Katalog

20MAIT2001SAL1 CUMHURİYET SAYR DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyetcom.tr 11 Hükümet, AB için hazırlanan Ulusal Program'ı onayladı. Program, Avrupa Birliği'nin istemlerini karşılamaktan uzak... Uhısal Proaram'a MHP iııızası MGK'nin yapısi: MGK danışma organıdır. Düşünce ve ifade özgürlüûü: " TCK'nin312.veTMK'nin 8. maddelerinin koruduğu değerler zedelenmeyecek. DCM'lerln kaldırılmasi: DGM Yasası gözden geçirilecek. pevlet memurlari: Polis eğitimi 2 yıl olacak. Memuriar eğitilecek. ANKARA (Cumhnrryet Bârosa) - Bakanlar Kıırulu, Tûrkiye'nin Avrupa Birliği (AB) ile tam üyelik görüşme- lerine geçilebilmesi için yapacağı re- formlan sıraladığı Ulusal Program'ı onayladı. Kürtçe yayın ve eğitim ko- nulannda hiç bir istemin karşılanma- dığı programda, ölüm cezasının TBMM'de "orta vadede" ele alınaca- ğtnın bildirilmesiyle yetinildi. AB 'nin 2001 sonuna kadar tamam- lanmasmı istediği reformlarm ancak or- ta vadede yapılacağının belirtildiğj ve MHP'nin ağırlığının açık şekilde his- KIBRIS VE YUNANİSTAN Banşçı dışpolitika Ulusal programın girişinde Kıbns ve Yunanistan ile ilgili olarak da şu görûşlere yer veriliyor "Uhıslararası ilişkilerde banş, refah, güvenlik ve istikrar arttıncı katkılar yapan deneyimli bir ülke olan Tûrkiye, banşçı dış politika çerçevesinde komşulanyla Uişkiierinin geliştirilmesme özen gösterecek, bu bağlamda Yunanistan'ia sorunlarmı diyalog yoluyla çözümler getirilmesi için girişim ve çabalannı sürdürecektir. Tûrkiye, Kıbns'ta taraflann egemen eşithğıne dayalı karşıhklı kabul edilebilir bir çözûm kapsamında yenı bir ortaklık kurulması için BM Genel Sekreteri'nin iyi niyet misyonu çerçevesindeki çabalanna destek vermeye devam edecektir.' ORTA VADEDE ELE ALINACAK Ölüm cezası Tûrkiye Cumhuriyeti Anayasası'na göre kesinleşmiş ölûm cezalannın yerine getirilmesi karan münhasıran TBMM'nin yetkisindedir. Hûkûmet, TBMM'nin 1984 yıhndan bu yana yaşam hakkmın özüne dokunubnaması yönûnde benimsediği tutuma saygılıdır. Türk Ceza Hukuku'nda ölûm cezasının kaldınlması hususu, şekil ve kapsamı iribanyla TBMM taranndan orta vadede ele aknacaktır. BOLCESEL DENCESİZLİCE KARSI STRATEJI Kürtçe özelyaşamda Küttürelyftşafl] vebfreysdözgürtükler: Resmi dil ve eğitim dili Tûrkçedir. Ancak bu, vatandaşlann özel yaşamlannda farkh bir dil, lehçe ve ağızlann serbest kullarulmasına engel teşkil etmez. Bu serbestlik, aynhkçı veya bölücü amaçlarla kullanılamaz. Bölgesel dengesizfîklerin azaralması: Hükümet, bölgesel dengesızliklerin azalülması ve tûm vatandaşlarm sosyal ve kûltürel imkânlanmn arttınlmasına yönelik kapsamh bir strateji benimsemiştir. Bu çerçevede, 1984 yılından bugüne kadar süregelmiş olan aynhkçı terör faaliyetîerinin kontrol altına alınmasıyla birlikte Türk hükümeti, ekonomik ve sosyal kalkınma yolunda bir dizi önlem almıştır. sedildiği Ulusal Program'ın en önem- li bölümü 23 sayfahk siyasi kriterlerbö- lûmü oldu. Kıbns ve Yunanistan ko- nusunda Tûrkiye'nin banşçı bir dış po- litika izlediğimn belirtildiğı program- da, sorunlann diyalog çözümlenmesi için girişimlerin sûreceği kaydedildi. UP, yaklaşık bin sayfa ve 6 bölüm- den oluşuyor. îlk bölümde Tûrkiye'nin vizyonu ve demokratik kazanımlan ile üyeliğin AB'ye yapabileceğı katkılar sıralanıyor. Siyasi kriterler, ekonomik kriterler, Türk mevzuatının AB mev- zuaöna uyumu, bu uyumu gerçekleş- mesi için idari kapasitenin geliştirilme- si ve mali yardımlar geri kalan bölüm- leri oluşturuyor. Ulusal Program dün Türkiye'nin AB Temsilcisi Büyükel- çi Nihat Akyol tarafindan AB Komis- yonu Üyesı Günter Yerheaugen'e su- nuldu. UP'nin girişi şöyle: "Modern Tûrkiye Cumhuriyeti'nin özflnde banşçı bir dış politika ile laik- Hk, hukukun üsrünlüğü, çoğukn ve ka- tduna demokrasi insan hak ve özgür- hikleri bulunar. Atatürk'ün önderti- ğmdekunıtanTürkiyeCıımhurivetLbe- nimsemiş olduğu değerler sistemi te- metinde çoklasa bir zaman dfliıniiçiıı- de yaşamm heralanmda gerçekleştirü- diği devrimlerie Tûrk miDetini ilk kez ortak coğraryayı vetarihipaylaştığı Av- rupa aüesiyle aynı değerler sisteminde buhıştunnuştıuf Programda AB'ye yönelik yapıla- cak reformlar özetle şöyle sıralanıyor Düşünce ve ifade özgüriüğü: Türk Hükümeti, ifade özgürlüğünün AB müktesebatı ile AB üyesi ülkele- rin uygulamalan ışığında geliştirilme- sine önem ve öncelik vermektedir. Anayasa ve diğer mevzuattaki ilgili hükümlerin, Avrupa İnsan Haklan Söz- leşmesi'nin (AİHS) 10. maddesi çer- çevesindeki toprak bütûnlüğü ve ulu- sal güvenliğin korunmasım da öngö- ren ölçütler ile laik ve demokratik cum- huriyeti, ünıteT devlet yapısını ve mil- li birliği koruma kriterleri temelinde gözden geçirilmesi öngörûlmektedir. Bu anlayış doğrultusunda, ifade özgürlü- ğünün daha da geliştirilmesine yöne- ük anayasal ve yasal güvencelerin güç- lendirilmesi amacıyla kısa vadede ya- pılacaklar şöyle: • Anayasanın temel hak ve hürriyet- A NADİL TARTIŞMASI Hükümet söz vermekten kaçındı • AB'nin KOB'daki açık reform istemlerine karşın hükümet, Ulusal Program'da muğlak ifadeler kullanarak söz vermekten kaçındı. J ı L ANKARA (Cumhurm* Bürosu) • Ulusal Pfoşram (UP), AB'nin Türkiye'nin tHmüVe- liği için koşullannı sıraladığı katılım ortaklığı belgesini (KOB) karşılamakta yetersiz kaldı. AB'nin KOB'da "Kürtçeyaym veeğffim" ko- nusundareformistemlerine karşın hükümet, res- mi ve eğitim dilinin Türkçe olduğunu, gûnlük yaşamda diğer 'dil ve lehçelerin' kullanılabile- ceğıni söylemekle yetindı. Hükümet anadilde yaym konusunda ise hiçbirtaahhütte bulunma- dı. AB'nin KOB'da sıraladığı açık reform is- temleri UP'de muğlak ifadeler ile yanıtlanma- ya çalışılırken, Brüksel'ın kısa vadede (2001 yılı) yapılmasını istediği birçokreform,orta va- deye (2004 yılı) kaydınldı. ölüm cezasının kaldınlmasını isteyen AB'ye, yalnızca bunun orta vadede TBMM taranndan ele alınacağı bil- dirildi. 312. madde ve Terörle Mücadele Yasa- sı'nın gözden geçırilmesını isteyen AB 'ye, bu- nun yasalann 'koruduğu değerler zedeknme- den' yapılacağı kaydedildi. Reformlann, 'ulu- sal güvenlik, üniter deviet yapısı ve milti birliği koruma' kriterleri temelinde gözden geçirile- ceğine işaret edildi. AB, KOB'da Türkiye'den şukonulardareformgerçekleştirmesini ıstemiş- ti: Kürtçe eğitim ve kûltürel haklar: Orta vade- de kökenlerine bakümaksızın tüm yurttaşlar için kûltürel haklar garanti edilmeli, eğitim alanı da- hil olmak üzere bu haklann kullanılmasını ön- leyen yasal hûkümler kaldınlmahdır. Anadilde yayın: Kısa vadede Türk vatandaş- lannın televizyon ve radyo yayuıcılığında ana- dillerinı kullanmalannı yasaklayan hukuki dü- zenlemeler var ise kaldınlmalıdır. ötüm cezasu Kısa vadede ıdam cezasına iliş- kin moratoryum muhafaza edilmeli, uzun va- dede kaldınlmahdır. BM sözteşmeleri: Orta vadede BM Ulusla- rarası Siyasi \e Medenı Haklar Sözleşmesi ile ihtiyari ek prokolünûn ve Uluslararası Ekono- mik, Sosyal ve Kûltürel Haklar Sözleşmesi onaylanmalıdır. MGK'nin rolü: Orta vadede AB üyesi dev- letlenn uygulamalan doğrultusunda, Milli Gü- venlik Kurulu'nun anayasal rolûn hükümete bir danışma organı olarak uyumlaştınlmalıdır. Düşünceözgüriüğü: Kısa vadede Avrupa İn- san Haklan Sözleşmesi'nın 10. maddesi ile uyumlu olarak, ifade özgüriüğü ile ilgili huku- ki ve anayasal garantiler güçrendirilmeli; şid- det yanlısı olmayan görûşleri dile getirmekten hüküm giymiş kışilerin durumuna eğilinmeli- dir. Işkenceyle mücadele: Kısa vadede işkencey- le mücadeleye ilişkın hukuki hûkümler güçlen- dirilmeli ve gereldi tûm önlemlerin almmalı, Avrupa Işkencenin Önlenmesi Sözleşmesi'ne riayet sağlanmalıdır. DGM'lerindurumu: Kısa vadede devlet gü- venlik mahkemeleri de dahil ohnak üzere, yar- gınm ışlevselliği ve verimliliği uluslararası standartlara uygun bir şekilde geliştırilmeli- dir. Bölgesel dengesizfiklen Kısa vadede tûm va- tandaşlarm ekonomik, sosyal ve kûltürel im- kanlannın artunbnası amacıyla, bölgesel fark- ldıklar azaltılmalı ve özellıkle Gûneydoğu'da- ki durumun iyileştirilmesi için kapsarnh bir yaklaşım geliştirihnelıdir. OHAL'in kaldınlması: Orta vadede Güney- doğu'da gerıye kalan olağanüstü hal uy- gulamalan kaldınlmahdır. Yılmaz programı savunamadıANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mesnt Yıhnaz, MHP'nin ağırlığınm hissedildiği Ulusal Program (UP) ile ilgili olarak Türki- ye'nin daha fazla risk alabi- lecek kapasitede olduğunu söyledi. Yıhnaz, UP'nin za- man ve koşullara göre gun- celleştırileceğini belirtirken, Kürtçe yayın ile ilgili olarak da 'yHmusakbir geçişffl' ola- naklı olacagını bildirdi. Tür- kiye'nin AB'nin genişleme programınm dışında kalma- ması için UP'de belırttığı re- formlan en geç 5 yıl içinde tamamlaması gerektiğini vur- gulayan Yılmaz, TBMM'nin çok yoğun bir çalışma döne- mine girdığini kaydetti. Yılmaz'ın basın toplantı- sında sorulara verdigi yanıtlar konu başhklanna göre şöyle: Kürtçe^mayumuşakgeçiş: Tûr- kiye açısmdan hiçbir zaman vazge- çilmez bir ilkeyi tekrarlamak istiyo- rum. Türkiye'nin resmi dili ve resmi eğitim dıh Tûrkçe'dir. Değişmesi söz konusu değildir. Birçok AB ûlkesin- de de resmi dil dışında yayın yapmak mûmkün değil. Her ülke bunu ken- di şartlanna göre düzenleyebilir ama bizim mevzuatta bazı yasaklar geti- rümiş. KOB'da bu yasaklann kaldı- Yılmaz, UP ile Ugili olarak Türkrye'nin dataa &zia risk alabOeceğim söyledL (Fotoğraf: AP) nlması talep edıliyor. UP'de ifade et- tiğimiz genel anlayışla bu sorunun za- man ıçensınde Şİımuşakbirgecişle' çözümlenmesini hedefliyoruz. Taahhüdü doğru bulmadık: Yayın konusunda Tûrkiye'de şu anda mev- cut uygulamanın serbestliğı yönûn- de tedricen rahatiatılacağını ifade ediyoruz. Ama bu konuda AB'nin bizden istediği şekilde kendimizi net şekilde bir taahhüde bağlamayı doğ- ru bulmadık AB'nin bu konularda bi- ze özel bir takım taleplerde bulunma hakkı yoktur. Çûnkû, bırakın aday ülkeleri, mevcut üye ülkelerin baa- lannda bile böyle bir özgürlûk söz ko- nusu değildır. MGK'nin yapısma açıkbk: Ana- yasal bir kuruluş olan MGK, ulusal gûvenliği ilgilendıren bir danışma kurumudur. UP'de kastedilen MGK'nin gercek ışleviyle kamuoyu arasında gündeme getırilen farklı al- gılayışla farkı gıderecek düzenleme- lerin hayata geçınlmesidir. Ölüm cezası: KOB'da da ölûm ce- zasının orta vadede çözûl- mesi bekleniyor. UP'de 'kal- dmiacak' demememizin ne- denı, bunun esasen TBMM tarafindan görüşülecek ol- ması ve bizim TBMM üze- rinde bir baskı yaratmama hassasiyetimizdır. Daha fkzia risk alabürdik; UP Tûrkiye açısından en ger- çekçi metindır. Ancak bana göre Tûrkiye bu kadar büyük bir toplumsal dönüşüm için daha fazlariskalabilecek bir ûlkedir. Ama bu sûreç için- de yaptığımız değerlendir- melerde en gerçekçi metnin, bu metin olduğu üzerinde mutabık kaldık. UPgünceDeştirflebilinUP güncelleştirihnesi gereken bir metındir. Zaman içeri- sınde bazı revizyonlar söz konusu olacaktır. TBMM yoğun çabşacaicRefonn- lar için 94 yasa değişiklıği, 89 yenı yasa çıkanlması gerekiyor. Bugünden itibaren TBMM ve hûkümetuniz için çok yoğun bir çalışma dönemi baş- lamaktadır. Programda kısa vadeden kastedilen sûre 1 yıldır. Orta vade için de 5 ydın geçümemesi gerekir. 5 yılda gerekli reformlann yapıla- maması durumunda Tûrkiye, AB'nin genişleme programınm dışında kalabilir. Dışişleri Bakanı, 15 yıldır yazılagelen her konununprogramdayer aldığını söyledi Cem: Hedefîmiz 2003'te müzakere Bu haftayı programıAB ülke- lerine anlatmakla geçirecek- lerini söyleyen tsmail Cem "Herşe>bcimelimizde"diyor. ANKARA(Cumhuriyet)- Dışişleri Bakanı tsmafl Cem, AB'ye üyelik sürecının ki- lometre tâşlanndan "Ulusal Program"ın açüdanmasuıa ilişkin olarak yaptığı değer- lendirmede, "Her şey bize bağn.Hedefimiz,20O3temü- zakerelere başlayacakduru- ma geünek" diye konuştu. Cem, önceki akşam bazı gazetelerin Ankara temsilci- leri ve yazarlanyla yaptığı söyleşide, satır başlanyla şu görûşleri dile getirdi: • UP bin sayfayı aşkın bir çalışma. İçinde toplumsal yaşamı dûzenleyen hemen herkonu var. Arkadaşlanmız ciddi bir çalışma ortaya koy- dular. Bakanlık olarak bu haftayı planı AB ûlkelerine ve kurumlanna anlatmakla geçireceğiz. • Plan, AB taranndan ek- sik bulunur, fazla bulunur ayn konu. Bizim ortaya bir hedefkoymamız çok önem- li. Biliyorsunuz, kimileri or- taklar arasında derin görüş aynlıklan olduğunu söyle- mişti. Şimdi bunlan aştık, hükûmetin arkasmda dur- duğu bir programımız var. • Program incelendiğin- de gazetecilerin, aydınlann 15 yıldır yazageldiği her ko- nunun yer aldığı görülecek- tir. Bir bölûmü geçmış hü- kümetlerin de gûndemin- deydi, ama olmadı. Biz or- taya irade koymuş olduk. • Hassas olunan bazı ko- nular var. Örneğin idam, MGK'nin durumu, Kürtçe gibi. Idamı zaten uygulamı- yoruz. Bu konuda yasa ça- hşmalannın da olduğunu be- lirteceğiz. MGK'nin duru- muyla ilgili benim kımilerin- den daha muhafazakâr gö- rûşlerim var. MGK'de sivil- lerin sayısımn arttınlması öneriliyor. Bence görûntûsel bir durum. Asıl olan siyasal yapının sağhkh biçimde yer- li yerine oturmasıdır. Kürt- çe konusunda doğrudan bir gönderme yapmadık. Zaten böyle olamazdı. Tûrkiye Cumhunyeti'nın resmi dili Tûrkçedir. • Kıbns aynca ele altnma- sı gereken bir durum. Ba- kanlık olarak Kıbns'a dip- lomatik gelişmeler açısm- dan baktık. Zannediyorum, KKTC 'nin iç işlenne yapıl- ması gerekenler var. • Aslında her şey bizim ehmizde. Neyi ne kadar ya- pabıleceğımıze biz karar ve- receğız. Bütün mesele 2004 öncesinde iç hazırlıklanmı- zı tamamlamış olmak. Dışişleri Bakanı lsmail Cem, AB ülkelerinin büyü- kelçilenne konutundaki ak- şam yemeğinde bilgi ver- di. AB'nin yardımı 2006ya kadar4.5 milyar Euro nıaliyeti 15 ıııilyar Euro ANKARA (Cumhuriytt Bûrosu)-AB Genel Sekreteri \fe&anVWal Türkiye'nin Ulusal Program (UP) doğrultusunda re- formlan gerçekleştirmek için 15 milyar dolara gereksinim duyduğunu söyledi. Vural, AB'nin 2006 yılına kadar Türki- ye'ye 4.5 milyar Euro'luk yardımda bu- lunacağım açıkladı. AB Genel Şekreteriiğİ'nden verileabfl- giye göre, Tûrkiye, AB ile mali işbirliği çerçevesinde 2001-2006 yıllan arasmda 1 milyar 403 milyon Euro'luk bibe ve 3 milyar 170 milyon Euro'luk kredi olana- ğmdan yararlanacak. Tûrkiye 2006 yüı- na kadar sürecek Meda 2 Programı çer- çevesinde 890 milyon, 2003 yuma kadar sürecek özel isbirlıği çerçevesinde de 150 milyon Euro hıbe yaraımmdanyaranana- bilecek. Tûrkiye, Avrupa Yaönm Banka- sı kaynaklanndan da yaklaşık 2 milyar 570 milyon Euro'luk kredi oıanağını kul- lanabilecek. AB Genel Sekretenıği veri- lerine göre, bugüne kadar AB kaynakla- nndan yalnızca 1 milyar 300 milyon Eu- ro kredi ve 144 milyon Euro'luk hıbe yar- dımı kullanıldı. Diğer AB adayı ülkeler ile karşılaştınldığında Tûrkiye ye yardı- mın çok düşük olduğu belirtıliyor. lerle ilgili bölümleri, düşünceyi açık- lama ve yayma, bilim ve sanat ile ba- sm özgürlûkleriyle ilgili hükümleri gözden geçirilecek. • Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 312. maddesi ve Terörle Mücadele Ka- nunu'nun (TMK) 7. ve 8. maddeleri, koruduğu değerler zedelenmeden göz- den geçirilecek. •RTÜK Kanunu, basın suçlannm kapsamı ve öngörülen cezalarla ilgili olarak Basın Kanunu'nun gözden ge- çirilmesi ile yeni TCK'nin hazırlan- ması planlanmaktadır. Orta vadede ise şunlar yapılacak: • Siyasi Partiler Kanunu gözden geçirilecek. • AİHM kararlan uyannca ödenen tazminatlann kusurlu kamu görevlile- rinden tahsili için çalışmalar yapıla- caktır. Dernekler ve sivil tophım: •Ekonomik ve Sosyal Konseyin ku- rulması, Çalışma Esas ve Yöntemle- ri Hakkmda Kanun Tasansı'nın ya- salaşması, sivil toplum örgütleri ile ekonomik ve sosyal demokrasinin uzantısı niteliğindekı kurumsal yapı- lanmanın anayasal güvenceye kavuş- turulması öngörûlmektedir. Aynı kapsamda orta vadede yapıla- caklar şöyle sıralandı: • Sendikal haklarla ilgili mevcut sınıriamalann gözden geçirilmesi, hak grevi yapıhnasma olanak tanmması için anayasanın ilgili maddelerinin ye- niden düzenlenmesi hedeflenmektedir. tşkenceyle mücadele: Türk hü- kümeti, ışkenceyle mücadele konu- sunda kararlıdır. Bunun için, eğitim- den başlayarak işkence olaylannın ay- dmlatılması ve sorumlulannm ceza- landınlmasına kadar uzanan yasal ve idari önlemleri güçlendırmiştir. Bu doğrultuda lasa vadede şu adımlar atı- lacak: • Yeni bir TCK ve CMUK hazırla- nacak. • Duruşma öncesi gözaltı: Duruş- ma öncesi gözaltıyla ilgili yasal uygu- lama ve usullerin AİHS ve AİHM ka- rarlan ile Avrupa lşkenceyi Önleme Komitesitavsiyelen ışığmda uluslara- rası standartlara yakınlaştınlması ve mevzuatımızın yeknesak hale getiril- mesi amacıyla orta vadede, anayasa- nın 19/6'nci maddesinin gözden ge- çirilmesi ve CMUK'da değişiklik ya- pıhnası planlanmaktadır. •insan Haklan Ihlalleri: Türk hükü- meti bu amaca yönelik olarak orta va- dede, CMUK'un gözden geçirilmesi- ni ve terör ve terörle mücaleden do- ğan zararlann karşılanması hakkında kanun tasansının yasalaşmasım ön- görmektedir. •Devlet memurlanrun eğitimi: Baş- ta güvenlik güçleri olmak üzere, dev- let memurlan ve kamu görevlilerinin insan haklan alanmda eğitimi için tüm ilgili kurumlarda çalışmalar yürütül- mektedir. Bu amaca yönelik olarak kısa vadede, polis okullanndaki öğre- tim sürelerinin 9 aydan 2 yıla çıkanl- ması amacıyla yasal düzenlemeler ya- pılacak. DGM ve yarguun işlevselliği: Türk hükümeti tarafindan özel önem verilen bu konuda kısa vadede, DGM Kanunu'nu gözden geçirecektir. M G K : Anayasal bir kuruluş olan MGK, ulusal gûvenliği ilgilendiren alanlarda bir danışma organı niteli- ğindedir. Anayasa ve yasanın ilgili maddeleri kurulun yapısı ve işlevini daha açık bir biçimde tanımlayacak şe- kilde orta vadede gözden geçirilecek- tir. OHAL: Bölgedeki terörle müca- dele için ilan edilmiş ve esasen top- lam 10 ilden 4 ile indirilmiş bulunan OHAL uygulamasımn tamamen kal- dınlması bölgenin ekonomik, sosyal, kûltürel gelişimini öngören strateji- nin bir parçasıdır. Bu alanlardaki geliş- meler ve güvenlik değerlendirmesi ışığmda OHAL'in tamamen kaldınl- ması planlanmaktadır.