Katalog

24 MART1994 PERSEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMÎ Eryamaıfa bine yakbstı • Ekonomi Senisi - Ery aman 4"üncu etap toplu konutlar ıçm başvurulann 4 bm 860'a ulaştığı bıldınldı Turkıye Vakıflar Bankası ndan>apılan acıklamav a gore 22 mart akşamına kadar bır odalı 875 konut ıçın 6^9, ıkj cxlalı bm 278 konut ıçın başvuru sayısı ıse2bın777oldu 4'uncü etap konutlar ıçın başvuru suresı 25 martta doluyor Vakıfbank yetkılılen, son ıkı gûn daha yoğun başvuru bekJendığınden, başvuru merkezlennm saat 20 00'>e kadar açık tutulacağını belırttıler Başvurular bır odalı konutlar ıçın Emek 8 caddedekı toplu konut burosuna, ıkı odablarıçın Vakıfbank Kızılay Şubesı ne, uç odablar ıçın Maltepe Konut Bürosu'na yapılabılıyor Yöneticilerin otopitenlik eğilimleri • Ekonomi Senisi • Buyuk sanayı kuruluşlan yonetıcılennın yuzde 28'ının, "ıyımser - katılımcı" yuzde 22 7'sının "kötumser- otonter' yuzde 49 2 sınınıse "ıkısının ortası" grubunda olduğu bıldınldı Mıllı Produktıvıte Merkezı (MPM)uzmanlanDr Melıh Bas veAyfer Erbesler tarafından yapılan 'İSO 5000 Buyuk Sanayı Kuruluşunda Yönetıcılenn Otonterlık Eğıhmlen" konulu araşurmay a gore ışletmebaşansıve yonetıalenn otonterhk derecelen, ters bağlanülı gelışme gostenyor Toplam 366yonetıcmın yanıtlannın değerlendınldığı araştırmada, 500 buyuk firma sıralamasında ılk 280 firmanın yonetıcılennın yuzde 33"u uv ımser, astlanna guvenen, katılımcı, odullendıncı) yonetıcı tıpıne gırerken, bu oran dığer 215 firmada y uzde 22'ye duştu piyasaları tarüşılacak • Ekonomi Senisi - Tıcaret borsacılığında vadelı ışlem pıyasalan, duzenlenen bır konferansta tartışılacak Turkıye Odalar ve Borsalar Bırhğı (TOBB) tarafından duzenlenen konferans l nısan cuma gunu Ankara'da yapılacak Konferansta vadelı ışlem pıyasalannın (futures and optıons) ışleyışı gelışmı vekarşılaşılan sorunlareleahnacak Açış konuşmasını TOBB Başkanı Yabm Erez'ın yapacağı konferansın ılk bolumune Sanavı ve Tıcaret Bakanhğı Musteşan Akın Çakmakçı başkanlıkedecek Otomotiv ihracatında cantanma • BURSA(AA)-Turk otomotiv sanayıı yılın ılk ıkı ayında ıhracatıru 1993'egore yuzde 13 arttırarak 90 mılyon 172 bın dolarhk ıhracat gerçekleştırdı Ikı aylık ıhracat geçen yıl 78 9 mılyon dolarken buyıl 90 l mılyon dolara vukseldı Ancak dıkkatı çeken en onemlı tırmanış. geçen yıl ıkı ayda 3 9 mılyon dolar olan bınek otomobılı ıhracaünın ıkı kattan fazla artarak 8 5 mıly on dolara > ukselmesı oldu Otomobıl ıhracatındakı artışta, uretıa fiımalann yenı yatınmlar yaparak çıkardıklan modellenn etkılı olduğu ıfade edılıyor Yılın ılk ıkı ayında lastıİc ıhracatı 25 1 mılyon dolar otobüs-mınıbus ıhracatı 13 9 mılyon dolar, gemı ve suda yuzen taşıt araçlan ıhracatı 3 8 mılyon dolar, ış makınelen ıhracatı da 1 2 mılvon dolar oldu Fındıktaenböyök pazar AB ülkeleri •GİRESUN(AA)-Bu sezon ıhraç edılen ıç fındığın yaklaşık yuzde 85'lık bolumunun Avrupa Bırlığı (AB) ulkelenne satıldığı bıldınldı İhraç sezonunun başladığı 1 Eylull993 tanhınden bugune kadar çeşıth ulkelere 139 bın 580 ton ıç fındık ıhracatı yapıldı İhracatın 118 bın 220 tonluk bolumu AB ulkelenne yapıldı Toplam ıhracattan 524 mıly on 999 bın dolar gelır sağlandı Geçen yıl ayru donemde çeşıth ulkelere 140 bın 850 ton ;ç fındık ıhraç edılerek karşıhğında 332 mılyon 191 bın dolar gelır sağlanmışü Sanayidler, seçim ertesi olağanüstü toplanıp açıklanacak istikrar paketini değerlendirecek ISO'dan hükümetesonuvarıEkonomi Senisi- Yerel seçımlenn he- men ardından Başbakan Tansu Çiller ta- rafından bır istikrar paketı açıklanmasına kesın gozuyle bakan sanayıcıler "Bu istik- rar paketi hükümetin son şansı olacak" me- sajı verdıler Geçen ay Başbakan la bırlıkte ekono- mının kurmaylannı konuk eden Istanbul Sanayı Odası Meclısı nın seçım arefesın- dekı son toplantısında, hukumet son kez sert bır dılle uyarıldı Yuksek faız pohtı- kası yuzunden uretımı durdurup ışçı çıka- racaklan ve vergılennı odeyemeyeceklen konusunda hukumetın yenıden dıkkatını çeken sanayicıler devletı tefecılıkle ve "ge- cevansı zenginleri" yaratmakla da suçladı- lar Sanayıcıler, yerel seçım ve istikrar paketının açıkldnmasından sonra 6 nısan- da ISO Meclısı nı olağanüstu toplayıp, durumu venıden degerlendırme karan da aldılar Istanbul Sanayı Odası'nın dunku ola- ğan aylık Meclıs toplantısı, yerel seçımlere üç gun kaldığı ıçın tanhınde belkı de ılk kez "seçım vasağı" tartışmalanna sahne oldu Oturumu yöneten Meclıs Başkanve- kıiı Okta> Duran'ın seçım yasaklanmn başladığınd dıkkat çekıp, konuşmalarda bu yasağa uyulması ısteğının ardından, eskı başkanlardan Nunıllah Gezgin, "Ge- rek kontışmalaruı polıtik vonımlanacağı, gerekse seçım haberlen nedeıuvle mesaj- ların med>ada veterince \er almavacağı" gerekçesıyle goruşmenm seçım sonrasına ertelenmesını onerdı Gezgın'ın seçım son- rası olağanüstu toplantı onensı genel ka bulgorurken " 1994 vılında ekonomi »esa- na>ide beklentiler" konusunda goruş açı- klamanın ertelenmesıne ozellıkleeskı baş- kanlardan Ylemduh Hacıoğiu ve Ali Coş- kım sert bıçımde karşı çıktılar Konuş- macılar, hem pazartesı gunu istikrar pake- t* açıklanacağı beklentısının, hem de "ko- nuşan Turkive" hedefının sorunlan tartı- şmayı gerektırdığını kaydettıler Eİconomıden sorumlu Devlet Bakanı Aykon Doğan ve burokratlarla Ankara'da yaptığı ıkı gunlük göruşmeler hakkında Meclıs e bılgı veren ISO Yonetım Kurulu Başkanı Hüsamettin Kavi, Hazıne'run Merkez Bankası üzenndekı yukü hafıfle- tıldığınde reeskont kredıiennın yenıden açılacağı sozu aldıklannı belırttı Gecelık vuzde 400-500 faızler ve repolarla saadet zıncın oluşturulduğunu kaydeden Kavı "Sanayiciler, ucretleri, \ergisini \e kredi fa- izlennı nasd ödeyecek?" dıye sordu Ozel sektorun devletten olan alacaklannın bır an once borçlanna mahsup edılmesını ıs- teven ve "Sanayı oluk oluk kan kaybet- mektedir. Buna daha ne kadar tahammül edebıleceğız, göz vumacağız?" dı\en ISO Başkanı "ÇoK gecıkmış olmasına rağmen onumüzdeki hafta başı açıklanacağı ifade edilen ısktikrar tedbırlen olusturulurken, \ anltş v apılmaması >e gen adım atılmaması şarttır Bu programuı radıka! u> gulamaJar- la ilgıli son şans olduğunu duşunuyoruz" bı- çımınde konuştu Hab't Narin, hukumetın hıçbır aracı bankayı araya koymadan Exımbank ka- nalıyla 4 mılyar dolar karşılığı Turk Lırası teşvığı ıhracatçıya duşuk faızle vermesı halınde, bır yılın sonunda bunun 16 mıl- yar dolar ıhracat gelın olarak Turhye ye gen'doneceğını ılerı surdü ÎSO'nun öncekı donem yonetım kurulu başkanlığını yuruten Memduh Hacıoğlu da, hükümetin Şeker Bayramı oncesı ve sonrasında yuzde 400 ıle yuzde 700 arası- nda gecelık faız vererek ba> ram hedıyesı dağıttığmı soyledı Hacıoğiu, bır vatandaş olarak bınlenne aktanlan bu kaynağın hesabının hukumetten sorulması gerektı- ğını savundu İSO Meclıs eskı başkanlanndan Meh- met Şuhubi, yaşanan krtzı çozum aramaya zorladığı ıçın hayırlı gorduğunu bıldınr- ken, TOBB eskı başkanlanndan Alı Coş- kun, devletın yuksek faızle ahlakı çokerttı- ğını ve şereflı tuccarlann bıle çek-senedını odemeyıp parayı repoda değerlendırdıkle- nnı ıfade ettı Rant kesımını "sısli hatayı seven kurt- lar"a benzeten Coşkun, "geceyansı zen- ginleri" yaratılmasını kınadı Ihracatçıüretiıııi sürdûrîiyor Ekonomi Senisi - Koç Top- luluğu'nda yer alan 11 şırket urelımeara venrken, bunun ne- denının topluluğun ağırbklı olarak ıç pazara yonelık uretım yapmasından kaynaklandığı goruluyor Buna karşın, ıhracat donuk uretım yapan şırketler knzden daha az etkılenıyor Iç pıyasadakı talep daralma- sı, şırketlenn zorunlu olarak ıh- racata yonelık onlemler al- masını gundeme getınyor Kn- zın bu yıl aşılamayacak olması hatta 1995 yıbna sarkma olası- bğı nedenıyle oluşan kaygılar. ıhracalı yenıden cazıp hale getı- nyor Hukumetın de seçım son- rasında. ıhracatı teşvık edıcı ka- rarlar alması beklenıyor Iç pıyasaya yonelık uretımın dunmasının onemlı nedenlenn- den bın. tuketıcı kredı malıyet- lennın aşın yukselmesı nede- nıyle satışlann durma noktası- na gelmesı Orneğın geçen yıl ozellıkle otomotiv sektörunde tüketıcı kredıiennın duşuk ol- ması, taksıtlı satışlan patlatmış- tı Bu yıl ıse kredı malıyetlennın yukselmesınden sonra otomo- bıl satışlan durma noktasına geldı Yöneticilerne diyor? Vestel Şirketler Grubu Y onetim Kurulu Başkan \ ardımcısı LÜTFL Y ENER Uretımeara vermek soz konusu değıl, tam tersı tam kapasıtedevamedıyoruz Sadeceıçpıyasaya çalışan firmalar sıkıntıya gırdıler Vestel'ın uretımının yuzde 60'ı ıhracata yonelık olduğu ıçın knzden etkılenmedı Buzdolabı uretımınde hala çıft vardıya çalışmay ı surduruyoruz Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkan V ardımcısı SEZGİNB\\ RAKTAR: Eczacıbaşı nda ureum normal devam edıv or Şımdılık herhangı bır kısıtlama soz konusu değıl Knz, kredılı tuketıme yonebk sanayı lerde baş gosterdı. yuksek faız v e kaynak yetersızlığı şırketlen bu duruma getırdı İlaç ve vapı grubumuzda herhangı bırolumsuz etkılenmeyok Kağıt grubumuz ıse bır sure sonra gundeme gelebılecek fiv at artışlan halkm ahm gucunun azalmasından dolay ı etkılenebılır Profılo Başkan V arduncısı ORHAN İYİLER: Uretıme şımdılık devam edıyoruz Yalnızca knz nedenıy le satışayonelık tedbırlen uygulamaya başiadık Ilenyı net goremedığınuz ıçın kısa vadeb saüş yapıyoruz L retım rakamlanmızı satış rakamlannın uzenne çıkartmıyoruz Otomotiv Sanayi Derneği Başkanı ERCAN TEZER: Genel makro ekonomık dengelerdekı hızlı değışım son aylarda satışlan y ok denecek duzeye duşurdu Aralık av ından şubata kadar geçen surede otomotiv uretımını ortalama yuzde 37 orarunda azaltmıştık Mart ayı sonuna kadar bekleyeceğız, nısan başında ıse onemlı kararlar almamız gerekecek Hukumetın vergı sıstemınde yapacağı kuçuk bırdeğışıklık sektorumuzunbu duruma gelmesını onleyebıbrdı Sektörlerde son durum fç piyasa darbe >edi Ağırlıklı olarak ıç pıyasaya yonebk uretım yapan Arçelık, aynı sektordekı otekı şırketlere gore çok daha ağır bır yara aldı Arçehk'ın etkılenmesınde, ıç ta- lebın durması buyuk rol oyna- dı Buna karşın uretımının yuzde 60'ını ıhraç eden Vestel. knzden en az etkılenen şırketler arasında yer aldı Yıne Profılo ve Bekoteknık normal üretımı surdururken, knzden once malı sorunlan nedenıyle zor duruma duşen Cıhan Grubu uretımı tu- muvle durdurdu Talep daralması nedenıyle stoklan artan şırketler bugun ıçın uretıme bır sure ara ven- yor Işçıler. ucretb ve ucretsız yıllık ızınler kullanmak zorun- da kalıyor Ilerde ışçı çıkarma- lann da gundeme geleceğı bıldı- nlıyor Sektör değerlendirmesi Ekonomi, sektor bazında de- ğerlendınldığınde şoyle bır tab- lo ortayaçıkıyor OTOMOTİV: İthal gırdılere bağımlı olan otomotiv sektoru ocak ayında patlak veren knz- den en fazla etkılenen sektor OTOMOTİV TOFAŞ Otomobıf Fabrikalart, ücretsız ızlnlen b»r ay uzattı Rertault, Ğön uretıme baştadı, ancak ntsanda uretimı yu2de 50 kısmayt pfanltyor Otomotivyansanayi krizdenolumsuzetlolenclı, uretırnbuyük ölçûde durcfu TURİZM Bu sezon ıçın yapılan rezetvasyonlar, otmastgerekenmçokartinda PKK'ntn Avrupa'da yuruttüğü aleyhte propaganda büyuk ölçüde başanya uiaşmts gozu- kûyor Turızmgeiır}erının2 5-3mıiyar dotarduzeyındekalması beklenıyor ELEKTRONJK EŞYA Cıhan Etektronık te ürettm durdu Vestel, Profilo ve Bekoteknık normat urettmı sürdurüyor Elektronikeşyadadathracat yapan şjrketfer, krızı daha az yarayia atfatabilıyor BOYA Marshall. haftadauç gön izın uygufamasına son vererek normal vardıyayadondu Bahann gelmestyfe ınşaatsektörunde mevsımsel canJfbk yaşanması bunda etkıtı oldu. İLAÇ Hammaddeojrdısının ıthatata bağh ofmast sektöruzorîuyor Sağlık harcamaları zorurttu ofduğu tçın ui" jm normaf sörûyor. BEYAZEŞYA Arçelik tki hafta ureömeara verfflterr, thracatağtrtıklı uretım yapan Vestel, Profıio ve Bekotekntk şrmdıiık normal uretınnsurduruyor Sımtel üretımı kısma karan aldı BANKACILIK Yılbaşjnda 5 rnıfyar doları aşan açık pozısyonlan otan bankalar TurkLtrasj'nın yuzde 50 oranında devafue edıImesi nedentyle cıddi bır yara aldı Bankaian n bundan sonra kendtierını bekfeyen sorun kredıîertn geri donmemesı otacak TEKSTİL Ihracatta azalma var Sektör, Exımbank kredtiertnt kutianarmyor Krizatöfyeiertn kapanmasına neden oluyor LASTİK Otomotiv sektorundefo knzöoğal olarak lastıkuretimmıdeetkıîedı BnsaiOgun ucreteızızm karan aldı GoodYear uretımı kıstı oldu Firmalar yaz aylannda kullandırdığı ızınlen one aldı Knzı atlatılmayınca ucretsız ızınlere başlandı ve ışçı çıkarım- lan gundeme geldı Mercedes, Otosan, Tofaş ve Renault ucretlı ve ucretsız ızın- lerle ışçılennı latıle yollarken, BMC ışçı çıkarmaya başladı BMC yılbaşından bu yana 100"den fazla ışcısını ışten attı Mercedes ıkı vardıyadan bıre ındınrken, Renault nısanda uretımı yuzde 50 kısma karan aldı Tofaş, ucretsız ızın suresını bır ay uzattığını açıkladı Fir- malar, sendıkalarla göruşmeler yaparak ışçılerle ılgılı kararlar almaya çalışıyor YAN SÂNAStt Sektorde çalışan 80'e yakın firma durma noktasına gırdı Ihracat yapan firmalar dışında uretım sıfır noktasına dayandı Sektorde çalışanlann ışlennı kaybetme tehlıkesı belırdı BEYAZ EŞVAt Knze kam- panyalarla dırenemeyen beyaz eşya uretıcılen, ucretlı ızıne baş- vurdu Arçelık'm uretıme ara verme karan vermesı pıyasayı genel olarak olumsuz etkıledı Ancak ıhracata donuk beyaz eşya uretıcılen knzden nısbeten daha az etkılendı Profılo ve Vestel'de uretım şımdılık de- vam edıyor Vestel'ın uretımı- nın yuzde 60'nı ıhraç ettığı ıçın knzden daha az etkılendığı be- lırtılıyor ELEKTRONİKt Ithalata bağlı olan sektor uretımı kısma yoluna gıttı Ihracat ağırbkb ça- lışan Vestel ve Profılo normal ureümı surdururken, Sımtel uretımı vavaşlattı Cıhan grubu ıse uretımı tumuyle durdurdu LASTÎK: Otomotiv sekto- rundekı gelışmeler, bu sektoru doğrudan etkıbyor Sektordekı firmalar uretımlenne ara verme ve kısma yoluna gıdıyor Sa- bancı grubuna bağlı Bnsa, 10 gun sureyle uretıme ara venr- ken, Good Year ıse uretımı vuzde 1 ^ cıvannda duşurdu TEKSTİL: Knzden genel olarak olumsuz etkılendı Ihra- cat yapan firmalar teşvık ıster- ken, ureücıler dunya fiyatlann- dan hammadde temın etmek ıçın ıthal yasaklanmn kalkma- sını ıstıyor Knzden en çok etkı- lenenler ıse fason ış yapan atol- yelerde oldu İLAÇ: Ilaç sektoru. sağlık harcamalannın zorunlu olarak vapılması nedenıyle knzden da- ha az etkılenen sektorler arasın- da ver abyor Eczacıbaşı ureü- mın normal devam ettığını açı- klarken. en buyuk sıkıntı ıthal edılen hammaddedekı buyuk fivatartışı İthal gırdı fiyatlann- dakı artış. ılaçta yenı zamlan gundeme getınyor BOYA: Baharla bırlıkte ın- şaat sezonunun başlaması sek- toru olumlu etkıledı Marshall, 3 gunluk ızın suresını uygula- masıru kaldınp normal uretıme dondu ÇBS ve DYO ışleıme masraflannı azaltacak tedbırle- n almaya çalışıyor 94'e yuksek stokla girenlerüretiıııikısıyor • Uretımı durdurma karan alan şırketlenn knz öncesı, stoklannda onemlı oranlarda artış olduğu goniluyor Arçelık stoklannın fazla şışmesı nedenıyle acıl onlemlere başvurdu ve uretıme 2 hafta ara verdı. geçen yıl bu rakam 13 tnlyon 282 mılyar lıra oldu Şırketın kan ıse 1992 yıbna gore vuzde 90 oranında artarak 585 mılyar lıradan, 1 tnlyon 116 mılyara ulaştı Aynı sektorde üreüm yapan Peg Profilo nun geçen yıl satış- lanndakı artış yuzde 70, stokla- nndakı artış yuzde 68 düzeyın- de gerçekleştı 1993 bilancoları nasıldı? CÜNEYT TOROS Ekonomık knz nedenıyle uretımı durdurma karan alan şırketlenn knz oncesı, stokla- nnda onemlı oranlarda artış ol- duğu goruluyor Buyuk kuruluşlannın knz onlemlen almaya başlamasının son orneğı, Koç grubunun lo- komotıfı olan Arçebk'ın geçıcı olarak uretımı durdurma kara- n almasıyla vaşandı 1993 yıb bılançosunda. Arçelık'ın stok- lannın fazlaarttığı ve knz orta- mında stok fazlabğı nedenıyle acıl onlemlere başvurduğu go- ruldu Şırketın 1993 yılı bılan- çosunda bır yıl ıçınde yuzde 90 stok arüşı oldu Şırketın knz öncesı satışlanndakı artış ıse yuzde 82 dolay lanndaydı Arçebk'ın 1992 yılında 564 mılyar duzeyınde olan stok mıktan geçen yıl 1 tnlyon 74 mılyara yukseldı Şırketın satış- lan 1992 yılında 7 tnlyon 262 mılyar lıra dolaylanndayken Tofaş Peg Profılo'da uretım devam edıyor Koç grubuna aıt dığer bır beyaz eşya şırketı Bekotek- nık ıse 1993 yılında satışiannı yuzde 29 arttınrken stoklan- ndakı artış bınde 5 oldu Knz- den etkılenmeyen Bekoteknık. henuz uretımı durdurma karan almadı Yıne Koç grubunun ortağı bulunduğu ve dığer ortak KOI'nın yuzde 21 'lık hısselennı sattığı Tofaş Otomobıl Fabn- kalan'nda stok mıktan 1993 yıhnda bır oncekı yıla oranla yuzde 17 yukseldı Tofaş'm sa- KOÇ GRUBU Kar Satışlar Sermaye Stoklar Arçelık Aygaz Beko Koç Holdmg Koç Yatırım Mıgros Tofas Oto Fab Demırdokum 1 116954 231000 421 441 1019 330 176 059 82 728 3 706 484 284 596 13 282 288 4 621033 3 243 180 190 951 2 982 618 7 579 569 2386 694 2 596122 1082 346 1060 463 2 876 971 454 837 206 781 1 925 759 705 270 1 074 715 207 708 282 347 217 722 1564 091 292 656 ECZACIBAŞI Kar Satışlar Sermaye Stoklar Eczacıbaşı Yatırım 44 543 Eczacıbaşı Ilaç 82 320 1 760 621 256 093 1007 977 215603 SABANCI GRUBU Kar Satışlar Sermaye Stoklar Akbank Brısa Çımsa Kordsa 2 800 821 197 251 245 957 69 889 2 677 002 1 164 343 1711769 2500 000 1255 086 721796 648 797 472 697 257 708 255 668 DIĞER Kar Sataşlar Sermaye Stoklar Sıemens 69 836 Vestel 33 241 Peg Profılo 162 608 368 035 1 815 775 4 012 493 444 308 169 094 700 021 257 974 739107 454 288 tışlan 1993 yıbnda tuketıcı kre- dıiennın de desteğı ıle bır once- kı yıla gore yuzde 138 oranında kar arüşı sağlayarak. 3 tnlyon 705 mılyar lıra kar ettı Ancak knzden ılk etkılenen sektor oto- motiv olunca, Tofaş üst uste ıkı kez ucretsız ızın karan almak zorunda kaldı Brisa Sabancı grubu şırketlennden Bnsa elındekı stoğu entmek ıçın uretımı durdurma karan aldı Bnsa'nın da 1993 vılında vuzde 53 oranında stok artışı bulunuyor 1993 yıb bılançolanna bakıldığında Bnsa'nın elındekı stok mıktan 472 mılyar 697 mılyon dolaylannda gerçekleş- tı Şırketın J993 yılı kan 197 mılyar duzeyınde açıklandı Bnsa'nın satışlan ıse yuzde 60'- bk bır artış ıle 2 tnlyon 677 mıl- yar oldu Seçim sonrası zamlar arttı Fabnka 1993 de bır oncekı yıla oranla yuzde 303'luk bır Hukumetın seçım yuzunden beklettığı zamlar, stoklannı entmeye çaiışıp uretımı durdu- ran şırketlen seçım sonrası karlannı arttırmalanna sebep olacak Seçımlenn sonrasında tum sanayı kuruluşlan hukumetın alacaklara kararlar doğrultu- sunda uretım programlannı tekrar gozden geçırecekler İŞÇİNtV EVRENtVPEN ŞOKRAİN KETENCİ KlHz Iscılennı zorunlu ızneçıkaran, uretımı durduran ısyerlerı- nın sayısı gun gun artıyor Koç Topluluğu nda ısletmelerın yarısının kapandığı bıldırılıyor Işçılennı ucretlı ıznın ardı- ndan ucretsız ızne çıkaran ya da yarı yarıya odeme yapan ışyerlerı de var TISK sendıkalara, toplusozlesme kavgası yerıne ıssızlığı azaltacak onlemlerde ısbırlığı onerıyor Gundeme ucretlerın asağı çekılmesı ucret artışlarının sını- rlanması gelıyor Ekonomık krızın bedelının çalısanlara odetılmesı uygulamaları bır bır sıraya konuyor Su anda knzden ılk etkıleneceğı anlaşılan otomobıl, teks- tıl, cam gıbı sanayılerın bunalımdan çıkarılmalarj ıçın tek tek hazırlanmıs raporlar hukumete yonelık acıl alınması ıs- tenen onlemlere hıç goz attınız mı9 Vergı ındırımı, dusuk fa- ızlı kredı olanakları, ıthalata sınırlama, ıhracata ozel teşvık Tumunun ortak nıtelığı, bal gıbı devlet desteğı ve koru- macılık değıl mP Ne oldu su dunyaya acılma ekonomıde globalleşme, kuresellesme tek pazar devletın kuçulmesı, mudahalesının yok edılmesı sozcuklerınde sımgeleşen sermaye ıdeolojısıne"? Şu son ekonomık krızde nedenler ve kurtulma yollarında hıç degılse sermaye cephesının ıdeolojısı açısından ne olup bıttığını anlamak uzere yazılıp çızılenlerı okumaya çalışıyo- rum Kafam her gun bıraz daha karısıyor Çunku aynı uz- man yazarların bır yazısından, doların yukselısının durması ıçın faızın yukseltılmesının gerektığırıı, bır dığerınden faızın yuksek tutulmasının asıl bugunku krızı yarattığını çıkarıyo- rum Özal a, doların ve Turk Lırası nın değerınm dalgalan- maya bırakılması, para ekonomısı uygulamaları ve paraiel bır dızı kararları nedenı ıle devrımcı cesur buyuk lıder sıfatlarını takanlar, bugunlerde uretıme dayalı bır ekonomi yaratılamadıkça para polrtıkaları ıle alınan onlemlerın sadece rantçıların gelırlerını arttırdığını sonunda ekonomı- yı ıflasa surukledıgını ıtıraf edıyorlar Anlaşılan para polıtı- kaları \\e sermaye cephesının kazançlı çıktığı kaynaklar da kurumuş durumda Açıkçası sermaye cephesı dundundu, bugun bugun dı- yor Kendı ısıne geldığınce kararlar aldırmak uzere sıyasal ıktıdar uzerındekı baskısını surduruyor Sermaye cephesı sadece ve sadece kendı çıkarları doğrultusunda bırbırının tam zıddı ıktıdar uygulamaları ıle hep kazanmanın koşul- larını yaratmayı becerıyor Bıraz sıkıstığında da çok cıddı etkılı bır sesle bağırıyor Yıne de yenıden çok buyuk bır eko- nomık krızın ıçıne gırmış bulunuyor Oysa dunya ve ulkerrızdekı kapıtalıst duzen'erın karşı- sında artık hıçbır engel yok Dunyada Doğu Bloku nun çoku- su ıle dunya fınans kuruluşlannın dıkte ettırdıklen ve çoku- luslu şırketlenn çıkarları doğrultusunda ıstenen her şey gerçekleştırılıyor Ulkemızde 12 Eylul duzenı ıle sosyal dev- let, adıl gelır dağılımı, çalışanlann hakları doğrultusundakı butun karşı çıkışlar engellenmış Işverenlerımızın 12 Eylul oncesınde ıstedıklerı duzen olduğu gıbı yasallaştırılmış sendıkalar teslım alınmış, sıyasal partıler toplum ışveren cephesının dıkte ettığı duzenın uygulamasına karşı durmak soyle dursun butun ıdeolojık ıstemlerı aynen benımseyıp uyguluyor Kapıtalıst duzen kendı çıkmazının urunu buyuk bır krızı yaşıyor Yenı dunya duzenının bekçısı ıdeoloğu sahıbıABD dun- ya ulkelerının ozellıkle azgelısmış ulkelerın butun duvarları kaldırmalarını ıster ve hatta dayatırken, kendı ulkesının çı- karlarını korumak uzere akıl almaz bır gerıye donuşle koru- macılığa başvuruyor Dunyanın başka ulkelerının urunlerı- ne karsı ABD çok cıddı korumacılık onlemlen kotalar am- bargolar uyguluyor yerlı malı kampanyaları duzenlenıyor Bu çok guçlu korumacılık onlemlen de yeterlı sayılmıyor Amerıka ulkelerının ekonomık ıttıfakı NAFTA çok etkılı ve yenı onlemlerle harekete geçıyor ABD ekonomısımn, Ja- ponya ve Avrupa ekonomısıne karşı rekabet gucu katlana- rak arttırılıyor Amerıka ulkelerı ıçınde yoksul Guney ın ucuz ışçılerı ve pazarı somurulerek sağlanacak guç de yeterlı gorulmuyor Aynı sekılde gelışmış Avrupa ulkelerının guçlu ekonomısı ve çıkarlarının ıttıfakı olan AT nın varlığı da yetmıyor Buyu- yen ekonomık knz karşısında ABDde Avrupa ulkelerınde çalışanlar halk yığınları adına sosyal dampıng gundeme gelıyor Sadece ışsızlığın artması ıle kalmıyor Ucretlerın aşağı çekılmesı ıçın sendıkasızlaştırma uygulamaları, top- lusozlesme masalarında ucret artışlarından vazgeçılmesı, taban ucretın duşurulmesı, surelı çalışma ıle eksık ucret uy- gulamaları gundeme gelıyor Işte bcylesıne buyuk bır dunyayı kapsayan ve Turkıye yı çalışanları kasıp kavuran bır krızın sıcak yasamsal gunde- mı oluşturduğu gunlerde Turk-ls Başkanlar Kurulu ıkı gun- luk toplantı yapıyor Ne beklersınız? Uyesı ışçılerın çıkarları doğrultusunda sermaye cephesının karşısında alternatıf çozum ve gorus onerılerı Isçının sermaye cephesının çı- kmazında tek başına ezılen taraf olmaması ıçın, sıyası ıktı- dar uzerınde bır ağırlık ve etkınlık Ne gezer'? Onlar kendı koltuklarının kaygısında goruntuyu kurtarmak uzere bıraz ozelleştırme sorununu ve seçımlerı tartısmıslar Koltuk ve saltanatlarının sallanacağı kaygısı ıle sendıkal hak ve oz- gurluklere ısçı cıkarlarına aykırı olarak yuzde on barajın kaldırılmaması ıçın kavgaya karar vermısler Olur a baraj kalkar sendıka kurma ozgurluğu gelırse rekabet orta- mında, sendıkacılık yapmadıkları lyıce ortaya cıkar ışlerı bıter Koyun can, kasap mal derdınde Ne denebılır'7 KTT'lervergi kıskacında • Personel ve ıç-dış borç odemelen dışındakı bütun devlet odemelen ertelenecek. ANKARA (Cumhurivet Bü- rosu) - Hukumetın. Turkıye'- nın uluslararası pıyasalardakı kredı notunun peşpeşe duşu- rulmesı ve Hazıne ıhalelen vo- luyla ıç borçlanmada başan sağlanamaması uzenne acıl kaynak arayışısurerken vergı borcunu odemeyen kamu ku- ruluşlan ıçın zorlayıcı onlem- ler alınması gundeme geldı 30 tnlyon braya ulaşan vergı ala- caklannın tahsılı ıçın. KIT- lenn yakın takıbe alınması ve kamu kuruluşlan üzenndekı yasal korumanın kaldınlarak. gerekırse hacız yoluna başvu- rulması yonunde hazırlık baş- latıldı Dun Başbakanbk Konutu'- nda ekonomının koordı- nasyonundan sorumlu Devlet Bakanı Aykon Doğan burok- ratlarla bır toplantı yapan BaşbakanTansu Çiller son durum hakkında bılgı aldı Acıl onlem paketı konusun- dakı önenlenn tartışıldığı top- lantıda, vergı borçlannı odemeyen kamu kuruluş- lannın vakın takıbe aiınması onenldı Sadece Tekel Genel Mudurluğu nun 20 tnlyon bra vergı borcu bulunduğunu, kamu kuruluşlannın toplam vergı borcunun 30 tnlyon b- rayı bulduğunu anlatan eko- nomi burokratlan alacak- lann tahsılı ıçın bu kuruluşlar üzenndekı yasal korumanın kaldınlmasını ıstedıler Bu- rokratlar 618^ savıb Amme Alacaklannın Tahsılı Usulu Hakkında Kanun'da ver ven- len "zorlajıcı" hukumlenn kamu kuruluşlanna uygula- nanaması nedenıvle alacak- lann "tahsil edilebtlir" aşama- ya getınlememesınden yakındılar Toplantıda benım- senen onenye gore, yapılacak yasal duzenleme ıle Malıye Bakanbğı. kamu ıktısadı te- şebbuslen (KITler) hakkı- nda. vergı borçlannın tahsil edılebılmesı ıçın ıcra takıbı ya- pabılecek Icra takıbı sonunda satılacak KIT mallanndan elde edılecek gebrden vergı alacaklan tahsil edılecek 150 dolaymda mala ek Kat- ma Değer Vergısı uygulan- ması konusunda Malıye Ba- kanbğı'nca yurutulen bır çalı- şma bulunmadığı bıldınldı Ust duzey bır burokrattan alınan bılgıye gore kaynak sağlanması ıçın personel ve ıç- dış borç odemelen dışındakı butun devlet odemelen erteie- necek Nakıt olarak venlecek bazı teşvıkler de ıptal edılecek