Katalog

SAYFA CUMHURtYET 19 EYLÜL 2000 SAJJ 10 H A B E R L E R dishab@cumhuriyet.com.tr KAVŞAK OZGEN ACAR Ecevit, Simitis'e seslendi Ege Denizi'nden tekneyle Izmir ve Setanik'e yaklaştığınızda bu iki ken- tin birbirine benzediğini görürsünüz. Her ikisinin "kordon boylan" bu ben- zerliğin ortak paydasını oluşturur. Her iki kentte, birkaç gün ara ile ey- (ül başında geieneksel uluslararası ti- caret fuarlan, kurulur. İki üikenin si- yasacılan, bu kentlerde, "Kızım sa- na söylûyorvm, gelinim sen anla..." amaçlı konuşmalar yaparlar. Atina, Ankara'ya iletisini Selanik'te; Anka- ra da Atina'ya yanrtını Izmir'de verir. Yunan Başbakanı Kostas Simitis, Selanik Fuan'nı açarken iki komşu arasında son bir yılda olumlu geliş- melersağlandığına değindi. Bu ara- da, Ankara'ya iyi niyet içeren bir ile- tiyi de gönderir gibi yaptı. Gerçekte iletide dikkatlerden kaçan önemli bir vurgulama vardı. Simitis'in Anka- ra'ya gerçek iletisi şöyleydi: "Türki- ye ile aramızda sadece kıta sahan- lığı sonınu var. Bu sonın da diyalog yoluyla değil, ancak ulusla- rarası yargı yoluyla çözüle- bilir." Simitis'in bu sözleri, "Deprem sonrasının yumu- şaması siziyanıftmasın, ara- mızdaki ana sorun olduğu gibi duruyor. Bizde Ege De- nizi'nde en ufak değişiklik yok. Lahey Adalet Divanı'na buyurvn!" anlamına geliyor- du. Türk Başbakanı Bülent Ecevft de "yanıthakkını' kul- lanmak için geieneksel yoiu izledi, hafta sonunda Izmir'e gitti. Ecevit, Izmir'in tarihsel gözbebeği, kordondaki ye- nl düzenlemenin açılış töre- ninde konuştu. Geçmiş yıl- larda olsaydı Izmir'in Yunan işgaHnden kurtuiuş günü olan *î) Eylül" seçilir, törenleri iz- temek için çevreden Izmir'e geten daha çok seçmene de konuşma fırsatı yakalanmış olurdu. Ecevit, Ankara-Ati- na yumuşamasına gölge dü- şürmemek için, Kordonboyu açılış törenini bir hafta erteletmeye özen göstermişti. Ecevit, "Türkiye'nin Yunanistan topraklannda gözü olmadığı" sözle- rtne "denizinde de" sözcüklerini ek- ledi. Yunan kaynaklanna göre Ege De- nizi'nde 3 bin 49 ada ve adacık bu- lunuyor. "Dünyanın en kanvaşık ya- pılı denizi" tanımlamasını yapan Ece- Wt'in kordon konuşması, medyamız- da, eşi ile biıiikte uçakta ekonomi sınrfında oturması olayıntn geristnde, kayboldu. Izmir'deki Başbakan, Se- lanik'teki meslektaşına "Türkiye'nin Ege Denizi'nde kendi kıyısına hap- sedilmiş durvmda" olduğuna dik- kati çektikten sonra şöyle dedi: "Bu- nun sıkıntısını duyanların başında da denizcilerimiz ve balıkçılanmız Bütent Ecevit Kostas Srfmıüs rini getmektedir. 0nun için Ege konusun- da kendi vatanımızın güvenliğini ve ekonomisini gözeten hakça birdü- zenleme istemek hakkımızdır." Ege'ye hakça açılımdan söz eden Başbakan, sorunlu gerçekleri, "Tür- kiye'nin müttefiki Yunanistan ile ara- sında karasulannın adaletle sınırlan- dınlması, kıta sahanlıklannın karşılık- lı belihenmesi, hava sahalan ve bun- lann denetimi ile Türkiye'ye yakın adalann anlaşmalar çiğnenerek si- lahlandınlmış olması çok duyariı so- runlar" olarak özetledi, ardından da ekledi: "Yunanistan bu sorunlardan çoğunun vartığını bile kabul etmi- yor." Ecevit, sorunun yalnızca kıta sa- hanlığı olmadığı uyansıru yaptıktan sonra uluslararası tribünlere de şu ite- tiyi gönderdi: "Türkiye, geçmişte farklı kutup- larda olmasına karşın Sovyetler Bir- liği ve Bulgahstan ile kıta sahanlığı sorununu diyalog yoluyla çözdü. Komşumuz ve müt- tefıkimiz Yunanistan ile ara- mızdaki tüm sonınlann da bu yoldan çözülmesini isteme- mizdoğaldır. Yunanistan bu haklı isteğimize hâlâ olum- lu yanıt vermiyor. Oysa, ge- çen yılın ortalanndan beri aramızda başka birçok ko- nuyu kapsayan bir diyalog ortamı oluşmuştur, ekono- miden çevre sağlıgına, kûl- tûrden turizme kadar birçok alanda anlaşmalar imzalan- maya başlanmıştır. Sıcakla- şan ilişkiierimize halklanmız- dan gelen destek, artık Ege 'ye ilişkin duyariı sorun- lann da dostça diyalog yo- luyla ele alınmasını kolaytaş- tırmaktadır." Eceyit, "İkiülke silahlıkuv- vetleri arasında da dostça ilişkiler geliştiğini, ortak gü- venlik için düzenlenen tatbi- özenle anımsatp şu çağnyı yap- tı: "Böyle bir ortamda Ege sorunu- nu dostça bir diyalog ortamında ele almaktan hâlâ kaçınmanın anlamı yoktur. Ege Denizi'nin Türkiye ile Yu- nanistan arasında ebedi birdostluk bağı olmasını diliyorum. Bunu sağ- lamanın yolu ise diyalogdur. Diyalog- dan da kimseye ve hiçbir ülkeyeza- rargelmemiştir. Izmir'in Kordonbo- yu'ndan karşı kıyıdakikomşplanmı-, za selamlargönderiyorum. * •••••" Ege'nin iki yakasının iki güzel ken- tinin kordonlanndan "Ege sorunu" hakkında karşılıkh iletiler, deprem diplomasisinin yarattığı iyimserliğe karşın Ankara-Atina arasındaki te- mel sorunlarda bir arpa boyu yol gi- dilmediğini de ortaya koymuş oidu. Güven önlemleri sonuçsuz Türk-Yunan Dışişteri Bakanlan Ismail Cem ve Yeorgios Pa- pandreu New York'ta buluştular. Geçen yıl yine bu köşede, dep- rem, sel gibi felaketler için "ulus- lararası AKUT" niteliğinde bir ör- gütün kurulmasını önermiştik. Cem, geçen yıtki BM Genel Ku- rul toplantısına grttiği New York'ta uçaktan iner inmez bir öğle yeme- ğine davet ettiği Papandreu'ya bir ortak karar taslağını BM'ye sunmayı önermisti. O günkü ye- meğe karşılık bu kez Papandreu, Cem'e ve iki tarafın kurmaylanna bir Yunan lokantasında yemek ıs- marladı. (Her iki bakana laf ara- sında soralım. "BM'ye sunulan uluslararasıAKUTprojesineaşa- mada?") Geçen hafta, iki bakanın önce New Yorkta, sonra 20-21 Eylül'de Sakız ve Izmir'de buluşarak "Was- hington ve NATO Karargâhı'nın desteklediği Ege'de askeri alan- da güven artttncı önlemlerkonu- sunu ele alacakiannı" yazmıştık. Atina'nın bu önerilerin "bazılannı ikili düzeyde, bazılannı da NATO şemsiyesi altında devreye sok- mak istemesinin söz konusu ola- cağını" da eklemiştik. Papand- reu verdiği demeçte "üçüncü ki- şilerkanşmadan, taraflara yanlış baskı yapmadan, Ege'de askeri güven arttıncı önlemlerde 1988 yılında dönemin dışişleri bakan- lan Karolos Papuryas ve Mesut Yılmaz arasında imzalanan mu- tabakatın temel olacağını" söyle- yerek VVashington'u dışladı. Yunan Bakan, "askeri konula- nn NATO'da, komşuluk ilişkileri- nin ise dışişleri yüksek düzey dip- lomatlan arasındakigörüşmeler- de" ele alınacağını açıkJadı. An- laşılan Atina, Ankara'nın aylarca önce önerdiği 10 maddelik gû- ven arttıncı önlemler paketine hâ- lâ "evet" demiyordu. İki bakan buluşma yeri ile tari- hini de değiştirdiler. Eylül yerine ekim, Sakız-izmir yerine Marma- ris-Rodosta buluşacaklar. O za- mana kadar önerilmiş öntemler için yeni seçeneklerin aranmas»- na da çalışılacak. Papandreu'ya göre ancak ilerleme sağlanma- sından sonra "hassas konulara" geçilecek. Komşu bakan hassas konular hakkında açıklama yap- madı! Yunanistan'da ombudsman 1 ! "Kamusal elçi" diyebileceğimiz 'ombudsman', 1 Ekim 1998'den bu yana Yunanistan'da "devleftte "va- tandaş" arasındaki boşluğu gider- mek amacıyla mekik dokuyor, so- runlann çözümüne aracılık yapıyor. Yunan Parlamentosu'nun "Saydamlık Komitesi", ül- kenin ilk kamusal elçisi ola- rak Atina Üniversitesi Si- yasal Bilim Profesörü Niki- foros Diamanduros'u beş yıllığına seçti. Dört ana bölümden olu- şan kurumda kendisinin ri de uygulamada karşılaşılan yan- lış, çelişkili, eksik mevzuatın düzet- tilmesi amacıyla öneriler yapabil- mesidir. Yunanistan'da kamusal el- çinin, değiştirilmesini önerdiği mev- zuat arasında, yabancılara oturma izni, yabancılann ulusal spor yanşmalanna katılım hakkı, erken emeklilik hakkı, yasa- dışı yapılmış binalann yikı- mı, kamulaştınlan arkeolo- jik alan bedellerinin öden- mesi gibi konular dikkati çekiyor. Kamusal elçi, AB'deki benzeri kurumlar- seçtiğidörtyard^com- Nm1JbaBaBdam la ^güdüm sağlanmasına budsman da görev yapı- yor. Devlet ve vatandaşın bu dört bö- lüme yaptğı başvurulann oransal da- ğılımı şöyle: Insan haklan yüzde 15, yaşam kalitesinde düzenleme 24.7, toplumsal yardım 27.2 ve devlet-va- tandaş ilişkileri ise 33.1 Kamusal elçinin görevlerinden bi- da çalışıyor. Yunanistan'daki uygulama hak- kında daha aynntılı bilgi almak is- teyenler şu adresle ilişki kurabilir- ler (Mr. Nikiforos Diamandouros 5, Hadjiyanni Mexi Str. 11528 Athens - Greece ya da Telefon: 00.30.1- 728.96.00 / Faks: 729.21.29) Elmek: oacar@superonline.com Fax: 0312. 468 15 79 Fujimori'nin sürpriz istifa karannın ardından henüz bir adım atmaması kuşku yarattı PBrulular inaıntiıyorDış Haberier Servisi - Peru Dev- let Başkanı Alberto Fujimori'nin patlak veren yolsuzluk skandalının ardından açıkladığı görevden çekil- me karan, başta ûlkesi olmak üze- re tum Latin Amerika'da şaşkınlık yarattı. Sûrpriz bir kararla istifa ede- ceğini ve ûlkede yeniden seçimle- re gidileceğini ılan eden Fujimo- ri'nin henüz istifa yönünde biradım atmaması ve yeni seçimler için bir tarih belirlememesi Perulu muhalif- ler arasında kuşkuyla karşılanıyor. Peru muhalefet lıden Akjandro To- ledo, Peru lıderinin daha başka yol- suzluklantun ortaya çıkmasından korktuğu için çekilmeyc karar ver- diğini öne sürdü. Peru'da 10 yıldn- iktidarda bulu- nan Alberto Fujimori, 29 Mayıs'ta- ki seçimlere hile ve yolsuzluk ka- nştırdığı yönündekı suçlamalara karşın 3. kez başkanlık koltuğuna oturmuştu. Televizyonda 5 gün ön- ce yer alan video bantta, Fujimori'ye gizli olarak destek veriği ıleri sürü- len Ulusal îstihbarat Servisi Başka- nı VTadimiro Montesinos'un muha- lefetteki bir parlamentere "tarafdeğiştir- mesiiçin* 15 bin dolar rüşvet verirken gö- rülmüştü. Görüntülerin yarattığı skanda- lın ardından, Fujimon öncekı gün, "Be- nim aday obna^acağnn yeni seçimler ya- pdmasma ve uhısal istihbarat servisiııin çahyrmbırmason vermeye karar verdiın" açıklamasını yapmıştı. Miami Herald gazetesi, Perulu kay- naklara dayanarak verdiği haberde, Fu- jimori'nin yolsuzluklannı sergileyen baş- ka video bantlann basına sızdınlmasını Toledo, ABD döaûşunde Peru muhalefeti tarafindan sevgi gösterisiyle karşılandL (Fotoğraf: REUTERS) diği demeçte,u Öye saıuyorum Id Fujimo- JSaşta Peru muhalefet lideri Alejandro Toledo olmak ^ üzere, -.. '. muhalefetin önde gelenleri Devlet Başkanı Alberto Fujimori'nin, başka yolsuzluklannın ortaya çıkmasından korktuğu için istifa karan verdiğini belirtiyorlar. önlcmek için istifa karan aldığını yazdı. Haberde, Montesinos'un ajanlannın giz- lice çektiği ve henüz basına verilmemiş iki video bant olduğu bildirildi. Ordunun desteğini kayfaetti Mıamı Herald gazetesinin görüştüğü Perulu muhalifler, Fujimori'nin elindeki bilgileri açıklamasından koTktuğu için Montesinos'u görevden alamayacağını be- lirttiler. Peru muhalefet lideri Toledo, ABD'den aynlmadan önce gazeteye ver- ri'nin istifa karannın ardmda, ild adanun (FujimorivçMontesinos) birbirleri hakkın- da çok fazla şey bilmesi yatıyor. Mecazi olarak konuşuyorum, birbirterini öldür- menjeyiterahedfler'dedı Washington Post gazetesi de Fujimori'nin istifa karannın ar- dındaki en önemli etkenin ordunun deste- ğini kaybetmesi olduğunu yazdı. Yolsuzluk skandalının patlak vermesi- nin ardından, cumartesi sabahı Fujimo- ri'nin ordudaki desteğini sağlamlaştır- mak için düzenlediği toplantıya, birçok önde gelen askeri yetkilinin katılmayı reddettiği bildirildi. Bu arada, Fujimori'nin sürpriz açık- lamasının ardından herhangi bir resmi adım atmamış olması, özellikle Peru li- derini yıllardır "kottuğa >ap^makla" suç- layan muhalefet arasında kuşku yaratıyor. Ülkedekı anayasa uzmanlan, Fujimo- ri'nin istifa edebüeceğini, ancak parlamen- toyu feshedebilecek yetkilere sahip ohna- dığım belirtiyorlar. Yugoslav yargıç, kkUanamenin birer kopyasmın sanıklara gönderfldiğmi kaydetti. (REUTERS) NATO 'sanık' sandalyesinde Dç Haberier Servisi - Yugos- lavya'ya yönelik bombardıman sırasında savaş suçu işledikleri gerekçesiyle, aralartnda ABD Baş- kanı BfllClmtoa, Fransa Cumhur- başkanı Jacques Cbirac ve Cook ve dönemin Savunma Ba- kanı George Robertson ile Al- manya Başbakanı Gerbard Scfarö- der, Dışişleri Bakanı Joschka Fischer ve Savunma Bakanı Ru- Andriya Milutinoviç'ın iddiana- meyi okumasıyla başladı. Mah- keme başkanı Yargıç Verolyub Rakhiç. iddianamenin dıploma- tik kanallar aracılığıyla "sanık- — — tora" gönderildiğini kay- îngiltere Başbakan, Toay ^elgrad'da başlayan davada, savaş SUÇU fetti. Duruşmadasanık- Blair ın de yer aldığı 14 . f ... . . * J ' ^ v lan, mahkeme tarafindan NATO ülkesinin liderleri lŞİedlklen gerekçesiyle yargllanan tayinedilen Havukattem- hakkmda açılan dava dün ittifak üyesi ülkelerin liderleri arasında Belgrad'da başladı. Clinton ve Chirac da bulunuyor. Sırbistan Başsavcısı — — — — ^ — — ^ — ^ — — ^ — — Dragisa Krsmanoviç tarafindan, geçen yılın mart aymdan haziran ayına İcadar süren hava harekâtı sırasında savaş suçu işledikleri gerekçesiyle haklannda suç du- yurusunda bulunanlar arasında îngiltere Dışişleri Bakanı Robin doif Scharping de bulunuyor. Es- ki NATO Genel Sekreteri Jsvier Solana ve eski NATO Avrupa Müttefık Kuvvetler Başkomuta- nı VVesfcy Clark da gıyaben yar- gılanan ittifak liderleri arasında. Belgrad'daki duruşma, savcı sil ediyor. Yugoslavya, NATO'nun, hava operasyonu sırasında sivilleri hedef alarak suç işlediği- ni öne sürmüş, Uluslararası Savaş Suçlan Mahkemesi (USSM) Baş- savcısı Carta Del Ponte ise, "NA- TO'nun kasrtiı olarak shil hedef- leri vurmadığının anlaşıküğmı" savunmuştu. ARIŞ SÜRECt HIZLAİLERLİYOR Koreleri demiryolu kavuşturacak • Güney ve Kuzey Kore başkentleri arasında 50 yıl sonra demiryolu ve otoban bağlantısı için çalışmalar başlatıldı. EhşHaberkrServisi-Güney Ko- keyi yeniden birteştirmek için çs- re ile Kuzey Kore'nin başkentleri, 50 yıl aradan sonra demiryolu ve otobanla yeniden birbirine bağla- nacak. Güney Kore, iki taraf ara- sında başlatılan banş sürecininki- lometre taşlanndan biri olması bek- lenen demiryolu için çalışmalara başladı. Güney Kore Devlet Başkanı Kim Dae-jung'un katılımıyla düzenle- nen temel atma töreniyle suur böl- gesinde yapımına yeniden başla- nan demiryolu hattı ve yakmında- ki 4 şeritli otobanm, gelecek yıl sonbahara kadar tamamlanması planlanıyor. Törene Kuzey Ko- re'den ve Güney Kore muhalefe- tinden hiçbir yetkilinin katılmadı- ğı gözlendı. Ancak Güney Kore lideri Kim, törende yaptığı konuş- mada, tt demiryoiuinşaaü,ikitaraf liderlerinin bir araya gelmesiyle başlatılan banş sürecindetaribi bir adım ohışturacak. Bölûnmüş ûl- hşmalara başbyoruz" dedi. Demiryolu ve otoban inşaatlan tamamlandığında, Güney Kore'nin' başkentı Seul ile Kuzey Kore'nin başkenti Pyongyang arasında ula- şım yeniden sağlanmış olacak. 50 yddan beri ulaşım yok Seul yönetiminin, iki ülke sınır bölgesinde demiryolunun 20 ki- lometreük bölümünü, Pyongyang yönetiminin ise 8 kilometrelik bö- lümünü inşa edeceği belirtildi. Yapımına başlanan otoban, her iki ülkedeki mevcut anayollan bir- birine bağlayacak. tkı ülke yetki- lilen, geçen ay, Çin sınmnda bu- lunan Kuzey Kore kenti Shinu- iju'ya kadar devam eden demir- yolu bağlantısı için anlaşmışlardı. Kore Savaşı'nın 1950 yılında başlamasmdan kısa bir süre sonra iki ülke arasında demiryolu dahil doğrudan ulaşım kesilmişti. iran basınının iddiası Usame bin Lacliıı sidkasttan kurtuldu • Ürdün istihbaratının, ABD istihbaratına Suudi milyarderin 6 ciltlik terörist eğitim el kitabının kayıtlı olduğu CD-romlannı verdiği bildirildi. DışHaberierServisi-ABD taranndan terör eylemlerinin arkastn'da blmaklasuçl'arıan Suudi milyar'der Usame bin Ladin'in Afganistan'da bir suikast girişiminden kurtul- duğu bildirildi. Iran resmi haber ajansı İRNA, kimliği beürleneme- yen saldırganlann, Kanda- har yolunda Bin Ladin'in de bulunduğu konvoya ro- ketli saldın düzenlediğini, bin Ladin'in saldından ya- ra almadan kurtulduğunu kaydetti. İran basımnda çı- kan haberlerde, Suudi asıllı terörist bin Ladin'in koru- malannı taşıyan araçlann parçalandığı belirtildi. Terörist için el Idtabı Bu arada Ürdün istihba- rat yetkililerinin, ABD istih- barat servislerine, Usame bin Ladin'in 6 ciltlik terö- rist eğitim el kitabının ka- yıtlı olduğu CD- rom'lan- nı verdiği bildirildi. USA Today gazetesi, üst düzey Amerikalı istihbarat yetkililerine dayanarak ya- yımladığı haberde, "Ansik- lopedi" adlı bin sayfalık el kitabında, nasıl yandaş top- Ianacağı ve terörist faali- yetlerde bulufluJaç^ğuun anlatıîdığinı yazdı. Haoer- de, el kitabmda, iki yıl ön- ce 200'den fazla kişinin öl- düğü ABD'nin Afrika'daki büyükelçiliklerine yönelik saldırıda kullanılan bom- balann aynısınm nasıl yapı- lacağına ilişkin bilgilerin de yer aldığı belirtildi. 8 yandaşına idam USA Today, Ürdünlü is- tihbarat yetkililerinin, ABD'ye yakın zamanda verdiği CD-rom'lan Am- man'da yargılanan Bin La- din'in adamlanndan ele ge- çirildiğini bildırdi. Usame bin Ladin'in yan- daşı ve saldın hazırhğında olmakla suçlanan 8 kişi ise dün, Ürdün Devlet Güven- lik Mahkemesi'nce idam cezasına çarptınldı. idam cezasına çarptırı- lanlardan 6'sma gıyabuıda karar verilirken, 6 sanık da beraat etti. idam cezalannın temyize götürülebileceği belirtildi. Ürdünlü savcı, yargılanan 28 kişiden 12'si hakkında ölüm cezası is- temişti. Belfast'tabombalı günKuzey lıianda'da dünüstüste paüayan bombalar, bölgede endişe yaratü. Başkent Betfast'm doğusunda arabaya yerleştirilen bir bombanm paüaması sonucu görgü tanıklanna göre bir kişi yaralandı. Saldınnın kimkr tarafindan gerçekleştirildiği henüz belirlenemedL Bdfast'm baOsındaki Shankill yolunda ise dün sabahın erken saatlerinde me>dana gelen patlama, Ulster Cezaevi Yardım Bürosu'nda maddi hasara yol açü. Söz konusu büronun tngiliz yanlısı Ulster Özgürlük Savaşçılan ve Ulster Savunma Büiiği'nin üyelerine yardım sağladığı belirtiliyor. (Fotoğraf: REUTERS)