Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
S/VFA CUMHURİYET 13 EKİM 2004 ÇARŞAMB
8
Istatoul
HABERLERIN DEVAMI
TURKİYE
Edire
Y 15 Sinop Y 14 Adana B 29
PB 16 Samsun Y U
Kocielı Y 17 Trabzon Y 16
ÇarnKkale PB 15 Giresun Y 16
B 22 Ankara Y 10
Mans£ PB 22 Eskişehır Y 10
Aydr
Dendi
_B 24 Konya PB 17
B 23 Sıvas Y 12
ZonçjJdak Y 15 Antalya B 27 Kars
Mersın
Dıyarbakır
Şanlıurfa
Mardin
Sıirt
Hakkârı
Van
B
Y
PB
PB
Y
Y
Y
28
25
28
25
24
20
16
Y 10
Yurdun kuzey kesımlen par-
çalr, yer yer çox bufutlu
Mamara'nındoğusu, Kara-
deoız. Iç Anadolu'run kuze-
yı. Doğu AnaooJu teGuney-
doğu Anadolu nun doğusu
yağışjı geçecek. Yağışlar
yağmur .e sağanak Batı ve
Doğu Karadenc'ın <; kesım-
'ennın yukseklen tie Doğu
Anadolu nun KuzeyOoğusu-
nun yukseMefi karta kanşık
/ağmuriü dığer yerler par-
çalı bulırtiu geçecek
DIS MERKEZLER
Oslo
Helsınki
Stockholm
Londra
Amsterdam
Brüksel
Parıs
Bonn
Münih
Y
Y
B
Y
Y
PB
Y
PB
Y
b
10
11
15
17
17
15
16
Berlın
Budapeşte
Madrıd
Viyana
Belgrad
Sofya
Roma
Atına
A
B
PB
PB
PB
B
Y
Y
14
12
21
11
12
9
20
21
Zürih Y 16 Şam
Moskova
Aşkabat
Astana
Taşkent
Bakû
Bışkek
Tiflis
Kahıre
PB
PB
B
B
PB
Y
PB
B
4
31
18
22
24
21
14
28
Y 28
^ Çok oulutkj Yagmjru (LİÎJKartı Suu Kar k Gok gurultuit,
G U I V C E L CÜ1VEYT ARCAYÜREK
B Btştarafı 1. Sayfada
Türtciye'deki hükümet Lefkoşa'lara kadargeldi. KK-
TC'yı konımayı, savunmayı ulusal görev bildiklerini -
halkın cnünde- vaat ettı. Bu sözlerin üzerinden az bir
zaman geçti.Ankara'daki hükümet Lefkoşa'da senin-
le konuşan, halk önünde KKTC'yı, egemenliği koru-
yup k>Jlayacaklar?nı söyleyen hükümet, sanki o hü-
kümet degil.
öyle bir manevra yaptı ki; önce Milli Güvenlik Ku-
rulu'ndaki karar nıteliğindeki görüşleri solladı. Da-
vos'ta BM Genel Sekreteri'ne, Annan'a planını kabul
ettiğinizi bildirdi. Gümrük Birliği anlaşması imzala-
rnam, dedi. Imzaiadı.
Sıra Kıbns Cumhuriyeti diye anılan Güney Kıbns
Rum Yönetirni'ni tanımaya geldi. Dışişleri Bakanı
Gül'ür bu konudaki demeçlerine kulak asmamak ge-
rekiyo'.
Zira Kıbns Rumlan, Atina ile el ele vermiş, pusuya
yatmış, gün sayıyorlar. Kıbrıs Cumhuriyeti'ni Türkiye
tanımaz ise, 17Aralıkzirvesinde müzakere tarihini ve-
to edeceklerini günlerdir ilan ediyorlar.
Buna karşın; Bay RTE'den, Bay Gül'den, sözcü
Bay Çiçek Cemil'den, Rum şantajına karşı çıkan bir
demeç, bir yazılı açıklama işittiniz mi, gördünüz mü?
Kıbrıs Cumhuriyeti'ni tanımayacağımızı kesin bir
dille açfkladıklanna tanık oldunuz mu? Suskun kalma-
lan bir anlam ifade etmıyor mu?
Rumlar vetoyu işletip işletmeyecekJerinı içeren söy-
lemlerini 17 Aralık'tan on gün önce hükümet karanna
dönüştüreceklerıni ilan ettiler.
Ankara da aynı havada. Kimi saflarda da, RTE ve
Gül, tanımamak için dıreniyor, direnecek diye bir u-
mut! Oysa tek umut dış baskılarla Rumların vetodan
vazgeçmesi.
Tanırsa Rum yönetimini bizimkiler... Direndik sonu-
na kadar ama... Türkiye'nin "yüksek menfaatlan"...
Tanımayı zorladı diye laf geveleyecekler. Nasılsa ge-
rekçeyi yalakalar yazar, savunur.
• • •
Denktaş'ın "benim" dediği MA Talat hükümetine
gelince... Adam sekiz gün önceki demecinde kimliği-
ni açıkladı: "Kıbns Rumlan için yapabileceğim başka
bir şey kalmadı. A tatürkMeydanı'nda kendimimi asa-
yım?" dedi.
Talat, ne bağımsızlık, egemenlik ne de Kıbns Cum-
huriyeti'ne can veren iki devletten biri olmayı istiyor.
24 Nisan referandumunda RTE'nin el altından, son
gün açıktan, AB'den gelen maddi yardımlaria Talat
partilerinin, dışardan gelen paralarla maaşlan ode-
nen, Denktaş ve Türkiye düşmanlığı yapan kimi yala-
ka yazarfarın desteğiyle evet oyu sağlandı da ne ol-
du?
AB'den, ABD'den yardımlarakacak, havaalanlan li-
manları, ticaret dışa açılacak(tı). Talat şimdi, bu vaat-
lerin boşa çıkmasındaki sorumluluğu yan çizen AB'ye,
Rumlann engellemesine bağlıyor.
Denktaş: Benim hükümetim dediğin böyle bir hü-
kümet (ne yazık ki Serdar ın da içinde bulunduğu) Ta-
lat hükümeti, senin hükümetin olamaz!
• • •
AB, Rumlar, ABD Kuzey Kıbrıs'ta dişine göre bir Ta-
lat bulmuş, oynatıyor, pekâlâ. Her üye ülkeye uygu-
ladıkları müzakere yönetimini Türkiye için değiştirdi-
ler. Ucu açık dediler, üyelik garanti değil dediler, mü-
zakere 2014'te başlayabilir demeye gelen ifadeler kul-
landılar.
Ankara'da cin gibi bir hükümet, başkanı, bakanla-
n yok mu?
Cin gibi hükümetimiz, başkan, bakanlan galiba -tam
olarak demeyelim ama- gerçeğin ucunu görmeye
başladılar. Bakanlar Kurulu toplantısından sonra söz-
cü Çiçek Cemil'in, bir başka yerde RTE'nin aynı içe-
rikteki demeci böyle bir işaret veriyor. Nihayet anla-
mış ki hükümet, rapor; "serbest dolaşım hakkının sı-
nırfanması, ucu açık müzakere sürecinin öngörülme-
si vs." gibi Türkiye'ye özgün kazıkları içeriyor.
Necati Cumalı'nın bir şiirinden: "Günaydın tavuk-
lar horozlar!"
SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN
• ••Yopumsuz!•••
H BaştarafiArka Sayfada
Bir yıllık süre içinde, 281.000 dekar yurt parçası
elden çıkmıştır. Özetie yurdumuzda hukukun üs-
tünlüğü ilkesi işlememekte, Montesquieu'nün
'güçler aynlığı' ilkesi ile, 'güç, gücü durdurur' ku-
ramı, yasama alanı bulamamaktadır..." (29 Eylül
2004, faks mesajı)
Vahamet açık ve acı, elle tutulacak kadar somut,
iyi de, acaba devletin kuruluş felsefesine uygun mu?)
"... Gâ*l, 'ne1
demlsti?.."
(Tesbit/3.... bilindiği gibi Gâzi, şehıt çocukJanna
öğretim sağlamak niyetiyle. Amerikalıların, Anadolu
toprağında saölık ve öâretim kurumlan kurrnak iste-
ğine, 3 Ocak f337/1921 'de red cevabı verirken, şu
gerekçelere dayanmıştı:
"... 1/ Yabancılann şu gayeler peşinde koştuk-
lan tespit edilmiştir Memleketin dahilindeki me-
sailerinden insafsız kârtemin etmek. Bizim için en
az zaraı\[ olan yine bunlardır."
"... 21 Birbölgede elde ettikleri iktisadi imtiyaz-
lara dayanarak, ilerde kendilerine oraya sahip ol-
ma hakkını çıkarmak! (Buraya dıkkat!) Bu gibilerin,
memleketimiz dahilinde çalışmalanna, katiyyen
müsaade edilmemesi kararlaştınlmıştır. Bu suret-
le hareket etmekle, yalnız kendimize değil, bütûn
insanlığa fevkalade büyük bir hizmet yaptığımıza
kaniyiz; zira hiç şüphe yoktur ki, Harb-ı Umûmi'nin
başlıca müsebbibleri, bu gibi gayeler peşinde ko-
şan sermayedar gruplan ve onlara alet olan poli-
tikacılardır,"
"... 3/lktisadi, ilmi ve insani maksaüar altında,
memleketimize gelip, -gelecekte istilalar hazırla-
makiçin-muhtelif unsurian, gerek hükümete, ge-
rekse birbirine karşı tahrik etmek! Bu gibiler hem
Harb-ı Umûmi'nin, hem de memleketimiz dahilin-
deki feci boğaziaşmalann başlıca müsebbiblerin-
dendir..."
"... 4/ Ruhlanna yerteşmiş bulunan Hıristiyanlık
hiss-isâikasıyla, Hıristiyan azınlıklaria ilgilenmek; ve
onlara, ister kasrtlı, ister kasrtsız; arasında yasadık-
lan Müslümanlardan aynfmak arzusunu aşılamak!..."
(Bkz. 'Atatürk'ün Bütün Eserleri, yıl 1921)
Yoojmsuz!.
Almanya'dan sınır dışı edilen şeriatçı lider özel uçakla Istanbul'a getirildi
Kaplan Türkiye'deTARKAN TEMUR
Şeriatçı Islami Cemiyet ve Ce-
maatlen Bırlığı (tCCB) lıden Me-
tin Kaplan. Almanya'da sınır dışı
edilerek Türkiye'ye iade edıldi.
Özel uçakla dün akşam Türkiye'ye
getirilen Kaplan"ın hakkındaki tu-
tukJama karannın vicahiye çevrile-
rek cezaevine konması bekleniyor.
Almanya'da rakıbi Ibrahim So-
fu 'yu öldürtmeye azmettırmek su-
çundan 4 yıl hapis yattıktan sonra
Türkiye'ye iadesi gündeme gelen,
ancak iadesi yılan hikâyesıne dö-
nen Kaplan dün Türkiye'ye getiril-
di. Alnian polisi tarafindan gözal-
tına alınarak Düsseldorf Havaala-
nı'nda Türkiye'den özel uçakla gi-
den Türk ekibine teshm edilen
Kaplan'ı taşıyan uçak dün saat
22.25 'te Atatürk Havalimanı 'na in-
dı. Havalimanında Istanbul Emni-
yet Müdürlüğü'ne bagh özel ekip
tarafindan teslim alınan Kaplan'ın
"iadesi sırasında polis tarafin-
dan gözaltına alınarak sorgula-
namay acağı koşulu" ve hakkında
gıyabi tutuklama karan bulunduğu
için polis tarafindan ifadesi alına-
madı. Sabah saatlenne kadar hava-
limanında pohs gözetiminde bek-
letilen Kaplan'ın erken saatlerde
AğırCeza Mahkemesı'ne götürül-
mesi bekleniyor.
Kaplan "hakkında, 1998'de
Cumhuriyet'in 75*inci Yılı Kutla-
malan 'nda Fatıh Camii ve Anıtka-
bir'e saldın hazırhğındayken ya-
kalanan kışileri azmettirdıği iddi-
asıyla Istanbul DGM'ce, "silah
zoruyla anayasal diizeni yıkma-
ya teşebbüs" suçundan açılan da-
va kapsamında gıyabi tutuklama
karan bulunuyor. Kaplan'ın talı-
matıyla tCCB üyesi bir grup,
Cumnuriyefin 75'inci Yılı Kutla-
malan sırasında Ankara'da Anıt-
kabir'e uçakla bombalı saldın dü-
zenlemeyı planlamış, ancak poli-
sin operasyonu sonucu eylem ger-
Almanya'da yasaklanan lCCB'nin lideri Metin Kaplan, havaalanında özel ekip tarafindan teslim alındı. (AA)
çekleştırilememişti. Operasyonda
örgüt üyesi 21 kişi yakalanmıştı.
Kaplan'ın, kendisine bağlı di|er
bir gruba da aynı dönemde Fatih
ve Beyazıt camilerini işgal ederek
cemaati rehin aldıktan sonra gü-
venlik kuvvetleriyle çatışma tali-
matı verdiği iddia edılmışti.
Babasının yerlne geçtl
Metin Kaplan, kamuoyunda Ka-
rases olarak bilınen babası Cema-
lettin Kaplan'ın 15Mayıs 1995'te
ölümünün ardından ICBB'nin li-
derlığme seçilmiş, ancak kendisi-
ne yönelik muhalefeti bastırmıştı.
Almanya'da yasaklanan fCCB 'nin
lideri Kaplan, rakiplerinden İbra-
him Sofu yu öldürtmeye azmettir-
mekten 4 yıl cezaevinde kaldıktan
sonra MünsterYüksek İdare Mah-
kemesi. 26 Mayıs 2004'te sınır dı-
şı edilme karan almıştı. Köln Ida-
re Mahkemesi'ne temyiz başvııru-
su yapan Kaplan'a mahkeme tem-
yız sürecinde de sınır dışı edilebi-
leceğıni açıklamıştı. Kaplan dün
Köln Idare Mahkemesi'nin kara-
nyla sınn- dışı edildi.
Almanya memnun
Almanya Içişleri Bakanı Otto
Schily ve Kuzey Ren Vestfalya
Eyaleti Içişleri Bakanı Fritz Beh-
rens, ülkede yasaklanan Islami
Cemiyet ve Cemaatleri Birlif i'nın
(ICCB) yöneticisi Metin Kap-
lan'ın sınır dışı edilmesinden
memnun olduklannı söylediler.
Schily, Kaplan'ın sınır dışı edil-
mesinin "kendini savunabilen
demokrasinin bir sembolü" ol-
duğunu belirtti. Behrens de "Kap-
lan'ın Türkiye'de işkence göre-
ceğine inanmadığını" söyledı.
İmralı iddlası
Daha önce iadesi gündeme gelen
Kaplan'ın tutuklanarak PKK terör
örgütü lideri AbduIIah Öcalan'ın
kaldığı imralı Adası 'ndaki cezae\ı-
ne gönderileceği gündeme gelmiş-
tı. Ancak ıddialar üzenne Bursa
Cumhuriyet Başsavcısı Emin Öz-
ler, Öcalan'ın kaldığı imralı Özel
Tip Cezaevi 'ne yeni bir tutuklunun
gelmeyeceğini açıklamıştı.
El Kalde bağlantısı
Metin Kaplan'ın, El Kaide lide-
ri Usame bin Ladin'le işbirliği
yaptığı saptanmıştı. Bin Ladin'e
para yardımında bulunan Kap-
lan'ın, bunun karşılığında çok sa-
yıda adamını Ladin'in kampında
eğittiğı ortaya çıkmıştı.
AKP, makinistleri hız ayan konusunda uyaran levhalan ihnıal ederek faciadan ders çıkarmadığını da ortaya koydu. (Fotoğraflar: İLHAN lA'GUN)
Kilometre levhalan yenilenmedi
Pamukova'da 39 Mşinin ölümüylesonuçlanan hızlandınlmış trenfaciasınm üzerindenyaklaşık3
aygeçmesine karşın güvenlikkonusunda büyükönem taşıyan levhalarhâlâ olduğugibiduruyor
• Baştarafi 1. Sayfada
tiği halde güzergâh üzerindeki
"okunamayan kilometre levha-
lanıu" yenilemedi. Ojsa uzmanla-
ra göre, soz konusu levhalar, tren
ister hızlandınlmış ıster normal
seyrini yapsın makinisti hız ayan
konusunda uyardığı için güvenlik
konusunda büyük önem taşıyor.
Çünkü, makinistin önünde trende
bulunan ve "livre" adını taşıyan
hangi kilometrede ne kadar hız ya-
pılacağmı gösteren belge. sadece
kaçıncı kilometrede ne kadar hızla
gidileceğini yazıyor. Makinist, lis-
tedeki söz konusu kilometreye ge-
lip gelmediğini ise "kilometre lev-
halarfna bakarak anlıyor.
Maklnlstln ezberlne güven!
Levhayı okuyamadığı noktada ma-
kinist "ezberine" güvenmek zorun-
da kalıyor. Kilometre levhalannın
demiryolunda güvenliği nasıl etkile-
diğini, Ulaştırma Bakanlığı ile
TCDD Genel Müdürlüğü başta ko-
nuyla ilgili makamJara yazılar yazan
TCDD'de örgütlü Birleşik Taşımacı-
lık Sendikasf nın (BTS) Genel Baş-
kanı Fehmi Kütan'ın açıklaması
gözler önüne seriyor. Kütan'ın yanıt
alamadıklannı belirttiği ve hâlâ ge-
çerühğini koruyan uyansı özetie şöy-
le: "Uyan levhalarının bütün ha-
va koşullannda ve yeterli mesafe-
de okunabilnıesi çok önemli. Aksi
halde makinistin ezberine güven-
mek zorundasınız. Yülardır o hat
üzerinde çahşan makinistlerin bir
ezberi vardı. noktaları tanıyarak
hızı ayariıyorlar. Tabii bunun kaza-
lardaki etkisini değerlendirince çı-
kan sonuç şu: Hızlandırılmış tren-
de makinistlerin bu ezberleri bo-
zuldu, çünkü hız arttınnu yapa-
Soruşturmada dosya savaşı
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Pamukova
Cumhuriyet Savcıhğı'nın, hızlandınlmış tren ka-
zasıyla ilgili olarak eski TCDD Genel Müdürii
Süleyman Karaman hakkında verdiği yetkisizlik
karan, Ankara Cumhunyet Başsavcılığı'nca iade
edildi. Pamukova Cumhuriyet Savcılığı, hızlandı-
nlmış tren kazasmda TCDD'yi 4/8 oranda kusur-
lu bulan bilirkişı heyetinin incelemesinin ardın-
dan, eski TCDD Genel Müdürii Süleyman Kara-
man ve diğer kamu görevlileri hakJonda, "ted-
birsizlik ve dikkatsizlik sonucu ölüme sebebi-
yet verme" suçlamasıyla hazırladığı dosyayı,
"yetkisizlik" karan vererek Ankara'ya gönderdi.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı da kaza yerini
dikkate alarak "tedbirsizlik ve dikkatsizlik so-
nucu ölüme neden olma" suçuna ilişkin soruş-
turma yapma yetkisinin Pamukova Cumhuriyet
Savcılığı'nda olduğu gerekçesiyle dosyayı iade
etti. Soruşnırma, Pamukova Cumhuriyet Savcısı
Mithat Kutanoğlu tarafindan yürütülecek.
cakları noktalar değiştirildi. Yü-
lardır bir alışkanlık edinmiş perso-
nel için hız arttırma ve düşürme
noktalan değiştirilince bu noktala-
nn yeniden belirlenmesi ve kilo-
metre levhalarının okunaklı bir bi-
çimde yenilenmesi gerekirdi. Şu an
için levhanın okunamadığı nokta-
da yine makinist hangi noktada
hangi hızla gideceğini bilemiyor.
Kazalann yaşandığı dönemde ku-
rum yetkililerinden talepte bulun-
duk. Özetie altyapı ve üsryapıdaki
eksUdiklerin giderilmesini istedik.
Bunlardan biri de levhalardı.'1
TCPP: Levhalar hazır
Levhalann bugüne kadar neden
yenilenmediğine ilişkin sorulanmı-
zı yanıtlayan TCDD yetkilileri ise
Ankara-Istanbul hattındaki levhala-
nn eski ve bazılannın okunamadı-
ğının farkmda olduklannı belirte-
rek bir - ikı gün içinde yenileme ya-
pılacağını söyledıler. Yetkililer, söz
konusu hattaİci bütün kılometre lev-
halannın yenılerinin şu anda hazır
olduğunu öne sürerek "Ancak he-
nüz takılmadı. Bir - iki gün için-
de takılacak" dediler.
Arazi
satışında
AB'yi
geçtlk
• AKP yasayı "AB'ye uyum
ve yabancı sermayeyi teşvik"
gerekçesine dayandînyor
ancak AB 'nin yeni üyeleri
dahil, birçok Avrupa
ülkesinde "tanm ve orman"
arazilerinin satışı yasak.
AYŞE SAYEV
ANKARA - AKP'nin "AB'ye
uyum ve yabancı sermayeyi teş\ik"
gerekçesiyle çıkardığı, yabancılara
arazi satışını kolaylaştıran yasayla kı-
yılar ve tanm arazileri hızla "yaban-
cüaşırken" AB'nin yeni üyeleri da-
hil, birçok Avrupa ülkesinde "tanm
ve orman" arazilerinin satışının ya-
sak olduğuna dikkat çekildi. Türki-
ye'de son 1 yılda 4 bin 10 parça gay-
rimenkul yabancılann eline geçerken
Antalya, Muğla,Aydm gibi kıyı kent-
lerine yoğun yönelim yaşandı.
CHP Muğla Milletvekili Fahret-
fin Üstün, ülkelerın yabancılara
arazi satış politikasını araştu-dı. Üs-
tün'ün yaptığı çalışmaya göre, AB
baskısıyla çıkanlan ve yabancılann
Türkiye'de toprak sahibi ohnalan-
na izin veren 19 Temmuz 2003 ta-
rihli yasanın yürürlüğe girmesinden
sonra geçen bir yıl içinde 4 bin 105
parça taşınmaz, yabancılann eline
geçti. Böylece daha önce alınmış
olanlarla birlikte yabancılann eline
geçen mülksayısı 41 bin683'eyük-
seldi. Bu taşınmazlann 15 bin
659'unu, içinde tanm arazilerinin
de bulunduğu alanlar oluşturdu. Bu
arazilerin toplam yüzölçümü 320
bin dönüme ulaştı. Arazilerin Türki-
ye'deki dağılımına bakıldığmda Ki-
lis, Mardin, Elazığ, Tunceli, Bartın,
Iğdır, Baönan, Ardahan da aralann-
da olmak üzere 67 ilde yabancılar
taşınmaz satın aldı.
Yabancılann en yoğun ilgi göster-
diği kent, 9 bin 522 adet taşınmazla
Istanbul olurken, özellikle Almanlar
ve Ruslann konut alımına yöneldiği
Antalya 6 bin 849'la ikinci sırada, sa-
nayi alanlaruun yanı saa verimli ta-
nm arazilerine sahip Bursa ise 4 bin
355 taşınmazla 3. sırada yer alıyor.
Araştırma, yabancılann kıyı kentle-
rine yöneldiğini gösteriyor. Bu çerçe-
vede Bursa'yı sırasıyla Izmir, Muğ-
la, Aydın, Mersin izliyor. Birçok ya-
bancırunkimliklerini saklamak ama-
cıyla Türk yurttaşlannı kullanarak
arazi satın aldığına dikkat çeken Üs-
tün, "Resmen belgelenmemekle be-
raber, özellikle Güneydoğu'da ya-
bancıların paravan şirket ve kura-
luşlaıia yoğun toprak aünunda bu-
lunduğu"na dikkat çekti.
Avrupa ve diğer bazı ülkelerdeki
uygulamalan da inceleyen Üstün'ün
araştırmasına göre, AB ülkeleri ara-
sında arazi alım satımında sınırlama
yok. Ancak 1 Mayıs 2004'te AB'ye
kanlan ülkelerden Macaristan, Polon-
ya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Lit-
vanya veEstonya'da üyelik öncesi ya-
bancılara toprak satışı yasaktı. Ancak
bu ülkeler AB'yle yaptıklan pazarlık
sonucunda 7-12 yıl arasında değişen
sürelerle yasağın devam etmesini sağ-
ladılar. AB üyesi, adayı ya da üye ol-
mayan Avrupa ülkeleri ile diğer bazı
ülkelerde yabancılara arazi satışı ko-
nusundaki uygulamalar şöyle:
POlOnya: Avrupa Birliği ve Iz-
landa, Norveç, Liechtenstein vatan-
daşlan mülk sahibi olabiliyorlar. An-
cak bu ülke yurttaşlan Polonya'dan
12 yıl süreyle tanm ve orman arazisi
saün alamayacak.
Macaristan, Slovakya, çek
CUmhUrlyetİ: 1 Mayıs 2004 tari-
hinden itibaren yabancılar bu ülkede
ilk 7 yıl içinde tanm ve orman arazi-
si alamayacak.
BUİgarlStan: Avrupa Birliği'ne
aday olan bu ülkede yabancılara ta-
nm arazisi saöşı yasak olduğu gibi,
yabancılar bahçesi olan birkonut da-
hi alamıyorlar.
RUSya: Yabancılara tanm arazisi
satışının yasaklandığı ülkede 49 yıl-
hğuialdralama yöntemi uygulanıyor.
ABD: Güney Carolina, Oklahoma,
Florida, Wyoming ve Mississippi
eyaletlerinde yabancılara toprak satı-
şı yasak.