Katalog

14 ŞUBAT1994 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER G. Pasrfik'te şiddetli deprem • HONG KONG (AA) - Güney Pasifik'te Vanuatu'nun güneyi ile Fransa"ya bağlı Loyaute adalannın doğusunda kalan bölgede önceki gece şıddetli bir yer sarsmtısı meydana geldiği bıldinldi. Hong Kong Kraliyet Gözlem İstasyonu tarafından>apılan açıklamada, Richter ölçeğine göre 7.2 şiddetindeki depremin merkez üssünün Chepenehe Adası'run 210 km doğusunda. denizin dibinde olduğu kaydedildi. 'Bagımsa Hlistin 2000'de kunulur' • Dış Haberler Senisi - lsraıl'de iktıdardakı İşçi Partisi'nin Genel Sekreteri Nissim Zvılı. önceki gün Israil radyosuna verdıği demeçte "Filistin özerklığınin. bağınısız bir Filistin devletın kurulması sonucunu doğurması kaçınılmaz" dıyerek, Filistınlılerinbanş görüşmelen sonucunda "20O0 yılında, hatta daha da önce" bağımsız dev lete kavuşacaklannı sö'yledi. Zvili, İsrail'in 1967yıhnda işgal ettıği Golan Tepeleri'nin de bölgedeki Israillilerin güvenlığıni sağlayan bir anlaşma karşılığında Suriye egemenliğıne terk edıleceği tahmininde bulundu. Inak'tannökleer yakıtteslimi • BAĞDAT(AA)-Irak, BM kararlan çerçevesinde elinde bulunan nükleer maddelen teslım etme işini. 7 kilogramhk >akıtı Rusya'ya göndermekle tamamladı. Bağdat'takı BM kaynaklannın bıldirdığine göre nükleer madde bir Antonov 124 uçağı ile önceki gün Habbaniye'den Kiev'e götürüldü. Uluslararası Atom Enerjisı Ajansı (AİEA) Müdür Yardımcısı Maurizio ZitTerero. 4 şubatta yaptığı açıklamada. nükleer maddenin hava yoluyla sevk edileceğını bıldırmıştı. Irak'ın elındeki nükleer maddenin 33 kg'lık ilk partisi de arahk ayında AİEA uzmanlanrun gözetimi altında hava yoluyla Rusya'ya nakledilmişti. 'ArafarıöldöPön' çağpısı • BEYRUT(AA) -Lübnan"da faaliyet gösteren Iran yanlısı aşın dinci Hizbullah örgütünün Uden Şeyh Hasan Nasrallah, Filistinlılere FKÖ lideri Yaser Arafat'ı öldürmeleri ve Israıl'le yüriittüğü "utanç verici" banş sürecini sona erdirmeleri çağnsında bulundu. Şeyh Nasrallah dün Lübnan'da Hizbullah yanlılanna hitaben yaptığı konuşmada. Ortadoğu'da gerçek banşın ancak "sılahlı mücadele"ileelde edilebileceğini savundu. Tayland'da gemi battt: 32 M • BANGKOK(AA)- Tayland'ın doğu kıyılan açıklannda işçi taşıyan Burma bandıralı bir geminin batması sonucu ilk belirlemelere göre 32 kişi öldü. Polisin yaptığı açıklamaya göre Burma'daki Tawai köyüne gitmek üzere Tayland'ın Ranong ümanından hareket eden gemi, demir aldıktan kısa süre sonra battı. Geminin batış nedeninin henüz bilinmediğinı kaydeden yetkililer. yolculann tümünün Ranong'da çahştıktan sonra köylenne dönen Burmah ışçiler olduğunu bildirdiler. İlk belirlemelere göre 32 işçinin öldüğünü söylediler. Sırplaryineoyalıyor Saraybosna'yı kuşatan Sırplar, ağır silahlannı BM'ye teslim etmek için Bosna askerinin cepheden çekilmesini şart koştu. Sırp talebi BM'ye göre "maskaralık. Dış Haberler Servisi - NATO ülkelen Bosna'daki Sırp mevzi- lerine karşı olası bir hava saldı- nsı içın bolgedekı kuvvetlerini takviye ederken, Saraybosna'- nın silahsızlandınlması. Sırpla- nn yeni taleplen nedeniyle durduruldu. Geçen cuma günü iki tarafın da silahlannın bir bölümünü BM yetkililerine teslım etme- sinden sonra Sırplar önceki gün, Müslümanlann kuvvetle- rini geri çekmemesi durumun- *da silahlannı teslim etmeyecek- lerini bildirdiler. Üst düzeyde bir BM görevli- si, Saraybosna çevresinde yüz- lerce tank ve topu bulunan Sırplann ağır silahlannı teslim etmek içın, sayıca kendilenn- den üstün Müslüman kuvvetle- rinin kent çevresinde oluştur- duklan savunma hattından çekilmelerini şart koştuğunu belirterek."Maskarauk. Nereye çekilecekler? Bu söz konusu ola- maz" dedi. Sırplann yarattığı gerginliğe karşın, kentte ateşkes sürüyor. Önceki gece Saraybosna'da yalnızca üç kez top sesı duyu- lurken, Bosna'daki BM Koru- ma Gücü'nün İngılız komutanı General Michael Rose, kenti yaya gezerek. karşılaştığı insan- lara dünyanın banş getirme konusunda kararlı olduğunu söyledi. Cenevre göriişmeleri Cenevre'de çatışan taraflar arasında yapılan banş görüş- melerine, ABD ile Rusya'nın diplomatik girişimlerine zaman tanımak amacıyla ara verildi. BM arabulucusu Thorvald Stoltenberg. görüşmelere şubat sonu ya da mart başında yenı- den başlanacağını bildırdi. Gö- rüşmelenn tamamlanmasından sonra Cenevre'de bulunan Rusya Dışış- aileleri. hükümetlerinın çağnsına uya- görevli NATO kuvvetine bağlı iki Ame- Bosnaiı Sırp askeri, sırtta taşınan Sfrela M2 uçaksavar roketiyle NATO hava saJdınsına hazırlanıyor. (Fotoğraf: REUTER) Jttlna, harekâtta Ankara'mnneyapacağını merakedlyor Yunanistan'ın tutumuTürkiye'yebağh ATİNA (AA) - Yunanistan Savunma Bakanı Yardımcısı Nikos Kuris, NATO- nun Bosna'da operasyonlar gerçekleştır- mesi \e bu operasyonlarda Balkan ülkele- rinin de yer alması halinde Yunanistan'ın tutumunun Türkıye'nın ne yapacağına bağlı olduğunu bıldirdi Kuns. Etnos gazetesine verdığı demeç- çevresinı kapsamayacağı. NATO uçak- te, Yunanıstan'ın. Balkan ülkelennin Yugolavya krizindekı askeri müdahale- lerin de vurulacağı görüşünü savunan temelen NATO Genel Sekreteri Manfred lerde yer almamalan konusunda ülkesi- Kuris. böyle bir gelişmenin, çatışmalann Wörner"den aldığını öne sürdü. nin yetkili ağızlardan güvenceler aldığını eskı Yugoslavya topraklannın başka böl- kaydettı. Bakan Yardımcısı Kuris. "An- gelenne de sıçramasma yol açabileceğini cak verilen güvenceler uygulanmazsa Yu- nanistan'ın böyle bir dunımda ne > apacağı, Türkiye'nin askeri müdahalesinin şekli ve boyutlarına bağlı olacaktır" dedı. Operasyonun sadece Saraybosna'nın ıddıaetü. Bu arada ciddi haber vermekle tanınan haftahk To Vıma gazetesı. Savunma Bakanı Gerasimos Arsenis'in NATO'nun Bosna'va asken mudahalesı halinde Yunanistan ve Türkıye'nın operasyonlar- lannın korunması amaayla başka hedef- da yeralmayacağına daırgüvenceyı muh- len Bakan Yardıması Vitali Çurkin. Sırbistan lıden Slobodan \lilose\ic ile görüşmek üzere Belgrad'a geçti. Bu arada Belgrad'daki tngiltere ve melerineyardımcıolabileceğını bildırdi. ABD Büyükelçiliklerinde çalışanlann Bosna hava sahasını denetlemekle rak, Sırbıstan'ı terkettıler. ABD Büyü- rikan savaş uçağı. önceki akşam Adri- kelçihğı. eski Yugoslavya'da yaşayan 2 yatik denızi üzennde çarpıştı. Saratoga uçak gemısıne mensup F-14 Tomcat tıpı uçakla F-A-18 uçağının çar- pışması sonucu can kaybı olmadı. bin kadar Amenkalının ülkeyi terket- Bu arada Hırvatıstan ve Sırbistan, ilışkilennı normalleştırme konusunda bir adım daha atarak, bırbırlerinın baş- kentlerinde bırer ırtıbat bürosu açmayı ve iki başkenti birbirinc bağlayan kara- yolunun trafığe açılmasını kabul ettıler. Türk-Azeri dostluğu Kafkaslar'da dengenin bozulmamasına bağlı Bakiryteilişkilerrayıııa oturdu LALE SARltBRAHtMOĞLU Karabağ için işbirliği ANKARA - Türkiye'nin. uzun yıllar. dağılan SSCB'nin gizli örgütü KGB'ye çahşan Cumhurbaşkanı Haydar Ali- yev'in yönetimindeki Azerbay- can'la ılişkilennın daha gerçek- çi ve akılcı zemine oturduğu gözleniyor. Ancak diplomatik kaynaklar, SSCB'nin dağılma- sıyla kurulan cumhuriyetlerden bıri olan Bakü ile Anİcara ara- sındaki ilişkilerin bundan sonra izleyeceği seyirde, 1991 yılında bağımsızlığına kavuştuktan bu yana 3 yönetim değiştıren Azer- baycan ile Kafkasya'da sürekli değişen dengelerin göz önünde bulundurulması gerektiğınin de alünı çiziyorlar. Aliyev'in Rusya baskısına rağmen geçen hafta ıçinde ge- cıkmeh olarak Türkiye'ye ger- çckleştirdiği ziyaretin sonuçlan ana hat- lanyla şöyle özetleniyor: - Ankara ve Bakü, Aliyev'in Türkiye ziyareti sırasında imzaladıklan dostluk anlaşmasıyla, iki ülke arasındakı da- yanışmayı yinelerken, güvenlik karşılığı petrol takası yaparak ilişkileri daha akilcı bir zemine oturttular. - Aliyev, bir nevi sivil darbeyle görev- den uzaklaştırdığı eski Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey'ın. Rusya ve tran'ı "dı- şlayan" politikalannın tersine, 70 > ıl yö- netimı altında yaşadığı dağılan SSCB'- nin mirascılıgma soyunan Rusya ve 20 Moskova veTahranrahatazMOSKOVA-TAHRAN (AJaıriar) - Azer- baycan liden Haydar Aliyev'in Türkiye'yi ziya- ret ederek bir dostluk aniaşması imzâla- masının ardından, Rusya ve İran'ın, Dağhk Karabağ'daki catışmaSann "t&tsJararasj1 * bo- yutiara ulaştnasından endışe duyduklan ve Azenlerle Ermeniien 6 yıJdır karşı İcarşıya geti- ren çatışnsalara bir çözüm bulunıpası için işbîr- iigi yapmaya hazır olduklan bildirikii. Rusya Federasyonu Devlet Başkaru Boris YeltsİH'ın Karabağ özel temsiicİH Vladimir Ka- zİBSrov ile İran Dışişkn Bakanlığt Karabağ Dairesi Başkanı Murtaza Bank önceki gün bir aıaya geldiler çatışmasına kalıcî ve adiî bir çözümün. sadece banşç! yollarîa getebileceği konusunda muta- bıkkaidılar. Yeticflüer. bunun aynı zamanda, işga! edikn topraklardan çekilmmesini, enerjî ve ufaşun imkanlannm sağlanmasını ve müiteciknn ül- kekrine dönüşierineitnkan \-enimesini dç kap- sadığmj belirtöier. Öte yandan, İran, Azeri Tnüîtedlerin bann- maa için yeni bir kamp daha kurdu. Resmi Haber Ajansı IRNA'ya btr demeç ve- ren Kıalasian yetkilisi Aziz Şahbazi, bin mültednin bannraasına inıkan sağlayacak kampın. Azerbaycan îran sınjnndaki Saadi ttar-TASSajansmmhaberinegöregörüşıne- keıttıne 15 kilomfitre uzaklıkta îcurulduğuna de !ran ve Rusya yetkiükri, Dağkk Karabağ söyledL milyona yakın Azeri'nin yaşadığı İran ile ilişkilen de kollavan bölgesel, çok ta- raflı dengeleri gözetme politikasının Ankara'da da altını çizdı. - Aliyev. TBMM Genel Kurulu'nda yaptığı "Rusya'nın kucağına düştü, ikili oynuyor" volunda muhalefetin sert tepkisine yanıt verme niteliğindekı ko- nuşmasında, Rusya'nın öncülüğündeki Bağımsız Devletldr Topluluğu'na (BDT) kaülmasının. "müstakil devlet" olma yolundaki kararhlığını önleyeme- yeceğini ve bu topluluğa dahil olan cumhurivetler arasındakı lanhı ilişkile- rin de gözardı edilemeyeceğinin altını çizdi. - Azerbaycan Cumhurbaşkanı, "Hiç- bir kuv>etin Türkiye ve Azerbaycan'ı bir- birinden" ayıramayacağını da belırte- rek, iki ülke arasındaki dayanışmanın devam edeceği mesajını TBMM aracılığjyla Türk halkma verdi. Bir diplomatik kaynak Aliyev'in polı- tikalannı değerlendinrken şu görüşlere yer \erdi: "Aliyev, hem ülke içindeki konumunu pekişrirmek hem de ülkesini işgalden kurtaımak istivor. İran ile de merhabası var, Türkiye ile dostluğu var, Rusya ile de ilişkisi var." - Türkiye ve Azerbaycan ara- sında, Elçibey iktidardayken imzalanan, ancak parlamento- larca onaylanmayan dostluk aniaşması ile yaklaşık 16 anlaş- ma ve protokol imzalandı. - Gerek Türkive gerekse Azerbaycan. SSCB'nin dağıl- masıvia kurulan cumhuriyetler üzennde "hegemonyacı" politi- ka ızleyen Rusya'yı gücendir- memeye özen göstenrken; dost- luk anlaşmasıyla da gerek Mos- kova'ya gerekse Azerbaycan'ın bir bölümünü işgal altında tu- tan Ermenistan'a da siyasi me- saj göndermiş oldular. - Anlaşmada yer alan 6. mad- de. Bırleşmış Milletler ve dev- letler hukuku çerçevesinde. ta- raflardan bınnin bir üçüncü ülke veya ülkeler tarafından saldınya uğraması halinde di- ğer tarafın. bu saldınnın ortadan kaldınlması amacıvla. saldınya uğra- yan tarafa yardım için gerekli önlemleri almasını öngörüyor. Diplomatik kay- naklar. bu maddenin. "Türkiye'nin yarın, top tüfek savaşa ilan ermesi" an- îamına gelmedıği ni. ancak.çeşitli "adres- lere" verdiği siyasi mesajın öneminin altını çizdiler. - Türkiye. dostluk anlaşmasında yer alan 14. madde ile Bakü'den. Hazar De- nizi petrollennin, Türkıye üzerinden geçeceğını de yazılı bir belge haline ge- tirttı. POLİTİKADA SORUNLAR ERGUN BA1CI Bosna, Avrapa ve ABD NATO'nun Sırplara ültimatom vermesinden sonra Av- rupa ile ABD arasında perde gerisinden kuşl«j verici bazı pazarlıkların yapıldığına ilişkin işaretler var. The New York Times gazetesi cuma günkü haberinde, VVashington'un tutumunu değiştirerek Bosna-Hersek'in üçe bölünmesini öngören planı kabul etmeleri için Müs- lümanlara baskı yapmaya hazırlandığını öne sürdü. The New York Times'ın yazarlarından William Safire ise NATO'nun geçen hafta ültimatom kararı aldığı top- lantıdan önce ABD ile Fransa arasında bir anlaşma ya- pıldığını yazıyor. Anlaşma uyarınca Fransa gerektiğin- de Sırp mevzilerinin bombalanması için Ingiltere, Kana- da ve Yunanistan'ı ikna etmeyi üstlenmiştir. Buna karşılık VVashington da Bosna'nın üçe bölünmesini ön- gören Sırp-Hırvat planını bazı değişikliklerle kabul et- meleri için Müslümanları "cesaretlendirmeyi" kabul et- miştir. Beyaz Saray'a yakmlığı ile tanınan Safire, Başkan CHnton'ın bir danışmanının kendisine ABD'nin bundan böyle Müslümanlarla yakın diplomatik temaslar yapa- cağını söylediğini bildiriyor Safire, "Müslümanları cesaretlendirme" sözcüğü üzerinde durarak şöyle diyor: "Eğer cesaretlendirme sözcüğu, Bosna'da daha adil bir çözum için Musluman- lara yardım etme anlamına geliyorsa, bu olumludur. A/na cesaref/end/rme, adil o/mayan bir banş kabul et- meleri için Muslümanlara baskı yapma anlamına geli- yorsa, bu bir ihanet olur." Gerçek şu ki gerek ABD gerekse Avrupa, ültimatom karannı, gönülsüz biçimde, televizyon (CNN) ve kamuo- yunun baskısı altında almışlardır. Newsweek dergisi, Saraybosna'da 68 sivilin öldüğü katliamdan sonra Clin- ton yönetiminin uzun süre karar veremeyerek bocaladı- ğını bildiriyor. Avrupa hükümetleri de aynı biçimde bocalamış, ka- muoyu ve basının yoğun baskısı sonucunda harekete geçmek zorunda kalmışlardır. • • • Bu noktada Avrupa'nın tutumunu iyi değerlendirmek gerekiyor. Avrupa'nın hedefi Bosna'da adil, hakça bir barış değildir. Hedef, savaşın bir an önce sona ermesi- dir. Bunun için de Müslümanlann Bosna'nın üçe bölün- mesini öngören Sırp-Hırvat planını (ki bu plan David Owen ile Thorvald Stoltenberg tarafından da desteklen- mektedir) kabul etmeleri gerekmektedir Bu noktada ise ABD gündeme geliyor. Avrupa, ABD'- nin Müslümanları kollayan tavrının onlan yüreklendirdi- ğini, savaşın uzadığını öne sürüyor ve VVashington'un Muslümanlara Sırp-Hırvat planını kabul etmeleri için baskı yapmasını istiyor. The New York Times, Müslü- manlann son haftalarda toparlanıp Sırp ve Hırvatlara karşı başarılar kazanmasının Avrupa'nın kaygılarını art- tırdığını bildiriyor. Avrupa hükümetleri şimdi de Sırplara verilen ültimatomun Müslümanları yüreklendireceğirv den, savaşın uzayacağından korkuyorlar Bu nedenle Müslümanları zorlaması içın VVashington'a yapılan bas- kı yoğunlaşmıştır. ••• Avrupa, aylardır Sırplann BM kararını çiğneyerek Sa- raybosna'yı bombalaması karşısında seyirci kalmıştır. Neden? Çünkü Müslümanlann sonunda umutlarını yitirerek bölünme planını kabul edeceğini düşünüyorlardı Sa- raybosna'da dünyayı ayağa kaldıran son katliam mey- dana gelmeseydi, bu çirkin oyun Müslümanlar pes edin- ceye dek devam edecekti. Ya Müslümanlann Adriyatik'e açılan bir koridor ve Sırpların elindeki bazı topraklarını gen istemeleri? BunlarAvrupa'yı ilgilendırmiyor. Tekilgilendiklerişey savaşın bir an önce sona ermesi. Bosna bunalımının başından bu yana Avrupa'nın politikası saldırıyı durdur- mak değil, soruna görüşmeler yoluyla çozüm aramak şeklinde gelişti. Bu polilika uyarınca saldırganla kurban aynı kefeye kondu. Şimdi Avrupa, politikasının başarıya ulaşması için ABD'nin yardımını bekliyor. Dünya da ABD'nin vereceği karşılığı merakla bekli- yor. VVashington VVilliam Safire'ın da sorduğu gibi ihanet mi edecek, yoksa hiç olmazsa Muslümanlara silah am- bargosunun kaldınlması için gırışımde mi bulunacak? Majorkabinesinde yeni seks skandalı LONDRA (AA) - İngıltere'- de John Major önderliğindekı muhafazakar hükümet, 1992 seçimlerinden bu yana 9. seks skandalı ile yeniden sarsıldı. Eski Başbakan Margaret Thatcher'ın Lordlar Kama- rası'na geçışi ile onun seçim bölgesinden avam kamarasına seçilen, dışışlerinden sorumlu Devlet Bakanı Douglas Hogg'- un yardıması 47 yaşındakı Hartiey Booth, bir süre sekre- terliğini yapan 22 yaşındakı Emiîy Barr ile aşk ilışkısine gir- diğini itiraf ederek hükümette- kı görevinden istifa etti. 17 yıllık evli ve iki çocuk ba- bası Booth, aynı zamanda Metodıst Kilisesi'ne mensup birdinadamı idi. Daha önce muhafazakar eğilımlı The Daily Telegraph gazetesinin başyazarlığını ya- pan. eski Başbakan Margaret Thatcher'ın da konuşmalannı yazması ile tanınan Hartiey Botoh'ım aşk skandalı, Başba- kan John Major'ın geçen yıl sonunda ılan ettıği "geleneksel değerlere dönüş" kampanyası- na da darbe vurmuş oldu. Renault Sevmiyor... u n ' s evgiyi dairna eı konforlarıyia, rahatlıklarıyla sevginize sıcaklık katıyor. RENAULT-MAİS Yetkili Satıcıları'na gelin, dilediginiz Renault'yu en uygun ödeme koşullanyla al.n... SevgilHerGünü'ndevedaima^evgidolu