Katalog

1 4 AĞUSTOS 1998 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOM /cumekto turk.net 11 Bcmekte poşete makine yok • ANKARA (AA)- Ekmekte poşet uygulamasının v-ürürlüğe girmesıne bir hafta kala. finnların çoğunun poşet ve poşet makınesı bulamadığı belirlendi. Sayılan 40 bini bulan fınnlann tamamının poş*tleme makınesine sahip olmalan ya da ekrnegi poşetlemeye hazır hale gelmesinin uzun zaman alacağı ıfade ediliyor. Poşetleme makinesi satan fırmalann aylık makine dağıtım kapasitelen ise 30 ile 200 arasında sınırlı kalıyor. Erdemir'in özelleştiriimesi • ANKARA (AA)- Ereğli Demir ve Çelik Fabrikalan AŞ'deki (ERDEMİR) kamu hissesinin belirlenecek bölümünün özelleştiriimesi işlemine aracılık ve danışmanlık hizmeti verecek firma için açılan ihaleye 4 teklif geldi. Ihalede tekJif veren firmalar; Banker Trust. Deutche Morgan Grenfell Co. Ltd.-ING Barings, HSBC ve Solomon Smith Barney olarak sıralandı En çok gelenler Fransıziar • ANKARA (AA) - Türkiye'ye ginşine izin verilen yabancı sermayenin yüzde 22.4'ü, Fransız menşeli firmalara ait bulunuyor. Hazine Müsteşarlığı verilerine göre yabancı sermaye izinlennde Fransa'yı ABD, Hollanda ve Almanya gibi OECD ülkeleri izliyor. Temmuz sonu itibanyla Türkiye'ye gelmesine izın verilen yabancı sermaye toplamı 23 milyar 245 milyon dolara ulaşırken bu izinlerin 5 milyar 200 milyon doiarlık bölümünü Fransız firmalan aldı. Türkiye'nin kredi notu : f ı • ANKARA (AA)- Amerikan kredi derecelendırme kuruluşu Duff&Phelps. Türkiye'nin kredi notunu açıklıyor. Yapılan açıklamada, Türkıye'nin kredi notu değiştirilmezken durağan durumdaki ekonomık görünümünün, olumlu izlenime yükseltilebilineceği belirtilıyor. D&P'nin, özellikle, Türkıye'nin IMF ile yaptığı yakın izleme anlaşmasını ve enflasyonu indirmeyi amaçlayan ekonomik programını olumlu bulduğu belırtildi. AFİF kesintisi duşuruldu • ANKARA (AA) - Enerjı ve Tabiı KaynakJar Bakanlığı'nın Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğıne göre fuel- oil'lerde Akaryakıt Fiyat İstikrarFonu(AFfF) kesintisi düşürüldü. Daha önce lıtre başına 1700 lira olan AFİF payı 900 liraya indirilirken diğer ürünlerde bir değişikliğe gidilmedı. îzlenecek • ANKARA (AA) - Dev let Istatistik Enstirüsü (DİE), toptan ve tüketici Fiyat artışı endeksine. anümüzdeki yıldan ıtibaren "gayrimenkul" ~iyat endeksinı de dahil ;decek. Yenı araştırma ile fürkiye çapında arsa, )ina. daire ve işyerlerinin 11er ve özel konumlanna ;öre fiyat gelişimi ortaya ;onacak. Halen 140 ayn ıraştırması olan DİE ınümüzdeki yıl buna 36 enı araştırma daha kleyecek. imlak piyasası lupgun I ANKARA (AA) - iyasalardaki nakit ıkışıklıgı ve yenı Vergı asası uygulaması edenıyle emlak satışlan zaldı ve fiyatlar düştü. mlak piyasasındaki jrgunluğun hasat levsiminin \e yaz tilinin ardından eyliiJ ından ıtibaren ıreketleneceği :klenıyor. Ünlü spekülatör Soros'un konuşması dünya piyasalannda yeni bir panik dalgası yarattı Bu kez de Ruswa• Soros'un, rublenin devalüe edilmesini gerektiğini söylemesi ve Rusya'da hükümetin yeni önlemler alması dünya piyasalannda yeni bir şok dalgası yarattı. Moskova Borsası'nda düşüş yüzde 15'e yaklaşınca seans 35 dakika kapatıldı. Moody's, Rusya'nın notunu düşürdü. Ekonomi Servisi - Yaklaşık ıki haftadır Japon Yeni'nın değennin düşmesı ve Çin'in devalüasyon tehdidiyle çalkalanan uluslararası piyasalar, bu kezde Rusya'nın ya- şadığı finansal krizden etkılendı. Rusya'nın devalüasyon yapma olasıhğı karşısında Moskova ve diğer Avrupa borsalannda şiddet- li düşüşler vaşandı. Kredi derece- lendirme kuruluşu 11 Rus banka- sını takibe alırken, Rusya'nın dö- viz cınsinden borçlanma notunu da B2'ye düşürdü. Ünlü spekülatör George So- ros'un dünkü Financial Times'da çıkan birmakalesinde. Rusya'nın yüzde 15-25 aralığında devalüas- yon yapmasının kaçınılmaz oldu- ğunu iddia etmesi, rubleye dayalı menkul kıymetlerin elden çıkanl- masına yol açtı. Bunun üzenne ya- şanan Moskova Borsası'ndaki yüzde 14.9 l'lik düşüş sonrasında işlemlere 35 dakika ara verildi. Gün sonunda Moskova Borsası vüzde 6.5 oranında düşmesı. piya- sada 'Kara Perşembe' söylentıle- BAJIIOTbl Rusya Başbakanı Sergei Kiriyenko ve merkez bankası yetkililerinin açıklamaJan piyasalarda devalüasvon beklentisi varattı. nne yol açtı. Soros'un, geçen yıl yaptığı benzer açıklama Malezya Borsası'nda çöküşe yol açmıştı. Rusya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Denis Kiselyov, tüm tı- cari bankalann, Merkez Banka- sı'ndan borçlanmalannı sağlayan birgecelik kredilerden. serbest ve geniş bir şekilde faydalanabile- ceklenni söyledı. Kiselyov, Rus- ya'nın dö\iz rejimını değıştirme- den piyasalann sakinleşmesını sağlamak içın döviz alımlanna sı- nırlama getirdiklerini sözlerine ekledi. ABD Başkanı Bill Clin- ton'ın Rusya'dakı durumun düzel- tilmesi için çaba gösterdıği ve Al- manya Başbakanı Helmuth Kohl \e lngıltere Başbakanı Tom Blair ile bırer telefon göruşmesi yaptı- ğı bıldinldi. Bu arada bir üst dü- zey Alman yetkili. Rusya'daki krizle ilgili bir G7 toplantısı yapı- lacağı yönündeki haberlerin doğ- ru olmadığını açıkladı. Rusya 'dayaşanan gelişmelenn. devalüasyona gidileceği yönünde yorumlanması, Avrupa borsala- nnda düşüşlere yol açtı. Londra Borsası yüzde 1.1. Frankfurt Bor- sası yüzde 0.85, Amsterdam Bor- saii yüzde 0.32 değer yıtinrken, Madrid, Oslo ve Milano borsala- nnda da genlemeler kaydedildi. Hong Kong Borsası yüzde 2.9 düşüşle bir kez daha son 5 > ılın en düşük düzeyine indi. Diğer Uzak- doğu borsalannda da yüzde 5'e yaklaşan önemli düşüşler kayde- dildi. Japon Yenı de Rusya'daki gelişmelerebağlı olarak yenıden 1 dolar = 147 yen sınınna yaklaştı. İMKB'de ikinci şok düşüş: 243 puan Geçen haftadan beri dünya pıyasalanna bağh heyecanh seansiar geçiren Istanbul Menkul Kıymetler Borsası, bu kez de gelişmelerine karşı çok duyarlı olduğu Rusya'daki mali krize endeksli hareket etti. tlk seansta 275 puan düşen bileşik endeks, günü 243 puan kayıpla 3312 puandan tamamladı. Hisse senetleri ortalama yüzde 6.83 oraınnda değer kaybetti. Uzmanlar, fMKB'deki dûşüşlerin dünya piyasalanndaki gelişmelere baglı olarak yerii yatınmcılann huzursuzluğuna baglarken, yurtdışı piyasaJar isrikrara kavuşmadıkça borsada saüşlann süreceğini tahmin ediyorlar. Şahinier Holding Başkanı Kemal Şahin. Çorlu'daki serbest bölgeyi tanıtü. Tekstüciden serbest bölgeye büyük ilgi Ekonomi Servisi - Geçen hafta temeli atılan Trak>a Serbest Bölgesi'ne (TSB) tekstil sektörü büyük ılgı gösterdi. Şahinier Holding tarafından Çorlu'da 2 milyon metrekare arazı üzennde kurul- maya başlanan TSB'nın tanıtımı amacıy- la dün düzenlenen toplantıda konuşan. Şahinier Holding Yönetım Kurulu Baş- kanı Kemal Şahin. "Üç temel amacımız var. İhracat, istihdam \e vabancı serma- je. TSB, bizi bunlara uJaşbracak \e Tür- kiye'nin kartviziti olacak" dedi. TSB'nın tanıtım toplantısına Türkıye Giyim Sanayicılerı Dernegı (TGSD) Başkanı İsmetOzcan ve Türkiye Ihracat- çılar Meclısı (TlM) Başkanı Okan Oğuz'un yanı sıra sektör temsilcıleri ka- tıldı. Toplantıda konuşan Şahinier Hol- ding Başkanı Kemal Şahin, TSB'de yatı- rım yapanların büyük bir rekabet gücü- ne sahıp olacağını belirterek serbest böl- genın. tekstil sektörünü sorunlara karşı birlik haiine getıreceğini ıfade etti. TSB'de >atınm karan veren KOBl'le- nn uzun vadelı, dış kaynaklı finansman olanaklanndan vararlanacaklanna da de- ğinen Şahin. "Çok sayıda olanak, tekstil sektöriine nefes aldıracak" dı> e konuştu. Kapıdan satışlara vergi muafiyetiVergi reformu olarak anılan ve Meclis'in aylarca çalışması socunda çıkanlan yeni Vergi Yasası, kapıdan satış yapanlara vergi muafiyeti getiriyor. Mali Müşavir olan ' Tüketiciyi Koruma Dernegi (TÜKODER) Başkanı Mehmet Sevim'in yaptığı araştırma .- sonucunda, yasanın "kapıdan satışlan teşvik" anlamına gelen vergi muafiyeti getirdiği ortaya çıktı. Sevim, araştırmasında yasanın 26. maddesinde Gelir Vergisi'nden muaf olanlar kısmında kapıdan satış yapanlann da yer aldığına dikkat çekti. 'Satıcının hakkı korunuyor' Yasadan, "4077 Sayılı Tüketici Yasası kapsamında satış yapan gerçek ve tüzelkişiler adına kapı kapı dolaşarak satış yapan kişiler yarartanabilirler" dendi. Kapıdan satış yapanlara vergi muafiyeti tanınmasını "Tüketici Yasası'nı delme girişimi" olarak ifade eden Tüketiciyi Koruma Derneği Başkanı Mehmet Sevim, "Tüketicinin hakkı yerine, kapıdan satış yapanlann hakkı korunuyor" diye konuştu. Kapıdan satış yapanlann büyük kısmının dolandıncı olduğunu belirten Sevim, "Bu işi vergi almayarak teşvik etmek, herkesin zararına olur" diyerek satıcılann çok farklı yöntemleri olduğunu ifade etti. Söz konusu satıcılann "Size hediye çıktı. Hediyeyi almak için bu aleti alacaksınız" gibi yaklaşımlarla tüketiciyi kandırdıklarını anımsatan Mehmet Sevim, "Bu işin teşvik edilmesi yerine çok ciddi bir şekilde denetlenmesi gerekir" diye konuştu. Konsey kararları kurulla izleniyor Tüketici Konseyi kararlannı izle- me kurutu oluştuaıldu. Tüketiciyi Koaıma Cfemeği, Tü- ketici Haklar» Derneği, BursaTüke- ticifer Derneği veTüketiciler Derne- ği ifep"ürk-lş'ten katılan yetkitiler- den oluşan kurul, Tüketici Konse- yi'nde alınan kararfann hayata ge- çirilip geçiritmediğini izteyecek. Konseydeçeşitli kararlar alınma- sına karşm uygulamaya geçtteme- diğfni belirten yetkiiiier, bundan son- ra karariann izterteceğini ve baskı mekanizması oluşturulabiteceğini i- fade ettiler. British Aimays'in drosu lkatrifyon Ekonomi Servisi - Bntısh Aırvvays. 98 yılının ilk üç ayhk cirosunu 1 katnlyon lira (2.288 milyon pound) olarak açıkladı. Buna göre şirketin vergi öncesi kân. geçen yılın aynı dönernine oranla yüzde 59 artarak 64.5 trilyon TL (145 milyon pound) olarak gerçekleşti. British Airvvays Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bob Ayiing. üç ay içinde 9.5 milyon ınsanın British Airvvays ile yolculuk yaptığını. kargo taşımacılığında ise yüzde 6.6'lık artış kaydedildiğini ifade etti. THY-Diyarbaktr test uçuşunda TürkHa- va Yolla- n'nın si- parişetti- ği>«niosHnailkkczkatüanBoeing737-«00 uçaklannm ifki, Boeing'in Renton'daki fabrikasında test uçuşuna hazır hale geti- rfldi THY'nin geçen yû sipariş ett^i \e 'K- yariıakır* adı verflen yeni nesilBoeing uça- ğt bu a>in sonunda tes&m alınacak. Lufthati8a9 dan garantfli bakım VIEHMETSARAÇ HAJVIBL'RG - Alman ha\ayolu şirke- tı Lufthansa'^abağlı LufthansaTechnık AG. yılda 425 uçağa "garantili bakım'' hizmeti \eri>or. 1.7 milyar marklık ve 250 bin parçalık yedek malzemeye sa- hıp Lufthansa Technık. dünya uçak ba- kım-kontrol-onanm endüstnsinin yüzde 10'unu kontrol edıyor. Bıruçağın 8 a\n çeşit bakım seyn ol- duğuna bakılırsa (uçuş öncesi. günlük. haftahk. 350-650 saatlık. 5 ayhk! 15-18 aylık. 5-6 yıllık. 5-10 yıllık) bakım-kont- rol ve onarımının da ne kadarönemli ol- duğu anlaşılır. Merkezı Hamburg'da bu- lunan Luftansa Technik de bu amaçla 200'e yakm havayolu şirketine hizmet \eriyor. Müşterilerinin arasında THY de var. Uçaklar 8 ayn bakım seyri içinde A, B, C ve D (ağır bakım) sınıflamasından geçınlerek güvenle uçmalanna olanak sağlanmaya çalışilıyor. 3 bın 400'ü mü- hendis. toplam 10 bın 300 çalışanın bu- lunduğu merkezde. özellikle Boeing 747-400 \e tüm Boeing ailesıne teknik bakım yapılırken Airbus'lar da onanlıp kontrolden geçiyor. Yılda 425 uçağa hizmet verilen mer- kezde. uçaklar heraltı ilaon yılda bir ge- nel kontrole (D check) alınıyor ve nere- deyse tamamına yakını sökülüp yeniden bir araya getirilıyor. "Ağır bakım" da denilen D check. 5- 10 yaş arası uçaklara uygulanarak 42 günde sona erdiriliyor. Bir Jumbo için 350 çalışan. ikj \ardiya halinde 50 bin saatlik bir mesaı harcarken D check'in maliyeti 6-8 milyon mark arasında he- saplanıyor. Yılda ortalama 500'e yakın motor ba- kımı da yapan Lufthansa Technik, ba- kımdan sonra müşterilerine garanti ve- riyor. Bakım-onanm-kontrol endüstrisi- nin hacminin 25 milyar dolar olduğu ifa- de edilirken dünyada220bin kişi busek- törde istihdam ediliyor. Luftansa Tech- nik. 1954 yılından bu yana 1 milyon metrekarelik bir alanda faaliyet gös- teriyor. ÇtFTÇt DOSTU SADULLAH USUMİ Devleti Arayan Köy! Poyralı, Kırklarefi'nin Pınarhisar ılçesine bağlı bir köy. Nüfusu 650 ile 700 arasında değışıyor. Kuru- luş tarihi 1891... 1877 ile 1878 yıllarında Rus sa- vaşlannın göçezorladığı Plevne'nın Lofça kasaba- sı halkı, 1891 yıhnüa bu bölgeye gelmişler ve yer- leşmişler. Tarihçi Orhan Koloğlu nun araştırmasına göre, Poyralı halkının bu mekânda kök salması pek ko- lay olmamış. Bulgarlar ve Rumlar, Poyralılan kaçırt- mak için her fırsatta saldırıya geçmişler. Balkan sa- vaşı ve mütareke dönemınde bir süre ışgal altında kalmışlar. Poyralı halkı, o günlerin kötü koşullanna rağmen direnmiş ve ayakta kalmayı başarmış. Artık. Bulgar- lar, Rumlar yok... Kendi ülkelerınde ve kendi bay- raklan altında yaşıyorlar. Ama, sıkıntılarını aşamı- yorlar, haklarını korumakta zorlanıyorlar. Ihtıyaçla- n olduğu zaman devleti yanlannda bulamıyorlar... Köyün geçimi hayvancılığa ve tarıma dayalı. Uzun yıllar sütü ve eti değeri üzerınden satamadık- lan için hayvancılık yeterince gelişememış. Mera ve çayıriarın büyük bir kısmını da madencıler tahrip et- miş. Yeşillikler yok edilmış... Açılan maden ocakla- n, kapatılmadan bırakılmış... Dağlar. tepeler delik deşik... Poyralı'da sadece buğday. ayçıçeğı ve pancar üretimi yapılabılıyor. Uzun yıllar ayçiçeğınde verım düşük oldu. Hükümetlenn verdiğı alım fiyatları hiç- bir yıl maliyeti karşılayamadı. Hele, ayçiçeğı des- tekleme kapsamından çıkarıldıktan sonra, üretıcı- ler tüccar ve sanayicının oyuncağı haiine geldi. Trakya buğday amban olarak bilinır. Ama, çeki- len çileler anlatmakla bitmez. Çiçekte olduğu gibi, buğdayda da hiçbiryıl yüzlergülemedi. Gecelı gün- düzlü uğraştıkları halde borçtan- harçtan kurtula- rnadı\ar. Kendilenne ve çoluk çocuklanna lyi bir ge- lecek hazırlayamadılar. Bütün kazandıkları banka faizlerine gıtti. Hükümetlerin verdiği fiyatlar, buğdayın maliyeti- ni bite karşılamaya yetmedi. Ikı yıl öncesine kadar ürün bedellerini alabilmek için aylarca banka kapı- lannda sürüklenmek zorunda kaldılar. Bu yüzden aldıkları kredileri ve traktör taksıtleri- ni zamanında ödeyemedikleri ıçın, borçlan ana 0a- ranın üç beş katına çıktı. Hayvanlarını ve tarlalan- nı satmak zorunda kalanlar oldu. Pancar, Poyralı halkına daha da sıkıntılı günler ya- şattı. Şubat ve mart aylannda ekim çalışmalanna başlanan pancar, en çok emek isteyen ürünlerden biridir. iki veya üç kez çapa ile bol su ister. Topla- ma dönemı ağustos ayı sonu veya eylül ayı başı- dır. Kampanya açıldıktan sonra üretıci bir daha tar- lasından çıkamaz. Bu kadar emeğe ve zorluğa rağ- men üretici, ürün bedellenni alabilmek ıçın en azın- dan 6 ay beklemek zorunda bırakılır. • • • Poyralı ile birlikte çevredekı 80 köye sahip çıkan tek kuruluş KÖY-KOOP... Kooperatıf Başkanı Er- doğan Kantürer ve diğer yöneticiler yıllardan be- ri mücadele vererek Poyralı ve 80 köyün kaderını değiştirmeye çalışıyor. Devletin çıkardığı çeşıtli zor- luklara rağmen, KÖY-KOOP güçleniyor ve yayılıyor. 40 köyden toplanan sütler her gün Istanbul'a sevk ediliyor. Ayrıca, çeşitli peynirler yapılarak pı- yasalara sürülüyor. Bu arada, üretıcilerhertürlü ih- tiyaçlannı son derece ucuz fiyatlarla KÖY-KOOP mağazalanndan temin edebiliyor... Bu yıl tam 200 ton sertifikalı buğday tohumu üre- tildi. KÖY-KOOP bu tohumlukları ortaklarına dağı- tacak ve verimin yükselmesine yardımcı olacak. Bedelleri de peşin almmayacak, süt paralarından küçük taksitlerle kesilecek. Poyralı ve 80 köyü kurtaracak en önemli tesis, KÖY-KOOP tarafından birkaç yıl önce temeli atılan süt sanayii... Günlük süt işleme kapasrtesı 50 ı\e 100 ton arasında. Böylece çevre köylenn ve Poy- ralı'nın dışanya bağımlılığı sona erecek... Kendi süt- lerini kendileri işleyecek... Ama, ne yazık ki devlet yeterli kredi sağlamadı- ğı için tesis birtüıiü bitırılemiyor. Herkesin gözü in- şaatta, kulağı da Ankara'da... • • • Poyralı halkı da boş durmuyor. Kalkınabilmek için adeta çırpınıyor. Her yıl çeşitli etkinlikler düzen- leniyor. Bu yıl da "Kirlilığe direniş" şenliklerinin dör- düncüsü büyük törenlerle kutlandı. Başta KÖY- KOOP yöneticileri, muhtarAhmetSanoğluolmak üzere tüm köy halkı gece-gündüz çalıştılar. Poyra- lı dostlan ile hem dertleştiler, hem söyleştıler. Üç gün boyunca Poyralı halkının ve Türk tarımının ge- leceği tartışıldı. Bu arada, yeşili ve doğayı tahrip e- den maden ocaklarına toplu halde gidildi ve pro- testo edildi. Poyralı Kültür Şenliği Düzenleme Komitesi adı- na açıklama yapan Hakan Güvenç'in dedıği gibi. Poyralılar bütün olumsuzluklara karşın güzel ve temiz bir dünya için iyimserliklerinı ve kararlılıklarını sürdürecekler... Cathay Pasific'ten Hong Kong'a aktarmasız uçuş Ekonomi Servisi - Cat- hay Pasific Havayollan. Istanbul-Hong Kong ara- sı aktarmasız seferierine başladı. İki ay içinde beş milyon dolar tutannda bir kampanyaya başlaya- rak müşterilerine ücret- siz bilet. ucuz konakla- ma gibi avantajlar suna- cak olan Cathay Pasific. iki ülke arasında rurizm hacmini büyürmeyi he- defliyor. Havayolu şırke- tinin yeni uçuş programı- nı tanıtmak için Türkı- \e"ye gelen Cathay Pasi- fic Yönetim Kurulu Baş- kanı Peter Sutch. "Fstan- bul hattını uzun \adeli pazar varatmak için fır- sat olarak görü\omz'* di- ye konuştu. Hattın ruris- tik ve ış amaçlı yolcular için büyük önem taşıdı- gını kaydeden Sutch. Is- tanbul-Hong Kong ara- sında haftada ıki gün uçuş yapılacagını söy- ledi. Cathav'ın eski uçaklanndan Betsy uçuşta.