Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12ŞUBAT1995PAZAR 14 KÜLTÜR Yok olduğu sanılan ama 50 yıldır gizlenen 74 başyapıt, 30 marttan itibaren Hermitage Müzesi'nde sergilenecek 'Sakk Hazineler' günışığuıa çıkıyorKultur Servısı-lkıncı Dunya Savaşı sırasın- da yok olduğu sanılan yetmış dort başyapıt, 30 marttan ıtıbaren Rusya da, St Petersburg'da- kı Hermitage Müzesi'nde sergilenecek Degas,Van Gogh, Cezanne, Manet, Matısse, Pissarro, Gauguın, Renoır, Pıcasso \ e Toulo- use-Lautrec gıbı unlu ressamlann tablolan sa- vaştan önce, Alman sanayıcı Otto Krebs ın ve ışadamı Otto Gerstenberg \e Bernard Koeh- ler'ın özel koleksıyonlannda bulunuyordu 1945'te. Httler ordusunun, kulturlenne \ er- dığı zarara mısılleme olarak Sovyet ordulan yapıtlan Rusya'ya goturmuşlerdı Ellı yıldır gizlenen tablolann yok edıldıklen sanılmak- ta>dı TaUolarm müUdyeti politik sorıın Tablolann daha onceki sahıplen koleksıyo- nun gen venlmesı konusunda Ruslara kafa tutuyorlar Henuz resmı olarak belırlenmedı- ğı halde, yapıtlann toplam değennın 200 mıl- von pound (yaklaşık 13 tnlyon TL) olduğu tahmın edılı>or Hermitage Müzesı'nın vöne- tıcısı Mihaıl Pıetrovskı, "Tablolann mulkiye- tinin, polıtık bır sorun olduğunu. o vuzden de Rus parlamentosunun ovlaması \a da devlet başkanının hukmuyle karara bağlanabıleceği- nı* soyluyor 1992 yılında, Rusya Başbakanı'nın kara- nyla muze yönetıcılığıne getınlen Pıetrovskı uyguladıği açıklık polıtikasıyla muzeye >enı bır soluk kazandırdı ve 30 martta açılması planlanan "Hidden Treasures (Saklı Hazıne- ler)" adlı sergıyı duzenledı "Gizii listclerdc ver akhklan surece, tablo- lar yainızca para anlamına gelrvor Sergı, sa- hipİerinin kım olduğu hesaba katılmadan, re- sınılenn gerçek bırer sanat \apıtı olarak değer- lendınlmeJenne olanak tanrvacak." Sergilenecek yaprtlar arasında yer alan Cezanne'm 'Bathers' adlı tablosu, yıkanan kadınlan değil, erkekleri elealdıği içinayn bir önem taşıyor. Tablolann hangı ressamlara aıt olduğu, St Petersburg'da yapılacak bır basın toplantısın- da. resmı olarak açıklanacak Ama Pıetrovs- kı'nın The Independent gazetesmden Geral- dine Norman a verdığı bılgıye gore, sergıde Degas nın boşluk ve fıgur arasındakı denge- yı zafere ulaştırdığı "Place de ia Concorde" adlı resmı yer alıyor Van Gogh'un aralann- da 10 mılyon pound (yakiaşık 650 mılyar TL) değer bıçılen "Vlew From Mental Asy- lum"unun da bulunduğu dort tablosunun ya- nı sıra Pıcasso'nun "Absmthe" ve Cezanne'm "Seni seviyorum"demenin ince bir yoludur hediye... - "Bathers" adlı tablolan da sergilenecek yapıt- lar arasmda Cezanne, yıkanma teması üzen- ne ıkı yuz dolayında resım yaptı, ama bu ya- pıtı. yıkanan kadınlan değıl, erkeklen ele al- dığı ıçın ayn bır onem taşıyor Dalya Alberg'ra The Tîmesgazetesınde çı- kan bır yazısında, tkıncı Dunya Savası'nda kaybolan tablolar konusunda uzmanlaşmış \VllliKorte nınsozlerıneyervenlıyor "Buya- pıtlar açık arttırmalarda, bırkaç milyar dola- rasatüır Herşe\denonce,Cezanne'ınbeş,De- jas'nın uç, Cuorbet'nın üu, Gauguın'm dort, Van Gogh'un dort, Manet'nin ıkı, Vlonet'nin dort j apıtı sergıde yer alıyor." Buyuk bır bolumu 1945 te Rusya ya gotu- rulen yapıtlardan bazılan, 1958'de Berlın, Dresden ve Doğu Almanyadakı dığer şehır- lerde bulunan kurumlara gondenlmıştı Her- mitage Müzesı'nın gızlı depolannda saklanan sanat yapıtlannın varlığı son ıkı yıldır kabul edılıyor Bunlar arasında, daha çok susleme dalında 700 resım, Bremen Kunsthalle den ba- zı çızımler, Dresden yakmlanndakı saraylar- dan almdıklan sanılan bır grup gümüş eşya, Izlenımcı grafikler, Berhn'dekı Doğu Asya Muzesı'nden gelen doğu sanatı yapıtlan, Schliemann'ın Truv a da >aptığı kazılarda gün ı^ığına çıkan arkeolojık yapıtlar Frankfurt- am-Oder'dekı Manenkırche'den bazı ortaçağ vıtravlan ve değışık yerlerden gelen heykel- ler bulunuyor Beş Alman ve beş Rus muze yönetıcısınden oluşan bır komısyonun da baş- kanyardımcılığı gorevını yurûten Pıetrovskı "bir muze olarak yapıtlan hükumet adına el- lennde tuttuklanıu, kendisııun de karar \er- mek ya da uzlaşmaya varmak ıçın >ctkib olma- djğmı"soylu\orveeklıvor •'tİkadun.elimiz- deki yapıtlan gostermek ve insanlann duvgu- sal ve isterik bir biçimdc, sım- geler' hakkında değil, sanat hakkında konuşmalannı sagla- mak. Sanatın tadını çıkarmah- yız." Pıetrovskı, Ruslann buyük bırbolumunun, yaptıklan ıstıla- yı, kendı kulturel mıraslannın yok edılmesıne karşı bır bedel, bır mısılleme olarak gordûkle- nnı belırtıyor 1941-1944 yılla- n arasında, 20 mılyon Rus'u ol- durmekle yetınmeyen Nazıler, onlann kultur ve sanatlanna da zarar verdıler Mınsk, Kıev ve Smolensk'dekı muzelen talan ettıler, yuz bınlerce sanat yapı- tını Aİmanya'ya goturduler, St Petersburg'daİcı saraylan yağ- maladılar, Novgorod'dakı fresk- len yok ettıler Pıetrovskı'nın dedığı gıbı, "Ahnanlar, Slavla- nn hıçbir kulturel mırası olma- dıgını. her şevın ortadan kaldı- nlması gerektiğını sovledikr. Ahlaki \e psıkotojık açıdan, bu- nun bedelinı ödetmeve hakkmnz olduğunu duşünujoruz.7 " Pıetrovskı, yıne de değışen ık- hmın, yenı bır anlayış getırdığı- nı soyluyor "Eskiden susardık. Şündi zaman, tarüşma zamanı. Yapıtlan Almanva'dan gotür- mek değil, onlan insanlara gös- termemek suçtu " Ruş\a tablolan geri'vermeyecek En sıcak duygudur sevgi Sevgısız kalmaksa, yaşanmaması gereken anlamsız bır boşluk, bır hıçlık Renklerın farkedılmesınde, sesın algılanmasında, yaşamın anlam kazanmasında sevgı alır en buyuk rolu Alışılmadık bır oyun başlar sevgıyle, sufle verir sevgılıler bırbırlerıne "Seni Sevîyorum" dıye 1995 Sevgılıler Gunu'nu kutlar, sevgı dolu bıryıl dılerız Daıma Mükemmelı Sunar • ATIİUMNO 629 ICI51M AIAKÖY/STm (02121 559 % M 560 20 21 56071 « • AKMCIKCZ NQ 12OYr»E8/IST T61 (02121 282 02 47 |4 HAT) • lAHÇEŞCHİK i k MCK. KAT 1 NO 7-8 BAHCESEH1» ST TEL 10212)669 1347I3HAT) Rus yetkılılen geçtığımız gunlerde sergıde ver alan baş- yapıtlardan uç tanesını gösten- me açtı Kultur Bakanı yardım- cısı Mihaıl Ş>idko> un yaptığı açıklamaya gore, Rusya tablola- n gen vermeyecek Van Gogh un "White House at Night" Degas'nın "Place de İa Concorde" ve Gauguın'm "Two Sisters" tablolannı basın uyele- nne gösteren Şvıdkoy, gerekır- se bu konuyu, uluslararası bır dava hahne getırebıleceklennı söylüyor Bu açıklama, Şvıd- koy'un savaş sırasmdael değış- tıren sanat yapıtlannın eskı sa- hıplenne ıadesı konusunda, Al- man dergısı Die Woche'ye yap- tığı vorumu da guclendınyor "Ahnama. 1945 mavısında an- laşma ımzaladığında. herhangi bir koşul öne surmedı ve mutte- fiklere karşı, butun haklarmdan vazgeçti." 1990 yılında Almanya ve SSCB "kaybolan yadayeride- ğiştirüen ve daha sonra Alman ya da Rus topraklannda bulu- nan butun kultur vapıtlan, sa- hıplenne va da haklı mırasçıla- ruıa iade edılecektır" maddesı- nı ıçeren bır dostiuk anlaşması ırrizalamışlardı Ama Şv ıdko>, anlaşmanm bu maddesıne karşılıklı olarak uya- madıklannı belırtıvor "Anİaş- ma, yasadışı yollarla ele geçirilen sanat yapıtlannın ladesını iceri- yor. Bu da,yainızca Bremen'den alman koleksıvonlan kapsıvor. Diğer sanat hazıneleruun verle- rinın degiştirilmesi. Rus voneti- mı tarafından emreddmıştL" Almanya. Rus> a nın yakiaşık 200 bın sanat yapıtını ve yanm mılyon dolayında değerlı eşya ve arşıvı aldığını ıddıa ederken, ıkı ulke arasındakı sorun, bu sa- nat yapıtlannın bır kısmının da Nazıler tarafından Musevıler- den çalınmış olması yûzunden bırtûrluçozulemıvor Renoir.El Greco,Gİoyave Degas'nın tablo- lan, Herzog v e Hatvany adında- kı ıkı Macar Musevı aılesıne aıt- tı Ruslarla sürdurulen goruşme- lerde Almanya yı temsıl eden Doris Lemmermier uzlaşma çabalannın kılıtlenme noktasına geldığını soyleyerek Rusya'nın savaşta yağmaladıklan yapıtlan kendı mallan gıbı gösterme nı>r etıyle, ıkılı goruşmelen ulus- lararası bır pazarlığa ve kelepıre donuş.türduklennı belırtıyor 'Salaklan Sofrası' İstanbura veda ediyop • Kultur Servisi- Tıyatrokare'nın üç ayı aşkın bır suredır Şışlı Gonül Ulkû- Gazanfer Ozcan Tıyatrosu'nda sahneledığı "Salaklar Sofrası" adlı oyun, 26 şubatta tstanbullu ızleyıcılere veda edıyor Pans'te olduğu gıbı tstanbul'da da kapalı gışe oynayan oyun, mart ayında Izmır ve Ankara'da sergılendıkten sonra tum Turkıye'>ı kapsayan bır turneye çıkmaya hazırlanıyor Francıs Veber'ın >azdığı, Mûşfık Kenter'ın yönettığı oyunda Nedım Saban, Pekcan Koşar, Koksal Engûr, Hayrettın Aslan, Aylın Uzunlar Asuman Çakır ve Namı Esatgıl rol alıyor Çevresınde bulduğu en salak adamı yemeğe davet ederek onunla eğlendığmı sanan bır Fransız burjuvasının acıklı durumunu anlatan oyun, şubat ayı boyunca perşembe ve cuma gunleen 21 00'de, cumartesı 14 30 ve 21 00'de, pazar ıse 14 30 ve 18 30'da Istanbullu tıyatroseverlerle buluşacak (230 16 18) Nedim Gürsel'in öyküleri Italyancada • Kultur Servisi- Nedım Gursel'ın oykülen Roma'da Bıbhoteca del Vajcollo Yayınevı tarafından "L'Ultımo Tramway"(Son Tramvay) başlığıyla yayınlandı Kıtabı Italyancaya Manta Bertolını ve Şemsa Hanıfe Gezgın cevırdı Unıta Gazetesı'nde Gursel hakkında çıkan bır yazıda şöyle denılıyor "Son Tramvay'da Gursel'ın öykulennı bırbınne bağlayan, kıtabı baştan sona yıkıcı bır çağlayan gıbı kateden ıkı temel ızlek var Aşk ve yalmzlık Ulkesmden, anadıhnden uzakta yaşayan bır Tûrk yazannın nostaljık ve erotık dunyasını bulacaksınız bu nefıs kıtapta Amacı hem yabancı kentler hem de yazmak olan, Istanbul'a bıle kesın dönüş umudu taşımayan benzersız bır yolculuğa çıkacaksınız" Pans'te yaşan yazann "ICadınlar Kıtabı" adlı yapıtı da Italyada 'Pnma Donna"(Ilk Kadın) adıyla yayınlanmıştı 'Bahap Isyancıdır1 sahneleniyop • Kultur ServBİ- Oyuncular Tıyatro Toplulugu, bombah bır saldın sonucu yaşamını yıtıren Onat Kutlar'ın "Bahar Isyancıdır" adlı oyküsu Oktay Rıfat'ın "Yağmurlar" adlı şıın ve Yusuf Atılgan'ın "Ceren'e Masallar"ından yola çıkarak sahneledıklen 'Bahar tsyancıdır" adlı tek perdelık oyun u Çatalca'da sergıhyorlar Selma Köksal tarafından oyunlaştınlan ve Gülsum Soydan'ın yonetmenlığını ustlendığı oyun, çarşamba gunü Çatalca Beledıyesı Kultur Merkezı nde ızleyıcılere sunulacak Saat20 45'te sergilenecek oyunda Kaan Erten, Selma Koksal, Cem Safra ve Gulsûm Soydan rol alıyor Natalia Lomeiko Bilkenrte konser veriyor • Kultur Servisi- Bılkent Akademık Senfonı Orkestrasf nın konserler dızısının sekızıncısı salı günü 21 15'te Bılkent Konser Salonu'nda gerçekleşnnlecek. Orkestranın Rauf Abdullayev yönetımındekı bu konsennde. Mussorgsky'ı "Çıplak Dağda Bır Gece" Uvertûru, Glazunov'un "Keman Konçertosu" ve Melıkov'un 7 Senfonısı seslendınlecek. Konsenn solıstı, 14 yaşındakı kemancı Nataha Lomeiko Altı yaşmdayken Novosıbınk Devlet Konservatuvan'na gıren Lomeıko'nun "Sıbır'ın Genç Yeteneklen" yanşmasında erken gelen bmncılıklennı 1991 yılıda Polonya'da yapılan "Uluslararası Genç Kemancılar" yanşmasında aldığı odul \zledi 1992'de Sovyetler Bıriığı "Genç Sanatçılar Kurulu" bınncılık ve buyuk odulune layık goruldu Moskova ve St Petersburg başta olmak uzere Rusya'da yerlı ve yabancı senfonı orkestralan ıle pek çok konser \eren Lomeiko, halen 1992 eylul ayında gırdığı Yehudı Menuhm Okulu'nda öğrenımınını sürdürüyor