Katalog

2 9 OCAK 2000 PAZAR CUMHURİYET SAYFA EKONOM / YATTRIMCIREHBERI 13 Cumhuriyet Aitnı <bm TU 34.300 33J00 3^000 31.700 1 O t a 17 Ara. 24Ara 7 Ocak 140cak 21 Ocak D 0 İ 3 r (serbest pıyasa satış) 549.000 539.500 543.300 524.500 536.350 524500 lOAra. 17 Ara. 24Ara 7 0cak 14 0cak 21 Ctaak M s r k (serbest piyasa satış) 284500 283500 278.000 271.800 283.000 274.750 10Ara 17Ara 24 Ara. 7 Ocak 14 Ocak 21 Ocak 76 L> 70 O •o lOAra. Gecelikfaizlen%) 8 0 g 70 ™^L /rrtBrfanlt V^f^^ 17Ara 24 Ara. 7Ocak UOcak 40 ^d 34 21 Ocak Borsanın seyri 19.110 17.258 10Ara. 17Ara. 24Ara. 7Ocak 14Ocak 21 Ocak BORSADA CEÇEN HAFTA SSfeSfe. V«yınH ÎYEN* uTavuk ~Gıda IfOt ı F Y O •ttn(M) 707 Fty*> 1 2 İ Halttlıkrlık Yllllt Y f c * İ Gelişmiş ülkeler, dünya ekonomisinin canlandınlması için bir araya geldi Japonya G-7'leri ürkütüyorEkonomi Servisi - Sanayı- leşmış ülkelenn oluşturduğu G-7 grubu malıye bakanlan, dünya ekonomisinin canlan- dınlması ıçın alınacak olan tedbırlen tartışmak ûzere dün Japonya'nın Tokyo kentinde bır araya geldiler. Japon ekonomisinin büyü- mesı ve Japon para birimi ye- nın değer kazanmasından du- yulan endişelerm ortayakonul- duğu toplantıda, G-7 ülkele- ri, kûresel ekonomıde denge- li bır büyüme yaşanması ıçın harekete geçılmesı çağnsında bulunduklan ortak bır bıldır- ge yayımladılar. Malıye bakanlanmn yam sıra 7 ülkenin merkez banka- sı başkanlannın da katıldığı top- lantıda, Japon Yenı'nin ABD Do- lan ıle Euro karşısındakı durumu başta olmak üzere Asya ülkelen ve Rusya'dakı malı knzle bırlıkte ya- şanan gelışmeler ele almdı Japonya Malıye Bakanı Küchi Miyazanva, Japonya'nın ıhracata da- yalı ekonomısındekı canlanmayı etkilememesi için yenm dolar ve Euro karşısında daha fazla değer kazanmamasını ıstedi. G-7 ûlkeleri ekonomi kurmayla- n da Japon Yenı'nın gereğınden fazla değer kazanması karşısında endışe duyduklannı dıle getuırken, uluslararası pıyasalarda dövız kur- lannı ızlemeyı sürdûreceklennı be- lırttder. Uzmanlar, Japonya 'nın, yenın değer kazanmaması isteğınin top- lantıda destek görmesine karşın böyle bır açıklamanın para pıyasa- smdakı gerçek dişkıler ûzerinde ne ölçüde etkıli olacağı konusunda kuşkulan olduğunu soyleyerek "Ge- üşmiş ülkeierin yenin aşın değer- lenmesini önlemek üzere para piya- sasına fiüi bir tnüdahalede bulun- ması ihtimali zayıf goruşünü dıle geürdıler. ABD Hazme Bakanı Lawreuce Summers da küresel ekonomırun canlandınlmasında Japon ekono- mısındekı büyümenın kntık bir rol oynayacağına dıkkat çektı. Japon- ya ve Avrupalı ortaklanndan ekonomik canlanma için gay- retlerinı arttırmalannı isteyen Summers, "Japonya'nmiçta- lebini artbrmaya dayah bir büyüme sağlaması hem Ja- ponya hem de küresel ekono- mi için çok önemti. Küresel ekonominin dengeü büyüme- ye ihtiyaç var. Geçen iki yıl içinde, Japonya 552 miryar dolar ekstra kamu harcama- ayaparaktalebiardırma^ça- hştı, ancak hâlâ özel yannm- toryetersz" açıklamasını yap- ü. Toplantıda aynca Rusya'ya ekonomik reformlan hayata geçirmesı uyansında buhmu- lurken, Asya ekonomılenn- de yaşanan ıyıleşmelenn memnu- nıyetle karşılandığı ıfade edıldı. Rüşvetalarmı Bu arada G-7 ûlkeleri, rüşvetm dûnyada hızla arttığı alarmı vere- rek, bu durumun küresel fınansal sıs- temı kara para aklanması kadar teh- dit ettiğini belirttileT. Toplantıda, uluslararası finans kuruluşlannm rüşvete karşı önlemleruıı artorma- sı karan alındı. • . Cumhur Ersumer'e yalanlama Emek: Tahkim temyiz edilemez ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - DPT Uzmanı UğurEmek, ımbyaz huku- kunun arnk uygulama ala- nı olmayan bır kanun oldu- ğunu belırtırken, "Tahki- min ne oktağum, hnknkçu- lar, yüksek yargi, kanun ya- pıa bümiyor. Tahkim tem- yiz edilemez. Uluslararası anlaşmalardaki sorumlu- hüdJanmızı bflmeden bu tür tarbşmalann yapddığı bir ortamda bu tahİrimm dü- zenli ve dengeü kullanılabi- leceğinden ciddi bir endişe içmdevHn" dedi. ANAP'lı Enerji ve Tabii Kaynaklar Ba- kanı Cumhur Ersümerın tah- kim karannın temyiz edilebi- leceğı savunma- sına karşın tah- kıme ılışkın ki- tap yazan DPT'de uzman Uğur Emek, ^ahkkn temyiz edflemez" dedı. Lıberal Düşün- ce Topluluğu Hukuk-Ekono- mı Araştırma Merkezı'nındü- • DPT uzmanı Uğur Emek, geriye dönük tahkimin, risk primi nedeniyle yüksek tutulan fiyatların indirilmesi kaydıyla yerinde olduğunu söyledi. yatlann ındınlmesı kaydıy- la yennde olduğunu söyle- yen Emek, tahkunm yalnız- ca yükümlülûk getırmedığı- nı, bu yolla haklann da ara- nabıleceğını söyledi. Uğur Emek, doğal tekellenn özel- leştırilmesınde olmazsa ol- maz şartın rekabetı sağla- mak olduğunu belırtırken, düzenleyıcı kurullann, do- ğal tekellenn sunı kıtlık ya- ratarak kendılenne rant ak- tarmalanna müdahale ede- büeceklennı kaydetti. Ancak elektrik sektörûnde bu ko- nuda sorun olduğunu belir- ten Emek, kurulacak dûzen- leyıci kurullann elının kolunun bağlandığına, çünkü ûretim sektörûnün 20 yü, dağıumın da 30 yıl süreyle rekabete kapa- tıldığına dikkat çekti. Ankara Üni- versıtesi Hukuk Fakûltesı öğre- timüyesıDr.Ai Ulusoy, doğal tekel nıtelıklı hızmetın söz konusu olması Yatınm araçlannın haftalık getirisi (%) Faıztef, net ve donem sonu olarak hesaptanmıştır Repo faclen, İMKB venlendır Dövız ve altın, serbest piyasa fiyatıdır s Endeks haftayı yüzde 9.69 düşüşle tamamladı Borsa satışlara yenildi zenledığı tahkim konulu sempozyuma katılan Uğur Emek, ımtıyaz sözleşmele- nnin bundan sonra yap-ış- let- devret modelı olarak an- laşılması gerektığını, Da- nıştay'a imtıyaz mekaniz- malarında yer olmadığmı söyledi. Emek, imtryaz hu- kuku kapsamına neyin gır- dığıntn sorulması üzerine "Uygubuna abnı olmayan bir kanun. Çünkü yap-işlet- devrrtveyap-işlettaınamıy- b özel hukuk abuunda mü- tabaediliyor" dedı. Geriye dönük tahkımin risk primi nedeniyle yüksek tutulan fi- durumunun ıdare hukukun- dan soyutlanmasının ola- naksız olduğunu vurguladı. Ulusoy, burada sözleşmele- nn çok ıyı hazırlanmasının öneinli hale geleceğıne dık- kat çekerek, "sözleşme son- rası düzenleme yapabihne- nin zorlaşacağmı" ka> dettı. Marmara Ünıversıte- sı'nden Prof. Dr. Turan Yıl- dınm, lıberal ekonominin özelleştırme dışında başka gereklennın olduğuna, AB'ye ginlecekse sosyal devlet standardınm yaka- lanması gerektigine işaret etti. TARIKYILMAZ Paranın tek adresı olarak göstenlen is- tanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda yatımncılann kârlannı satışa dönerek paraya çevirmesi, endeksin de değer kay- bını beraberinde getirdi. Hısse senetleri haftayı yüzde 9.69 oranında değer kay- bıyla 17 bin 257.96 puandan tamamladı. Haftanın ilk günü 20 bin 618 puanı gören bıleşık endeks satış baskısma da- yanamadı. Şışen fîyatlar- dan ve 20 bin puan gibi psikolojik bir sının geç- mekten tedirgin olan ya- önmcılarm kârlannı saü- şa dönerek realize etme- leri, endeksin hızlı düş- mesine neden oldu. Bile- şik endeks haftayı yüzde 9.69 oranında değer kay- bıyla tamamlarken, en yüksek oranlı dûşfiş yüz- de 12.19 ile sanayı sektö- rü endeksinde gerçekleşü. Geçenhafta tüm sektörler değer yıtırirken tek artış yüzde 5.20 ile menkul kıymet yaönm ortakbk- lan sektörûnde oldu. Haftalardır aşın talep nedeniyle hızla yükselen borsada 20 bin puan düzeyınde talebin azaldığmı kaydeden ıiTmanla^ en- deksin yönûnün birmiktardahaaşağı ola- bileceğini dile getiriyoriar. Düşen piya- sada alun firsatlannın yakalanabileceği- ne işaret eden uzmanlar; hisse senedi se- çimi için uzman desteğme başvurulma- • Keskin iniş-çıkışlann yüksek getiri fırsatı çıkarabileceğine işaret eden uzmanlar, yatınmcılan getiri yükseldikçe riskin arttığı gerçeğini göz önünde bulundurmalan konusunda uyanyorlar. sının yararlı olacağına işaret ediyorlar. Obmnayan pıyasada mış-çüaşlartn kes- kin olmasmdan kayTiaklanan yüksek ge- tiri fırsatlartnın yakalanabileceğıne dik- kat çeken uzmanlar, yatınmcılann getiri yükseldikçe nskın artöğı gerçeğıru göz önünde buhındurarak pozısyonlannı al- ması gereküğı uyansmda bulunuyorlar. Yahnmfonlandt^er kazandı Borsanın değer kaybına karşın yatı- nm fonlan haftayı yük- selişle tamamladı. A ti- pi fonlar yüzde 0.35, B öpi fonlar ıse yüzde 0.7 değer kazandı. Salı günü 30 yıl vade- lı tahvil saüşı nedeniy- le Hazine'nin kasasına giren 1.5 miJyar dola- nn karşıhğı olan TL'yi pıyasaya süren Merkez Bankası, faizlerin dflş- mesini sağlarken dola- ra olantalebinarnnasmanedenoldu. Do- lar yatınmcısuıa yüzde 2.15 genn sağ- larken mark yatınmcısı yüzde 0.18 ora- nındakı getınyle yeönmek zorunda kal- dı. 25 Ocak'ta Ingiltere'nio yapacağı al- tın satışı ihalesiru bekleyen altın piyasa- sı ise kazançlı bir haftayı geride bıraktı. Serbest piyasada cumhuriyet altmı yaö- nmcısına yüzde 2.15 kazandınrken, îs- tanbul Alnn Borsası'nda altmuı ons fî- yatı 285 dolardan 2SS dolara yükseldı. EMEK SİGORTA A.Ş.'NDEN TASARRUF SAHİPLERİ İÇİN SİRKÜLER Çıkarılmış sermayemız 2 771 418 614 000 Turk ürası naktt karşıhğı, 527 900 000 000 Türk Lırası ıçkaynaklardan karşılanmak suretıyle 2 639 446 299 000 Türk Lırasından 5 938 764 913 000 Turk ürasına artırılmaktadır Artınlan sermayeyı temsıl eden Hısse Senetleri Sermaye Pıyasası Kurulu'nca 14/12/1999 tarıh ve 172/1392 sayı ıle kayda alınmıştır Ancak kayda alınma ortakljğımızın ve hısse senet- lerının kurul veya kamuca tekeffulu anlamına gelmez ^ Ortaklığımız ıle ılgılı ayrıntılı bılgı ıçeren ızahname 21 12 1999 tarıhınde Tıcaret Sicaine tescıl edılmış ve 24 12 1999 tarıh ve 4948 sayılı TTSG'nde ılan edılmış olup, aynca adres ve tele- fon numaraları belırtılen Şırket Merkezı, ırtıbat burolan, halka arza aracılık eden Iktısat Yatırım Menkul Değerler A Ş merkez ve subelerınde(menkul kıymet bırımlerınde) ıncelenmeye açık tutulmaktadır 1 Halka arz ve Satış Hakkında Bılgıler Ortaklarımızın yenı pay alma haklannı kullan- masından sonra kalan 6 534 134 208 Lıra tutarındakı paylar 24/1/2000 ıle 26/1/2000 arasında 3 gun sure ıle Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda halka arz yoluyla satılacaktır BAŞVURU ŞEKLI Bu sermaye artınmında pay almak suretıyle ortak olmak isteyen tasarruf sahıplerının, satış suresı ıçınde Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda ışlem yapmaya yetkılı bankalar ve aracı kurumlardan oluşan borsa uyelennden bınne başvurmaları gerekmektedır HISSE SENETLERININ TESLIM ŞEKLI Halka arz edılen hısse senetlerının teslım şeklı Takasbank'ın ışleyış yönetmelığıne gore gerçekleştırılecektır Bedelsız hısse senedi dağrtım ışlemlen başvuru yerlerı olarak gosterılen yerlerde yenı pay alma hakkı kullanım suresınce yapılacaktır Bu tanhten sonra hısse senedi dağıtım ışlemlerıne Istanbul Kore Şehıtlerı Cad No 13 adresınde bulunan Emek Sıgorta A Ş Genel Mudurluğu'nde devam edılecektır Süper benzin 540 bin lirayı aştı Akaryakıta zam Ekonomi Servisi- Bir art- toüıp bır duşürfilen akarya- kıt fiyatlan son olarak yüz- de 0.1 ile yüzde 3.1 arasın- da değışen oranlarda arttı- nldı. Bakanlar Kurulu'nda alı- nan karara görebenzin fiyat- lan yüzde 3, gazyağı fiyat- lan yüzde 2 5 arttınldı. Söz konusu artışlar öncekı gun yürürlüğe girdı. Ehizenleme çerçevesinde kalonfer yakı- ü fiyaü yüzde 0.1 oranında artnnlırken fueloıl (6 numa- ra) fıyatlanna, yüzde 2.3 ıle yüzde 3.1 arasında değışen oranlarda zam yapıldı. Fu- eloil yakıtında yenı fiyatlar dünden ınbaren uygulanma- ya başlandı Yapılan yeni ayarlamaya göre Ankara, Is- tanbul ve îzmır'deki benzin fiyatlan şöyle: Ankara: Kurşunsuz benzin 540 bin 200 hra, süperbenzin 541 bin 100 lira, normal benzin 517 bin 800 hra. tstanbul Anadohı yakası: Kurşunsuz benzin 540 bin 500 hra, süperbenzin 541 bin 400 lıra, normal benzın 518 bin 100 hra. tstanbul Avrupa yakas: Kurşunsuz benzin 541 bin 300 hra, süperbenzin 542 bm 200 lıra, normal benzin 518 bın 900 lira. Izmir Kurşunsuz benzin 539 bm 200 hra, süperbenzin 540 bın 200 lıra, normal benzın 516 bm 900 hra. YORUM ÖZTtN AKGÜÇ 24 Ocak Kararlan Üzerine Saptamalar Genç kuşağın pek anımsamadığı, ancak çok bü- yük bir bölümünün olumsuz toplumsal ve ekono- mik etkilerini hissettiği 24 Ocak Kararian'ndan bu yana 20 yıl geçmiş. 24 Ocak Kararlan ile Türfciye gü- dümlü ya da komuta ekonomisinden serbest piya- sa ekonomisıne geçiyor, dışa açık büyüme mode- lini benimsıyordu. Devletin ekonomik hayata kanş- ması kjsıtlanıyor, faız ve döviz kurlan serbest bıra- kılıyor, vergileme yerine borçlanma yeğleniyor, dış- satım özendiriliyor, kambiyo kontrolleri kaldınlryor, kâğıt üstünde de kalsa TL konvertibl hale getiriliyor- du. Böylece iç tasarruflar artarak yatınm-tasarruf eşıt- liği sağlanacak, dış tıcarette denge kurulacak, ya- bancı sermaye gınşı artacak, gelır dağılımı düzele- cek, enflasyon dizgınlenecek, ışsizlik oranı düşecek, kaynak kullanımında etkinlik sağlanacaktı. 24 Ocak Kararian'nın bu amaçlan gerçekleştire- meyeceği, az sayıda da olsa kimi ekonomistler ve yazarlartarafından öngörülmüş, eleştirilmiş, ancak bu karariardan yarar umanlann, çıkar sağlayanların gürültüsü ve 12 Eylül yönetiminin baskı düzeni al- tında, bu eleştiriler, öngörüler dıkkate alınmamıştır. Aradan 20 yıl geçtıkten sonra galiba bu kararlann Türkiye'ye maliyeti anlaşılıyor. Bu bağlamdaTC Mer- kez Bankası Başkanı Sayın G. Erçel'in 9 Aralık 1999'da yaptığı 2000 Yılı Enflasyonu Düşünme Pnog- ramı'nı sunuş konuşmasından şu alıntılar, 24 Ocak Kararlan'nın sonuçlannı ortaya koyuyor. Sayın Erçel "Yüksekenflasyon okjusu, ülkemiz eko- nomisinin 25yıldırçözemediğı en önemlı problem- dir" saptamasını yapıyor. Ardından şunlan ifade edi- yor "Enflasyonun yol açtığı etkilerden başta geleni, ekonomide yarattığı istikrarsız büyüme dinamiği- dir. 1977 yılından bu yana reel büyüme oranlanna bakıldığmda ekonominin peş peşe 3 yıl yüksek bü- yüme gösterdiği dönemlenn sınıriı olduğu, büyü- me yıllannı hemen daralma yıllannın ızlediği göz- lenmektedır. Enflasyonun neden olduğu bu istik- rarsız büyüme ortamı, ekonominin kaynaklannın ve- rimlı kullanılmasına bir engel oluşturmaktadır." Sayın Erçel'in bence şu saptaması son derece önemli ve bir-iki tesisin temelini atarken kalkınma nutku atan politikacılann, bir havaalanımızın kapa- sitesinın genişletilmesini manşetten veren medya- nın kavraması gereken acı bir gerçek: "196O'lı yıllann sonunda ekonomik gelişme yö- nünden önünde olduğumuz birçok ülke, düşük enflasyon sayesinde hızlı büyüme oranlannı yaka- layarak, ekonomik gelişmede ülkemizin önünegeç- miştir." Sayın Erçel konuşmasının ilerieyen bölümlerin- de, ulusal paraya güvenin azaldığmı, reel faızlenn yük- seldiğinı, kamu finansman açıklannın büyüdüğünü, sermayenin üretken yatınmlardan spekülatif kazanç peşınde koşan finansal faalıyetlere kaydığını, işsız- lık oranının yükseldiğını, venmliliğın artmadığını, ge- lir d,agılımının bozulduğunu vurguluyor. Sayın Er- çel'in şu tömcesi, 24 Ocak Kararlan'nın sonucunu öz^yer. "Tophjmvn büyük bölümü enflasyon al- tında ezilmektedir. Üretken yatınmlardaki yetersiz- lik, insanlann düşük gelirtı marjınal ışlerde çalışma- sına yol açmakta, bu da gelir dağılımının daha da bozulmasına neden olmaktadır." Sayın Erçel'in sap- tamalan, Türkiye'de az sayıda kişinin 20 yıldır yap- tığı eleştirinin, öngörülerin ve alınan sonuçlann gü- zel bir özeti. önemli olan, saptama yapmak değil öngörmek. Biz şimdi ekonomide 20-25 yıldır alınan sonuçlara bakarak, izlenen politikalann başanlı olmadığmı dü- şünüyonjz. Bu sonuçlann doğacağı, 20 yıl öncesin- den göruldü. Ancak öyle bır kamuoyumuz var ki, ne yapsanız, neyazsanız uyanmryor, algılayamıyor. Bu kararlan, dolayısıyla tüm başansızlıklan, yükleri bu ülkeye armağan eden ikiliyi, sırasryla başbakan ve cumhurbaşkanı yaptık. Birini, Türkıye'nin yetiştirdi- ği büyük kişiler arasında anıp, anrtmezarlar yaptın- yoruz; diğerinin ıse cumhurbaşkanlığı süresinı uzat- mak için formüller düşünüyoruz. Ne diyeyım? Denecek bir şey var mı? YATIRIM FONLARI NE GETİRDİ? Yatmm fonuMı HaftalHc Yılç Yatınm Haftalık Deji5w* ForaıAdı Defiştm % u