Katalog

SAYFA l f . ı t CUMHURİYET 19EYLÜL2000SALI OLAYLAR VE G O R U Ş L E R olay.gorus@cumhuriyet.com.tr Türkiye-Batı îlişkilerinin Geleceği... Tanju ERDEM Amim A BD'de faalıyet gösteren RAND kuruluşu Türki- ye-Batı îlişkilerinin gele- ceği konusunda bir rapor yayımladı. Bu kuruluş; kadrolarında ABD Dışişleri, Savunma Bakanlıgı, Ulusal Güvenlik Konseyı ve Merkezı Haberalma Örgütü'nde üst düzeylerde görev yapmış uzmanlann yer aJdığı, devletçe desteklenen, ulu- sal güvenlik politikalannı oluşturma- ya yardımcı olan önemli bır sıvil top- hmı kuruluşudur. Raporda Türkiye-Batı ilışkilen beş ana temele dayandırılıyor. Bu temeller; • Türkiye, Ortadoğu ve Avrasya enerji kaynaklanna yakın, bu kaynak- lann güvenlığıne yönelik tehdıtlen or- tadan kaldırabılecek, bölgeyı kontrol edebılecek bir coğrafi konumdadır. Bu itibarla Baü (ABD ve AB) Türkiye ile stratejik işbirliği yapmalıdır. • Rusya, bulunduğu konumda, bu- günkü zaaflanna rağmen bir güç mer- kezi olma durumundadır. Bu itibarla Ba- tı'nın Rusya'ya karşı oluşturacağı stra- tejılerde Türkiye Batı'mn^nmda bu- lundurulmahdır. ^ • ABD, Türkiye'nin AFüyelığı sü- recıne destek vermehdir. Türkiye'nin belırli bır sürede AB'ye dahıl olmama- sı halinde bu durum hem Batı'nın çı- karlanna hem de Türkrye'ye zarar ve- recektir. • Türkiye hayati çıkarlannı tek ba- şına savunamaz. Bu ıtıbarla toprakla- nnda müttefik askeri varlığı konuşlan- dınlmaya devam edılmelı ve yenıden yapılandınlmalıdır. • Türkiye, Ortadoğu'da hızla yayı- lan füze sıstemlerinın tehdıdı altında- dır. Gelecekte bölge savunma sistemi- ne dahıl edılmelıdır. Raporda, Türkıye'nın 1980 sonrası iç ve dış polıtika ve ekonomıdekı de- ğişım rüzgârlanna ilişkin görüşler de var, bız bu konulara değinmiyoruz. An- cak Ozal'lı yıllarda Atatürkçü gelene- ğin temel unsurlan olan laıklık ve dev- letçilik ükeleTİnın ciddi biçimde etkı- lendiğı saptamasının altını çizelım. Nihaı tahlilde rapor, Türkıye'nın ABD açısından çok önemli bır ülke ol- duğunu, ABD ıle ıhşkılennı ıyı yürüt- mesı halinde bölgesel bır stratejik güç unsuru olabıleceğını behrlıyor. Bızım açımızdan bu görüşlen yo- rumlarsak RAND kuruluşu dıyor kı: "Gerek enerji kaynaklannın strate- jik kontrolü, gerekse Rusya'nın Ba- ü'ıun gûdûmü dışında olası genişleme ve güçlenmesi sonucu ortaya çıkabile- cek potansiyel tehdidin ca\dınlması için Baü, Türkiye ile özeilikle güvenlik ve savunma konulannda dün olduğu gi- bi, bugün ve gelecekte de işbirüği yap- malıdır. Bunun için Türkiye'nin hava savunma ve füzesavar sistemleri ihti- yaçlan karşılanmalıdır. Türkhe'de bu- gün konuşlandınlmış ABD askeri var- nğı, anlaşmalara göre NATO görevle- rini karşıİaınayayöneliktir. Bu varhkye- niden vapdandınlmalı ve NATO saha- lan dışuıda kalan (Ortadoğu ve Avras- ya bölgesi) enerji bölgelerinde Baö çı- kar ve yarariannı koruyacak şekilde kontroledki. caydırıcı. gereğinde vuru- cu birgüç olarak kullanacakolanakla- ra kavuşturulmalıdır. Böylesine bir iş- birliği Rusya'nın emeUerini de kontrol edici rol oynayacaktır. ABD, Türki- ye'nin ABfleentegrasyomına önem ve- riyor. Böylece A\rasya' nın doğal ve ba- kir zenginlikkri ve pazar olanaklanna. BaO'dan Doğu'ya bir köprü durumun- da olan ve bölge ülkeleriyle kühürel ve etnikakrababk bağlanolanTürkiye ûze- rinden kavuşarak, bir anlamda Ba- ü'nın daha da zenginleşmesine Türki- ye'nin katkısının bilincinde olunduğu gösteriliyor. Rapora göre Türkiye'nin çe\Tesindeki özeilikle kuzey, güney ve doğusundaki ülkeler Türkiye'ye yöne- lik potansiyel tehdidi \e düşmanlan temsil ediyorlar. Türkiye bu ülkelere karşı hayati çıkarlannı tek başına sa- vunamaz. O halde, topraklarmda ABD askeri gücü konuşlandınlmaya devam edilmeudir." Rapor sonuç olarak bıze, bugün dün- yada tek süpergüç olan ABD'nın bu ko- numunu sürdürmesınde Türkiye ıle as- ken ışbırlığımn önemmı, bölgedekı Batı yaşamsal çıkarlan açısından Türk topraklannın asken üs olarak kullanıl- ması \e Türkiye'de fuze savunma sıs- temlerinın kurulması gereğini ifade ediyor Türkıye böylesine bır role soyunur- sa askeri açıdan bu- bölgesel güç -bir müstahkem mevkı- olacaktır. Tür- kıye'nın AB'den dışlanması, ABD ve AB ile işbirliği yapmaması halinde Batı bundan büyük zarar görecek, bu önemli bölgede jeopohtık ve jeost- ratejik açıdan kendinı rahat ve güven- li hissedemeyecektir. 1919'lu yıllarda öngörülen Batı em- peryalizmının vurucu gücü \e vurucu güç üssü olarak kullanılmak ıstenen ve ulusal önder Mustafa Kemai'ce bilınçle algılanarak kabul görmeyen ulusal bağımsızlık karşıtı polıtika ve stratejıler yaşadığımız coğrafyada ne yazık kı bugün de geçerlı olabılmek- tedır. Banşın, kalkınmanın, gönencın ön plana çıktığı bu dünyada Türkiye'ye bıçilen rol, Batı askeri gücünün stratejik odak noktalanndan bın olmaktır. Bu yazının devamı olmak üzere gelecek yazımızda Atatürkçü düşünce sıstemı ışığında Türkiye açısından Türkıye- Batı ılişkileri nasıl obnalıdır, ABD'nın görüşlennden nasıl yararlanabihriz, konusuna değıneceğım. Eski bir arkadaş, taortaokul, liseyılla- rtmdan... Yazlan bu taraflara gelir, oturur, dertleşiriz. Ne de ol- sa, on beş yaşlann- dan gelen bır dost- luk... Binbir anı var. Gerçiuzunsürekop- muşuz, yaşam yollanmız değiş- miş... Geçen gün birlikteydik. Dostiar- la rakı kadehlerini tokuştururken konu çaresiz iç politikaya dayan- dı. İç politika, en başta CHP'nin seçimlerde yüzde 8.8'de kalma- sı, genel başkan Baykal'ın bu ağır yenilgiden sonjmlu tutulması, gö- revden aynlması, şimdılerde bir kez daha köy köy dolaşmaya baş- laması, parti içınde "Baykal gene mi başkanlığa geliyor" söylerttile- rinin çıkması vb., vb!.. Arkadaş CHP üyesi... Dönmüş dolaşmış, yıllannı mühendislik se- rüveninde geçırmiş, yetmışinden sonra CHP'ye yazılmış. Istiyor ki bu partı yenıden güçlensın, iktidar olacak kadar halkın sevgısini ka- zansın... Her yerde Baykal'ı sevenler var- dır. Buncayil politikanın ön yerle- rinde bulunmuş bir kişi; elbet yan- daşlan olacak... Arkadaş da ba- zılan gibi CHP'yi kurtaracak güç- EVET/HAYIR OKTAY AKBAL lider Kurultayda Seçilir... lü bir lıder arayanlardan... Bay- kal'a mektuplar yazmış, öğütler vermiş, demiş ki, "Sen değerlibi- nsin, ama çevrendekilen lyiseçe- mıyorsun, bu yüzden de başanlı olamıyorsun." Baykal da yanrt ver- miş, ilgisinden ötürü teşekkür et- miş... Çocukluk arkadaşımla geçmiş- ten, lise günlerinden, ortak anı- lardan söz edeceğimize, tuttuk Baykal'dı, Öymen'dı, inönü'ydü dıye ıç polıtika dehlızlerıne daldık. Oysa kaç zamandır görememı- şim, sırası mı politikanın? Ama politika yaşamın ta kendisi, onsuz olmuyor! Hele Atatürk'ün partisi söz konusu ıse bu parti son se- çimlerde TBMM'ye bır kışi bile so- kamamışsa!.. CHP yüzde 8.8 çızgısınde kal- mış millervekilı seçimlennde, ba- rajı geçememiş, ama yerel seçim- lerdekı oyu yüzde 14!.. CHP'liler Baykal yönetımini böylece ceza- landırmışlar, ama partilennin oriu- runu da yüzde 14'le ko- rumuşlar.. Bunun elbet biranlamı var! CHP'nin, Baykal ve arkadaşlan- nın yönetımınde başa- nsız oluşu bir gerçek... Hele hıç unutulmayan o garıp sahne: Baykal'ın pop şarkılan ve konfe- tilereşliğınde merdivenden kürsü- ye çıkışı tam Folie B'erger'lerde görülecek bir göruntü! CHP'li arkadaş "lider kım ol- malı" diye soruyor... üder, kurul- tayın seçtiğıdır elbet... Işte önü- müzde, 30 Eylül kurultayı var. CHP'nin genel başkanı ıle MKYK üyeleri orada seçılecek... Hıç kuş- kusuz Altan Öymen ılk genel se- çıme kadar liderliğinı sürdürecek- tir. O seçım sınavını başanyla at- latırsa CHP'nin gerçek lıden oldu- ğunu kanıtlamış olacak. Bır de şu var, artık partilerde lıderlik eski dö- nemterdekı gıbı degıl, her şey ekıp çalışmasına bağlı. Sanınm yıllann gazetecisı Altan öymen de bu gerçeğı bılıyor... Işı bılen, sağlam kışilerden oluşan bır ekıp seçmek ıstiyor... Sevgılı arkadaşım gibi dü- şünenlere, "Hele bır genel seçim geçirelim, öymen ve arkadaşla- nnın başanlı olup olmayacaklan- nı görelim, yeni lıder aramayı on- dân'sbhfa düşürielim "'dtyorum. Kırklareli'nin Aydınlanma Emekçisi... MehmetBAŞARAN B ızım koye uzak düşer Kırklarelı, ilimizdır ama, pek yolumuz düşmez. Lûleburgaz yanı başımızdadır çünkû. 1980'li yıllara değın de gıtmedım Kırklarelı'ne. Nasıl bır yer- dır bılmezdım Edremıt'te gezici başöğretmen- ken Kırklarelı Savcıhğı'ndan gelen "tafinut", bu yuzden çok şaşırtmıştı benı Meğer, o duşum- de bıle uğramadığım yerde, bır örgut kurucusuy- muşum ben "Memîeketin içtimai ve iküsadi ni- zamını degiştinnc)!" amaçlayan bır örgiıtmûş bu Sorgulandım, sonunda gerçek anlaşıldı, ama, Kırklarelı gozumden düştu Bırtursayımnııhbir gıbı goründu bana hep Adı anıldıkça, soğuk so- ğuk ürperdım hep Köy-Koop Başkanı Erdoğan Kantürer'le, çe% r - resıyle tanıştıktan sonra. hele Sabahattin AB ve Sanat Etldnlikieri'ne katılmaya başlayınca, ü- r'ıyle kulağımın dıbınde büyüleyıcı ezgıler ça- lan, umutlan, se\ gılen tazeleyen koca bır Orp- heus kesıldı Kırklareti; şu çalıp söyledıklenyle dağı taşı etkıleyen, Eundıke'yı yeraltından çıkar- mayı başaran muzık tannsı, lu ustası Trakyaü Orp- heus Ö>le gûzel çalıp söylüyordu kı, yıllar önce S»- zara Deresi'nde öldûrûlen, komfinist dıye unut- turulmaya çalışılan öyku ustamız Sabaharün Ali'yı önyargılardan, karalamalardan kurtanp, yenıden yaşama kavuşturmuştu Yo, yanılmış- tım ben, "muhbir" filan değildı Kırklarelı, bel- kı muhbın vardı ama, aydınlık yureklı bır Ophe- us'tuo Sabahattin Alı günlenne kafalan yürek- lenyle katılan dostiarm her bın de bırer Orphe- us o 1 d I Yakında yitirdiğimiz Atatürkçü Düşünce Der- negı Başkanı, gazeteci-yazar Kamil Tomnık da. o oğuUardan bınydi işte; ozvenyle, yaşamı sa- vunma savaşımına kan venyordu Alçakgönül- lü, babacan, sıcak bir insan Yuzû hep aydınlık Acılannı derınlennde entmış bır gûzel Rumelı bakıyordu gözlerınden. Her karşılaşmamızda, dostça kucaklaşırdık TaPınarhısarÇımentoFab- rikası'nda çalıştığı günlerden tanıyordum onu Ağabeyun orada ışçıydı, dolaşmaya gıttığımde hemen "Hadi, işçi babası Kamil Amca'>-a gide- Hm" dıyordu Gıdıyorduk Somurunun, haksız- lığın karşısındaydı, ışçı babasıydı gerçekten O çımento tozu solunan ortamda, sorumlanmızı konuşuyorduk Yazdığı bu- şıırı okuyor, pıyesle- nnden söz edıyordu kımı zaman. Atatürk'ün adı geçtı mı, gözlen parlıyordu Devnmlere dıl uza- tanlara, gölge düşürenlere dayanamıyordu Şun- ca yıl sonra bu ne aymazlık, ne hayınlıktı 1 Tüm Trakyalılar gıbı bır göçmen çocuğuydu o da, 1925'te Kırcaalı'da doğmuş, ıkı yaşınday- ken Türkiye'ye goç etmlşlerdı Yenı Türkiye ıle bırlıkteyogurulmuştukışılığı DeMimlenn aydın- lık havasını soluyarak yetışmıştı. Kırklarelı okul- lannda Unutulurmuyduocoşkulu yıllar Anım- sadıkça, gozlen dolardı, Mustafa Kemal de gel- nıışt^ılkokulabaşladığıyulaFdaKııklareh'ne Da- ha o günlerden bır tel kımıldamıştı içınde, şııre, yazmaya yönelmıştı Yaşadığı surece kalern düş- memışü elınden. Kırklareh'nm güler yüzlü bıl- gesı, kâmıl ınsanı, unutulmaz Kamıl Amcası, o güzel Trakyah, gömutünde (mezannda) de, gönül- lenııuzdç$te öyle kalacak. PENCERE 142den 312ye... Şair, yazar, çizer, ressam ve sanatçıya düş- manlık bizde ne zaman başladı?.. Çok partili rejimden sonra!.. Tek partili rejimde öykücü Memduh Şevket Esendal tek partinin Genel Sekreteri idı; şair Yahya Kemal Ispanya, Yakup Kadri Isviç- re'de 'sefiri kebir' idiler; Nurullah Ataç Baş- bakanlık'ta anlı şanlı çevirmendi; Ahmet Ham- di Tanpınar'dan Ahmet Muhip Dıranas'a de- ğin edebiyatımızın nice köşetaşı 'Dev/ef'in baş tacıydı; Reşat Nuri en azından Maarif Müfettişı idi. Say sayabildiğin kadar... Nâzım Hikmet'e ise "milli demokratik dev- rim" yetmiyordu; şair daha aşkın bır sosyalist özlemin peşinde olduğundan başı beladaydı. Rrfat llgaz, Aziz Nesin, Ahmed Arif, vb.'nin canına okuyan rejim, tek partili değildır. Çok partilidir. • 1950'de iktidara lök gibi oturan Demokrat Parti'nin ilk işi ne oldu?.. 141 ve 142'nci maddeleri ağıriaştırmak!.. Solun soluğunu kesmek, ilericı fikirleri savu- nanlan ezmek, sağın önünü açmak, özgüriük- leri kısıtlamak, aydınlann ve sanatçıların icabı- na bakmak sürecinin adı demokrasi olabilir mi? Tam kırk yıl boyunca 141 ve 142'ncı madde- lerin tartışması süregeldi; bu maddeler ancak 1991 'de Sovyetler'in yıkılmasıyla gündemden kalktı. Şimdi 312 gündemde!.. • 142'den312'yegeldik. 142'nci madde komünistlere, sosyalistlere, sosyal demokratlara, solculara uygulanırdı... 312 kimlere uygulanıyor?.. Mürtecilere.. Bölücülere. Çok partili rejimde nereden nereye geldiği- mizin fotoğrafıdır bu!.. Vaktiyle 141 -142'yi en acımasız biçimde uy- gulayıp demokrasiye giden yollan kesmesey- dik, fikir özgürlüğüne açılabilseydik, bugün 312'ye gerek kalır mıydı?.. • Dinamo'dan Aziz Nesin'e, Rıfat llgaz'dan Ahmed Arife, Orhan Kemal den Ruhi Su'ya ve daha nicelerine 142'yı uygulayan çok par- tili rejimde Necmettin Erbakan için 312'yi kal- dırıp demokrasiye mı erışeceğiz?.. EyTarih Baba!.. Bizimle alay mı ediyorsun?.. Gırgır mı geçiyorsun?.. secmesızor.Paradise Ultra fl İkiz Yqfql^Eg>ypBP £ 11 •••• 11II Imagine İkiz Yatak Paradise Norma İkiz Yatak İşte birbirinden değerli, özel İsrikbal hediyeleri! Birbirinden değerli hediyeler* Peşin fiyatına 9 taksit 15 aya kadar vade Özel nakit ödeme indirimi Evinize teslim Şimdi İstikbal Yatak almak çok kolay. Peşin fiyatına 9 taksit veya 15 aylık vade avantajlarından birini tercih edebilirsiniz. Dilerseniz nakit ödeyip özel indirimden faydalanın. Seçmesi çok zor. Çünkü hepsi birbirinden şık hediyelerle. Tek ya da Çift Kişilik, İkiz ya da Dubleks yataklar, Alez yanında ^ »2 adet Yastık veya Stretch Çarşaf yanında .1 2 adet Yastık hediyeli. Dilediğiniz hediyelerden birini seçin.Yastık lı 4 Stretch Çarşaf + ' 1 2 Yastık * Kampanya koşulları ve Özel İstikbal Hediyeleri'nin dağıtımına ilişkin ayrıntılı bilgi içeren broşurumüzu tüm İstikbal satış noktalanndan temin edebilirsiniz. ^ * Ücretıa Tufceftcı Hofti Kampanya, T.C. Sanayı Bakanlığı'nın 25 Mayıs 1994 tarih ve 21940 sayılı Resmı Gazete'de yayınlanan tebliğıne uygundur Kampanya, 28 08 2000 tarıhınde başlamış olup, 1Cİ0800 361 5558 üretim ve stok imkânlarıyla smınıdır Isfikbal, urünleri üzerınde, önceden belirtmeksızın değtşıklık yapma lıakkına sanıphr İstikbal A Ş O S B 14 Cad No 1 3, 38070 Kaysen www istikbal com tr