Katalog

13 EKİM 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA J\_ U \_j \_ U Jll. kultung cumhuriyet.com.tr 15 ALLECRO EVİN İLYASOCLU Dvorak İstanbul'da da anılıyor1862'den 1872'ye dek Smeta- na'nın yönettiği Çek Ulusal Ope- rası'nda sessiz bir vıyolacı olarak tanınan Antonin Dvorak, Bo- hemya'nın yetiştirdiği en büyük besteci adıyla müzik tarihine geç- ti. Geç 19. yüzyılın senfoni ve o- da müziği dağarcığındaki başlıca temsılcilerinden biri oldu. 8 Eylül 1841 'de Nelahozeves köyü yakın- lannda, bir kasabın oğlu olarak dünyaya gelmişti. Tarihtekı nice bestecının tersine ailesinde hiçbir müzikçi olmadığı halde küçük yaşta müzik yeteneği keşfedilmiş- ti. Kemanla müziğe başlayıp Prag'da bir org okulunda eğitım gördü. O zamanlar Bohemya'da- ki org okullan müzik eğitim mer- kezi olarak pek çok Çek besteci- yi yetiştirmiş, temel bilgiler ve- ren merkezlerdi. Dvorak burada viyola çalmayı da öğrendi. Para kazanmak uğruna kafelerde viyo- la ve bir akıl hastanesinde org çal- dı. Operada viyola çaldığı yıllar ilk senfoni, konçerto ve oda mü- ziği denemelennı ortaya çıkardı. Bu ilk bestelerın en önemlisi, 'Selvi Ağaçlan' başhklı bir dizı aşk şarkısıdır. O sırada âşık oldu- ğu kızın bir başkasıyla evlenme- sı üstüne duyduğu hüsranı yansıt- mıştır. Sonradan aynı kızın kar- deşi ile evlenir. Smetana ve Wagner. Dvo- rak'ın yaşam boyu bestelerindeki çelişkilı iki güç olarak kalmıştır. Birinci operası Alfred, rümüyle Wagner dokusundadır. ilk başan- lı bestesi Hymnus vatanperv er bir kantattır. Slav Dansları"nın yayı- mından sonra ünü giderek yayıhr, Brahms ve Liszt gibi zamanın i- ki ünlü bestecısınden büyük des- tek görür. Zamanın ünlü keman- cısı Joachim'in Dvorak'a bir ke- man konçertosu ısmarlaması; ün- lü orkesrra şefleri Richter ve Bü- low'un süreklı onun yapıtlarını programlarına almalan, besteciyi yüreklendinr. 1884-91 arasındaki yıllarda Dvorak çoğunlukla ken- di bestelerini yönetmek üzere In- giltere'ye gider. Görkemli 7. sen- fonisini ve Aziz Ludnıilla başlık- lı oratoryosunu Ingilizler içın bes- teler. 1892'de ABD'ye giderek New York Ulusal Konservatuva- n 'nın müdürü olur. Üç yıllık gö- A ntonin Dvorak / \ (1841-1904) ölümünün 100. yılında bütün dünyada anılıyor. Hakkında kitaplar yayımlanıyor, konserler düzenleniyor, kayıtlaryapılıyor, özetle besteci yeniden keşfediliyor. İDSO 'nun bu hafîa yorumlayacağı Stabat Mater 7 kaçırmayın. revi sırasında en ünlü yapıtı olan 'Yeni Dünyadan' başhklı 9. sen- foniyi ve çello konçertosunu orta- ya çıkanr. Besteci 1895'ten son- ra Prag Konservatuvan 'na müdür olur. Bohemya'ya döner dörunez son ıki kuvartetini ve onları izle- yerek beş senfonik şiirini besteler. 1900 yılında. on operası arasında en başanlı olan Rusalka, Prag Operasfnda sahnelenir. Sonyılla- nnda kendini opera çalışmalan- na adar: Bohemya'nın gülünçlü halk masallarından Wagner'in trajedılerine kadar geniş incele- meler yapar. 18. yüzyıl sonlarından başlaya- rak bütün on dokuzuncu yüzyıl boyunca senfonik müziğin Al- man-Avusturya egemenliği altın- da olduğunu düşünürsek bir Bo- hemyalı olarak Dvorakın senfo- ni dünyasına girmesi, evrensel tekniklerin yanı sıra hemen her yapıtına kendi folklorık renkleri- ni kafması, müzik tarihinin akışı- na yeni bir soluk getirmiştir. Dvo- rak, her rür müzik biçimine örnek vermiştir. Bestelennde taze. can- lı ve dinleyiciyi hemen ka\Tayıve- ren bir coşku vardır. Güzel melo- diler buluşu ve büyük orkestracı- lığı her zaman konser programla- nna alımlı gelmiştir. Dokuz sen- fonisi, birkaç uvertürü. senfonik şiirleri, Slav Rapsodileri, Scher- zo Kapriçyosu. keman, piyano ve çello konçertoları ile büyük or- kesrrayı kullanmada usta olarak bilindiği kadar, aynı zamanda hü- nerli bir oda müziği bestecisidir. Yaylı çalgılar kuvartetleri, piya- nolu beşlisi, Çek ezgilerinin ta- dındaki şarkıları. Requiem ve Te Deum gibi koro çahşmalan, bes- tecınin her daldaki yeteneğinin kanıtıdır. Dvorak'ı en çok etkile- yen besteci Brahms olmuşrur. Özellikle 6. ve 7. senfonilerinde Brahms etkisi göze çarpar. Bütün yapıtlannda da Brahms gibi kla- sik yapıya bağlı kalmıştır. Anto- nin Dvorak, 1 Mayıs 1904'te 62 yaşında, Prag'da öünüştür. iDSO'da Dvorak anısına konserler tstanbul Devlet Senfoni Or- kestrası'nda geçen hafta mevsi- min ilk konserini dinledik. Ale- xandr Schwink yönetimindeki orkesrra, piyanist Toros Can ile Brahms 'ın 1. konçertosunu ve Dvorak'ın 8, senfonisini seslen- dirdi. Hem aradan kocaman bir yaz tatili geçmiş, hem de bu haf- ta tatiller ve yağmurlarla provalar eksik kalmıştı. Cumartesi sabah- ki dinleti, tedirginliklerle sürüp gitti. Toros Gan ise sağlam bir tek- nik ve ince bir duyarlılıkla Brahms'ın konçertosunu seslen- dirmeye çalıştı. Önümüzdeki hafta Dvorak'ın anıtsal bir yapıtı seslendirilecek: Stabat Mater, Op. 58. Bestecinin bir sonraki adımda unutuhnaz Re- quiem'ini yazmasına kapı açan çalışma. Ortaçağdan Latin dizele- rine dayalı yapıt, Meryem Ana'nın, oğlu çarmıha gerildik- ten sonraki acılannı dile getirir, aynı zamanda Dvorak'ın kendi yaşamındaki evlat acılanna da ko- şutluk gösterir. Besteci 1875'te iki günlük kızı Josefa'nın ölümü üstüne bu yapı- tı bestelemeye koyulmuş; sonra bir kenara bırakmış, ancak 1877'de diğer çocuklan, on bir ay- lık Rose ve üç yaşındaki Otokar da peş peşe ölünce yapıtı kendi iç dünyasının acılannı yansıtırcası- na tamamlamış. Tek notayla baş- layan ve derin bir hüzünle ilerle- yen olağanüstü görkemli açılış, orkestranın gücüyle gergin bir de- vinim kazanır ve koronun doku- naklı sesiyle genişler. Solistlerin aryaları ve düetleri, koronun gör- kemi ve cennette huzur bulmaya çağıran final, coşku doludur. Dvorak bu yapıtta sanki önceki bütün çağların özetini sergilemiş, Barok ve KJasik dönem özellikle- ri kadar romantizmin geniş pale- tinden yararlanmıştır. ÎDSO'nun bu hafta sunacağı Stabat Mater'i kaçırmayın. Şef, Peter Vronsky. Solistler: Sopra- no Otilya Maria Aydın, alto De- niz Erdoğan, tenor Turgut İpek ve bas Bülent Atak. İstanbul Av- rupa Korosu'nu başanlı koro şefı- miz Gökçen Koray yönetecek. Bu arada IDSO kasım başındaki konserlerinde Tabachnik yöneti- minde, kemancı Dominico Nor- dio solistliğinde Dvorak'ın keman konçertosunu da seslendirecek. www.evinilyasoglu.com 14 EHB fW|W>t AI5 EM« OHMflt EMm CUM«*TES! 20.30/17 tUm Pjzar 16.00 CCYIREK OIHH IUIIIH YfiNETEN: KEMAL ATDDGAN CMıC KARAFEL • 8ARıŞ ı11DıZ • ıŞıK YINT ESıA UTCUR • OKER CRKAN • ALPAT KEMAL ATALAı TOCAH ŞE«İF ÛHAT • NBSLİHAH KOUTU l;ı I02Iİ13IS 3S 3) tnii kırtifl) rtıemsf fiplmıtlliır EFES İlanlannız İçin (0212)293 89 78 [email protected]ın.tr [email protected] www perareklam.com.tr DIKTAT E F E S PUsen'in kültür ve sanata katkıları artarak sürecek. yarın Film Gösterimleri >RahsaanRolandKirk The One Man Tvvins Rahsaan Roianö Ktrk'ın 1972 yılında Mootreux Caz Festivaii'ncie verdiğı konser kaycft. sanatçıyı canlı izleme şansma sahıp olamayan cazseverter için mükemmel bir kaynak. 12.00 Konser >OlcaySaralTrio Olcay Saral-p varo Recep Akdennc-davul Ahmet Türfcmenoğlu~t>as g 'a r s 19.30 | î j 10 Mılran TL *; Kultw Sanat We**f i KENT OYUNCOLARI Oscar Yaıan: Eric-Emmanuel Schmit Çeviren: Serap Babür AKBANK > Bık-nrAk|»n« Kultûı Sanat Ufktz rt rJL'US Eıln. «- w ' ed icbıl r AKBANKKULTUR SANAT MERKEZI Oynayan/Yöneten Yıldız Kenter 16 Ekim'den itibaren Kenter Tiyatrosu Harbiye Tel: (0-212) 246 35 89 - 247 36 34 Kredi kartıylı rezeryasyon «aptırabilirsiniz. K.\RŞIYAKA CUMOK DUYURUSU I4 Ekım 2004 Perşembe eünü saat 18 OO'de Bajraklı ADD'de toplanıvoruz. Tiim Cumhunjet okurlannı beklıvoruz. -Gündem maddeleri- 1- Llusal bırlık hareketı ıçmde ver alan ADD Genel Sekreter Yardımcısı. Bavraklı ADD. Türk Kadmlar Bırlifi. Hekım Güçbirlığı. Karşıjaka CL'MOK'lann Bavraklı'da bu- Lnan •'Ekrem Havrı Cstündağ" Okulu"na yardım ıçın bir araya gelerek. bir yardım programı oluşturmalan 2- "Şehıt kajııyla sulanan \atan topraklan satılama^" dı>oruz Ulu- sal Bırlık hareketınce bu konu ile ilgılı panel düzenlemeyekarar \erdık CUMOK'lar olarak buönemlı konudanasıl tepkıleroluşturabılırız. 3- AB sürecınde Lozan tartışılırha- le getınlmekte, AB. Sevr'ın gerçekleşmesı ıçın uğraşmaktadır Türkıve Cumhurıveti'nın yıkılmasına ızin \ermeyeceğız. 4* L'lusaicılığa darbeier de\am etmekte, Kemal Alem- daroğlu'ndan sonra Türkne Cumhuriyetı'nı. Atatürk'un ılkelerını İİ yıldır anlatan Attılâ tlhan'ın programına son verılmı^tir 5- Karşıyaka CLMOK'larca >ıllardan berı du- z;nlenen "Lğur Mumcu Şıır Yanşması" ödül torenının planlanması. 6» 29 Ekım Cumhunyet Bayramı'nda. tüm Cumhunyet okurlan. demokratık kıtle orgütlen. ADD Izmır Şubelen ıcınde toplanarak Cumhunvet Alanfna vuruvelım vebu coşkuyu hep birlikte vaşayalım. .. . „ . F ' • J p ^ ' lletışim: Deniz Sapmaz 0 232 362 09 75-0 544 249 24 91 Tiyatro Ödülleri 2004 verildi GoyriResmi Hurrem 'e 5 dalda ödül Külrür Servisi- Tiyatro Tiyatro dergisince ve- rilen 'Tiyatro Ödülleri 2004', önceki gün Yeni Melek Gösteri Merkezi'nde gerçekleştirilen ödül töreniyle sahiplerini buldu. Tiyatro Tiyat- ro Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Mustafa Demirkanlı. bu yıl ikinci kez düzenledikleri ödülle Türk tiyatrosuna emeği geçen sanatçıla- ra hak ettilderi değeri öldükten sonra değil ya- şarken vermeyi amaçladıklannı söyledi. Sistem deği?ikliği Ödüllerin değerlendirilmesinin de değişik bir sistemle yapıldığını, seçici lcurulu oluşturan tiyatro eleştirmenlerinin, yıl boyunca izlediği oyunlan diğer üyelerle görüşmeden, toplantı yapmadan değerlendirdiklerini ve kendılerine bildirdiğini anlatan Demirkanlı, bu değerlen- dirmeler sonucu kazananlann tespit edildiğini söyledi. Ödül töreninde, 'Fernando Krapp Bana Bir Mektup Yazmış' adlı oyundaki rol- leriyle TUbe Saran'a 'Yılın Kadın Oyuncu- su', Selçuk Yöntem'e de 'Yılın Erkek Oyuncusu' ödüllen verildi. Diğer ödüller 'Yıün Yapımı' seçilen 'Gayri Resmi Hur- rem' oyunu, bu ödülün yanı sıra 'Yılın Yönet- meni' dalında Ayşenil Şamlıoğlu'na, 'Yılın Oyun Yazarı' dalında Ozen Yula'ya, 'Yılın Sahne Tasarımcısı' dalında Feyza Zeybek'e ve 'Yılın Sahne Müziği' dalında Can Atil- la'ya da ödül gerirdi. 'l'ıün Çevirmeni' dalın- da 'Inishmore'lu Yüzbaşı' adlı oyuna yaptığı çeviriyle Mehmet Ergen, 'Yılın Kosröm Ta- sanmcısı' dalında Hale Eren, 'Yılın Işık Ta- sarımcısf dalında ise Enver Başar ödüle de- ğer bulundu. Öte yandan, 50 yıl boyunca yayın hayatına devam eden ve 9O'lı yıllann ortaların- da kapanan tiyatro dergisi 'Kulis'in ya>in yö- netmeni Agop Ayvaz'a da teşekkür plaketi su- nuldu. Sunuculuğunu oyuncu Oktay Kaynar- ca'nın yaptığı gecede, Zuhal Olcay mıni bir konser verirken, Jülide Kural da 'Tanya' adını taşıyan bir şiir performansı sergiledi. Uç usta aynı sahnede • Kültür Servisi - '14. Akbank Caz Festivali' kapsamında Charlie Mariano- Daniel Humair-Ali Haurand Trio bugün saat 22.OO'de Babylon'da cazseverlerle buluşacak. European Jazz Ensemble'ın 1996'daki 20. yıl kutlamalan için bir araya gelen üç usta, o tarihten bu yana birlikte çalıyor. Alto saksofoncu Mariano, Charles Mingus, Astrud Gilberto ile çalıştı. =Bas ustası Haurand 1976'da European Jazz Ensemble'a dönüşen European Jazz Quintet'i kurdu. Çok genç yaşta yaptığı caz besteleriyle dikkat çeken Is\içreli da\iıl ustası Humair'in, aralannda Bertoluccı"nin 'Paris'te Son Tango'nun da olduğu pek çok filmin müziğınde imzası bulunuyor. (0 212 252 35 00) Pekin'de kültür buluşması • PEKİN (AFP) - Bu yıh 'Fransız Yıh' ılan eden Çin'de, Fransız külrür yaşamının geçmişten bugüne büyük isımleri ülkeye konuk oluyor. 9 ay boyunca sürecek olan etkinlikler içuı büyük hazırlık çalışmaları yapıldı. Şehrin tarihi bölgesindeki yapı gruplannın sanatçı konuklarından biri, çağdaş sanatçı Daniel Buren. Buren, kendine aynlan bölümde özel bir konsepte bağlı olarak özgün bir düzenleme yaparken, Çin Sanat Galerisi'nde. 19. yy. izlenimci ustalannın 51 tablosu sergileniyor. Pekin'in merkezindeki Ulusal Müze'de ise 'Fransa'da Tasarım' adlı bir sergı açıldı. Fransız sinemasından örnekler de gösterilirken, en ılgi çeken etkınhklerden biri de Jean Michael Jarre'in Yasak Kent'te ışık gösterisi eşliğinde verdiği konser oldu. Imparatorluk Sarayı'nın önünde kurulu sahnede konser veren sanatçıyı 15 bin kişi izledi. Kutluğ Ataman'a ödül • Kültür Servisi - ABDnin sanat alanında en önemli ödülü sayılan 'The Carnegie Prize', aralannda Venedik Bienali, Dokumenta gibi uluslararav sergiler ve dünyanın önemli müzelerinin küratörlennin bulunduğu Pittsburg kentındeki The Carnegie Museum'da. 'Kuba' adlı video enstalasyonu için 'Kutluğ Ataman'a verildi. Ödül, Maurizio Cattelan. Francis Alys, Jeremy Deller, Karsten Hoeller, Harun Farocki, Lee Bontecou gibi sanatçıların da bulunduğu bir grup sanatçı arasından seçilerek Ataman'a venldi.'Kuba' yerleştirmesı, Istanbul'da 1960'lardan bu yana var olan, 40 mahallelinın hayatlannı anlattıklan, üç yıllık çalışma sonucu yaratılabilen bir iş ve 40 adet televizyon monitöründen gösteriliyor. ABD gösteriminden sonra Londra'da bulunan Artangel adlı kuruluş tarafından sergilenecek olan 'Kuba', Viyana ve Stuttgart'tan sonra Haziran 2005'te Ataman'ın Avustralya'daki Sydney Güncel Sanat Merkezi'nde yapılacak solo sergisi ile dünya turunu tamamlamış olacak. (0212 245 90 33) Bugün • BABYLOVda 22 00 de 'Akbank 14. Caz Festivali' kapsamında Charlie Mariano, Daniel Humair ve Ali Haurand Trio konserleri. (0 212 292 73 68) • CEMAL REŞİT REY KONSER SALONU nda 'Akbank 14. Caz Festivali' kapsamında 21 45'te Nguyen Le konseri. (0 212 252 35 OOj • AKBAJVK KÜLTLTt SANAT MERKEZİ nde 12.00'de Thelonius Monk konsen. (0 212 252 35 00) • YENİ MELEK GÖSTERİ MERKEZİ'nde 21.OO'de Kamkars konseri. (0 212 244 66 80) • ORHAN KEMAL İL HALK KLTÜPHAJVESt'nde 15.00'te 'Ziya Gökalp ve Çağdaşlaşma' konulu panel. (0212 518 1047) • YAPI KREDİ SERMET ÇİFTER SALONU'nda 18.30'da FuatKeyman'ın yöneteceği, Murat Belge'nin konuşmacı olarak katılacağı 'Avrupa'ya Doğru Aktörler, Süreçler, Olasılıklar, Türkiye'de Avrupa Vizyonlan' konulu söyleşi."(0212 252 47 00) • DÜNYA SANAT KİTABEVİ VE GALERİSİ'nde 18.30 - 20.30 saatleri arasında gazetemiz yazarlanndan Gürhan Uçkan okurlanyla buluşup yeni kitaplannı tanıtacak. (0 53 7 345 98 49) „ 4