Katalog

Cumhuriyet70. Y İ S A Y I 2 4 8 8 7 S A N A T K U L T U R M A G A Z I N T E L E V I Z Y O N 14ŞUBAT1994PAMRTBİ Bu zorlu uğraş, kişilerin dayanma güçlerinin sınınnı çok, ama çok ötelere taşıyor 'Trophy'ci, günümiizün 'yoruknaz savasçıa'ARİF KIZILYALIN MARAKEŞ - Camel-Trophy ki- mine göre macera, kimine göre spor... Işi daha da öteye götürüp, 'trophy'cileri günümüzün 'yorulmaz savaşcdan'na benzetenler de var... Ama kim ne derse desin, bu zorlu uğraş, kişilerin dayanma güçlerinin sınınıu çok, ama çok ötelere taşı- yor... Zorlu doğa koşullan ile baş- başa kalan insanın neler yapabilece- ği gözler önüne seriliyor; dayanış- ma, arkadaşlık. takım ruhu, pratik zekâ gibi faktörler ön plana çıkıyor. Yaklaşık 10yıldırdünyanın'giz|i' kalmış bölgelerinde yapılan ve bü- yük ilgi çeken Camel-Trophy '94. bu yıl 3 ülkede bırden; Arjantın, Şili ve Paraguay'da gerçekleşecek. Türkiye iki kez şampiyon oldu Ve bu zorlu yanşta. iki kez dünya şampiyonu olan Türkiye de yer ala- cak. Ostelik Türkiye bu kez, çoğu kereler Fransa ve ftalya'da yapılan uluslararası seçmelere ev sahipliği yapacak. Yani biranlamda Türkiye mini bır trophy'ye adını yazdıracak. İşte ilk kez Türkiye'de gerçekleştiri- lecek uluslararası seçmeler öncesi Camel-Trophy Organizasyon Ko- mitesi. uluslararası seçmelere gide- cek 4 Türk adayı belirlemek için 'tropik bir bölge'yi- Fas'ın Marakeş kentıni seçti. 37 bin ada> arasında ilk 8'e kalan maceracılann Kuzey Afrika'dakı zorlu mücadelesinde Doğan Akçura, Kemal Merkit, Se- lim Kemahlı ve Haiuk Gözlükçfi, di- ğer 4 yanşmacıya üstünlük sağlayıp 6-12 mart tarihlen arasında Istan- buPda yapılacak 'uluslararası seç- meler'de yanşma hakkını elde et- tiler. 8 yanşmacının katıldığı macera dolu yanşmaya ev sahipliği yapan Marakeş. son 10 Vılın en soğuk gün- lerinı yaşadı. Türk ekibinin kent merkezine 89 kilometre uzaklıktaki kamp alanına ulaştığı anda başla- yan yağmur. son güne kadar yanş- lkkez Türkiye'de gerçekleştirilecek uluslararası seçmeler öncesi Camel-Trophy Organizasyon Komitesi, 4 Türk adayı belirlemek için tropik bir bölgeyi, Fas'ın Marakeş kentini seçti. Camel-Trophy Arjantin, Şili ve Paraguay'da yapılacak. macılara oldukça zor anlar yaşattı. Youseff Baraj Gölü kenannda ku- rulan çadırlarda konaklayan ve seç- melerde 'trophy' heyecanını yaşayan 8 maceracı, birbirlerinden çok. diz boyunu bulan çamurla mücadeleet- ti. Aşın yağmur ve fırtına nedeniyle yanşmacılann uyuduğu çadın su basarken, ilk gün kampın elektrik donanımında çıkan anza, kafıleyi zor durumda bıraktı. Kamp alanına ilk gün hava karar- dıktan sonra ulaşan 'trophy'cıler. bir iki saatlik dinlenmeden sonra ayak- lannın tozu ile zorlu maratonun startını aldılar. Kötü havaya karşın yön bulma etabında mücadele eden Atlas Dağları eteklerindeki seçmelerde Bodnımlu Kemal Merkit, vinçlemedeki başarısı ile ilk 4 arasına girdi. KİM KİMDİR? Doğan Akçura: 33 yaşında. Ankara Hukuk Fakültesi mezunu. İngi- lizce-Fransızca biliyor. Kolej'de 7 yıl profesyonel basketbol oynadı. Kemal Merkit: 34 yaşında. Bodrum'da yaşıyor. 1986 VVindsurfTürkiye Şampiyonu. Avusturya'da işletmecilik üzerineeğitim gördü. Squash. moto-kros sporlanyla ilgileniyor. Haluk Gözlükçü: 32 yaşında. İthalatve ihracatla uğraşıyor. Aikido.jogging, body sporlan ile ilgileniyor. Bekâr, İngilızcebiliyor. Selim Kemahlı: 24 yaşında. Camel-Trophv'nin en genç ismi. 13 yıl İngiltere'de yaşadı. Reklam şirketinde çalışıyor. Bangi-jump, squ- ash, su kayağı sporlanyla uğraştı. yarışmacılar. gündüz gözü ile gör- medıkleri alanda yollannı kaybetti- ler. Aralannda bayan yanşmacı Hülya Tuzlu'nun da bulunduğu 4 kışılik grup. \anş yenne saatler son- ra ulaştı. Hülya Tuzlu ortadan kaybolunca... Özellikle Hülya Tuzlu'nun uzun süre ortalarda gözükmemesi. kampın organızasyonunu gerçek- leştiren İspanyollarla bırlikte Türk takımının ekıp şefi Metin Kap ve di- ğer yönetıcıleri tedırgın ettı. Ne \ar ki Tuzlu. kampa vardım almadan dönmeyi başardı. Kadın her yer- de kadındı kuşkusuz, ama trophy'- de bu kural işlemedı... Hülya. diğer 7 aday gıbi dağlara tırmandı. Sulara gırdı. koştu. çamurla uğraştı... Ama son etapîardaki düşük puanlar ba- yan yanşmacıyı kıl payı fınalden et- ti. Allas Dağlan"nın eteklerindeki seçmeler her geçen süre zorlaşıyor- du İkinci gün 15 kilometrelik bır uzaklığa götürülen yanşmacılar kampa koşarak döndüler Yağan yağmurun ağırlaştırdığı ve balçık halıne gelen dağ yollanndaki bu zorlu koşuda yanşmacılann formu. seçmeyiyapan Türk ve İspan>olyö- netıcıleri sevindirdi. Bu etaptan son- ra 8 maceracı, araç sürüş sınavından geçti. Bu etapta pilot ve >ardımcı pi- lotlar 2 km'lik parkurda araçlara zarar vermemek için ellennden gele- ni yaptılar. Her geçen gün daha da zorlaşan etaplann en zoru ise 3. gün yaşandı. Sabah 09.00'da araçlarla göİ kenan- na inen vanşmacılar köprü kurdu- lar. Yaklaşık 1.5 saal süren bu etap. zemının ıslak olması ve heyelan teh- likesı nedenıyle sonuca vardınlama- dı. Köprü kurmadan sonra vinçle- me yanşması yapıldı. 1- 1.5 metre çamura gömülen araçlan vinçleme yolu ile çıkaran yanşmacılar öğle- den sonra da kamp alanına 50 kilo- metre uzaklıktaki Damnat Mağara- lan'nda kondısyon testınden geçtı- ler. Sarkıtlarla çevrili 85 metrelik bir uçurumdan ipler yardımı ile aşağı ınen yanşmacılar. daha sonra dağa tırmanıp tepeler arasına genlen ıpte yürüdüler. Ve final günü Hem birbirleriyle hem de doğa şartlan ile savaşan 8 'trophy'cının iple çektiği 4. günkü akşam vemeğı isc gerçek bir final biçiminde geçtı. Çamurlu elbıselerle Marakeş'in ün- lü Jema El-Fnaa meydanındaki 'yö- resel1 bir restoranda yapılan törende ekıp sorumlusu Metın Kap, İstan- bul'daki seçmelere katılacak 4 yanş- macıyı açıklarken. çok zor birseçim >aptıklannı ve tüm yanşmacılann hemen hemen bırbirine yakın bir form grafıği çizdiğinı söyledı. Bu konuşrnalann ardından Kap. 4 fı- nalisti Doğan Akçura. Selim Ke- mahlı, Haluk Gözlükçü ve Kemal Merkit olarak açıkladı. Evet. şimdi bu dört fınalıst 6-12 martta İstanbul'da vapılacak ulus- lararası seçmelerde savaşım vere- cek. Ve bu 4"lüden iki kişi daha ele- necek ve kalan ikilı Türkiye'vi Şili. Arjantın ve Paraguav"daki 'Camel- Tropy '94'te temsil edecek. EUROPALİA FESTÎVALİ Türkiye 4 ay süreyle ATülkelerine tanıtılacak ANKARA (AA)-Türkiye. 1996 yıbnda Europaha Vakfı aracılığıyla kendisını tüm vönle- riyle. başta Belçika olmak üzere. AT ülkelerine tanıtma imkanı bulacak. Bir ülkeyı. siyasi. ekonomik, kültürel. tıcari. turistikvesosyal yönleri ile tanıtmak amacıv la 2 veya 3 >ılda bir festival organize eden Belçika'daki Europalia Vakfı. 1996 yılı için organize edeceği 'Europalia Festi>ali'nde. 4 ay süreyle Türkıye'yı tanıtacak. Europalia Vakfı ile vapılan anlaşma uyannca, festival için gereklı idari vc mali >apılanmavı düzenlemek amacıyla haarlanan jasa tasansı TBMM Dışişleri Komisyonu'nda 16şubat çarşamba günü görüşülecek. Yasa tasansı. Türkiye'nin Eropalia Festıvali için ana hedeflerini belirlemek, çalışmalan yürütmek ve sonuçlandırmak amacıyla başbakaniık bünvesinde'Türkiye Europalia Milli Teşkilatı' kurulmasını öngörüvor. Tarihi bir fırsat 'Türkiye Europalia Festivali'nin Türkiye'nin AT ülkeleri nezdinde tanıulması ve imajının geliştirilmesi için tarihi bir fırsat olduğu behrtilerek, özetle şu görüşlere yer venldi: "Europalia Vakfı tarafından 1%9 yılından bu yana her iki >e> a üç yılda bir yapılan >e seçilen bir ülkeyi her yönü\ le tanıtmak amacıv la organize edilen Europa- lia Tanıtma Festh ali, 4 ay süre ile sayıları 600'ü bulan > oğun gösteri ve tanıtma faali j etlerini içeren bir kültürel ve ekonomik çıkartma niteliğindedir. 1996 Türkiye Europalia Tanıtma Festivali çerçevesinde; 4 aylık bir zaman dilimini kapsayacak biçimde düzenJenecek ekonomik, kültürel, tarihi ve turistik amaçlı her türlü sergi, ti> atro, fîlm. ve konferansların toplam sayısımn 600'ü bulması beklenmektedir. Bunlar içinde Türk tarih, kültiir ve medeniyetini ortay a koyan çeşitli sergiler, klasik Türk >e Batı müzi- ği konserleri, çağdaş Türk tij atro ve bale eserleri, geleneksel Türk ti- yatro örnekleri. ödüllü Türk fılm- İeri \e tanıtma ağırlıklı fılmler. ekonomik ve edebi içerikli konfe- ransJar, turi/m haftalan, moda gösterileri, Türk mutfağı hafta- lan. yoğun afış tanıtma kampan- yaları yer alabilecek." Okuma-yazma oranıendüşük il, Hakkari KENAN BfLİZ ERZl RLıM- DİE verilerinegöre Türkiye'de okuma yazma bılmeven- lcrın toplam sayısı 9.5 mılyon do- lavında. Okuma vazma bılmejen nüfus içinde kadınlann oranı ise ta- mı tamına 6 mılyon 770 brn 698 Bölgeler arası dağılım dikkate alın- dığında gelişmışlik faktörü dikkat çekıvor. Günevdoğu ve Doğu Ana- dolu. Karadeniz ile İç Anadolu böl- gesi kadını çok şanssız. Yine de her bölgede okuma vazma bilmeyen nü- fus içinde kadınlar ön sırada yer alı- sorlar. Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) 1990 yılı \erilerine göre Türkive'de okur vazar olmavan insan savısı 9 milvon 703 bın 662. Okuma vazma bilmeven nüfus ıçindeki kadınlann oranı ise oldukça vüksek. Okuma yazma bilmeyen erkek sayısı 2 mil- yon 932 bin 964 iken. 6 milvon 7 70 bin 698 kadın okuma vazma bilmı- sor. M. Martılara simit ziyafeti Offöf!.. Oturmuşum Kadıköy vapurunun arka açığına. almışım kış Olmuyor, olamayacak da. Bir yandan mübarek Rama/an. bir \andan ruzgarını arkama, atmışim bacak bacak üstüne, y akmışım sigaramı, gel Köprü yok artık, bir yandan da parası/lık. Biz gene simide talim edelim. keyfim gel... Kafamdan binlerce hinlik geçhor. İniversem şimdi Yakalım sigaramı/ı, bir martıya, bir bana; bir martıva. bir bana... Galata'ya, keyifle iki duble rakımı icsem sallana sallana. Öfföf... (Fotoğraf: GARBİS ÖZATAY) armara bölgesinde okuma yazma bilmeyenlerin bölge nüfusuna oranı yüzde 14.15. Okuma yazma bilmeyen nü- fus içinde erkeğin oranı 8.14 iken kadınlann oranı 20.6. Bölgelerarası farklara bakılınca gelişmışlik faktörü dikkat çekıvor Okuma yazma bilmeyenlerin en az olduğu bölge Marmara. Marmara bölgesini. İç Anadolu. Akdenız. Ka- radeniz. Doğu Anadolu ve Günev- doğu Anadolu takip edıyor. Kadı- nlar da bu sıralamalarda doğru orantılı olarak yerlerini alıvorlar. Gelişmişlık. sosyo-kültürel farklar olsada her bölgede okuma vazma bılmeyenler arasında kadınlar ilk sı- rayı alıyorlar. DİE uzmanlanna göre kadınlann okutulmamasında. ekonomik zo- runluluklar. kadınlann okutulrnak yerine ev ve ailenin kendi işinde genç yaşlarda çahştınlma arzusundan kavnaklanan faktörler ver alıvor. Atatürk Üniversıtesı Sosşoloji Bö- lümü öğretim ü\esi Kenan Atay, kadının okutulmamasında ekono- mik şartlann vanı sıra inançlar. tö- reler v e bölgesel anlayışlann da rol oynadığını belirtiyor. Atay. "İslatis- tiklerin ayrıntılarına biraz daha giri- lirse okuma yazma bilmeyen nüfusun daha çok kırsal alanda yaşayan in- sanlardan oluştuğunu görüriiz. Bun- da dini inançların etkisi. okuyan kadının kötü olduğu, namusunu ko- nıyamadığı gibi yoz düşüncenin te- melde v attığı da gözden kaçmaz. \'me kentlerde ise kırsaldan göcmüş. ama kent kültürüne uvum sağlaya- mamış ailelerde de kız çocuklannm okutulmadığını görürüz. Bu kesimc göre kız ilkokulu bitirdi mi \eter. Bir- çoğu ise hiç okumasına gerek yoktur diyc düşünür. Onlara göre kız dedin mi önce ev işlerini öğrenir, sonra da kısmeti çıkıp e>lenene kadar çeyizini dizer. Bütün bu olgular toplumun kül- tiir yapısını. temel anlay ışlarını da sergiler. Bu, kadına değer verme >e>a >ermeme gibi yonımlansa da sonuçta kadının toplumdaki yeri, ona biçilen konum te temel anlaytşı ortaja koyar" dedı. DİE verilerine göre Marmara böl- gcsınde okuma vazma bılmeyen- lenn bölge nüfusuna oranı yüzde 14.15. Okuma vazma bilmeyen nü- fus içinde erkeğin oranı 8.14 iken kadınlann oranı 20 6 İç Anadolu bölgesinde okuma \ jzma bılmeyen- lerin bölee nüfusuna oranı vüzde 18.33. Erkeklenn oranı yüzde İ0.40. kadının ise yüzde 26.26 Eae böleesi yüzde 18.60. erkek yüzde Î0.92."ka- dın 26.52. Akdeniz bölgesinde genel oran 22.06. erkeklenn y üzdesı 13.10. kadınlann yüzdesı 31.28. Karadeniz bölgesinde okuma yazma bılmeycn- lenn oranı yüzde 24.67, erkeklenn bu yüzde içinde oranı 14.87. kadı- nlann 33.87. Doğu Anadolu bölge- sinde okuma yazma bilmeyenlerin oranı yüzde 35.46. erkeklerin oranı yüzde 21.92 iken kadınlann oranı 49.52've yükseliyor. Son sırada yer alan vc okuma yazma bilmeyenlerin toplam bölge nüfusuna oranı en vüksek olan Günevdoğu Anadolu bölgesinde okuma yazma bilmeyen- lenn oranı y iizde 43.98. Erkek nüfu- sun yüzde 28.08'i okuma yazma bil- mezken. kadınlarda bu oran yüzde 60.51. Yine DİE 1990 yılı verilerine göre Türkiye genelınde okuma yazma bılmeyenlenn toplam nüfusa oranı yüzde 22.55 İller bazında bakıldı- ğında ise okuma yazma oranıen dü- şük illerin başında Hakkâri geliyor. Hakkâri'de okuma yazma bilmeyen- lerin oranı yüzde 54.18 olarak orta- ya çıkıyor.