Katalog

30 MART1994ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Rusya'dasag darbe uyansı • LONDRA (AA) - Rusya Başbakan Yardımcısı Anatoli Çubais, Rusya'daki aşın sağalann. aşın milliyetçi lider Vladimir Jirinovski'yi başa getirmek üzere bir darbe planladıklannı söyledi. Çubais. BBC Televizyonu'na verdıği demeçte, elinde herhangibirkanıt olmamasına rağmen Jirino\ ski yanlılanrun darbe planladıklanndan emin olduğunu belirterek "kesin kanıt ortaya çıktığı zaman iş işten geçmiş olacak " ifadesini kullandı. göpüşmelepi • KAHİRE(AA)-İşgal altındaki Gazze Şeridi'nde dün meydana gelen olaylardan sonra, dün Kahire"de başlaması öngörülen ve Filistinlilerin güvenlığinın ele ahndığı Israil-Filistin görüşmelerinin tehlikeye girdiğı bildirildi. Diplomatik kaynaklar, görüşmelere katılan İsrail Genelkurmav Başkan Yardımcısı General Amnon Şahak başkanlığındakj İsrail heyetinin Kahire'ye gelmesıne rağmen. görüşmelerin başlayıp başlamayacağının belirsizliğini koruduğunu belirttiler. ABD:lrak'a yaptinm sûrecek • YVASHINGTON(AA)- Washington. BM kararlan uyannca Irak'a karşı uygulanan yaptınmlann süreceğini bildirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mike McCurry. konuya ılişkin sorulan yanıtlarken "BM Güvenlık Konseyi'nin Irak'tan yerine getirmesini istediği koşullar var" dedi. McCuiTy. biz. Irak'ın bu koşullan yerine getirdiğine inanmıyoruz" di\e konuştu. Yunanistan'da kabine değişikliği • ATİNA(AA)- Yunanıstan Başbakanı Andreas Papandreu'nun mayıs ayında lideri olduğu PASOK'un kongresinden hemen sonra kabinede köklü değişiklikler yapacağı bildirildi. Papandreu"ya yakınçevreler, Yunan başbakanının Avrupa Parlamentosu seçimleri öncesı Eğıtim Bakanı Dimitrios Faturos'u görevindenalarak PASOK'un oy pusulasında liste başı yapmayı düşündüğünü ıfade ettiler. CIA'da temizlik • W ASHINGTON (AA) - Amerikan merkezi haberalma örgütünde (CI A) yıllarca Sovyet \ e Rus gizli sen isleri için çalışan ""köstebek" Aldrich Ames'in yakalanmasmın ardmdan, kuruluşun ikı önemli görevlisi emekli ediliyor. CIA Başkanı James Woolsey'in isteği ve baskılan sonucu, Ortadoğu Uzmanı \ e Harekat Dairesi Başkanı Thomas Twetten ile Bonn Bölgesi Şefı Milton Bearden erken emekliiiklerini istediler. Güney Kore görüsme istiyor • PEKİN(AA)-Güney Kore Devlet Başkanı Kim Young-Sam. Kuzey Kore'nin elindeki nükleer tesislerde uluslararası gözlemcilerin tam denetim yapamaması sonucunda bölgede başgösteren krizin bu ülkeyle yoğun görüşmeler yoluyla çözülebileceğı konusunda birçözüm bulunması ıçin girişimlerde bulunacağını belirtti. Bosnalı Sırplann lideri, BM Gücü'ne Yunan askeri gönderilmesini talep etti KaradziçYunan askeriistedi ATtNA (AA) - Bosnalı Sırp- lann lideri Radovan Karadziç, bölgedeki BM Banş Gücü'ne Yunan askeri istedi. Karadziç, Belgrad'da yayım- lanan Politika gazetesine verdi- ği demeçte. Bosna'ya Türk as- keri gönderilecek olmasından duyduğu rahatsızlığı dile getire- rek bu durumun çatışmalann tırmanmasına neden olabilece- ğini iddia etti. Karadziç Banş Gücü'ne Yunan askeri gönde- rilmesini de talep etti. Yunanistan'm Bosna'ya as- ker gönderip göndermeyeceği- ne dair Atina'daki belirsizlik ise halen devam ediyor. Hükümetin Bosna'ya asker gönderilmesi olasılığının gün- demde olmadığını açıklaması- na karşın Savunma Bakanı yardımcısı Nikos Kuris, ülkesi- nin BM Banş Gücü'ne asker veribeleceğmi ifade etti. Kuris, Bosna'ya Yunan as- keri konusu ile ilgili alınacak karann bölgedeki gelişmelere bağlı olduğunu kaydetti. Atina çatışmalann başından beri bölge ülkelerinin eski Yu- goslav krizine kanşmaması te- zini savunuyor. tzlenecek prosedûr Bosna'ya gönderilecek Türk askerleriyle ilgili düzenlemeleri yapmak amacıyla izlenecek Travnik'te Müslüman bir aile yakınlarmı ziyaret edebilmek için yetkililerdcn izin beklhor. prosedürün ana hatlan belli ol- du. Türkiye'nin BM nezdindeki Daimi Temsilcisi Büyükelçi tnal Batu'dan alınan bilgjye gö- re önümüzdeki günlerde 3 kişi- lik bir BM banş gücü (UNP- ROFOR) heyeti Zagreb'ten Ankara'ya giderek Türk yöne- ticilerle görüşecek. BM kaynaklan, görüşmele- rin hem Genelkurmay hem de Dışişleri Bakanlığı yetkilileriyle yapıİacağını ifade ettiler. Bunu takiben bir Türk heye- tinin Zagreb'i ziyaret etmesi ve teknik aynntılan görüşmek üzere yerindeinceleme yapması bekleniyor. Gidecek Türk he- yetinin, Bosna Hersek'te de in- celemeJerde bulunacağı ifade edildi. Karşılıklı temaslar neti- cesinde BM ile Türk hükümeti arasında anlaşmaya vanldı- ktan sonra Türk askerinin Bos- na'ya gitmesiyle ilgili protokol, muhtemelen New York'ta im- zalanacak. Arnavutluk hükümeti, Tür- kiye'nin Bosna'dakı BM Banş Gücüne asker verecek olmasını olumlu karşıiadığını açıkladı. Arnavutluk Dışişleri Bakanı Alfred Ereki Tiran'da düzenle- diği basın toplantısında. "Türk askerlerinin Bosna'daki barış sürecine nasıl bir katkıda bulu- nacağına" dair bir soruya cevap verirken Bosna'da Rus askerle- rinin de konuşlandığını hatır- lattı ve Türk askerlerinin bölge- de görev yapmasına "Bazıları- nın yapnğı gibi" önyargılı yak- laşılmaması gerektiğini vur- guladı. Sırplara çağrı Bosna-Hersek Başbakanı Haris Sıladziç Sırplara, Bosna'- daki Müslüman-Hırvat Fede- rasyonu'na katılmalançağnsı- nda bulundu.Sıladziç, Bosna Parlamentosu'nun Saraybos- na'da iki gün sürecek ilk oturu- munda yaptığı konuşmada. Sı- rplara "federasyon kaptsınm açık" olduğunu söyledi. Sıladzıç konuşmasında fede- rasyonun. kalıcı banş için bir adım olduğunu kaydederek "Karamsar olmanın /amanı de- ğil, bu anlaşmanın uygulanması için çalışma zamanı" dedi. Çoğunluğunu Müslümanla- nn oluşturduğu Bosna Parla- mentosu'nun iki gün sürecek oturumunda, Hırvat-Müslü- man federasyon anlaşmasının onaylanması bekleniyor. Nazarbayev'in önerisi 'Avrasya Bİrliği' kurulsunMOSKOVA (AA) - Kaza- kistan Cumhurbaşkanı Nursul- tan Nazarbayev, Bağımsız Dev- letler Topluliığu (BDT) ülkeleri arasında ortak savunma, para, ekonomi ve sınırlara sahip ola- cak bir 'Avrasya Birliği' kurul- masını önerdi. Rusya'ya yaptığı resmi gezi- sini sürdüren Nazarbayev, Moskova Devlet Üniversitesi'- nde dün verdiği konferansta, bu birliğin, diğer BDT ülkeleri- nin katılmak istememesi halin- de. sadece Rusya ve Kazakis- tan arasında kurulabileceğini söyledi. Nazarbayev, konuyu Rusya Cumhurbaşkanı Boris Yeltsin ile önceki gün yaptıklan göriiş- mede ele aldıklannı, böyle bir birliğin ekonomik ve askeri po- litikalann koordine edileceğı uluslarüstü organlara sahip ol- ması gerektiğini belirtti. Birliğin, ortak ekonomi poli- tikası, sınırlar ve para biriminin hayata geçirilmesini sağlayabi- leceğini kaydeden Nazarbayev, birlik içinde tek parlamento ve savunma bakanlan konseyi oluşturuimasını da önerdi. Rusya ve Kazakistan savun- ma bakanlannın, ortak planla- ma ve hareket konusundaki bir anlaşma üzerinde durduklannı da kaydeden Nazarbayev, "Böylece asiında tek savuımıa sistemi kuruluvor" dedi. Güne> Afrika *nın Juhanncsburg kentinde önceki günkti şiddet eylcmlcrinde bir Zulu taraftarı arabanın altına girmiş saklanıyor. GüneyAfrika'da seçimönoesigerginlikDış Haberler Servisi - Güney Afrika'da önceki gün Afrika -Ulusal Kongresi (ANC) taraftarlan ile Zulular arasında çı- kan çatışmalarda en az 51 kişi öldü. 173 kişi \aralandi. Güney Afrika'da önceki gün ülkedeZu- lu krallığını kurmak isteyen Zulu kabile- siıiden bir grup başkent Johannesburg'da yürüyüş düzenlediler. Zulu kralı Goodwill Zwelithini lehine slogan atan grup ile ANC taraftarlan arasında çıkan çatışma- da 33 kişi öldü. 156 kişi de \aralandı. Olaylardan her ikı tarafta karşı tarafı suç- larken Inkatha Özgürlük Partisi lideri Mangosuthu Buthelezi ABC televizyonu- na vaptığı açıklamada saldından ANC'yi soriımlu tuttu. ANC'den yapılan açıkla- mada ise ılk saldıranlann Zulu taraftarla- nnın olduğu belirtildı. Olay sonrası Zulular ile ANC traftarlan arasında Soweto'da meydana gelen çatış- malarda ise 18 kişi öldü. 17 kişi de yara- landı. Afrika polisi. önceki gün göstericilerin ANC merkezi önünde geçerken ANC gü- venlik görevlilerinin açtığı ateş sonucu 8 Zulu göstericisinin ölmesi üzerine dün ör- gütün Johannesburg'taki genel merkezıni kuşattı. Olaylann ardından. yükselen şiddete çözüm bulunması amaayla bugün düzen- lenmesi planlanan Güney Afrika banş zir- vesi ise Zulu krahnın. çatışmada ölenlerin gömülmesi için zamana ihtiyaç duyduğu- nu bildirmesi üzerine gelecek haftaya erte- lendi. Libya Dışişleri Bakanı Lockerbie konusunda Ankara'nın yardımını sağlamak için Türkiye'ye geliyor Kaddafi, Türkiye'den destek anyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Libya Dışişleri Bakanı Ömer Mustafa El Muntasır. Lockerbie konusundaki destek arama turlan çerçevesinde 2 gün süreli Türkiye ziyareti için bugün İstan- bul'a gelecek. Libya, ülkesindeki iş hacimleri 4 mil- yar dolara ulaşan Türk müteahhitleri- nin 600 milyon dolan bulan alacak- lannın karşılığını petrol olarak ödemeyi sürdürüyor. Türk müteahhitlerinin. Trablus hü- kümetiyle imzaladıklan yeni projeler arasında. Libya'da yapımı devam eden olan "yapay nehir" için su rezervuarlan yapımı da yer alıyor. El Muntasır'ın. Çin'e yaptığı ziyareti tamamladıktan sonra bugün geç saat- lerde İstanbul'a gelmesi bekleniyor. Yann Ankara'da temaslanna başlaya- cak olan Libya Dışişleri Bakanı, mes- lektaşı Hikmet Çetin ile görüşmesınde ikili konulardaki gelişmelere ek olarak. Lockerbie uçak faciasıyla ilgili Libya politikasını da anlatacak Libya "Pan Am" havayollanna ait bir uçağın 1988 yılında Iskoçya'nın Lockerbie kasabası üzennde düşmesi nedeniyle 270 kişinin ölümüyle sonuçla- nan olaydan sorumllu tutulan iki Libya vatandaşının Lahey'deki Uluslararası Adalet Divani'nda yargılanmasını ka- bul etti. L'çak faciasından sorumlu tutulan iki Libyalı'nm ülke smırlan dışında yargı- lanamayacağında direten Libya'nın bu karan. geri adım olarak nitelendirildi. BM Güvenlik Konseyi'nin, Locker- bie olayı nedeniyle, uçuş yasağı da dahıl Libya'ya karşı uyguladığı yaptınmlar devam ediyor. Güvenlik Konseyi'nin. Libya'ya pet- rol ambargosu koyacagı tehdidini uy- gulamaya koyması durumunda. ala- caklannı petrol karşılığı tahsil eden Türk müteahhitleri olumsuz etkilene- cek. Başta ABD, îngiltere ve Fransa ol- mak üzere baa Batılı ülkeler, Lockerbie olayından iki Libyalı'yı sorumlu tutma- lanna karşın, aralann'da Türkiye'nin de bulunduğu Müslüman ülkeler, Güven- lik Konseyi'nin konuya yaklaşımının meşru olmadığı düşüncesindeler. Libya Dışişleri Bakanı Ömer Musta- fa El Muntasır'ın, Ankara'daki temas- lan sırasında, BM Güvenlik Konseyi'- nin. ülkesine karşı uyguladığı yaptınm- lann yumuşatılması için Türkiye'den destek istemesi ve olayla ilgili Libya tezi- ni anlatması bekleniyor. POIİTİKADA SORUIVLAR ERGUN BALCI Ideolojik Boşluk Refah Partisi'nin seçimlerde kazandığı başarıyı, daha geniş açıdan dünyamızda gözlenen eğiiimin bir parçası olarak değerlendirmek mümkün. Sovyetler Birliği'nin dağılması ve komünizmin çök- mesinden sonra doğan ideolojik boşluğu, gerek Avrupa ve Rusya'da gerekse Kuzey Afrika ülkelerinde ya aşın sağ ya da din doldurmaktadır. Sol, en geniş anlamda kurulu düzene karşı çıkan, so- mürünün ortadan kalktığt daha adil ve eşit bir düzen vaat eden bir ideolojidir. Sol, vaat ettiği bu düzeni kurmayı başaramayıp sahneyi terk edince, aşın sağcı ve dinci akımlar aynı vaatlerle yük- selmeye başlamıştır. Rusya'da aşın sağcı lider Vladimir Jirinovski, seçim kampanyası sırasında Büyük Rusya tezinin yanı sıra Batı'dan esinlenerek yapılan ekonomik reformların Rus halkını ezdiğinden, toplumda küçük bir grubun zengin ol- masına karşın büyük çoğunluğun fakirleştiğinden, Batı'- nın Rusya'yı sömürdüğünden yakınmıştı. Bunlar, herhan- gi bir solcu liderden duyabileceğiniz sözlerdir. Jirinovski, sadece komünizmin yerine Rus milliyetçiliğini getirmiştir. Devlet Başkanı Boris Yeltsin, asiında Jirinovski'nin yapmak istediğini daha esnek ve yumuşak biçimde ger- çekleştirmektedir. Yeltsin, komünizmin çökmesinden do- ğan boşluğu milliyetçilik ve dinle doldurmaya çalışmakta, Ortodoks Kilise'sine giderek daha fazla dayanmakta, her fırsatta Ortodoksluğun önemini vurgulamaktadır. Doğu Avrupa ve Almanya'da da işsizlikten bunalan kit- leler arasında aşın sağcı neo faşist akımlar, hızla güç ka- zanmaktadır. Ne ilginçtir ki bu akımlar da liberal kapitaliz- mi hedef almaktadır. Onlara göre ekonomik bunalımın sorumluları, liberal kapitalizm, yabancılar ve bir zaman- lar Nazi döneminde olduğu gibi Yahudilerdir. • • • Kuzey Afrika'da, özellikle Cezayir ve Mısır'da hızla yük- selen Islamcı akım ise kitlelere ekonomik eşitlik ve daha adil bir düzenin yanı sıra kimlik de vaat ediyor. Iktidardaki yönetimlerin tümüyle yozlaşmış olduğu, ekonomik bunalımın hızla ağırlaştığı Cezayir ve Mısır gibi ülkelerde Islamcılar, kitlelere dürüst yönetim ve adil bir ekonomik düzene ek olarak kültürlerini ve yaşam biçimle- rini Batı etkisinden temizlemeyi. topluma gerçek kimlikle- rini kazandırmayı vaat ediyorlar. Genellikle gecekondu yörelerinde işsiz kitlelerde ve kırsal alanlarda destek bu- lan islamcı akımın, son zamanlarda üniversite gençliği (Mısır'da) ve doktor, mühendis gibi orta sınıf meslek sa- hipleri arasında da tabanını genişletmesi herhalde üze- rinde ciddi biçimde durulması gereken birolgudur. Kapitalizm, bu ülkelerde kitlelere bir şey getirmemiştir. Sosyalizm ya da Arap sosyalizmi de başarıya ulaşa- mamıştır. islam, bu ortamda en güçlü alternatif olarak sahneye çıkıyor. Modernleşmenin ürünlerini ancak tele- vizyon ekranlarında seyredebilen, karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma gibi geleneksel değerlerini yitiren kitleler, içine yuvarlandıkları ideolojik boşluk ve güvensizlik duy- gusundan kurtulmanın yolunu Islam'da arıyorlar. Türkiye'de Refah olayını incelerken soruna geniş açı- dan yaklaşmak yararlı olabilir. BMveABD'den Denktaş'abaskı fZZETRIZAYALIN LEFKOŞA - Kıbns sorunu- nun çözümüne ilişkin Güven Arttıncı Önlemler Paketi'nin (GAÖ) uygulanmasına yöne- lik görüşmeler gündemine. Birleşmiş Milletler ve ABD'ce yeni öğeler eklenmek istenmesi görüşmeler sürecinin tıkanma- sı tehlikesini yarattı. KKTC Cumhurbaşkanı Ra- uf Denktaş, "BM yetkililerinin, GAÖ pakerini, Türk tarafına baskıyla kabul ettirmeye çalış- tıgını" açıklarken KKTC Dı- şişleri Bakanı Atay Ahmet Ra- şid "Zorlamalarm. görüşmeler sürecini tıkav acağı" uyansında bulundu. ABD'nin Lefkoşa Büyükel- çisi Richard Boucher ile BM*- nin Kıbns'taki temsılcileri, Denktaş'ı ardarda ziyaret ede- rek "Güven Arttıncı Önlemler PaketiT! ni, "Rum göniş ve is- tekleri doğndtusunda kabul et- tiği" yanıtını almaya çalıştı. BM .Genel Sekreteri'nin Kıbns Özel Temsilci Yardım- ası Gustave Feiseü, Denktaş'la görüşmesinden sonra"Çarşam- badan bu yana yeni bir gelişme olmadtğını. Denktaş'tan bekle- dikleri yanıtı aJamadıklarını" açıkladı. Rum radyosu. "Fei- sell'in, Denktaş'la yeniden gö- rüşmek için yeni bir randevu al- madığını ve bugüne dek süren görüşmelerden alınan sonuçlan BM Genel Sekreteri'nin rapor halinde Güvenlik Konseyi'ne sunacağını açıkladığmı" haber \erdi. Cezayir'de 1 Rus dahaöldürüldü Dış Haberler Servisi - Ceza- yir'de şiddet eylemleri durmak bilmiyor. Cezayir'deki yaban- cılara karşı İslamcı miütanla- nn düzenledikleri eylemlerde son dönemlerde büyük artış kaydediliyor. Önceki gün Rus Büyükelçiliği'nde çalışan bir kişi ile Dışişleri Bakanlığı'- ndan bir yetkili öldürüldü. Cezayir polisi. önceki gün başkentin güneyinde Saoula'- da Rus Büyükelçiliğfneait bir arabanın içinde 41 yaşındaki Konstantin Kukushkin ın cese- dinin bulunduğunu açıkladı. Kukushkin ile birlikte Ceza- yir'de son altı ay içinde öldürü- îen Rus sayısı böylece dörde yükselmiş oldu. Cezayir'de önceki gün ayn- ca Dışişleri Bakanlığı'nda çalı- şan üst düzey bir yetkili öldü- rüldü. • Yapım v e yonetimıni E r h a n A-KTVT3LOIZ'ın _ Xarık Er--oy'un sunduğu Anten, bu hafta da birbinnden ilginç hjberlerlc- dolu... •İSLAA1 VE OEJVfOKDRASİ birbiriyle bağctaşır mı? ANTEN n^un bir .^Liredir İslamcı aydın kesimde sıkça caıtışılan l->ir konuyu getıriyor ekrjnlarınıza... Mehmet Pamak, Abdurrahınan Dilipak, Ali Bulaç, Metın Metıner'in tjöru-yleri... Knmne gore Demokrasi. bir küfür reıımı Kimi is<^. tslamın zaten deınokrasiyj ıçerdığini savunuyor •Ankara'nın Danacıobası köyünde h>ir tup patlamMM sonucu yanaralc olen kadırıların dramını titiTie çeken Yönetmen Bilge Olgsiç' da yanarak cildü. . AntenMe •Sıhındler'ın Listesı ile yeniden gnndemr gelen Y.ıhudı Kaclıamı Anten'de . •Avrupa'ııın en lüks spor otomobılı Morg.m Türkı>e'de uretıliyor. hem de uçte bir fiyatına Ajıten'de. •Çocukluk daşlerirrıizin yazarı Kemalettın Tuğcu'nun öyküsü. Anten'de HTTSrX FTjlVI^V^nTV 3 O IVtAJR.T A J V T E J V U E R İ T V T Z 7VTT GECESI 30MartÇarşamba