Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10 MART 2001 CUMARTESİ 12 EKONOMI / ekonomi@cumhuriyetcom.tr Döviz fiyafları tafflin ardından geriledi • İSTANBUL (AA) - Bayram tatilinin ardından döviz fıyatlan geriledi. Kapalıçarşı'da dün döviz fiyatlan düşük açıldı. ABD Dolan 870 bin alış, 900 bin lira satış fiyatı ile işlem görmeye başlarken, Alman Markı'nın alış fiyatı 422 bin. satış fiyatı da 430 bin lıra oldu. Kapalıçarşı'da dolar geçen haftayı 920 bin lira, mark 440 bin liradan kapatmıştı. İMKB gecelik repo faizi yüzde 81.5 • İSTANBUL (AA) - İMKB Repo Piyasasf nda gecelik faizler yüzde 81 5'ten açıldı. Repo Piyasası'nda bir işlemde 500 milyar liralık işlem hacmi gerçekleşti. İMKB Tahvil ve Bono Piyasası'nda işlem gören tek kâğıt olan 11 Temmuz tarihli, bugün valörlü tahvılde bileşik getiri yüzde 154 oldu. Aracı kuruluşları • ANKARA (ANKA) - Bakanlar Kurulu'nun karanyla tüzelkişilik kazanan Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlan Birliği, ilk genel kunıl toplantısını yapıyor. Aracı Kuruluşlan Birliği'nin ilk genel kurul toplantısı, 12 Mart'ta IMKB Konferans Salonu'nda yapılacak. Çoğunluğun saglanamaması halinde ikinci toplantı 28 Mart'ta gerçekleştirilecek. Genel kurul toplantısında yönetim kurulu, denetleme kurulu ile disiplin komıtesi asil ve yedek üyelerinin seçimı yapılacak. Türkiye'de oyuncak pazan büyüyor • İSTANBUL (AA) - Türkiye'de oyuncak sektörü, gelişen ve gelecek vaat eden bir sektör olarak öne çıkıyor. Ülkemizin nüfus yapısı incelendiğinde 0-14 yaş arası 19.7 milyon çocuk bulunuyor. Bunlann 5.9 milyonu da okul çağı öncesi 5 yaşın altında yer alıyor. Türkiye'de 1999 yılında sektörde 9 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi ve bir önceki yıla göre yüzde 25 artış sağlandı. 2000 yılınuı ilk 5 ayında gerçekleşen ihracat da 3 milyon 307 bin dolar oldu. İşsidik Fonu'nda, 574 trilyon lira birikti • ANKARA (AA) - Sosyal Güvenlik Yasası uyannca oluşturulan Işsizlik Sigortası Fonu'nda, 9 aylık sürede, işçi, işveren ve devletin ödediği primler ve bu primlerin nemalandınlması sonucunda 574 trilyon lira birikti. Işsizlik sigortasını yürütecek Türkiye Iş Kurumu yetkilileri, ilk işsizlik sigortası ödemesınin Mart 2002 'de yapılacağını belirttiler. an sıkmtıa • İSTANBUL (ANKA) - Istanbul Ticaret Odası (ITO) üyeleri arasında gerçekleştilen anket, işletmelerin yüzde 68.3'ünün finansman sıkıntısı yaşadığım belirledi. Ankete göre ticaret sektörü yüzde 43.3, imalat sektörü yüzde 29.2, hizmet sektörü ise yüzde 27.6 ile temsil edildi. Anket sonuçlanna göre geçen yıl üretim artışma karşın, satışlarda azalış görüldü. Firmalann büyük çoğunlugunda yapısal değişiklik olmazken, yüzde 20.2'sinde yeniden yapılanmaya gidildi. Ekonomik programı eleştiren firmalarda yapısal değişikliğin daha fazla olduğu dikkat çekti. Eski Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Selçuk Abaç, ekonomik bunalımdan çıkış önerilerini anlattı: Halka güvenverihııeMİSTANBUL (AA) - Kredi dere- celendirme kuruluşu IBAR Yöne- tim Kurulu Başkanı ve eski Mer- kez Bankası Başkan Yardımcısı Selçuk Abaç, Hazine'nin, 20 Şu- bat'ta yaptığı bir ay vadeli bono ihalesinin ödemesi için 21 Mart'- ta gerçekleştireceği ihaleyi halka yönelik olarak yapmasını önerdi. Abaç, Türkiye'nın güvensizlik ortamında bulunmaya alışık olma- dığını, daha önce de 1994 yılında kriz yaşandığını, fakat son krizin onu kat be kat aştığını ifade ede- rek "Hükümetten, bize umut ve gûven verecek birtakım girişimler bekfiyoruz" dedi. Abaç, Türkiye ekonomisinin ıçinde bulunduğu temel sorunlann çözümüne yönel- meden önce, şu an kriz ateşınin söndürûlmesi için "ödemeJer sis- teminin aksamadan işlemesi, gû- ven ortamı sağlanmasL yeni dış kaynak yaraulması, bankacıhk • Hazine'nin, 20 Şubat'ta yaptığı bir ay vadeli bono ihalesinin ödemesi için 21 Mart'ta ihaleye çıkacağını hatırlatan Abaç, bu ihalenin zor bir olay gibi gözüktüğünü belirtirken "Dışanda güven ortamı yaratabilmek için önce içeride güven ortamını sağlamamız lazım. 21 Mart bu firsatı veriyor" diye konuştu. sektörünün güçlendirilmesi" ko- nulannda yapılacak girişimleri içeren bir eylem planı önerdi. Gü- ven ortamını yaratacak ginşimle- rin de yapılması gerektığını anla- tan Abaç, hükümetın doğru ata- malar yaparak ekonomi yönetimi- ne toplumun güven duymasmı sağlamasını, aynca TL yerine dö- vizi tercih ettirmek için "kriz so- ğutulana kadar gecelik faizleri yûksek bir dûzeyde sevrettirecek" tedbirler almasını önerdi. Halka yönelik ihale Hazine'nin, 20 Şubat'ta yaptığı bir ay vadeli bono ihalesinin öde- mesi için 21 Mart'ta ihaleye çıka- cağını hahrlatan Abaç, bu ihalenin zorbir olay gibi gözükmesine kar- şın diğer yandan bulunmaz bir fır- sat olduğunu söyledi. Abaç, "Dı- şanda güven ortamıyaratabilmek için önce içeride güven ortamını sağlamamız lazım. 21 Mart bu fir- saü veriyor. Eğer Hazine bu itfayı karşılavacak borçlanmayı yapar- ken Türk halkının Hazine'ye gü- vendiğini gösterirse, bir taşla ild knş vurmuş olacağız'' dedi. Krizden çıkmaya özgü bir borç- lanma stratejisini 1994 yılında da uyguladıklannı ifade eden Selçuk Abaç, "İhale halka yönelik yapü- dı ve öyle bir takp gekü kL. Hazi- ne bu yoDa borçlanabüir hak gel- di Bir anda hem itfayı rahatfakla karşüadı hem de iç güven saglan- dL Aynı yöntemi şimdi de uygula- mahyızT> dedi. Kamu bankalannm görev zararlanna dikkat çeken Abaç, kamu bankalannda görev zararlanm gidermek üzere adım- lar atıhnası gerektiğini kaydetti. Rant Leasing Genel Müdürü Akduman, krizin sektöre etkisini değerlendirdi 'Kimileasingşirkederikapanabüir' NİLÜFERŞENSÖZ Yatınm mallanna finansal kira- lama sağlayan leasing şirketleri- nin zor günler geçirdiği vurgula- nıyor. Rant Leasing Genel Müdü- rü Şen Akduman, dış pıyasalarda Türkiye'nin kredibilitesinin düş- mesiyle birlikte leasing şirketlerinin yurtdışı bankalardan borçlanma olanaklannın daraldı- ğmı söyleyerek leasing şirketlerinin zor du- rumda olduklaruıı belirtti. Tflhşjl^tj?ır gecüdyor Akduman, özellikle küçük ve orta büyük- lükteki kimi şirketlerin üretimlerini azaltma- lan ya da yatınmlarını dondurmalan nede- niyle tahsilatlanm geciktirmelerinin beklen- diğini ifade etti. Bankalan zor durumda olan leasing şirketlerinin durumunun daha sorun- lu olduğunu söyleyen Akduman, "Bankaahk • Finans sektörü gelecek konusunda karamsar. Ekonomik alandaki gelişmeler onlara pek umut vermiyor. Rant Leasing Genel Müdürü Şen Akduman, "14 aylık çabanın sonucu uçurumdan aşağı yuvarlanmak olmamahydı. Kaç yıl geriye gittik bilmiyorum. Bana Türkiye, çıkış yollan ve yöntemleri çok da iyi bilinen bir nokta olarak gelmiyor" diyor. Denetleme ve Düzenleme Kurumu'na devre- dihniş bankalann leasing şirketierinde daha çok sorunlar yaşanacaknr" dedi. Akduman, ekonomide yaşanan kriz orta- mında leasing şirketlerinin de kapanabilece- ğini dile getirerek şöyle konuştu: "Ancak fi- nansal Idralama şirkerJerinin dununu banka- lar gibi değiL Bizim yapbğumz plasmanlarm nereye gfttiği beUL Leasing şirketlerinin devie- te borç verme gibi misyonlan hiç olmadığı için daha raharJar.Naldt akışını iyi planlayanlar bu işten rahathlda çıkacaklar." Finans sektöründe çahşan bir yönetici ola- rak ekonomideki son gelişmeler karşısmda "karamsar" olduğunu söyleyen Akduman, "14 aybk ça- bamn sonucu uçurumdan aşağı yu- varianmak olmamabydı. Kaç yıl geriye gittik bilmiyorum. Bu hasar nedir? Daha hasar tespiti yok. Ba- na Türkiye'nin içinde bulunduğu nokta, çıkış yottan ve yöntemleri çok da iyi bi- linen bb* nokta olarak gelmiyor. Şu anda çüa- şı göremiyonım" dedi. 'Ekonomi tek kişiyle dfize çıkmaz' Güvenin tekrar sağlanmasının şart olduğu- nu dile getiren Akduman, bayram sonrası her şey daha iyi bir noktadan başlayabileceğini kaydederek. "Ekonomiyi düze çıkarmak tek kişilik bir iş değiL Bundan sonra nasıl bir prog- ram uygulanacaksa bükümetin tek vücut ha- Knde arkasmda ohnası ve güveni yeniden tesis etmesi lazun" açıklamasmı yaptı. izmir'de de kepenkler indi Esnafçözümü kendinde arıyor İZMİR (AA) - îzmir Esnaf ve Sanatkârlar Odalan Birliği (ÎESOB) Başkam Cemal Tercan, yeniden yapılanma politikalarmı yürütenlenn, ülke ihtiyacma göre proje üretmediklerini ve girişimcilerin önünü açmadıklannı savunarak "Bu nedenle ülke büyük bir krizin eşiğine gekfi" dedi. Kriz karşısmda küçük esnaf ve sanatkânn çeşitli önlemler alması gerektiğini ifade eden Tercan, bu kapsamda küçük tasarnıflann bir araya getirilmesiyle kurulacak şirketlerin esnaf için can simidi olacağını savundu. Geçen yıl Türkiye genelinde 135 bin esnafın dükkân kapatmak zorunda kaldığını, ekonomik krizden en fazla etkilenen kesimin küçük esnaf ve sanatkârlar olduğunu dile getiren Tercan, geçen ay 342 meslektaşlannın mesleği terk ettiğini kayedederek "Bu tabk» Türkiye için iyi bir sinyal değfl" diye konuştu. Kamu-Sen'in arastırması Yoksulluk sının 700 milyona yaklaştı Ekonomi Servisi - Dört kişilik bir ailenin yoksulluk sının 700 milyon liraya yaklaştı. Türkiye Kamu-Sen'den yapılan açıklamaya göre, dört kişilik bir ailenin yoksulluk sının, şubat aymda geçen yılın aynı ayma göre yüzde 39.6 artarak 664 milyon 60 bin liraya çıktı. Açlık sının ise 200 milyon lirayı geçti. Dört kışılık bir ailenin gıda harcamalanrun tutan, geçen yılın şubat ayına göre yüzde 33.3 artış göstererek 156 milyon 946 bin liradan 209 milyon 314 bin liraya yükseldi. Dört kişilik bir ailenin L , şubat ayındaki harcamalarmın 323.1 milyonunu konut harcamalan oluşturuyor. Maliyetleri düşürmek amacıyla sanal ortamdaki işlemleri arttırmak isteyen sektörde rekabet artıyor Gelenekselbankacılıkinternete taküdıYAVUZBARLAS Teknolojinin gelişimini sür- dürmesiyle bankalar müşteri- lerine telefon bankacılığının ardından internet ortamında hizmet kolaylığı sağlamaya ça- lışırken akıllara "Geleneksel bankacıhk ölüvor mu" sorusu geliyor. Bankalann, maliyeti- nin düşüklüğü nedeniyle kulla- nunmı arttırmaya çalıştıklan internet bankacılığının gele- neksel bankacılıktan neredey- se hiç farkı kalmamış gibi gö- rünüyor. Ancak alışkanhklar birçok insanı hâlâ banka memurlany- la karşılıklı diyaloğun olduğu geleneksel bankacılığa itiyor. Insanlar güven duymak ister- ken bir yandan da karşılıklı ile- tişimin verdiği sıcaklığı tatmak istiyorlar. Diğer taraftan bankalann sıkıcı orta- mından sıynhnaya çalıştığı için birçok müşteri evinden, işyerinden hizmet al- mayı tercih ediyor. Ancak müşterilerin internette karşısına çıkan ve henüz çö- züme kavuşturubnamış birçok sorun 1 ektörde hizmet veren bankalar arasında özel bankalann internet hizmetlerinin kamu bankalannm çok önünde olduğu görülüyor. Bazı kamu bankalannm internet sayfalan dahi açılmazken kimilerinin ise henüz internetten bankacılık hizmeti vermediği dikkat çekiyor. hizmetlerinin kamu bankalan- nm çok önünde olduğu görülü- yor. Bazı kamu bankalannm in- ternet sayfalan dahi açılmazken kimilerinin ise henüz internet- ten bankacılık hizmeti vermedi- ği dikkat çekiyor. olduğu göz önünde bulundurulunca, insanlann bankalara karşı güvemnin "sanal dünya"da henüz oluşturulma- mış olduğu ortaya çıkıyor. Her şeye rağmen bankalar müşteri- lerine bakiye incelemelerinden, ban- kalararası EFT işlemlerine ve kredi kartı ödemelerine kadar birçok hizme- ti bir arada sunuyor. Artık evlerden bankalara olan mesafe bu kadar kısal- dığından tüm bu ışlemler birkaç daki- ka içinde yapılabiliyor. Sektörde artan rekabet, bankalan sa- nal ortamda apayn bir yanşın içine sü- rüklerken birçok bankanın intemet şu- besi olmasına karşın kurumsallaşmış bankalann sitelerinin müşterilerine da- ha kapsamlı olanaklar sunduğu gözle- niyor. Sektörde hizmet veren bankalar arasında ise özel bankalann internet Bankalararası yanş lazışü Özel bankalar arasmdaki yanş ise gün geçtikçe artıyor. Yurtiçi şube ağı az olan kimi uluslara- rası bankalar, verdikleri reklam- larla, hizmetlerine kattıklan ye- niliklerle bu yanşı önde götürü- yor gibi görünse de kullanıcı sa- yısmı arttırmaya çahşan diğer özel bankalar da sunduklan hiz- metlerle ve anlaştıklan marka- lar aracılığıyla müşterilenne verdikleri armağanlarla bu ya- nşta avantajh bir yer edinmeye çalışıyorlar. Ancak geleneksel bankacılıktan çok daha zahmetsız gibi görününen in- ternet bankacılığı işlemleri her ne ka- dar kolaylaştınlsa da müşterilerin kul- lanım oranını arttırmak için, bankala- nn önünde, almalan gereken daha çok yol var. Piyasalara hâkim olmak için aralarında anlaştılar îngiltere 9 de banka karteliEkonomi Servisi - îngiltere Rekabet Komisyonu, ülkenin önde gelen bankalannm, aralannda kartel oluşturarak küçük bankalann piyasaya girmesini engellediğini ortaya çıkardı. Ingiltere'de geçen yıl başlatılan bir araştmna sonucunda, ülkenin en büyük dört bankasının, aralannda kartel oluşturarak küçük bankalan saf dışı bırakıp küçük ölçekli işletme hesaplanmn yüzde 90'mı eline geçirdiği ortaya çıktı. Hükümetin ekonomi damşmanı Don Cruickshank'in hazırladığı raporun ardından başlatılan • Ülkenin en büyük dört bankasının, aralannda kartel oluşturarak küçük bankalan saf dışı bıraktıklan ve KOBİ hesaplannıiî yüzde 90'ını ele geçirdikleri ortaya çıktı. araştmnada; HSBC, Barclays, Lloyds TSB ve The Royal Bank of Scotland'm, aralannda anlaşarak fiyat rekabetini yasakladığı belirlendi. Îngiltere rekabet komisyonu tarafından hazırlanan rapor, Küçük Ölçekli Işletmeciler Federasyonu tarafından sevinçle karşılandı. Federasyon sözcüsü Stephen Alambritas, adı geçen bankalann, küçük ölçekli işletme hesaplanmn yüzde 90'mı ellerinde bulundurduğunu belirtti. Alambntas, oluşturulan kartelin bir an önce kaldınlmasım istediklerini söyledi. Dünyanın en büyükbilişim şirketlerinden Intel, 5 bin kişiyi atıyor internet devlerikan kaybedîyorEkonomi Servisi- ABD'de yaşanan ekonomik durgunluk, bilişim şirketlerini mali krize sürüklemeyi sürdürüyor. Dünyamn en büyük bilgisayar çip yapımcısı hıtel şirketi, 5 bin kişiyi işten çıkaracağını açıkladı. Işlerine son verilecek personel, şirketin toplam işgücünün yüzde 6'sını oluşturuyor. Intel'in, bir süre önce geürlerinde düşme olacağmı açıklamasından sonra, hisse senetleri yüzde 7 oramnda değer kaybetmişti. Şirket yetkilileri, düşüşün ABD'deki yaşanan ekonomik duraklamadan kaynaklandığım belirtiyor. Aynca durgunluk nedeniyle kişisel bilgisayarlara olan talebin de azaldığı belirtiliyor. Intel, dünya çapında 88 bin işçi çahştınyor. • Dünyanın en büyük bilgisayar çip yapımcısı InteL, 5 bin kişiyi işten çıkanrken, Yahoo da hedeflenen kânnı gerçekleştiremeyecek. Yahoo da içinde bulunduğu mali krizden bir türlü kurtulamıyor. Yahoo'dan yapılan açıklamada, şirketin planlanan kâr rakamlannın çok gerisinde kaldığı bildirildi. Bu gelişme üzerine Yahoo Yönetim Kurulu üyesi ve şirketin CEO şefi Tîm Koogk istifa etti. Yahoo'nun yeni açıkladığı rakamlarda, bu yıhn ilk çeyreğınde 170 milyon dolarlık ciro beklenildiğı belırtildi. Bu rakam daha önce 230 milyon dolar olarak açıklanmıştı. Öte yandan Robertson Stephens, SG Cowen, ABN Amro gibi yatınm kuruluşlan, bu gelişmeler üzerine Yahoo hisseleri için yaptıklan derecelendirmelerde "elden çıkanhnası uygun" saptamasım yaptılar.