Katalog

27 AĞUSTOS 1999 CUMA CUMHURİYET SAYFA DEPREM Emlak Bankası ve Emlak Konut AŞ 'ye ait 4 bin 321 ev boş dururken depremzedeler zor koşullarda çadırlarda yaşıyor Devletiıı koııuüaıi boş duruyorHAZALATEŞÇAKIR Deprem bölgesine yö- nelik yardımlarda organi- zasyon bozukluğuyla ya- şanan karmaşa sürerken. çadırlarda güçlükle ya- şamlannı sürdürmeye ça- lışan depremzedelere ve- rilmeye hazır olan Em- lak Bankası ve Emlak Ko- nut AŞ'nin konutlan dev- letin kararını bekliyor. Emlak Bankası ve Em- lak Konut AŞ'nin toplam 4 bin 321 konutunun bu- lunduğubildirilırken, Es- ki Toplu Konut Idaresi Başkanı ve CHP Genel Sekreter Yardımcısı Yi- ğitGülöksuz.l992yılın- da Erzincan depreminde Dünya Bankasf ndan alı- nan 285 milyon dolarlık kredinin kullanılmayan 41.5 milyon dolarlık bö- lümünün afet bölgesine aktanlması gerektiğini söyledi. Marmara'yı sar- san depremin ardından ortaya çıkan 150 bine yakın konut açığının maliyetinin 1.5 katriîyon liraya ulaşacağı bildirilirken, yardımlarda yaşanan organizasyon bo- zukluğu ve karmaşa devlet konutlannın tahsisinde de sürüyor. Emlak Konut AŞ ve Emlak Bankası, ellennde hazır olan konutlan Bayındır- lık BakanlığYna bildirdiklenni açıklarken konunun Afet Işleri Genel Müdürlüğü'ne intikal etmediği öne sürüldü. Prefabnk ko- nutlann bulunduğu geçıcı yerleşim alan- Depremde yıkılan 60 bin konutun yapımı için 1.6 milyar dolar gerekiyor Konutyapımında yetid karmaşası BANUSALMAN ANKARA - Devlet Bakanı Sadi Somuncuoğ- iu, deprem nedeniyle Toplu Konut Idaresi'nin (TOKI) yapması durumunda l .6 milyar dolarlık kaynak gerektirecek 60 bin konut açığının orta- ya çıktığmı bildirdi. Somuncuoğlu. yapım aşa- masmdaki 24 bin kooperatif konutunun Hazine ya da Afet Fonu'ndan sağlanacak 70 trilyon li- rabk kaynakla 2-3 ay içinde biririlerek deprem- zedelerin bannma gereksiniminin karşılanması- nın planlandıguıı kaydetti. Depremzedelere yönelik konut yapımında ise yerkili birim karmaşası yaşanıyor. TOBB'den ya- bancı rırmalara kadar çeşitli kuruluşlar ev yapı- mı konusunda çeşitli öneri ve yardımlarda bulu- nur, TOKİ ve bağlı olduğu devlet bakanhğı ça- lışmalan başlatırken Bakanlar Kurulu henüz ko- nut konusunda görevlendirme yapmadı. Devlet Bakanı Sadi Somuncuoğlu, lstanbul ve civann- da bitmiş olan toplam 3 bin 473 konut bulundu- ğunu, Emlak Konut'un elinde de Çerkezköy- Kumlugeçit'te 586 konut ile 3 bin 700 metreka- relik ricaret merkezinin bulundugunu belirterek bunlann depremzedelerin kullanımına açüabile- ceğini, ticaret merkezinin de yemekhane. çama- şırhane gibi sosyal amaçlı olarak değerlendirile- bileceğini söyledi. Somuncuoğlu, Marmara Bölgesi'nin çeşitli yerlerinde göçmenler için yapılmış 1000 konu- tun da kullanıma açılabileceğini kaydetti. Dep- rem bölgesinde de yapımı yûzde 15-90 düzeyin- de bitmiş olan 24 bin adet, kooperatiflerce yapı- lan konutlann yer aldığını belirten Somuncuoğ- lu,bukonutlann Hazine'den ya da Afet Fonu'ndan kaynak aktanlarak tamamlanmasını talep ettik- lerini bildirdi. Kooperatif evlerinin sahibi olan ki- şilerin de depremzedelerden oluşabileceğini, an- cak bu konumdaki kişiler dışmda yatınm amaç- lı olarak kendisi oturmayacağı halde konut yap- Oranlardan "gönüllü" olarak evlerini depremze- delere kullandırmalannın ısteneceğini anlatan Somuncuoğlu, l yıl süreli olarak kirasız dep- remzedelerin kullanımına evini vermeyi kabul edenlerin inşaatlannın devlet tarafmdan destek- lenerek 2-3 ay içinde bitirilmesinin sağlanacağı- nı söyledi. Bu durumda ev sahipleri geri ödeme yapmayacaklar, ancak depremzedelerden de l yıl kira almayacaklar. Bu evlerden bitimine çok az kalmış olanlann da yan t lyatına kiraianması gündeme gelebilecek. Bakan Somuncuoğlu, ko- operatif evlerinin kısa sürede tamamlanması için Afet Fonu'ndan 70 trilyon liralık kaynak gerek- tiğini bildirdi. kân Fonu'na başvurdu. 190 mDyon dolarkredi al- (h. Dünya Bankası'ndan da 285 mijyon dolar kre- drvi TOKI kuUandı. 285 mİyonckdarhkişil85 mfl- yon dotara bitinnk. Artan bir para var. Adana dep- remi, sel felaketlerinde, Dünya Bankası ile muta- bakaüa kullanıldı. Bura- da 41.5 milyon dolar art- mış paravar. Hemen kul- bnılabiür birparadır.Şur- dan burdan aktarmalar- la bu kredi 100 milyondo- lara çtkabilir" dedı. ceçlcl iskân lannın oluşturulmasına yönelik çalışma- lann sürdüğünü belirten yetkililer, mağ- dur yurttaşlann Türkiye genelinde dev- letin elinde hazır bulunan konutlara he- men yerleştirilmesi gerektiğini söylüyor- lar. Emlak Bankası'nm Ataşehir, Gebze başta olmak üzere lstanbul'un çeşitli semtlerinde bulunan 3 bin 474 konutun yurttaşlara verilmek üzere iskâna hazır ol- duğu belirtildi. Emlak Konut AŞ'nin de 848 konut ve 3 bin 700 metrekarelık 37 üniteden oluşan ticaret merkezinin de boş olduğu kaydedildi. Şirketin, 576'sı Çer- kezköyKumlugeçit'te olmak üzere top- lam 848 konut olduğu belirtilırken. bun- lann hemen iskâna açılabilecek tamam- lanmış konutlar olduğu bildinldi. Bayındırlık Bakanhğı ile görüşmelenn sürdüğünü belirten yetkileler. "Bayındır- lık Bakanhğı ile görüşmeler sürüyor. Ti- caret merkezi konutiara yakın olduğu için dükkânlar aşevi vediğer hizmederiçin kul- lanılabilir durumda. Kriz merkezinin ta- iebi doğrultusunda depremzedelere veri- lecek" dedıler. Toplu Konut İdaresf nin elinde hazırko- nut bulunmadığı öğrenılirken, kurumun kredilendirme yardımında bulunacağı kaydedildi. Eski TOKJ Başkanı Yiğit Gü- löksüz de. Dünya Bankasf ndan Erzincan depremi sırasında alınan 285 milyon do- larlık kredinin 41.5 milyon dolarlık bö- lümünün kullanılmadığını belirterek şöy- le devam etti: "Erzincan depreminde Türk hükümeti ilk 24 saatte Avrupa ts- Arsa Ofısi Genel Mü- dürlüğü ve Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün geçici iskâna yönelik ça- lışmalan da sürüyor. Otel- ler, kamu kuruluşlannın yazlık tesislerinin afetze- delerin bannması için ge- çici olarak tahsis edile- ceği açıklandı. ancak bu çalışmalar da henüz tamamlanamadı. TOBB başkanlığında depremzedelere konutyardımına hazırlanan sanayiciler de 5 bin prefabnk ev yapacaklannı açıkla- dılar. Sabancı Holding, Kocaeli'nin Kör- fez ilçesinde çadırkent ve prefabrik yer- leşim alanı inşa etmeye hazırlanıyor. Hol- dingin bu amaçla 1 milyon dolarlık fon ayırdığı öğrenildi. Yalova, Adapazan ve Kocaeli'nde yapılacak prefabrik konut- lann 50 metrekarelik olacağı belirtildi. Deprem sırasında yakınlannı ve malvarlıklarını kaybeden yurttaşlar suç duyurusunda bulunuyor Depremzedeler mahkemeye gidiyor Afetlerin haberleşmegönüüüleriTelefon başta olmak üzere tdekomünikasyon araçlan iie birçpk habeıieşıne aracının kullanılamadıgi depremin ilk gününden itibaren, resmi kunımlar ve özel kuruluşlar bep onlar aracılığıyta birbirieriyle Uetişim kurdu. Telefonlann cahşmadıgı. insanlann yakınlanndan haber alamadığı saatierde. onlar il kriz merkezJerinde çoktan telsiz istasyonlannı kurmuş. haberleşmeye geçmişlerdi. Depremde gönüllü çahşmalanyla onlarca insanın hayatını kurtaran AKUT'un operasyonlanndaki tüm haberleşmeleri onlar gerçekteştirdi. Telsiz ve Radyo Amatörleri Cemheti (TRAC), Körfez krizi, Adana ve ' Erzincan depremi. İzmir ile Baü Karadeniz sel felaketinin ardından, Türkiye'nin yaşadıgı en büyük deprem olan Izmit depreminde de, telsizieriyle tamamen gönüllü çahşarak afet bölgelerinuı tüm yurt ve dünyayia kesintisiz haberteşrnesini sağjadı. "TeMzfc haberteşme ve amatör radŞcKuluğu" bir hobi olarak yürütenJerin oluşturduğu ve 1962'den bu yana faaliyet gösteren TRAC'ın tstanbul Şubesi Afet Adl Haberleşme Komitesi Koordinatörü Erhan Erbaş. "Doğal afet dunımlannda telekomünikasyon kesikögi zaman biz radyo amatörteri ortaya çıkanz" diyor. (Fotöğraf: İPEK YEZDANt) • Depremzede Cengiz Konuksal adına Küçükçekmece Cumhuriyet Savcıhğı'na yapılan suç duyurusunda, Avcılar'da çöken iki apartmanın müteahhitleri Hasan Yağız ve Hüseyin Çil'in 33 kişinin ölümünden sorumlu olduğu belirtildi. Gerekli incelemeleri yapmayan belediye yetkililerinin de ölümlerden sorumlu olduğu ifade edildi. Haber Merkezi - Deprem sırasında yakınlannı ve malvarlıklannı kaybeden yurttaşlar cumhuriyet başsavcılıklanna suç duyurusunda bulunmaya başladılar. Avcılar'da toplam 33 kişinin öldügü iki apartmanı yapan müteahhitler ile binaya yapma ve oturma izni veren belediye yetkilileri hakkmda, ceza davası açılması için ilk suç duyurusunda bulunuldu. Depremzede Cengiz Konuksal adına Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı'na, Kazmaz Hukuk Bürosu avukatlan tarafmdan verilen suç duyurusu dılekçesınde, Avcılar Gümüşpala Mahallesi'nde iki ayn apartmanın deprem nedeniyle çökmesi üzerine toplam 33 kişinin öldüğü ve çok sayıda kişinin de yaralandığı belirtildi. Dilekçede. 17 kişinin ölümünden Yağızlar Apartmanı'nın sahibi Hasan Yağız, 16 kişinin ölümünden de. çöken diğer apartmanın müteahhiti Hüseyin Çfl'in sorumlu olduğu vurgulandı. Aynca dilekçede, binanın yapımına gerekli Istanbul Valisi Erol Çakır, depremden zarar gören yurttaşlara müjde verdi 6 Zor durumda olanlara ev verflecek' tstanbul Haber Servisi - lstanbul Va- lisi Erol Çakır. Istanbul'da depremde ev- leri yıkılan veya oturulamaz hale gelen yurttaşlann tamamının kışı da geçirebı- lecekleri şekilde kamu kuruluşlannın te- sislerinde kalmalannın sağlanacağını, aynca Çerkezköy. Pendik ve Dcitelli'de Emlak Konut tarafindan yaptınlan göç- men konutlannın satın alınarak veya ki- ralanarak depremzedelere tahsis edilece- ğini açıkladı. Çakır, aynca depremde eş- yalan kullanılamaz hale gelen tüm yurt- taşlann bu gereksinimlerinin giderile- bilmesi için kendılerine en yakın banka şubesınde her bin için bir hesap açılaca- ğını; buzdolabı, çamaşır makinesi ve te- levizyon gibi gereksinimlerinin ekono- mik olması için valilik tarafindan toplu- ca satın alınarak dağıtılacağını kaydetti. lstanbul Valisi Çakır, deprem sonra- sında mağdur olan yurttaşlann nasıl is- kân edileceği ve bundan sonraki olası depremlere yönelik olarak alınması ge- rekli önlemlerin değerlendirilmesi ama- cıyla lstanbul'un ilçe ve belde belediye başkanlanyladünbirtoplannyaptı.Con- rad Oteli'nde basına kapalı olarak yapı- lan yemekli toplantı öncesinde açıklama- larda bulunan Vali Erol Çakır, tstanbul Büyükşehir Belediyesı, ilçe ve belde be- lediyeleri ile il özel idaresinin, bütçele- rinin yüzde 1 'inı deprem yardımı olarak vermeyi kabul ettiklerini söyledi. Çakır. böylece toplam 73 kuruluşun yaklaşık 3 trilyon lira toplayabileceğini, valiliğin depremzedeler için başlattığı yardırn kampanyasında da 1.5 trilyon li- ra toplandığmı kaydetti. Çakır, daıre sa- hibi olanlann kamu kuruluşlannda yer- lerinin hazırlandığını ve hangi ilçede hangi kamu kuruluşunun mekânlannın tahsis edileceğinin ilçelere duyurulmak- ta olduğunu söyledi. Çadır kurma gibi kı- sa vadeli çözümler değil, mağdur yurt- taşlann kışı da geçirmelerim sağlayacak çalışmalan olduğunu kaydeden Vali Ça- kır şunlan söyledi: "Depremde zarargören bütün vatan- daşlanmızın çocuklanna burs vererek eğitun görmeierini kolaylaştiracağız. Bu Idşflere aynca Emlak Konut'unÇerkez- köy'de yapnrdığı daireleri ve Tophı Ko- nut ldaresi'nin göçmenler için yapnnn- ğı tkrteOi ve Pendik'te bulunan SOO'erda- iı^almakvefelaketzedeleriyerieştinnek için yazıh girişimlerde bulunduk." AKUTkurtarma çalışmalanna son verdi Arama Kurtarma Dernegi (AKUT) Başkanı Nasuh Mahruki. deprem bölgesinde 9 günden bu yana sürdürdükleri arama-kurtarma çauşmalanna son verdiklerini açıkladı. Mecidiyeköy 'deki Halk Sigorta binasında dün basın toplantısı düzenleyen Mahruki, yürütülen calışmalarda 200 kişinin enkaz altından sağ çıkanldıgmı belirterek "200 kişi AKUT var olduğu için hayatını sürdnrüyor. Daha güçlü olsaydık belki 2 bin kişi kurtanrdık" dedi. Mahruki, Sağlık Bakanı Osman Durmuş'un açıklamalanyla ilgüi olarak U AKLT kamu yararma çahşan bir derncktir. Dev lette işbirliği içinde çalışır. Bizce Sağük Bakanı yanhş bilgiiendirilmiş" dedi. (Fotöğraf" HATÎCE TUNCER) incelemeleri ve denetımleri ' yapmadan ruhsat ve oturma izni veren belediye yetkililerinin de , • birinci dereceden sorumlu olduğu ifade edildi. tstanbul Barosu'nun Avcılar'da oluşturduğu 'Hukuki Yardım Masası'na da 100'den fazla başvuru yapıldığı kaydedildi. Kriz Masasf nda görevli avukat Raif Dedeoğlu, ilk olarak, yıkılan ve ağır hasarlı olan binalarda 'tespit' yaptırmak için çalışmalara başladıklannı belirtti. Gölcük'te depremde binalan yıkılan ve zarar gören vatandaşlann Cumhuriyet Savcıhğı'na başvurduklan öğrenildi. Adliyeye suç duyurusunda bulunmak için gelen Serdar Tûrkmenoğhı adlı yurttaş, oturduklan 8 aylık apartmanın çöktüğünü, kendi dairesinin de yok olduğunu bildirdi. Yanlanndaki binalann sağlam olduğunu belirten Türkmenoğlu, müteahhit ve denetleyicileri suçladı. Yalova'da da deprem sırasında evinin yıkılması sonucu 17 yaşındaki oğlunu ve tüm servetini kaybeden Hasan Yazıcı, binalann yıkılması sonucu binlerce yurttaşın ölümüne, yaralanmasına ve evsiz kalmasına neden olan müteahhit, mühendis ve ruhsat veren belediye yetkilileri hakkında Yalova Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu. Yargı yolu açık Avukat Osman Ünalan ile The Marmara Oteli'nde bir basın toplantısı düzenleyen emekli hâkim Mehmet Isık, inceleme yapılmadan enkazın kaldınlmaması gerektiğini vurguladı. Depremzedelerin tazminat hakkının saklı bulundugunu belirten Işık, yargı yolu için zamanaşımı tehdidi bulunmadığını kaydetti. Barolann depremzedelere yardımcı olması gerektiğini vurgulayan Işık, u Depremzedelerin ülkemizde epey pahalı olan tespit masraflaruu karşüamalan şu aşamada mümkün otanadığmdan bu masrafkrdan muaf tutulmaları yönünde gerekli yasal düzenlemekr yapılmaİMnr" dedi. İHP'den açıklama Insan Haklan Derneği (İHD) Genel Başkanı Hüsnü Öndül. sağhklı ve güvenli yerleşim hakkının da insan haklan arasında yer aldığını anımsatarak, depremzedelerin ve devlete yönelik dava açmak isteyenlerin önündeki yasal sürecin çok da açık olmadığını söyledi. İHD'nin imar aflanna karşı olduğunu belirten Öndül, "Türidye'yi yönetenler doğayia" uyumlu gelişme yerine, doğaya ragmen gelişmeyi savundular ve bu meydan okııma da felaketi getirdi" dedi. 90.4 trilyon lira gerekli TOKtek ödenekistediEkonomiServisi-Toplu Konut Idaresi (TO- Kİ), çoğu deprem bölgesinde inşaatı süren ko- nut kooperatiflerinin hızla kredilendırilerek bitirilmesi için 90.4 trilyon liralık ek ödenek talebinde bulundu. Bu arada Toplu Konut Fo- nu'ndan (TKF) kredilendirilen, hasarlı veya ye- niden inşa edilmesi gerekli görülen konutla- nn ev sahiplerinin fona olan kredi borçlannın silinecegi bildirildi. TOKİ, toplu konut kredisine aracıhk eden EmlakBankası, Vakıfbank ve Pamukbank'tan; afete uğrayan yörelerde bulunan, TKF kredi- si açılmış ve kredi ilişkisı devam eden konut- lann hasar durumlannm bildhilmesini istedi. Rapor hazırlanacak Bankalann, kredilendirdikleri konutlann hasar durumlannı, teknik elemanlannı afet bölgelerine göndererek yerinde tespit ettirip ay- nntılı bir rapor halinde TOKl'ye bildirecek- leri kaydedildi. înşaatı tamamlanmış ve kredi geri ödemesi başlamış hasarsız veya onanla- bilir durumda olduğu tespit edilen konut sa- hiplerinin TKF'ye borcunun da, depremin ol- duğu 17 Ağustos'tan itibaren 1 yıl süreyle fa- izsiz olarak erteleneceği açıklandı. tnşaatı ta- mamlanmamış ve kredi geri ödemesi başlama- mış olan konutlardan hasarsız veya onanlabi- lir durumda olduğu tespit edilen konutlann ödemelerinin, deprem tarihinden itibaren 1 yıl süreyle faizsiz hale getirileceği ifade edildi. Bun- lardan inşaatına devam edilmeyenlerin kredi geri ödemelerinin de, 1 yıllık sürenin sonun- da başlatılacağı kaydedildi. 90 tlrllyon gerekli TOKİ verilerine göre, Bakanlar Kurulu'nca afete maruz bölge ilan edilen tstanbul, Koca- eli, Yalova, Eskişehir. Bursa, Bolu ve Sakar- ya illerinde, merkez ve ilçeler dahil, TKF'den 241 bin 218 konut kredilendirildi ve bunlann 213 bin 724'ü tamamlandı. Verilenbilgiye gö- re, lstanbul, Eskişehir, Kocaeli. Sakarya, Ya- lova, Bursa ve Bolu'da TKF'den kredilendiri- len, takibi yapılan ve şu anda inşaatı devam eden 31.494 konut bulunuyor. lstanbul ve Eskişe- hirhariç diğer illerdekı 13 bin 788 konutun in- şaaü, çeşitli seviyelerde devam ediyor. Söz konusu illerde inşaatı devam eden 31 bin 494 konutun kredi ihtiyacı için altyapı dahil 90 trilyon 362 milyar liraya ihtiyaç olduğu sap- tandı. TOKİ, depremzedeler için büyük önem taşıyan bu konutlann hızla bitirilebilmesi için, Afetler Fonu veya Bakanlar Kurulu'nca uygun görülecek bir fondan ka>-nak istedi. Ek kaynak isteği, Bayındırlık ve Iskân Bakanhğı, Mali- ye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı'na iletil- di. Verilen bilgiye göre, özellikle Kocaeli'nde inşaatı devam eden 7 bin 863 konutun tamam- lanması için 22.7 trilyon lira, Sakarya'da 1343 konutuntamamlanması için 3.5 trilyon lira, Ya- lova'da 235 konutun tamamlanması için 560 milyar lira ve Bolu'da 310 konutun tamamlan- ması için de 629 milyar lira kredi sağlanması büyük önem taşıyor. 130 trilyon lirayı aşıyor 'KEYhesabı değerlendirilsin' Ekonomi Servisi- Konut Edüıdirme Yardı- mı (KEY) hesabında 1986 yıhndan bu yana kesilen ve 130 trilyon lirayı aşan paralann depremzedeler için kullandınlması önerildi. Yetkililer, paranm maliyetinin yüzde 100'ün üzerinde olduğu bir dönemde KEY hesabı- nın Emlakbank'ta yüzde 50 ile nemalandınl- dığını anımsatarak, oldukça fazla batık kre- disi olan bankanın ucuz kullandığı bu kayna- ğı depremzedeleretahsis etmesinin daha doğ- ru olacağını söyledüer. Emlak Bankası hesap- lannda duran bu paranın ne yapılacağı konu- sunda bugüne kadar açıklama yapılmadığını belirten yetkililer. "Hak sahiplerine bugüne kadar dağıühnadığma göre bundan sonra da dağmlmavacak. Bö\1e bir dönemde verüecek ea dogru karar, bölgeye konutyapımı itjin ak- tardması olacaknr" dediîer. Astsubay toprağa verildi Depremde hayatını kav beden .\stsubay Çavnş Hü- seyin Akkaya toprağa \erildi. Deprem felaketin- de Gölcük'te yaşamını yitiren Astsubay Çavuş Akkaya, dün Fatih Camii'nde öğleyin kılınan cenaze namazuun ardından Cebeci Sultançhtli- ği Mezariığj'nda defnedildi. Akkaya'nın cenaze törenine ailesi, yakınlan, üst rütbeli subay lar ile yurttaşlarkaüku.(Fotöğraf: UĞUR GÜNYÜZ)