Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 OCAK 2000 PAZAR 14 JVLJJ-il \JMA kultur@cumhuriyet.com.tr YILIN ALBÜMÜ ErkanOğurve Okan Murat Öztürk. 'Hiç'Bu yıl yerlı müzık pıyasasında yel- paze haylı genişledi ama kalite açısın- dan albümlenn çoğu sınıfta kaldı. Böyle kısır bır tabloda Erkan Oğur'ım Okan Murat Oztürk'le bir- likte ürettiğı bir projenın albümü bız- ce yıluı en kayda değer yapıtıydı. Albümün adı Hiç; Anadolu kültürün- den, bu toprağın ınsanlannın binkim- lerinden doğmuş tasavvuf müzığının ve halk müziğinın bazı ortak değerler içer- dıginı ortaya koymak amacıyla Erkan Oğur ve Okan Murat Öztürk tarafin- dan ûretilmiş bir yapıt. Müziğin herkesin olduğunu, kendi lisanından başka bir şeye gereksinim duymadığuu, yerinin yurdunun bulun- madığım anlatmak amacıyla iki parça haricinde söz kullanmamışlar albüm- de (Oğur'un yeni doğmuş bebeği Gon- ca'ya Dede ile Balta parçasında söy- lediği bölüm ıle son parçadaki Baka- ra suresi). Oğur'un son dönemde müziğin gün- demine taşıdığı kopuz ile o ünlü per- desiz gitan, bağlamayla birlikte başro- lü paylaşıyor albümde. YILIN SARKISI M. Alanson'un albümübeğenitoptacb. Hâlâ umutlu1999, film müziklen albümlerinin ağırlıklannı iyice hissettirdikleri bir yıl oldu. Yerli yabancı bırçok filmın müzık albümü günü gününe yayımla- narak müziksever memnun edildi. Bunlar arasında, sınema salonunda mılyonluk tıraja ulaşmayı başaran Her Şey Çok Güzel Obcak'ın (yönetmen: Ömer Vargı) Mazhar Alanson'un im- zasını taşıyan müzik albümü büyük ilgi görenler arasındaydı. Alanson, albümde yine birçok türe girip çıkarak hem melodi hem de söz açısındantipikMFÖ soundunu ve ko- iaylıkla tüketilenle duygu yoğun par- çalar arasında gidip gelen MFÖ felse- fesini, aynıyla yapıta taşımıştı. 26 parçamn hepsi güzeldi ama biz- ce albümde iki ayn versiyonuna yer ve- rilen Benim Hâlâ UmudumVar gerek sözleri, gerekse akustik yorumuyla yı- ün en iyisi olmayı hak etmişti. Alanson'un şarkı sözünde de Tür- kiye'nin en iyi ozanlanndan biri oldu- ğunu kanıtlayan parçamn şanssızlığı bir film müziği albümünde yer alma- sıydı. Kalan arşiviYıllardır bu sayfalarda. taşplaklar- da ya da bantlarla bugüne kadar ge- lebılmış nadir kayıtlann vakit geçı- rilmeden en yeni tekniklerle gözden geçirilmesi gerektiğıni vurguluyoruz. En zengin arşıv TRT'nin elınde bu- lunuyor, ama bu kuruluş, eskimiş bant- lan depolannda kendi halıne bıraka- rak büyük bir kültürel hazineyi adeta saklıyor. Batı'da TRT ayanndaki bir- çok kuruluş ya kendısi ya da özel gi- rişimciler aracılığıyla bu malzeme- nın kaset ve CD halinde insanlara ulaşmasını sağlıyor. Bizde ise ne TRT'nin, ne diğer resmi kuruluşlann ne de üniversitelerin, konservatuvar- lann böyle bir yükün altına gırmeye niyetı var. Tabii durum böyle olunca, kültürü CD'lerde koruma işi yine özel girişim- cilere kalıyor. Bunlardan Kalan Mü- zik, 1999'da çok önemli işler yaptı ve büyük boşluğu dolduracak arşivlik al- bümler yayımladı. Bunlar arasında Muharrem Ertaş, Şükrü Tunar, Is- tanbulHarunüan.SadettinKaynak,Sa- bite Tur Gülerman, Selahattin Pmar, Haa Taşan,MünirNımettin Sdçuk,Ne- şet Ertaş, Istanbul Laternası, Çekiç AB gibı toplamalar da var. Kalan Müzik'in çabasıyla Türk sa- nat musikisi, Türk halk müziğinin ta- rihiyle ilgili önemli kaynaklar CD'le- re aktanlabiliyor ve geleceğe kalıyor. Dinlenmeyen bestemezıarhğı Cumhur Canbazoğlu MUZIK 1999, birçok sektörde sıkmhlar yılı olarak değerlendirildi basında. Bu liste- ye yerlı müzik sektörünün adı da rahatlık- la ilave edilebüir. Yerli müzik sektörün- de satışlar son bir yıldır tam anlamıyla başaşağı gidiyor, pop yapımlan, arabesk çalışmalar, türkü albümleri dahiL talep gö- ren ürün sayısı bir elin parmaklanru geç- meyecek kadar azalmış durumda. Unka- pam, birbirinin kopyası albümleri bir lo- komotif parça yardımıyla satmakta ısrar ederken farkh ses' CiguH'nin bunlann hepsinı sollaması, pop ve arabeskte yaşanan kısırdöngüyü çarpıcı bir şekilde kanıthyor. Şa anda kasetlerden kalan kâr ora- nı yüksek olduğundan, piyasa bir şe- kilde işlerini yürütüyor ya da yürü- tüyor gibi gözüküyor, ama manzara hiç de iç açıcı değil. Yelpaze geniş- lemeden, single sıstemıne geçilmeden Türkiye "dinknmeyen besteler mezarb- ğı" olmaktan kurtulamayacak ve kaliteli albüm sayısı hiç artmayacak. Depremlenn de etkisiyle tüm gösterge- ler aşağı doğru seyrederken endüstri ne yapıyor; sahte listelerle maluıı en üstte gös- terip müzik listelerinden etkilenen genç- leri çekmeye çalışıyor. tsteyen istediği- ni, çeşitli metotlarla birinci yapıyor ve çok az satmış malını cicili bicili hanım- lann, beylerin sunduğu programlar- la parlanp vitrine koyuyor. Havan- da su dövülürken müzik yapıtla- n yerine şıir kasetleri satıyor. Yerli popta yıldızlar geçen yıl yirmili yaşlannın ikinci yansı- nı yaşarken birçok yeni ısım de sürüldü ortaya, ama dise doku- nur iş yapan çıkmadı içlennden. Banş Manço'nun yılın başında yaşamını yitirmesinden sonra pop pazan bır hayli hareketlen- miştı. Sanatçının yapıtlan *jok satarken' ölmeden önce dol- durduğu kayıtlardan olu- şan Mançoloji albümü de plakçının yüzünü güldür- müştü. Bu arada Anadolu pop yeniden gündeme ge- İirken ortaya çıkan Destan, Cansu Koç gibı ısımler modern- leştirilmiş türkülerden oluşan al- bümleriyle ilgi topladılar... Gençlerden ttmit verenler Geçen yıl yerli popun en önünde Sertab Erener'm gıttiğini görüyoruz. Bir öncekı albümünde 'cesur' davra- rup popa etnik tatlan getıren Erener, buyapıü yeterince satmaymca 1999'da eski çizgisine dönüppiyasa işipop üre- terek sürekli gündemde kaldi ve zir- veye çıkü. Sezen Aksu ise ilginç klip- lerle Adı Bende Saklı albümünü sat- tırmayı denedi, ama öyle fazla hıt çı- karacak bır albüm yokru elınde. Fa- tita Erkoç ise ılk kez 'nitenkM pop'u denediğı altıncı albümünü yayımla- dı. MFÖ'den Fuat Güner'ın solo çalışması Aziz Fuat Güner de yılın iyileri arasındaydı. Pop kısır dönemden geçerken gençler arasından ümit verenler de çıktı; Istanbu) Blues Kumpanyası, iyice Türk halk müzığıne eğildiği ikinci albümü SairZamanlaria, ses- sız sedasız kaliteli rockblues üreten D-100, BhıesŞehrialbümüyle, rock'ı Lazcayla birleştırmeye uğraşan Zu- ğaşi Berepe (Denizin Çocuklan) tg- zas'la, Mor ve Otesi ikinci çalışma- sı BrakZaman AksmGitsin'le, trip hop, durm'n'bass, makine desteklı müzik üzenne kanun, ney, darbu- ka, def, bendır koyarak fuzyon peşine düşen CoM House, Swim VVtth Me ile dikkat çektı. Önemli best of lar da yayımlandı yerli müzikte. New Age Rhapsody albümüyle eski bestelerini sen- fonik anlayışla yorümlayan ZJUSi LKanefi yıl bitme- den çıft CD-kasetlik Unutuhnayanlar'la yine geç- mişe götürdü dinleyenlerini. Fikret Kızılok ise sa- zmı kapıp Anadolu yollanna düştüğü 1968-71 dö- neminde ürettiklerini Gün Ola Devran Döne albü- münde topladı. Tanju Okan'ı anmak amacıyla Cen Ajans tarafmdan çıkanlan Bir Zamanlar Tanju I 1) Rkky Martin, 2) Ayten Alpman, 3) Cher, 4) Jennifer Lopez. 5) Erkin Koray, 6) Celine Dion, 7)Nazan ÖnceL,8) Banş Manço,9) Sezen Aksu, 10) Alanis Morissette, 11) Beattes. nkapanı, birbirinin kopyası albümleri bir lokomotif parça yardımıyla satmakta ısrar ederken 'farklı ses' Ciguli'nin bunlann hepsini sollaması, pop ve arabeskte yaşanan kısırdöngüyü çarpıcı bir şekilde kanıthyor. Yelpazeyi genişletmeden, single sistemine geçilmeden Türkiye 'dinlenmeyen besteler mezarhğı' olmaktan kurtulamayacak. Okan, Ayten Alpman'ın hıt parçalannın toplandığı Ayten Alpman 1967-1977, Tülay German'm Yu- nustan Nâzun'a adlı yapıtlan Türk pop müzik tari- hi için 'alnn değeri'nde belgeler oldu. Biilent Ortaçgil ise Eski Defterier albümünü çı- kardı geçen yıl ve yıllardır sahnede dostlanyla çal- dığı yorumlanyla eski parçalanm koydu. Fuat Sa- ka'nın Seçmeler I-II toplaması da unutulmamalı. Geleüm yerli rock'a; 1998'de hızı kesılen yerli rock bu yıl iyice yavaşladı ve albüm sayısında büyük dü- şüş yaşandı. Babalardan Erkin Koray, eski ve yeni parçalannı ortak sunduğu Devlerin Nefesi'nı yapar- ken Cem Karaca da yedi yıl sonra bir albüm çıka- np ünlü Obur Dünya'yı yeniden yorum- ladı. Kesmeşeker, Içinde Içindekiler Vardır'da kentsoylu bakışına biraz da tasavvufı açılımlar eklerken Na- zan Öncel bizce 'yerli model rock'ın ve kendinin en iyi albü- münü yaptı: Demir LeblebL. Cazda ise aşağı yukan bir ön- ceki yılın albüm sayısı tekrarlan- dı. Ustalardan Tuna Ötenel'm Vi- an'nı Köpüğü (PierreMkfaetotve Phi- BppeCombeUe'nın müzikal birlikteliğiy- le) adh yapıtıyla açüdı sezon. Ardından On- der Focan bu kez bir vokal albümü yaptı ve Vocalists adım verdığı çalışmada söz- lü bestelenni rahmetli Ajlan Büvükburç'la birlikte Sibel Köse ve Ayduı Kabya yorum- ladılar. Aydın Esen ise Timescape'de pop tarafi ağır basan bır deneyle çıktı müzik- severlerin karşısına. Kerem Görsev beşin- ci albiimü Laid-Back'te 1930-40-50'lerin sevılen yapıtlannı Amerikalı \okal Alan Uarris'le birlikte yorumladı. BurhanÖçal ise basçı partneri Tacuma ile Groove At- laTurca'da oryantal funk yaptı. Yıkfaz tb- rahimova bu kez Marcanja-Çigan Ro- manslan albümüyle çıktı karşımıza. Bir deney de Mahmut Yalay, Sami Alnndağ ve SarpMağden'den geldı. Üçlünün im- zasını taşıyan serbest doğaçlama müzik ürünü Boyoz projesı sesini duyurama- masına karşın yılın önemli ça- lışmalanndandı. AyşeTütün- cü-Piyano Perküsyon Grubu da ılk albümleri Çeşitleme- kr'de, özgün hallenne fazla bağlı kalmadan ünlü besteci- lerin yapıtlannı yorumladı... Halk müziğınde yine tam bir patlama yaşandı ve albüm- ler art arda geldı. Bozlak us- tası Neşet Ertaş'ın yorumladı- ğı bozlak türlen, çeşitli türkü ve oyun havalan, ağıtlar, deyiş- lerin yer aldığı dört albümün ya- yımlanması, Muharrem Ertaş'ın kayıtlannın CD'ye aktanlması, AH Ekber Çiçek'in en iyilerinin Ana- doiu'nun Sesi'nde toplanması en önemli gelişmelerden biriydi. Yıl- lardır sahnede gösterdiği başan- yı İyi Bayramlar albümüyle lis- telere taşıyan SonerOlgun,Ekrem Ataer, Tolga Çandar, Sabahat Akki- raz,GrupÇığhalk müzığının dığer ba- şanlı isimleriydi. Sanat müziği ise yılı tam anlamıyla boş geçirirken tnce Saz (Cengiz Onu- rat Murat Aydemir. Derya Türkan) ekibinin 'bir/eski nisan' yapıO özgün ça- lışmalar arasında sivnldi. Latin ezgJlerinİD hâkimiyeti Yabancı popta 1999, Latm ezgilerinin kesin hâkimiyeti altında geçti. Başta Ricky Martin olmak üzere, Enrico Igte- sias, Jennifer Lopez, Lou Bega, Shakira, moda deyimle listeleri altüst ettiler. •^ Film müziği albümleri de iyi satarken gerisi pek tat vermedi; evet birçok iyi albüm yayımlandı, ama yeni ne var di- ye bakanlar, pek tatmin olmadı sonuç- lardan. 'Amerikan Rüyası'na karşı çıkma- yı ilke edınen Rage Against The Mac- hine'in The Battk Of Los Angeles, Sting'ın 'arayış albümü' Brand >ew Day, 92 yasındakı Compay Segun- do'nun insanlan yanak yanağa dans etmeye davet eden CaDe Salud, Ku- ia Shaker'ın Peasants, Pigs«&Astro- nauts, SkunkAnansie'run PostOrgas- mic ChiDve Tom Waıts'in 'yumuşak' albümü Mute Variations kendilerini fark ettirdı. Toplamalan sevenlerm yılıydı 1999. Beste sıkın- tısı aşılamayınca, abartmıyoruz, yüzlerce toplama, konser, unplugged albüm yayımlandı dünyanın dört bır yanında. Işte birkaç örnek: 104 kişilik senfoni orkestrası eş- b'ğinde eski bestelerini yorümlayan Metallica, Ala- nis Morissette, Cat Stevens, Styl CouncU, Supert- ramp, Celine Dion, Guns N'Roses, Queen, Prince, Bryan Adams, Adiemus, Erk Oapton, Ehis Costel- lo, Scorpions, Massive Attack, Bruce Springsteen,Möt- leyCrue, KingKrimson,CesariaEvora,Santana, Pa- uİVVeller™ Lennon'ın Imagine'ı yüzyılın en iyisi Yeni binyıl, yeni yüzyıl, yeni biryıl der- ken aşağı yukan uluslararası bütün ya- züı ve görsel müzik basını çeşitli anket- lerle, araşnrmalarla ya da öznel yorum- laria en iyileri teker teker seçti. Bunlar arasındakarmabir değerlendirme de biz yapnk ve 20. yüzyılın en iyileri için tek liste oluşturduk merak edenlere. Bu geniş araşarmalann hepsınde grup ya da solist, dünyanın en sevdıği isim ola- rak Beatks çıkıyor. Liverpoollu dörtlü- yü izleyen U2'nun ensesinde ise John Lennon var. Onlu listenin diğer isimle- ri şöyle sıralanıyor: Bob Dylan, Pink Fkryd, Led Zeppeün, Queen, Nirvana, Roffing Stones, David Bowie. Bütün listelerin karma değerlendir- mesinde John Lennon'ın 1971 'de yazdı- ğı Imagine, yüzyılın bestesı. Banş, umut gelecek için 'taik' bir dua dıye nıtelen- dirilen Imagine'ı, Led Zeppeün'in rock blues'dan sıynlıp başka yollar aradığı dönemde çıkardığı Stairway To Heaven izliyor. Üçüncü sıra, Beatles ve tüm dün- yanın dilinden düşmeyen McCartney bestesi Yesterday'in. Dördüncü sıradâ ise George Bush Amerikası'nın muha- lif gençlerinin beğenisiyle listelerin 1 John Lennon'ın 'Imagine'ı banş, umut,gelecek için 'laik' bir dua diye nitelendirüiyor. numarasına oturmuş Nirvana bestesi Smefl Like Teen Sprit var. Beşıncı par- ça ise uzunluğu beş dakikayı biraz aşan, gitar için yazılmış bir Pink Floyd başya- pıtı; VVish You WereHere. Ocinci beş ise şöyle şekilleniyor: WîthOrWithout You (U2), Bohemian Rhapsody(Queen), Lo- sing My Refigion (R.E.M.), Knockin'on Heaven's (Bob Dylan), Hotel California (Eagles). Cazcdar, blues'culararasında da ilkbeş şöyle: My W»y (Frank Sinatraj, What A \Vonderful VVorld (LouisArmstrong), Summertime (G. Gershvrin), Stand By Me (Ben E. King), The Man I Lovc (BU- leHoBday) . John Lennon, Ingiltere'de 600 bin ki- şinin katüdığı Music OfMiDennium ad- lı bir araştırmada McCartney, Dylan, Michael Jackson ve Jimi Hendrn'ın önünde, gençleri en fazla etkileyen mü- zik adamı seçilmış. Bu araştırmanın al- bümlerinin birincisi ise Beatles'ın Sgt Pepper adlı yapıtı. Michael Jackson'ın Thrffler'ı, Beatles'ın Revolver'ı, Ehis Presley'mn Aloha From Hawaii'si ve Nirvana'nın Nevennind'ı bu albümün ardından sıralanıyor. MTV ise 18 yıl boyunca yayımladığı 19bin videoklip arasından en iyi yüz ta- nesini seçtirmiş izleyicilerine. Işte ilk on: 1- ThriDer (M. Jackson), 2- Vogue (Madonna), 3- Smells Like Teen Spirit (Nirvana), 4- Stedgehammer(Peter Gab- riel), 5- Walk This Way (Run DMC ve Aerosmith). 6- SweetChidO'Mine(Guns n'Roses), 7- Sabotage(BeastieBoys). 8- AddktedToLove(RobertPalmer), 9- Ca- lifornia Love (Tupac Shakur), 10- Exp- ress Yourself (Madonna). Y A P I Y O R L A R ? 'Dogrna 'projesiyle Kopenhag • Mariah Carey 'The Bachelor' adlı filmde rol aldıktan sonra 'All that glitters' adlı, kendi hayatından esınlenerek yapılan müzikal filmde oynamaya hazırlanıyor. • Lars von Trler, Thomas Vinterberg, Soen Kragh-Jacobsen ve Kristıan Levring'ın beraber gerçekleştirdikleri 'Dogma' projesine bir yenisi daha eklendi. Danimarkah yönetmenler, 2000'e girerken Kopenhag'ı anlatan bırer film çekmeye karar verdiler. Her biri gece yansı öncesı ve sonrasınm gerçek görüntülennden oluşan 70'er dakikalık fıhnler çekecek. Yönetmenler, açıkhavada ve parklarda yapılan eğlenceleri görüntülemeyı amaçlıyor • Ceorge Harrisonı bıçakladığı için tutuklanan 33 yaşındaki Michael Abram'ın annesi, oğlunun uzun süredır nîhsal bunalım geçirdiğmi ve Beatles'la ilgili takın{ıla/ının olduğunu belirtti. Oğlunun, ' Beatles'ın üyelerinin cadı olduğuna inandığını söyleyen Lynda Abram, "Daha iki hafla önce de Oasis'e takmıştı. Şimdi sıra Beatles'a geldi. Grubun şarkılan beyninde yankılanıyor ve duymamak için sürekli walkman dınliyor" dedi. oyuncu, iki yıl önce Ingiliz Parlamentosu tarafmdan kendisine verilen şövalyeuk unvanını geri çevinnişti. Yazar Doris Lessing de çok saygın bir unvan olan Companion of Honor'la ödüllendirildi. • Kylle Minogue uzun zamandır koruduğu sessizliğıni bozdu. ilginç danslan ve ganp kıyafetleriyle tanınan güzel sesli şarkıcı şımdi de yaşammı yazdığı •' kitabını imzalıyor. Minogue'un kıtabında arkadaşlanna adadığı yazılar, fotoğraflar hatta resımler var. • Rolling stones bu yıl içinde gerçekleştirmiş olduğu turlarda elde ettiği hasılat rekoruyla yılın en çok kazanan grubu oldu. Lıstede ikinci sırada bulunan Bruce Springsteen'nin ardından gelen Shania Twain, Cher, Backstreet Boys, Elton John gibi müzisyenler de bu yıl en çok kazanan sanatçılar arasında yer alıyor. • Sean Connery. Ingiltere Başbakam Tony Blair tarafmdan hazırlanan geleneksel Yeni Yıl Onur Listesi'nde yer aldı. Aşın Iskoç milliyetçısı olduğu bilinen ünlü • JlmCarrey, baharda göstenme girmesi beklenen 'Me, Myself and Irene'adlı^ fihnde rol alryor FÎtmin yönetmeni Peter Farrely. 'Man on the Moon' filminde canlandırdığı Andy Kaufman karakterinden, 'Me, Myself and lrene'adlı fıbnde de kurtulamadıgı söylenen Carrey, son Filminde çok kişılikli bır aşığı canlandınyor. filmin diğer başrol oyuncusu ise Renee Zelhveger. • Steven Splelberg VVashington'da Bill Clinton'ın da katıldığı 2000 yılı kutlamalannda, daha önce hiçbır yerde gösterime girmemiş ve özel bir yapım olan 'The Unfinished Journey' adlı filmi sundu. John Williams'ın film için özel olarak bestelediği şarkı eşlığinde gösterilen film, 20. yüzyılın önemli olaylanm ve 21. yüzyüın neler getireceğıni konu ediyor. 'Herkesin kendi' lıste- sinin olduğu bır ortamda plakçı plakçı dolaşarak Anadolu'nun çeşitli yer- lerinden telefonla bilgi ala- rak en sağlıklı verileri el- de etmeye çalışıyoruz. Yıllık bir döküm yapıl- dığtnda Cumhuriyet'in ge- çen yıl hazırladığı listele- re göre yerli popta daha önceki gibi, öyle çok uzun sürelerde zırvede kalan bir albüm görülmüyor. SertabErener, adını ver- diği albümüyle dokuz haf- ta '1 numara'daki yerini koruyarak bu kulvann li- deri oldu. Yedi hafta bi- rinci kalan Banş Manço, Mançoloji albümüyle Ere- ner'i izledi. Yılın son gün- lerinde yayımlanan Bflsem ki-2000albümüyle Serdar Ortaç da altı hafta zirve- de oturdu. Türk sanat müziğinde Muazzez Ersoy, geçen yı- hn son dokuz haftasını zır- vede kapayarak bırincı ol- muştu. Bu yıl da tam 24 hafta aynı serinin 4-5-6'ncı albümüyle 1 numara ola- rak yeni bir rekor kırdı. Aynı kulvarda PmarAto- nok, Arz Ediyorum'la 11 hafta, Safiye Soyman, Se- venlerGeceAğbr'la 7 haf- ta bırinci oldu. Halk müziğinde 1999 yine hareketli geçti ve al- büm sayısı arttı. Birçok ünlü pop yıldızı türküyü dinlerken medyatik şov- men Beyaz, Türküler adı- nı verdiği ilk albümüyle tam 14 hafta liste başında kaldı. Songül KartYnın Ya- lan albümü 10 hafta, Ya- vuzBingörün Sitemdiral- bümü6 haftazirvedekı ye- rini korudu. Yabana müzikte ise top- lama albümler şirketlerin yüzünü tam anlamıyla gül- dürdü. Özellikle Power Hits serisinin 6. albümü 11 hafta, Power Hits 7 de 5 hafta lıderliğı kaptırmaya- rak büyük sükse yaptılar. Bu ıkı albümün arasına Ricky Martin'in albümü iki ayuk liderliğiyle gire- büdi.