Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 22 ARALIK 1994 PERŞEMBE
10 DIŞ HABERLER
NevvYork:
Metroda pattema
• NEVVYORK
(Cumhuriyet)- New York
metrosunda dün meydana .
gelen patlamada 1 kişinin
öldüğü 4'ü agır 37 kişinin
de yaralandığı bildirildi.
Yetkililer, yaralılann büyûk
bölümünde yanıklar
olduğunu belirttiler. Görgü
tanıklan patlamanın Wall
Street yakınlanndaki Fulton
caddesi istasyonunda
meydana geldigıni
bildirdiler. Acil yardım
servisi sözcüsü Chuck
DeGaetano da çok sayıda
yaralı gelmesini
beklediklerini ifade etti. Aynı
yetkili, patlamanın vagonun
altında mı, içinde mi olduğu
konusunda ise bir bilgisi
olmadığını da belirtti. Polis
yetkilileri de vagondaki
infılakın muhtemelen bir
patlayıcı maddeden
kaynaklandığım açıkladılar.
Patlama ile ilgili derhal geniş
çaplı bir soruşturma
başlatıldığı da bildirildi.
seçim şoku
• SOFYA(AA)-
Bulgaristan'da geçen pazar
günü yapılan seçimlerde
büyük bir yenilgiye uğrayan
ana muhalefet partisi
Demokratik Güçler
Birliği'nde, kötü sonucun
faturası lider Filip
Dimitrov'a kesildi. Parti
tabanmdan gelen baskılara
daha fazla dayanamayan
Dimitrov, yeni genel kurulda
başkanlığa aday
olmayacağını açıkladı.
Seçimlerde kendisinin değil,
demokrasınin büyûk bir
yenilgi aldığını savunan
Dimitrov, Bulgaristan 'da eski
komünist partinin devamı
olan BSP'nin iktidara
gelmesini, halkın degişimi
anlayamaması ve genel bir
yorgunluğun hâkim
olmasıyla açıkladı.
Hnancial flmes
Atina'ya çattı
• LONDRA(AA)-
Ekonomi dünyasının gazetesi
Financial Times'ın, Türkiye-
AB ilişkilerinin
degerlendirildiği
başyazısında, "Türkiye'yi
Avrupa'dan dışlamanın
kimseye yarar getirmeyeceği
ve Yunanıstan'ın Türkiye'yi
veto etmekten vazgeçmesi
gerektiği" belirtildi.
Başyazıda, Türkiye'deki
insan haklan uygulamalan
konusundaki kaygılann
yerinde olduğu savunuldu,
ancak Yunanistan'ın
tutumunun hem AB, hem de
Arina'ya ters etki yapacagı
vurgulandı.
Kcgın FHistmH
dudaklarmı dikti
• KAHtRE (AA) - Mısır'da
tutuklu bulunan ve hakkında
sınır dışı karan verilen bir
Filistinli'nin, bu karan
protesto etmek amacıyla
dudaklannı diktiği ve 5 gün
süreyle açlık grevi yaptığı
belirtildi. EI-Ahram
gazetesinde dün yayımlanan
habere göre bir Mısırhyla
evli olan ve 5 çocuğu
bulunan Muhammed Sabri
(32). hırsızlıktan 3 yıl hapis
yattıktan sonra 17 kasımda
serbest bırakıldı ve sınır dışı
ediimesi konusunda
işlemlere başlandı.
Kuzey İplanda'ya
acil barış
• LONDRA (AA) - lrlanda
Başbakanı John Bruton,
Ingiltere ve Irlanda'nm
Kuzey trlanda banş sürecini
"hızlandırmak" konusunda
anlaştıklannı bildirdi.
Bruton, Ingiltere Başbakanı
John Major ile görüştükten
hemen sonra Ingıliz Channel
Four televizyonuna yaptığı
açıklamada. Ingiltere ve
Irlanda'nın banş sürecinde
temel almacak belgeler
konusunda ikili görüşmelerin
"ocak ayının ilk haftasından
itibaren" başlaması ve banş
sürecinin hızlandınbnası
konusunda görüş birliği
içinde olduklannı belirtti.
Cep telefonuna
yasak
• ROıMA (AA) - Itaryan
Meclısi'nde
milletvekillerinin oturumlar
sırasında cep telefonlannı
kullanmalannı engellemek
için Genel Kurul salonuna
"teknik yalıtım" uygulandı.
Meclis Başkanı Irene Pivetti,
Genel Kurui görüşmeleri
sırasında cep telefonlannın
bipbiplerinin
milletvekillerini rahatsız
etmesi ve çalışmalann
aksamasına neden olmasını
göz önüne alarak
Ftalyanlann "telefonini"
adını verdikleri cep
telefonlannın Genel Kurul
salonunda kullanılmasını
yasaklamıştı.
Italyan hükümetinden dört bakan istifa etti. 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük siyasi kriz yaşanıyor
Berhıscoıri isttfaıını eşiğinde• Başbakanlık sözcüsü Jas Gavvronski, Silvio
Berlusconi'nin bugün yapılması gereken güven
oylamasından önce büyük olasılıîda istifa edeceğini
açıkladı. Berlusconi Cumhurbaşkanı ilegörüşecek.
Dış Haberler Servisi - Italya, 2. ğünü, açıklamanm ardından karannı
Dünya Savaşı sonrasının en şiddetli si-
yasi krizini yaşıyor. Başbakanlık söz-
cüsü Jas Gavtronski, Italya Başbaka-
nı Silvio Berlusconi'nin bugün yapıl-
ması gereken güven oylamasından ön-
ce büyük olasılıkla istifa edeceğini
açıkladı. Gawronski başbakanın bu-
gün yapılacak parlamento topfantısın-
da istifa karannı açıklamayı düşündü-
bildiren istifa mektubunu Cumhurbaş-
kanı Oscar Luigi Scalfa'ya sunacağını
söyledi.
Koalisyon hükümetinde yer alan
dört bakan da Berlusconi'yi istifaya
zorlamak için dün istifa etti. Koalisyon
ortaklanyla muhalefetin birleşerek dü-
şürmeye çalıştığı Başbakan Silvio Ber-
lusconi ise, koltuğunu terketmemek
son ana kadardirendi. Berlusconi. par-
lamentodan güvenoyu alamaması du-
rumunda erken seçime gidilmesini is-
teyeceğini açıkladı. Cumhurbaşkanı
Oscar Luigi Scalfaro ise erken seçim
çağnsını dolaylı biçimde reddederek
" Parlamento, halkın iradesinin temsil-
dsidir''dedi.
Başbakan Silvio Berlusconi bugün
Cumhurbaşkanı Scalfaro ile bir araya
gelecek. Berlusconi'nin lideri olduğu
Forza Italya partisi milletvekillerinden
Raffaele Della Valle başbakanın go-
rüşmede ıstifasını sunacağını söyledi.
Ülkede son bunalım Berlusconi'nin
önceki gece yaptığı açıklamada bugün
ya da yann parlamentodan güvenoyu
isteyeceğini bildirmesi üzerine patla-
dı. Berlusconi'nin açıklaması, ülkede
bomba etkisi yaptı.
En büyük kriz
BBC ve CNN televizyonlan, Ber-
lusconi'nin açıklamasının Italya'da 2.
Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük
siyasal krize neden olduğu yorumunu
yapıyorlar.
Başbakan Berlusconi dün ise şaşır-
tıcı bir çıkış yaparak son kozlannı oy-
nadı. Italyan parlamentosunda dün öğ-
leden sonra tüm ülkenin nefesini tuta-
rak izlediği bir konuşma yapan Berlus-
coni, parlamentoya meydan okuyarak
"Ya bu hükümete güvenoyu verirsiniz
ya da derhal erken seçime gjderiz" de-
dL
Konuşma öncesınde kuîıslerde 'isti-
fasuıı açıklayacağT yolunda söylentiier
yayılan başbakan, beklenenin aksine,
son kozlannı ortaya koyarak kolay pes
etmemeye kanuiı olduğunu gösterdi.
İstifalar
Başbakan Berlusconi'nin çıkışının
üzerine, parlamento bir kez daha kanş-
tı. Koalisyon ortağı Kuzey Birfiğıpar-
tisinin hükümette yer alan 5 bakanın-
dan 4'ü ıstifasını sundu. Hükümette
kalan son Kuzey Birliği milletvekili-
nın. Içişleri Bakanı Roberto Marino
oldugu bildiriliyor.
Başbakan Berlusconi'nin erken se-
çim önerisine Cumhurbaşkanı Oscar
Luigi Scalfaro sıcak bakrnıyor. Scal-
faro, Berlusconi'nin erken seçim çağ-
nsını dolaylı biçimde reddederek
"Parlamento, halkın iradesinin temsil-
ctsidir" dedı.
Başbakan Berlusconi bir süredir
Cumhurbaşkanı Scalfaro'ya baskı ya-
parak güvenoylamasını kaybettiği tak-
dirde Cumhurbaşkanı 'nın 60 gün için-
de parlamentoyu feshederek erken se-
çimi ilan etmesini istiyordu.
OLAYLARIN KRONOLOJİSI
2.Cumhuriyet
8 ayda tükendi
28 Nisan: Silvio Berlusconi, Cumhurbaşkanı
Scalfaro tarafından başbakanlığa atandı.
Berlusconi, sahibi olduğu Fininvest adlı dev şirkerin
yönetimini üç kişilik bir komiteye devretti.
11 Mavis: Yeni koalisyon hükümeti göreve başladı.
18 Mayıs: Hükümet önce senatodan, daha sonra
temsilciler meclisinden güvenoyu aldı.
12 Haziran: Berlusconi'nin liderliğindeki Forza
Italia partisi, Avrupa Parlamentosu seçimlerinde
yüzde 30.6 oy topladı.
29 Haziran: Hükümette ilk kriz patlak verdi. Devlet
televizyonu RAI'nin 6ütçesini düzenleyen hükümet
kurum yöneticilerini atama yetkisini ele geçirmek
isteyince kurum yöneticileri toptan istifa etti.
13 Temmuz: Hükümet, sorgulanan sanıkiann
gözaltı sürelerini kısaltma karan aldı. 'Temiz Eller'
operasyonunu yürüten savcılar karara karşı çıktı.
18 Temmuz: Bossi, gözaltı yasası taslağı nedeniyle
Berlusconi'yi diktatörlükle suçladı. Hükümet ettesi
gün yasa önerisini geri çekti; Temiz Eller yargıçlan
görev başına döndü.
27 Temmuz: Berlusconi'nin kardeşi Paolo için
sorgulama emri çıkanldı.
13 Ağustos: Berlusconi ve Bossi, 'koalisyon
hükümetinin yaşatümasT için uzlaşmaya vardı.
28 Eylül: 1995 yılı bütçe taslağı, sağlık harcamalan
ve emekli aylıklanndaki kesintiler nedeniyle
sendikalardan büyük tepkı topladı.
5 Ekim: Temiz Eller operasyonunu yürüten
savcılardan Francezco BorreUl 'yobuzJuklann çok
üst makamlara kadar ürmandıfınr söyledi.
14 Ekim: 3 milyon çalışan genel greve gitti. Halk,
bütçe taslağını protesto etti.
28 Ekim: Kuzey Birliği lideri Bossi, Berlusconi'ye
karşı yeni birsaldın başlattı.
HKasun: Roma'da 1 milyondan fazla gösterici,
hükümetin ekonomik politikasını protesto etti.
18 Kasun: Hükümet karşıtı gösterilere 150 bin
öğrenci katıldı.
20 Kasun (ve 4 Aralık): Yerel seçimlerde Forza Italia
partisi yalnızca yüzde 8.6 oy topladı.
22 Kasun: Berlusconi'nin, hakkındaki yolsuzluk
idialanyla ilgili olarak sorgulanmasına karar verildi.
3 Aralık: 100 bin ftalyan, Berlusconi'yi
desteklemek için gösteri yaptı.
6 Aralık: Efsane savcı Antonio Di Pietro, üzerindeki
yoğun baskı nedeniyle istifa etti.
13 Aralık: Berlusconi, hakkındaki yolsuzluk
suçlamaian nedeniyle ifade verdi.
19 Arahk: Bossi, muhalefet liderleriyle birleşerek
Berlusconi hükümeti hakkında parlamentoya üç
adet soru önergesi verdi.
BERLUSCONrYt YOLSUZLUKLAR YIPRATTI
Onlenemeyen
duşuşun oykiısu
Dış Haberler Servisi - Italyan halkının yalnızca 8 ay önce büyük
umutlarla iktidara getirdiği Silvio Berlusconi, sıyaset tanhınin
belki de en hızlı düşüşlerinden birinı yaşadı. Kimilerine göre
"Berlusconi. kokuşmuş Italyan sisteminin bir sonucuydu ve
sonunu getiren de bu sistem olacak." Işte Berlusconi'nin düşüşünü
hızlandıran etkenler:
Temiz Eller operasyonu
Berlusconi'nin hızlı düşüşünde rol oynayan etkenlerden en
önemlisi, 'temiz iktidar' vaadıyle yönetıme gelen işadamı
başbakanın hakkındaki yolsuzluk suçlamalanydı. 1992 yılında
başlatılan 'Temiz Eller' operasyonu sayesinde ülkenin nasıl
soyulduğunu açıkça gören, en aşağıdan en tepeye kadar tüm
kurumlann bir bir çöküşünü yaşayan Italyan halkı,
yolsuzluklardan bitkin düşmüştü ve üzerine çamur sıçramamış
bir lider anyordu. Böylesi bir ortamda politikaya soyunan ünlü
işadamı Berlusconi, halkın gözünde 'kurtancT haline geliverdi.
Ancak iktidara gelişinden sonra bir bir ortaya dökülen hesaplar,
Berlusconi'nin hiç de sanıldığı gibi sütten çıkmış ak kaşık
olmadığını gösterdi. Halkın gözünde kahraman haline gelen
savcı Di Pietro'nun hükümeti 'yargıya baskı yapmakla' üstü
örtülü bir biçimde suçlayarak istifa etmesi. halkta Berlusconi'ye
karşı büyük bir tepki doğurdu.
Ekonomik reform fos çıktı
Berlusconi'yi iktidara taşıyan ikinci önemlı \aadi. 'ekonomik
refbntı'du. Başbakan, bu vaadini de yerine getirrnedi. Italyan
halkı. dünyanın en zengin adamlarından biri olan Berlusconi'nin
kişisel servetini yaratmakta gösterdiği beceriyı, ülke ekonomısi
için de göstereceğini ümit ediyordu. Oysa ekonomı, Berlusconi
yönetiminde hiç de sanıldığı gibi parlak bir seyir göstermedi.
Berlusconi yönetiminde en çok düş kınklığına uğrayan kesim
emeklileroldu. Berlusconı'nin seçim öncesi verdiği 'vergi
indirimi' ve 'emekli maaşlanna zam' sözleri, kemer sıkrna
politikasına kurban gitti. ., .
Koalisyon ortaklanyla geçlnemedl "r
Berlusconi'nin koalisyon ortaklan Kuzey Birliği lıden Umberto
Bossi ve Ulusal Iröfak lıden Gianfranco Fini, iktidara geldikleri
günden başlayarak sürekli birbirlen ve Berlusconi ile sürtüştüler.
Politikalan birbirine taban tabana zıt olan bu üç parti arasındaki
çekişmeler, en çok Başbakan Berlusconi'yi yıprattı.
Faşistleri İktidara ortak yaptı
Berlusconi, Italyan tarihıne *faşistleri yeniden iktidara taşıyan
adam' olarak geçecek. Berlusconi'nin. 2. Dünya Savaşı sırasında
faşist lider Mussolini yönetiminde yaşanan acı deneyimlerin
halkta faşistlere karşı yarattığı tepkiyi görmezlikten gelerek neo
faşist Ulusal İttifak ile koalisyon kurması tepkı topladı. Ancak
Berlusconi'nin popülaritesinin gün geçtikçe düşmesi, neo
faşıstleri halkın gözünde ciddi bir seçenek haline getirdi.
PORTRE/ UMBERTO BOSSİ
Koalisyondaki muhalif
Bossi- Yolsuzhıkla suçlanıyor
Başbakan Sttvio Berlusconi'ye karşı son
aylarda giderek yükselen muhalefetin
başını. federalist Kuzey Birliği'nin lideri
Umberto Bossi çekiyor. Berlusconi'nin
koalisyon ortağı olmasına karşın Bossi,
hükümetin kurutduğu mayıs ayından bu
yana sert muhalefet yaptı, sürekli olarak
sesini yükseltti. Berlusconi ile
kamuoyunun önünde karşılıklı atıştılar.
Bossi Berlusconi'ye 'diktatör' dedi;
Berlusconi ise onu ihanetle suçladı. Bu
nedenle Bossi'nin sonunda muhalefet
partileriyle açık işbirliğine girmesi.
kimseyi şaşırtmadı. Kuzeyli bir işçi
ailesinin çocuğu olan 53 yaşmdaki
Bossi, politikada yıldızı geç
parlayanlardan. 20'Ii yaşlannda pop
şarkıcılığına heveslendi, ancak sonra
vazgeçmek zorunda kalarak elektronik
konusunda uzmanlaştı. 1970 yılında
Komünist Parti'ye katıldı. Zaman içinde
'bölgeci' bir görüşü benimsedi. 'Zengin'
Kuzey Italya'nın 'parazit' Güney Italya
tarafından sömürüldüğünü ve bu
nedenle ülkenin hak ettiği standardı bir
türlü yakalayamadığını savunuyor.
Italya'daki ilk düzen dışı politik hareket
olan Kuzey Birttgi'ni kurduğu yıllarda
"Romahlar, Ralaşnikovlannızı kuşanın,
özerklik hakkunızdır" gıbı sivri
çıkışlarla dikkat çekti. Ancak daha
sonra görüşleri büyük ölçüde törpülendi
ve Kuzey ile Güney arasında 'gevşek bir
federasyon' modelini benimser oldu. Sık
sık 'Roma">ı soyanlardan hesap sormak
gerektiğiıu" söyler, ancak hakkındaki
yolsuzluk suçlamalanndan oluşan dosya
oldukça kabank.
PORTRE/ GIANFRANCOFINI
Başbakanlığa aday
Fini - En güçlü aday
Neo faşist Ulıtsal tttifek'ın lideri
Gianfranco Fini, 2. Dünya Savaşı'ndan
bu yana kış uykusunda olan Italyan
faşizmini hayata döndürdü. 27 marrta
yapılan genel seçimler öncesinde fazla
ciddiye alınmayan neo faşistler
seçimden üçüncü parti olarak çıkınca
hükümete girme hakkını kazandı.
Böylece Italya'da yaklaşık yanm
yüzyıldır ilk kez faşistler iktidara
geliyordu. Bu durum, diğer Batı
Avrupalı ülkeler başta olmak üzere pek
çok kişiyi rahatsız etti. Ancak küçük ve
akıllıca adımlar atarak yavaş yavaş
ılerleyen Fini, Italyan halkıyla
uzlaşmayı başardı. Gözlüklü, terbiyeli,
yuppie görüntüsüyle bazı solculann
bile desteğini kazandı. Pek çoklan için
Fini, aşın sağın ılımlı yüzünü temsil
ediyor. Nostaljik yaşlı faşistlerden ve
Dazlaklardan kurtararak Avrupalı bir
parti haline getirdiği partisi Ulusal
Ittifak'a verilen halk desteği. ıktidar
ortağı olduklan günden beri istikrarlı
bir artış göstenyor. Koalisyonun
üçüncü ortağı olaı» Kuzey Birliği"nın
lideri Umberto Bossi Başbakan
Berlusconi'ye her fırsatta çatarken Fini,
kavgalan sessizce izlemeyi yeğledi.
Berlusconi'nin üst üste yediği darbeler,
Bossı'den çok Fıni'nin yıldızının
parlamasını sağladı. Kuzey Birliği'nin
aynlıkçı birpolitika izlemesi, neo
faşistlerin iktidar şansını arttınyor.
Bundan 8 ay öncesine dek ciddiye
alınmayan Fini. şimdi büyük çoğunluk
tarafından başbakanlık koltuğunun en
güçlü adayı olarak görülüyor.
Konuk
Yazar
Gümrük Birliği'nde nasıl yalnız bırakıldık
PROF. DR. EROL MANİSALI
Son haftalar içinde, Türkiye'nin Güm-
rük Birliği'ne katıhmı konusunda kamu-
oyuna çok yanlış bilgiler yansıtıldı ve
konuyu zaten hiç bilmeyen geniş kitle-
ler, Gümrük Birliği'ne girince ucuzluk
gelecek, rekabet artacak ve daha düzen-
li çahşacak bir ekonomik yapı ortaya çı-
kacak sandılar. Işin aslı çok başka: Tür-
kiye zaten 1973'ten beri Avrupa Birliği
mallanna karşı gümrüklerini iyice indir-
miştir. 1994 sonu itibanyla gümrük ver-
gileri yüzde on dolayına kadar indiril-
miş bulunuyor.
ABD'nin kendi ihracatına uygulamak-
ta olduğu vergi iadelerini (sanayi ürün-
leri için) ve aşın subvansiyonlan (tanm
ve tanma dayalı sanayi için) göz önüne
alırsak AB ürünleri Türkiye pazanna
gümrüksüz, hafta negatifgümrükierle gi-
riyorlar dersek doğru söylemiş oluruz.
Türkiye, 1973'de uygulamaya konan
gümrük indirimlerini, bugün % 90 ora-
nında yerine getirmis bulunuyor.
Bugün Türkiye pazarı, fiilen AB mal-
lanna tamamen açılmış ve tican olarak.
Avrupa Birliği ile pazar bütünleşmesi
sağlanmıştır. O halde, 19 Aralık I994'te
atılamayan imzanın anlamı ne idi?
İlk olarak, Ankara, AB'den mali yar-
dım alacağını umuyordu. İkinci olarak,
tekstil ürünlerinde AB'nin kotalan kal-
dınnası bekleniyordu. Üçüncü olarak da,
1963 yılında başlayan. 1970 katma pro-
tokol anlaşması ile devam ettirilen "bü-
tünleşme sürecinin" AB tarafındarı onay-
lanması anlamına geliyordu. 1973'te yü-
rürlüğe giren Katma Protokol'de 22 yıl-
lık öngörülen süreç, ocak 1995'de biti-
yordu.
Beklenenler olmadı
Ancak beklenenler olmadı. Zaten
1994'ün ilk yansında AB'nin hazırlattı-
ğı, Sir Leon Brittan'ın hazırlayıp AB Ko-
misyonu'na sunduğu raporda "Türki-
ye'nin Gümrük birliği'ne kanhmının bir
yılertelenınesi''tavsiye edilmişti bile. Ya-
ni AB, DEP Davası veya Yunan vetosu
henüz ortada yokken karannı çoktan ver-
mişti. AB neden bu karara varmıştı? Tür-
kiye'nin çok yanlış bir biçimde tam üye
yapılmadan bile gümrük birliği konu-
sunda aşın istekli olduğunu görmüş ve
bunu bir pazarlık kozu olarak kullanma-
ya karar vermişti.
Öyle ya, madem ki Türkiye bu kadar
hevesli, bu durum, az miktarda mali yar-
dım yapmak için, tekstilde kotalan kal-
dırmamak için rahatlıkla kullanılabilir-
di. Türkiye kendi kullanacağı kozu, ge-
reksiz yere, hevesli görünerek AB'ye al-
tın bir tepside sundu. 19 aralıkta sembo-
lik olarak toplanan ve dağılan Ortaklık
Konseyi, AB'nin eline 1995 yılı boyun-
ca kullanabileceği bir koz vermış oldu.
AB neden bırakamaz?
Tam üye yapılmadan, sadece AB'nin
gümrük birliği sistemine dahil edilecek
bir Türkiye, AB'nin arayıp da bulama-
dığı bir yapılanmadır. I986'da, Türki-
ye'nin 1995 yılında gümrük birliğine da-
hil edileceği zamanın başbakanı Turgut
Ozal tarafından açıklandıktan sonra, o
günden bugüne kadar Türkiye'ye gelen
bütün AB yetkilileri, bakanlar, başba-
kanlar, "Türkiye'nin tam üye otmasa bi-
le gümrük birliğine dahil olmasının" fa-
ziletlerini sıralayıp durdular. Cünkü bu
model, AB için ideal bir formüldü. Tür-
kiye, kalkıp "Beni tam üye yapmazsanız
ben de gümrük birliğine girip kendimi
AB yönetimi altına sokamam" demıyor.
dünyada başka bir örneği olmasa da
"kendini tek taraflı yükümlülük altına
sokmaya razıoluyordu."" Son bir yıl için-
de Türkiye'de işlero kadar çığnndan çık-
tı ki. konuyu bilen bilmeyen herkes sirk
palyaçosu gibi gümrükbirliği çığırtkan-
uğı yapmaya başladı.
Komik göriişler
Gümrük Birliği'nekatılımı AB'yegir-
mek veya girmenin birsafhası olarak gö-
renlerden. ön kapıdan değil arka kapıdan
giriyoruz diyenlere kadar. komik göriiş-
ler ortaya atıldı. Cıddı ve gerçekçi değer-
lendirmeler yaparak "Ortada duran so-
runlan içeren" çalışmalar yapan bir iki
devlet kuruluşu ise estirilen havadan ür-
kerek seslerini kıstılar, hatta tehdit edil-
diler.
Bugün Türkiye-AB ekonomik ilişkile-
rinde ele almması gereken konu "Türki-
ye ile AB arasında ekonomik ve ricari en-
tegrasyonu, karşılıklı çıkar dengeleri üze-
rine oturtmaktır."Halen içinde bulundu-
ğumuz süreç bu hedefe götürmüyor.
Çünkü tam üye yapılmayacak olan Tür-
kiye. sadece gümrük birliğine girerse
"kendisinin bulunmadtğı, tam üveferin
bulunduğu AB kummlannın beiirledi-
ği: a) dış ricaret politikalanna, b) dış po-
lirika>a uymak >ükümlülüğü altına gir-
mektedir. Nede\ lerler hukuku ne de ulus-
lararası ilişkiler prensipleri açısından
böyiebiryapılanma kabul edilebilir. Tam
üyelik ve gümrük birliği, bir bütünün ay-
nlmaz iki parcasıdır. Türkiye, ya tam üye
statüsü ile AB'yegirer ve doİayısryla güm-
riik birliği içinde de yer almış olur veya
AB ile ekonomik ve ticari yakmlaşması-
nı, yine gümrüklerini sınıiayarak "ser-
best ticaret bölgesi" çatısı altında yeniden
kurar. Aynen Norveç ve lsviçre'nin yap-
tığı gibi.
199S
( HlHl RIYET AJAVDASI
umhuriy
IKK'iRÜ
X. ^
Lüks ciltli, büyük
boy ajandayı
Cağaloğlu, Taksim
ve Caddebostan
sergi
salonlarımızdan
bulabilirsiniz.
Fiyatı:150.000 TL.
Cumhuriyet Kitap Kulübü Çağ Pazarlama A.Ş. Türkocağı Cad.
39 41 Cağaloğlu-l\tanbul
^ PıntaÇekı Hesap.\o:666322 * ^
lııştıırıılıt
LÎSAN ÇÖZÜM
Bizimle tngilizce
sorununuzu çok kısa
zamanda
çözebilirsiniz.
Lütfen bizi arayın.
Tel: 349 59 38
Bahariye Cd. 62/3
SAYILIGÜNLER
Muzaffer Buyrukçu
50.000 (KDV içinde)
Çağdaş Ya\ ınlan Türkocağı Cad.
39-41 Cağaloğlu-İstanbul
Romanlannız ve
Ansiklopedileriniz
yerinizden alınır.
Tel: 554 08 04