 9 5 5 6 42 NOT: Verıler UNICEF Türkiye'nın Dünya Çocuklan'ntn Durumu 2004 Yılı Raporu'ndan alınmıştır. Istanbul Üniversitesi Cerrah- paşa Tıp Fakültesi Kadın Hasta- lıklan ve Doğum Anabilim Da- lı Başkanhğı ile Anne Çocuk Eğitim Vakfı işbirliğiyle 4 ve 10 Aralık tarihlerinde Cerrahpaşa Oditoryumu'nda anne adaylan- na eğitim verilecek. Eğitime Prof. Dr. Seyfettin Uludağ'ın yanı sı- ra çok sayıda uzman doktor ka- tılacak. Birebir soru-cevap yön- temiyle anne adaylaruıın bilinç- lendirilmesi hedeflenen eğitim ücretsiz olacak. Eğitim ıçın Kü- çukçekmece, Avcılar, Bağcılar, Bakırköy, Zeytinburnu ve Fatih belediye başkanlıklarına yazı gönderilerek bölgelerindeki ha- mile kadınlann toplantıya yön- lendirilmesi istendi. Bu bölge lerdeki SSK ile devlet hastane lerinde de etkinlik anons edile- rek duyuruiacak. Türkiye Bankalar Birliğı (TBB), Türkiye'deki bebekölurn- leri ve sakat kalmalann önüne geçmek amacıyla başlattığı Tür- kiye'nin G«leceği İçin Çocukla- ra Sağlıklı Bir Geiecek" kam- panyasını yeni projelerle sürdü- rüyor. TTB ile Anne Çocuk Eği- tim Vakfı'nın (AÇEV) işbirli- ğiyle sürdürülen kampanya çer- çevesinde bu yıl Istanbul, De- nizli, Edirne, Malatya, Kastamo- nu, Bingöl, Van ve Diyarbakır'da bulunan 10 hastaneye tıbbi ci- hazlar bağışlanacak. Ödül töreninde Jessica Simpson da bir gösteri sundu. (REUTERS) jYeni Opel Astra. Gözlerinize inanın. ^ kîrter, Üstün Otonx>bil!er. ASTRA Yeni Opel Astra'yo % 0 faizli* krediyle sahip olabilirsiniz. Sürüş zevkini dorukta yaşamak için... *Bu fırîat 2005 moöei Yeni Opef Astra için, 9 Kasınfl - 12 Anafık torihlen arasında, 9 oy vodeli. 10 milyar TL'ye kador olon krediler için tavsiye edilen onahtar teslirh h'StefiyaflaHüzerinden geçeriidir. Usher ödüle doydu Amerikan Müzik Ödülleri için yaptlan törende, R&B (ritm ve blues) sanatçısı Usher, 4 dalda birden ödül kazandı. Usher, törende "Confessions" adlı albümüyle en iyi pop-rock albümü dalında kazandığı 3. ödülünü alırken yaptığı konuşmada, "Bu ödülü doğduğum kent için alıyorum. Eğer beni doğru şekilde yetiştirmeselerdi şimdi olduğum gibi bir sanatçı olarak gelişemezdim" dedi. Usher, Confessions albümüyle "en iyi pop-rock albümünün" yanı sıra "gözde R&B sanatçısı", "en iyi pop - rock sanatçısı" ve "en iyi R&B albümü" ödüllerinin de sahibi oldu. (AA) CHP'li başkanın iddiası Sümela'da hatalı restorasyon AHMET ŞEFÎK TRABZON - Türkiye'nin en önemli tarihsel arutlanndanbiri olanTrabzon'un Maçka ilçesındeki Sümela Manastı- n'nın hatalı restore edildiği öne sürül- dü. CHPTi Maçka Belediye Başkanı ErtuğrulGenç, restorasyonda sıradan ve aslına uygun olmayan malzemelerkul- lanıldığını savundu. Restorasyon çalışmalan 15 yıl önce başlatıldı, ancak yeterli ödenek sağla- namamasından dolayı halen bitirileme- di. Eleştirilenn ana noktalannı ise res- torasyonun aslına uygun olup olmadı- ğı ve kullanılan malzemeler oluşturdu. Maçka Belediye Başkanı Genç, kulla- nılan malzemelerin aslına uygun ol- maktan uzak ve sıradan malzemeler ol- duğunu iddia etti. Genç, duvarlann mevcut dokuya uy- mayan ve harçtan yapılan taşlarla örül- düğünü belirtti, taşlann spiralle kesile- rek yapıldığını, oysa bölgedeki taşocak- larından alman taşlarla çalışmanın yü- rütülmesi gerektiğini söyledi. Genç, şöyle konuştu: "Çaösma koyıılan kire- mitier de aslına uygun degil. Nasıl böy- iesine sıradan ve gerçeğe hiç de uygun olmayan çalışma yapılabilir?" AL GÖZÜM SEYRETLE /IŞILÖZGENTÜRK Kırmıu hiç bu kadargüzelolmamıştu.* www.yeniastra.com Vallahi iyi yapmışım, kalkıp Karabu- run'a gelmişim. Gözüm gönlüm açıl- dı ve kırmızırun ne demek olduğunu bir iyi anladım. Efendim, sevgili arkada- şım Zeynep Oral cumartesi yazısında Karaburun'da kurulan bir kadm koope- ratifinden söz ediyordu. Bu koopera- tifin benzerini Yunanlı kadınlar yırmi yıl önce Midilli Adası'nm Petra kö- yünde hayata geçirmişler. Yani kadınlar Midilli'nin sadece zey- tin ve balıkçılıkla geçinen yoksul Pet- ra köyunde bir araya gelip, "hayaümı- a nasıl değiştirebiliriz* dıye düşünmüş- ler ve birleşip bir turizm kooperatifi kur- muşlar. Önce evlerini güzelleştirmiş- ler, sonra bahçelerini, sonra sandıktaki eski iş- lemeleri açığa çıkarmış- lar; bunlara yenilerinı katmışlar ve yirmi yıl içinde Petra köyü zengin bir köy olmuş. En önem- lisi artık gençler iş için büyük kentlere gitmiyor- larmış; aksine, özellikle yazlan, köy başka köy- lerden, kentlerden işçi alıyormuş. Ben de bunlan, bayramda Petra'da- ki kooperatifin yirmi yıllık başkanı Eleni Chouton ve arkadaşlanyla onla- n ağırlayan Karaburun'un birbirinden güzel üç köyü Parlak, Sarpıncık ve Kü- çükbahçe'de gezinirken öğrendim. Ge- zinirken diyorum doğrusu dalından ta- ze kopanlmış mandalinleri, güneşten çatlamış narlan. güzelim süt enginar- lannı ve ev baklavalannı tam biraçgöz- lülükle mideye indirirken öğrendim. Tabii kırmızının baş döndürücü güzel- liğini de... Gelelim şimdi yazımın ba- şından beri söz ettiğim kırmızı mese- lesine. Bekleyin biraz. Evet, Türkiye-Yunanistan Banş Gi- rişimi VVTNPEACE'in bir projesini ger- çekleştirmek ve köy turizmi yapmak için bir araya gelen yukarda adlarını saydı- ğım üç köyün kadınlan, artık burada sürekli esen rüzgârdan mı, yedikleri içtikleri çok hakiki olduğundan mı pek bir güzeller. Ve bu güzelliklerini kırâıı- zıyla daha da belirgin bir hale getiri- yorlar. Şöyle; buralarda bütün genç kadın- lar kırmızı şalvar giyiyorlar. Bir bakı- yorsunuz yamnızdan salına salına bir genç kadın geçiyor şalvan kırmızı... Arkanızı dönüyorsunuz bir genç ka- dın daha geçiyor, onun da şalvan kır- mızı. uzaktan bir genç kadm size doğ- ru geliyor onun da şalvan kırmızı. Ben kendimi bir an kırmızı bircennette sandım. Siz- leri bilmem. Sora sora öğreniyo- rum... Karaburun köy- lerinde evlenmeden ön- ce şalvarlan rengârenk olan genç kızlar evlen- dikten sonra sadece kır- mızı şalvar giyiyorlar- mış. Peki kırmızı şalvar giymekten ne zaman vazgeçiyorlarmış, bunu tam öğrenemedim. Sanırım, doğurgan- lık bittiğinde. Bu kırmızı şalvar işi be- nim çok hoşuma gitti. Ana Tannça Ki- bele'nin yaşadığı topraklara bu yakı- şır. Petra'dan gelen Yunan dostlanmızla birlikte Karaburun'a vanp Parlak kö- yüne konuk oldugumuz ilk gece bizi hoş bir sürpriz bekliyordu. Bir kına gece- si.. ama bu, bildiğimiz genç kızlara ev- lenmeden önce yapılan kına gecesin- den çok farklı bir kına gecesiydi. Şöy- le; Karaburun köylerinde aileler, kız- lan altı aylık olduğunda mutlaka bir kı- na gecesi yaparlarmış. Âdetmiş. • Arkası 8. Sayfada