Katalog

Cumhuriyet *£70.Y1LSAYIZ5011 S A N A T K Ü L T Ü R M A G A Z İ N T E L E V İ Z Y O N S0MART1994ÇARŞAMBA İyi bir bisiklet almak için en az 5.5-6 milyon lirayı gözden çıkarmak gerekiyor Atiaym bisiklete,özgürlüğüyaşayın FİGEN ATALAY - "Bisiklet yeşil bir araç; doğaya en yakın, insanİa en fazla bütüıûeşen araç. Keşfetmenin, özgürlüğü yaşa- manın en güzei yolu... Sportif yanının çok ötesinde farklı bir bakış açtsı, bir anlayıştır bisiklet. Kısaca bir jaşam biçimi" dıyor Yeşil Bisıklet'in kuru- cusu Gürsel Akay. Siz de ona katılı- yor musunuz? Yanıtınız evetse bu haberi okumasaruz da olur, atlayın bisikletinize özgürlüğü yaşayın... Bisikletle ilgili birçok etkinliğin gerçekleştirildiği Yeşil Bisiklet'in kurucusu Gürse! Akay'la. nam-ı di- ğer Bisiklet Gürsel'le, bisikletlerara- sında bisiklet üzerine söyleştik. Önce "Nasıl bir bisiklet almalıyız" sorusuna yanıt aradık. Sonra gör- dük ki, bu konu yazmakla bitmeye- cek. Akay'ın anlattıklannı özetle- mek gerekirse tüketici çok bilinçsiz. Reklamlar kötü yönlendiriyor ve montajı Türkiye"de yapılan pek çok bisiklet "iyi marka" diye lanse edili- yor. Bisiklete. İtalyancayı çağnştı- ran bir marka konuluyor \e insan- lar kandmlıyor. Piyasada standarda uygun olma- yan. trafiğe bileçıkması sakıncalı bi- sikletler bulunuyor. 3 milyona da bi- siklet satıbyor, 30 milyona da. Akay'a göre. iyi bir bisiklet almak ıçin en az 5.5-6 milyon lirayı gözden çıkarmak gerekiyor. Akay, bisiklet satın alırken şu noktalara dikkat çekiyor: " - Merak ettiğiniz, anlamadığuuz her konuda satıcıdan biigi isteyin; özellikle vites ve fren sistemleri üze- rinde durun. - Bisikletinizin geometrisi hakkın- da deta\lı bilgi alın. - İstediğiniz tip bisikietin ağırlığı hakkında sorular yöneltin. Bisikietin fiyatı yükseldikçe, ağırlığı konusun- da dikkatli olun. - Ijice emin olabilmek için satıcı- dan deneme gezisi > apmayı rica edin, böylece bisikletinizin otumıa pozis- yonu ve kullanımı hakkında daha sağlıklı karara varabilirsiniü. Çünkü bir bisikleti sadece katalogdaki bilgi- lere göre değerlendirmek yeterli de- ğildir. - En önemli nokta: Servis. Satıcını- za, ilk bakımın (vites, fren, sele ve gj- don yüksekliği gibi ergonomik ayar- lar) yapılıp japılamayacağmı sorun. Bunun ücretli olup olmadığını. ileride tüm tamirlerin burada yapılıp yapı- unayacağını öğrenin." Bir de bisiklet türleri konusu var. Gürsel Akay. şehir bisikletlerinin Avrupa'daki kentlere göre yapıldı- ğını. Türkiye için pek uygun olma- dığını söylüyor. Dağ bisikleti diye bilinen bisikletlerin yüzde 90'ının ise şehirde kullanmaya uygun olduğu- nu belirtiyor. "Bisikleti nerede kullanalım" so- B, rusuna gelince... Bilindiği gibi İstan- bul"un tek bisiklet yolu, Anadolu yakasındaki sahil hattmda. Ancak kazalara neden olan mazgallar. park eden otomobiller ve seyyar sa- tıcılar nedeniyle bu yol, olması ge- rektiği gibi değil. Yeşil Bisiklet. herpazar İstanbul'- un yakın çev resinde geziler düzenli- yor. Beykoz Şile arasındaki hattın kuzeyinde kalan bölümde çeşitli yerlere gidiliyor. Önümüzdeki gün- lerde İstanbul dışına konaklamalı geziler de yapılacak. Gürsel Akay, bisikietin yeşil bir araç olduğunu vurguluyor ve şöyle devam ediyor: "İddiamız her yere bisikletle gidil- mesi değil, ama uygun olan yerlerde insanların bisikleti tercih etmeleri. Bunun alryapısı olması gerekiyor. Son yıllarda burtirinsanlar artmaya başladı. Yaşam kültürû olması için epey zamana gerek var. Benim de bir isiklet kullanırken yolun daima sagında yol alın. Hiçbirzaman sol şeritlerde ya da kaldınmda bisiklet kullanmayın. Şerit değiştirmek yadayolu enlemesine geçmek zorunda kaldığımzda heryönden gelebilecek araçlan kontrol edin. bisikletim olsun diyerek satın alan. sonra da bisikleti bagajma koyduğu otomobilinin camından kül tablasını yere boşaltan biri, bu kültürü alma- mtşdemektir. Çevre Bakanlığı'nuı bisiklet olayını programına alması gerek. İstanbul'da vüzde 3-5 oranında kul- lanılsa bile trafik sıkışıklığı. ha\ a kir- liliği azalır." Gürsel Akay'dan trafıkte bisiklet kullanmanın temel ilkeleri: 1- Yolun daıma sagında yol alın. Hiçbir zaman so! şeritlerde ya da kaldınmda bisiklet kullanmavın. 2- Şerit değiştirmeniz ya da yolu enlemesine geçmek zorunda kaldı- ğınız durumlarda her yönden gele- bilecek araçlan kontrol edin, ancak yol uygun ise hareketinizi tamamla- yın. 3- Tali yollardan ana yollara çı- kışlarda heriki yöndekı trafığı kont- rol edin. ancak yol boşsa yola girin. 4- Bir kavşağa yaklaşırken. sağa dönecekseniz sağda kalın. Sola dö- neceksenız, kavşağa gelmeden yolu kontrol edip orta şende sonra sol şe- ridin sağına yerleşin. Yön değiştir- meyecekseniz yolu kontrol cderek ve geçiş üstünlüklerini göz önünde bulundurarak kavşağı geçin. 5- Dörtlü kavşağa yaklaşırken. yennizi diğer araçlann hızına göre saptavın. Bu tip kavşaklarda en hızlı araçlar orta şerittedir. 6- Bısikletınizi iyi tanıyın Özellik- le frenlerin çok iyi tutmasına dikkat edin. 7- Bisikletınız viteslıyse, vueslerin de problemsız. rahat çalişiyor olma- sı gerekir. Lastık havalannın da iyi ayarlanması. güvenlı bir sürüş sağ- lar. Kilo verin sağlığınıza kavuşun MIDICALTRIBUM: Sadece birkaç kilo vererek belli başlı bazı hastalıklara yakalanma riskınızi azaltacağınızı biliyormuydunuz? Doktorlara sorarsanız bu bir gerçek. Geçenlerde de Californiya Anaheim'da toplanan Amerikan Diyet Birliği'ne katılan uzmanlar. bu konuda görüş birliğinde olduklannı açıkladılar. Boston Deaconess Hastanesi Beslenme Bölümü Başkanı Dr. George Blackburn, kendi gözlemi altındaki birgrupyüksek tansiyonlu ve aşın kilolu kadın ve erkeğjn, vermeyı amaçladıklan kilonun üçte birini verince tansiyonlannın normale döndüğünü belirterek, "Bu durum, hem kişiler hem de sağlık görevlileri açısından önemli bir mesajdır. Vermeniz gerektiğini düşündüğünüz kiloyu hemen vermeye çalışmayın > e sadece bu ise başlamanın bile sağlığınız için yararlı olduğunu aklınızdan çıkarmayın" dedi. Şişmanların sayısı arttı Amerika'da 1980 ve 1990 arasında yapılan araştırmalar, bu ülkede obez (aşın şişman) insanlann sa\ ısının arttığını ortaya koydu. Bostonlu araştırmacı % 7 oranında bir azalma beklerken % 7 artışla karşılaştıklannı belirterek 1990'da yapılan araştırmalann i 980'e göre şişman kadınlann sayısında % 30 oranında artış olduğunu gösterdiğini açıkladı. Dr. Blackburn'e göre bunun nedeni. insanlann çok fazla \ ağ yıyip bunlan yakmamalan. Dr. Blackburn. fazla kilolann getirdiği sağlık sorunlanndan kurtulmak için birkaç kilo bile vermenin yararlı olduğunu belirtti. Basit kurallar Sağlıklı beslenmenin basit birkaç kuralı var. Bunlardan biri öğünlerini fazla yağ içermeyecek şekilde ayarlamak, diğeri ise meyve ve sebzelereağırlık vermek. Kırmızı eti ve peynirleri tamamen kesmek de bir çözüm değil. Bunlan kesip salatayı soslu yemek de vücuda fazla miktarda yağgirmesine neden olabiliyor. Özellikle de atıştınlan abur-cuburlar. kuruyemişler, yağ yönünden çok zengin yiyecekler. Bunun için de bu tip besinlerin son derece kısıtlı miktarda alınması gerekiyor. Toplantıda Amerikan Diyet BirliğTnden Elizabeth Marr, Besinlerin kızartma yerine fınnda ya da buharda pişirilmesiyle içlerindeki yağ oranının azaltılabileceğini ileri sürdü. Blackburn. aşın şişmanlann, ağırlıklannın % 5 ile % 10'unu verdikten sonra bunun en az yansını iki yıl boyunca tutmaya çalışmalannııı en doğru yol olduğunu belirtti. Susuzdede suyadoydu cuklardan satın aldıklan suları döktüler, SusuzdedeNi "ferahlattılar." Kimseler bu tepeye ev yapamadı. Kentin ortasında yemyeşil ayrı bir düny a olarak kaldı. Koskoca kentin soluk borusu oldu. Yöreye kat kat havuzlardan suların aktığı bir mekan > aratıldı. Kuş seslerine susesidekomşugeldi. Susuzdede suya doydu. Çocuklarmı?Onlar, kentin şanslı çocukları. Evlerinden çıkıp, > eşile koşuj orlar. Trafik derdi, gürültü. kirli ha* a görmüyor o çocuklar. Susuzdede. Izmirlinin adak yeri. Yıllarea insanlar toprak yollardan tırmandı yokuşu. Istemler Kentte çocuk olrtıak zor, ama az da olsa keyifli olanlar da var... Susuzdede'ye anlatıldı, adaklar adandı. İnsanlar bidonlarla getirdikleri, ya da küçük ço- (Fotoğraf: ÜMİTOTAN) Amerikan Dietetik Birliği'nin yıllık toplantısında ilginç bir görüş öne sürüldü Hamilelikbulantısınakarşıcipsvelimonata MEDICAL TRIBUNF Hamilesiniz ve mideniz bulanı- yor. Neden cips ve limonatayı dene- miyorsunuz? Amerikan Dietetik Birliği'nin, Anaheim'da yapılan yıl- lık toplantısında ilginç bir görüş öne sürüldü. Buna göre, sabah bulantılanndan yakınan bazı hamilelere en iyi gele- bilecek yiyecekler patates cipsi ve li- monata. Bulantının nedeni Bngham ve Boston Kadın Hasta- nesfnde gebelik bulantılan üzerinde araştırmalar \apan Miriam Eric'e göre kadınlann hamilelikleri sıra- smda sık sık bulantı çekmelerinin nedeni. beyinlerinin yüksek seviye- de dişılik hormonu östrojen salgılı- yor olması nedeniyle koku alma du- yulannın keskinleşmesı. Bu nedenle birçok yiyeceğin. parfümlenn. sıga- ranın ve hatta venı halının kokusu D,r. Heyl de sabah bulantılanndan yakınan kadınlann kimi zaman tek bir besin maddesine tahammül edebildiklerini kabul ediyor ve küçükken her hasta olduğunda an- nesi bu yiyeceği verdigi için bir hastasmın sadece bakla yiyebildiğini anlatıyor. onlan hasta etmeye yetiyor. Eric'e göre sabah bulantısı oku- mayla. hareket etmeyle ve aynı yata- ğı paylaşan eşin husursuz ve kıpır kıpır uykusuyla bile başlayabilıyor. Miriam Eric, hamilelere taham- mül edebildikleri yiyeceklerin bir lis- tesini yapmalannı istemiş ve çoğun- luğun patates cipsinin tuzlu ve kuru tadından ve limonatanın soğuk ve burukluğundan hoşlandığını sapta- mış. Hamilelik bulantılan, kimi za- man ciddi kusmalara ve ciddı bo- yutlara varan su kayıplanna neden olabiliyor. Bir diyet uzmanı olan Minam Eric'e göre doktorlar. son derece yaygın olan bu duruma çare bulmak için çok fazla çabalamıyor- lar. Norfolk Doğu Virginia Tip Fa- kültesi'nden Dr. Peter Heyl iseyeni- len şeylerin değiştirilmesinin gebelik bunalımlan üzennde çok etkili ola- mayacağını iddia ediyor ve "Gebelik bulantılannda bir hormonal etken, bir psikolojik etken ve bir de hastalık etkeni vardır" diyor. Hamile bir kadın aşın susuz kal- ma teşhisiyle hastaneye getirilince Dr. Heyl hemen incelemelerine baş- lıyor ve eski bir ülserden, hastanın yeme bozukluklanna \e hatta do- ğum korkusuna kadar birçok olgu- yu araştınyor. Hastanede bir-iki gün geçirdikten sonra bulantılan hala geçmeyen kadınlara bulantı ilaçlan verilirken bazı kadınlar ikna oluyorlar. Heyl: "Bu o kadar çok yönü olan bir has- talık ki; kimi zaman iknanın ya da başka bir şeyin faydası oluyor, bazan da hiçbir şeyin faydası olmuyor" di- yor. Minam Eric'in yaklaşımını be- nimseyen hamileler kendi kendileri- ne şu soruyu sormalılar: "Eğer her istediğitni elde edebil- sem şu anda ne yerdim?" Yani aa ya da tatlı. tatlı ya da tuz- lu, sert ya da yumuşak. ıslak ya da- kuru, soğuk ya da sıcak, yağlı ya da yağsız neyin hoşlanna gideceğine karar verdikten sonra. istedikleri ni- teliklere en yakın yiyecekleri yemeli- ler. Dr. Heyl de sabah bulantılann- dan yakınan kadınlann kimi zaman tek bir besin maddesine tahammül edebildiklerini kabul ediyor ve küçükken her hasta olduğunda an- nesi bu yiyeceği verdiği için bir has- tasının sadece bakla yiyebildiğini anlatıyor. Kısacası bulantı çeken hamile ka- dınlara; hiç kımsenın tavsiyelerine kulakasmadancanlanneyiçekiyor- sa onu denemelen tavsiye ediliyor. Yaşlılarla iletişim kurmalıyız ANKARA (ANKA)- Yaşın ılerlemesiylebırlikteortava çıkan fızik'sel rahatsızlıklann. yaşlılann toplumdan dışlanmasına \ ol açan dav ranış değişiklıklenneyolaçtığı \c bunlann başında da yalnızlık duygusundan kay naklanan stresın geldiği bildirildi. Uzmanlar. birçok rahatsızlığın da kaynağıru oluşturan stresın ortadan kaldınlması ıçin yaşlılarla iletişim kurularak ) alnızlık duy gusunun ortadan kaldınlmasını öneriyorlar. Sosyal Hizmetler Çocuk Esırgeme Kurumu Ankara Huzurevı uzmanlanndan Şinasi Köseer, y aşlıların bü> ük bir bölümünün çocuklann evden aynlması \e emeklılikten sonra yalnızkaldıklan.hayatlannın son günlenndeçeşıtlı rahatsızlıklan bahaneederek. özellikle rahatsızlık yaratarak ilaca sanldığını bildırdı Yaşlılığın. çeşitli enzımlennve honnonlann azalmasına, dolayısıyla bağırsaklann işlcvinin y avaşlamasına \ e kabızlık olayına yol açtığını. honnon salgılamadakı değişiklik nedeniyle kışılik değişikliklerigörüldüğünü veaz işitmeden kay naklanan nedenlerleçevresindekı kişilerden şüphelenır hale gelindiğini bildırdi. Köseer. yaşlılann bu dönemlerinın > akınlan [arafından paylaşılması gerektiğini. aksı halde \ aşlı kişinin geliştireceğı da\ ranış şckillernlekendisinczjrar verebileceğini vurguladı. Çocuğu dişçiyle korkutmayın TRABZON(AA)- Çocukluklardayaratılandişçi korkusunun yetişkinlik döneminde de etkili olduğu \ e diş sağlığını oîumsuzetkilediği bildirildi. Trabzon Dış Hekımleri Odası Başkanı Teoman Yılmaz. çocuklarda y aratılan dişçi korkusunun. yetişkinlik döneminde de etkisini sürdürerek hastanın dişçıye gitmesinı engellediğini belirtti. Anne-babalann. çocuklan diş hekimine gitmekle korkutmalan veya onlann yanında diş tedavisı sırasında çok acı çekip bağırdıklannı anlatmaları. çocukta diş hekimine \ e diş tedavisine karşı korku y arattığını kaydeden Yılmaz. "'Yctişkin insan bu korku nedeniyle diş hekimine gitmekten çekinerek diş ağnlan dayanılmayacak kadar şiddetlenmedikçe dışçiye giîmiyor" dedı. Bunun da dişin tedavi şansını azalttığını\edişka\bına\ol açtığına ışaret eden Teoman Yılmaz. günümüzde ağnsız tedav i imkanlannın arttığını ve çocuklann korkutulmaması gerektiğini söyledi.