Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
15 ARALIK 1994 PERSEMBE CUMHURİYET SAYFA
EKONOM
Erez'den Karabük
uyarısı
• AJVKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Türkiye Odalar ve
Borsalar Biriiği (TOBB)
Başkanı Yalım Erez,
*"K.arabük'ün özelleştirilmesi,
diğer özelleştirilecek
şirketlerin
özelleştirilmeleriyle
kanştınlmamalıdır. Burada
izienecek yol, diğer
şirketlenn
özelleştirılmelerinde
izienecek yol olarak
değerlendirilmemelidir" dedi.
Yalım Erez ile Hak-lş
Konfderasyonu Başkanı
Necati Çelik başkanhgında,
Karabük Demir-Çelik
Fabrikalan'nın (Kardemir)
özelleştirilmesiyle ilgili
oluşturulan Alt Komisyon'un
ikinci toplantısı, TOBB'de
başladı. Toplantının açılışında
bir konuşma yapan Yalım
Erez. Kardemir' in
özelleştirilmesinin ne şekilde
yapılacağı. mülkiyetin şirkete
nasıl devredileceği ile şirket
starüsünün ne olacağı
konulannın ele alınacağını
bildirdi.
T'nin kaderi belli
oluyor
• ANKARA (AA) - Anayasa
Mahkemesi, PTT'nin
telekomünikasyon
hizmetlerinin
özelleştinlmesıni öngören
yasanın iptali istemıni, 20
aralık salı gûnü esastan
görüşmeye başlayacak.
Anayasa Mahkemesi, DSP
Istanbul Milletvekili Nami
Çağan ile DYP dışındaki
çeşitli partilere mensup 90
milletvekilinin ıptalini
ıstediği yasayla ilgili olarak,
"ileride telafisi güç zararlara
yol acabileceği" gerekçesiyle,
'yüriirlüğün durdurulmasına'
karar vermişti.
TEAŞ'a yeni genel
• Ekonomi Servisi - Türkiye
Elektnk Üretim lletim
Anonim Şirketi (TEAŞ)
Genel Müdürlüğü ve
Yönetim Kurulu
Başkanhğı'na Enerji Işleri
Genel Müdürü Dr. Mustafa
Turhan getinldi. Mustafa
Turhan'ın TEAŞ Genel
Müdürlügü"ne atandıgına
ilışkin karar, Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Camel ve Monte
Carto da zamlandı
• Ekonomi Servisi - Camel,
Monte Carlo, VVinston ve
Salem'in yeni fiyatlan
açıklandı. R.J. Reynolds
Reklam ve Pazarlama AŞ
tarafından açıklanan fiyatlar
bugünden ıtibaren geçerli
olacak.
ZamhRyatJap
Camel 45.000 TL,
Camel Lights 45.000 TL,
Camel (kısa) 40.000 TL,
Camel (Box) 40.000 TL,
M.Carlo (uzun) 30.000 TL,
M. Carlo(kısa) 27.000 TL,
\Vinston (uzun) 35.000 TL,
Salem(uzun) 45.000 TL.
ATO seçimleri 23
aralıkta
• ANKARA (AA) - Ankara
Ticaret Odası (ATO) Yönetim
Kurulu Başkanı Ahmet
Çavuşoğlu'nun, görevden
alınmasından sonra yeni
yönetim için seçimlerin 23
aralık cuma günü yapılacağı
bildirildi. ATO Meclisi
Başkanlığı'ndan yapılan
yazılı açıklamada, halen ATO
Meclis Başkanlığı görevini
yürüten Turgut Tokuş'un
seçimierde. oda yönetim
kurulu başkanhğına
adaylığını koyacağını, yann
düzenleyeceği basın toplantısı
ile acıklayacağı kaydedildi.
Açıklamada, Sanaj ı ve
Ticaret Bakanlığı tarafından
23 aralıkta yapılacak
seçımlere kadar ATO'yu
yönetecek 3 kişilik kayyım
heyetinin de dün göreve
başladığı bildirildi.
TB('in
I ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Anayasa
Mahkemesi'nin TEK'in
özelleştirilmesini öngören
3974 sayılı yasanın •*devlet
elindeki enerji tesislerinin
satışı" hükmünü düzenleyen
ek l'inci maddesinin son
fıkrası ile ek 4'üncü ve ek
5'incı maddelerinin iptaline
ilişkin karan, dünkü Resmi
Gazete'de yayımlandı.
tptal karan oybırliğiyle
ahnırken, "özelleştirmede
yalnız satışı" öngören
hükümlere atıflarda bulunan
ek 4'üncü madde ile "bir
kamu hizmetinin idari
usullerle özel veya tüzel bir
kişiye gördürülmesi"
hükmünü düzenleyen ek
5'inci maddesinin de
anayasaya aykın bulunarak
iptal edıldiği kaydedildi.
Rekabet kurulu, bağımsız ve adil çalışırsa, ekonomide ahlaki çöküntüyü önleyecek
Rekabet Türkiye'yi değiştîrır•Antikartel Yasası'nı
hazırlayan kurulun
başkanı ve zamanın
Başbakan Yardımcısı
Erdal Inönü'nün
başdanışmanı olan Doç.
Dr. Hurşit Güneş,
rekabet kurulunun
yasada tarif edilmeyen
koşullarda da denetim
yetkisi olduğunu söyledi
ve "Yeterkikurul
bağımsız olsun" dedi.
AHMET ÇELtK
Rekabet yasası, gerçek anlam-
da işletilirse, Türkiye'deki eko-
nomik dengeleri yerinden oyna-
tacak. Medyadan fınans kesimi-
ne, KlT'lere kadar çok genış bir
yelpazede ekonomik yaşamı ye-
niden düzenlemeyı zorunlu kı-
lan yasa, denetim fonksiyonunu
yerine getirecek "rekabet kuru-
lu"nu, Türkiye'nin en etkin ve
önemli yasal organlanndan biri
haline getirecek. Rekabet kuru-
lu, incelemeye aldıgı bir şirketi
trilyonluk ceza yetkisiyle mali
çıkmaza sokabilecek ya da bir
sektördeki pazar payı dengesini
altüst edebilecek. Ancak bu den-
li büyük yetkilerle donatılan re-
kabet kurulu, bir şirketi incele-
meye alıp almamakta da inisiya-
tifi elinde tutacak.
Rekabet kurulu, KlT zamla-
rından. özelleştirmeye, ekmek
fiyatlanndan medya ve bankaia-
ra, otomotivden, beyaz eşyaya
kadar her alanda inceleme yapa-
bilecek. Yaptıgı inceleme sonu-
cunda bir holdingı dahi batıra-
cak cezalar verme yetkisine sa-
hip olan kurul, özünde tekellere
değil tekelleşmeye karşı olan ya-
sayı uygularken aynı zamanda
herhangi bir konuyu incelemeye
almama yetkisine de sahip. Bir
gazete haberinı dahı suç duyuru-
su kabul ederek harakete geçebı-
lecek olan kurul tüketicilerden
KİT zamlan ve
özelleştirmeye gözaltı
Antikartel Yasası, sadece özel sektör tekellerini değil, kamu-
daki tekelleri de çok yakından ılgılendiriyor. Devlet, elindeki
KtT'lerin tekelci konumunu kullanarak fiyatlarda aşın yükselt-
meler yapıyorsa, bu rekabet kurulu tarafından engellenecek. TEK,
PTT, Petkim, Tüpraş gibi kamu kuruluşlan tarafından yapılan fi-
yat artışlan, fîyatlandırmanm tekelci fiyat olduğu kanıtlandığın-
da engellenebilecek. Bu çerçevede özelleştirme ile yaratılan te-
keller de tüketicınin zaranna fiyatlandırmalar yapıyorsa cezalan-
dınlacak. Uzmanlar, yasa ile bırlıkte özellikle Aktaş Elekrrik gi-
bi kuruluşlann inceleme konusu yapılabilecegine dikkat çekiyor-
lar.
Medyaya da
sınırlama
getiriliyor
Gazetelerin kendi aralannda yaptıklan reklam fiyatlan konu-
sundaki anlaşmalann, dağıtım anlaşmalannın, fiyat ya da fiyat
dışı promosyon savaşlannın piyasadaki rekabeti ortadan kaldı-
ncı etkileri veya tüketiciye zararlan saptandığında, bu kuruluş-
lar rekabet kurulu tarafından incelemeye alınabilecekler. Bir ga-
zete başka bir gazeteyi bünyesine katarak sektördeki pazar pa-
yını arttırmaya çalışırken, tekel konumunu kötüye kullanıp, di-
ğer gazetelere ya da tüketiciye zarar verecek faaliyetlere gırerse
yapılacak şikâyetle birlikte hakkında cezalar verilebilecek.
Bankalar
anlaşamayacak
Döviz kurlannın ve faiz oranlannın
belli bankalarca saptanması engellenebi-
lecek. Bankalann biraraya gelerek faiz-
lerkonusunda
y a p t ı k l a n
centilmenlik
anlaşmalan-
nın tüketiciye
ya da diğer bankalara zarar verdıği sap-
tandığında söz konusu bankalara büyük
cezalar verilebilecek.
Anlaşmalı
zamlara son
Beyaz eşya, otomotıv, çımento ve ilaç gi-
bi çeşitli sektörlerdeki büyük üretıcilerin
aralanndaki fiyat anlaşmalan, eş zamanlı
periyodik zamlar yasa kapsamında deger-
lendirilecek.
Antikartel Yasası ile birlik te özellikle fü-
keticiler aieyhine alınan ve rekabeti ortadan
kaldıracak şekilde yapılacak birtakım fiyat
belirlemeleri, rekabet kurulu tarafından in-
celemeye alınarak yasaklanabilecek ya da
cezalandınlabilecek.
Fiyat tek elden
çıkmayacak
Fınncılar derneği ekmek fiyatlannı,
taksiciler taksimetre ücretlerini, otobüs
B==____^ _ ^ . ^ ve minibüs iş-
'' ~~^ letmecileri ta-
__ şıma ücretleri-
"^ ni, doktorlar
__rlJ4iMs^ ' muayene uc-
"B
~~^^^"'T
***''^"1
' " ^ retlerini hem
rekabeti engelle>ecek, hem de tüketicile-
re zarar verecek biçimde tek elden belir-
leyemeyecek.
gelecek şikayetleri degerlendire-
rek de bir firmayı incelemeye
alabilecek.
Yasa tasansını hazırlayan ku-
rulun başkanı ve dönemin Baş-
bakan Yardımcısı Erdal İnö-
nü'nün başdanışmanı olan Doç.
Dr. Hurşit Güneş. kurulun yasa
maddelerinde yer alandan daha
geniş yetkilerle donatıldığını
söyledi. Kurulun temel ilkesini
'bağımsızlık'olarak açıklayan
Doç. Dr. Hurşit Güneş, bunun
kurul üyelerinin üstlendikleri so-
rumluluğu iyi algılamalanna
bağlı olduğunu söyledi. Güneş,
"Yasa ile birtîkte oluşfurulacak
rekabet kurulunun temel amacı,
Türkiye'de rekabeti tesis etmek-
tir. İ'lke genelinde yaşanacak
herhangi bir ekonomik gelişme
devlet eliyle >apılıyor dahi olsa,
rekabeti azahıcı bir etki yarata-
caksa kurul kendini sorumlu gör-
meli ve gerekli eleştiri>i vapabil-
melidir. Söz konusu durunı, hü-
kümettarafından getirilecek ver-
gi ayncalıgı ya da genel bir süb-
vansiyon da oisa kurul için fark
etmemelidir" dedi.
Kurulun ağırlıklı olarak ikti-
satçılardan oluşacağını söyleyen
Güneş. "Çünkü rekabetin bozu-
lupbozulmadığına karar \erecek
olan iktisatçılardır. Bu karardan
sonra yasa maddeleri uygulana-
caktır ki bu da hukukçulann gö-
revidir" dedi.
Güneş bağımsızlık konusun-
da ıse şunlan söyledi:
"Antikartel Yasası çtktı. Şündi
önemli olan kurul üvelerinin na-
sıl seçileceği. Bu, yasada belirtil-
di, ancak tam bağîıroız olmasıge-
reken bir kurula seçilecek olan-
lann da nitelikli, sivasi ve ekono-
mik baskılardan arınmış olması
gerekir. Büvük firmaJann kuru-
luetkileyip etkilemevecekleri ku-
rul üyelerinin rutumuna bağlı-
dır." "
Antikartel Yasası'nın tekelle-
re değil, tekelleşmeye karşı oldu-
ğunu belırten Güneş, yasayı Av-
rupa Bırliği üyelennin imzaladı-
gı Roma Anlaşmasfnın 85 ve
86'ıncı maddelenne adapte et-
tıklerini kaydetti. Güneş, bunun
nedeninı ıse şöyle açıkladı:
"Amerikan sistemi tekel olma-
yı yasaklıyor. Bizde böyle bir sis-
tem yok. Çünkü >asa, Avrupa
Biriiği ile girilecek gümrük birii-
ği dikkate alınarak hazıriandı.
Amerikan sistemu gümrük birli-
ğiyk birliktegelecek Avrupalı bü-
yükfirmalarkarşısında firmala-
nmızın rekabet şansını azalta-
caktı. Yani sistemde tekel olsun,
ama yeterki pi>asa> a girecek fir-
majı gücünü kullanarak cngelle-
mesin ve tekelci fiyatlar uvguia-
masın."
"Yasada önemli olan egemen
dunımun diğer firmalara ve tü-
keticiye zarar \erici öJçüde kulla-
nılıp kullanılmadığı" diyen Gü-
neş, " Yani bir holdingavantajını
kullanarak malını ucuza satabi-
lir. Eğer bu tükerici iehine ise ku-
rul buna bir şey yapamaz. Ancak
söz konusu faaliyet zaman içinde
tüketiciye zarar verecek duruma
ulaşı%orsa yasaklanır ve cezalan-
djrüır" dedi.
Güneş, fiyat konusundaki et-
kinin sadece tüketici ile sınırlan-
dınlmadığına da dikkat çekti.
Tariş Genel Müdürü Oğuz Oyan'm yerine EGO eski genel müdürü atandı
Karayalçın'ın istediği oklııİZMİR (Cumhuriyet Ege
Bü rosu)- Başbakan Tansu Çil-
ler'in ekonomidekı 5 kara delik-
ten bin dıye niteledigi bırlikler-
de, TARIŞ'in Genel Müdürü
Prof. Dr Oğuz Oyan "bunun
böyle olmadtgını" kanıtlamasına
karşı n görevinden alındı.
Prof.Dr. Oyan'm yerine Murat
Karayalçuı'ın EGO Genel Mü-
dürü Cihan Altınöz atandı.
TARİŞ'te yaklaşık bir yıldır
süren bekleyiş dün sona erdi.
TARIŞ Genel Müdürü Prof. Dr.
Oyan'a dün yapılan tebligatla
genel müdürlükten alındığı, ye-
nne Başbakan Yardımcısı, Dev-
let Bakanı, Dışişleri Bakanı,
SHP Genel Başkanı Murat Ka-
rayalçın'ın Ankara Anakent Be-
ledıye Başkanlığı döneminde
EGO Genel Müdürlüğü yapan
Cihan AJünöz'ün atandıgı bildi-
rildi. Karayalçın, Oyan'ı. genel
başkanlığa seçildigi dönemden
itibaren görevden almaya çalış-
mış, ancak kamuoyu ve üretici
baskısı sonucu bunu süreklı er-
telemişti.
Dün bir basın toplantısı dü-
zenleyen Prof.Dr. Oyan, "Bekle-
digimiz haber en sonunda geldi"
diyerek konuşmasına başladı.
TARİŞ'te genel müdürlük yaptı-
gı 32 aylık dönemde birliğin 1.5
Murat Karayalçın
trilyonluk yatınm yaptığını,
uzun yıllardan sonra ilk kez or-
taklara fiyat farkının venldigini
ve istihdamda da 212 kişilik bir
azalmanın sağlandığını belirten
Prof.Dr. Oyan, görevden alınma-
sında hiç birgerekçenm belirtıl-
medigini söyledi. Prof.Dr. Oyan,
ikili kararnameyfe görevden
alındığını belirterek şöyle ko-
nuşru:
" Sana>i ve Ticaret Bakanh-
ğı'ndan görevden alınma tarihi-
minin 12 ekim olduğunu gör-
düm. Başbakan da önceki gün
imzaiamıs. TARİŞ'teönemli işler
yaptık. Bence TARİŞ'te bundan
sonra ortakiaruı bekJentileri de-
OguzChan
ğişti. Bundan sonra burada genel
müdürlükyapmak o kadarkolay
olmayabilir. Ortaklann beklen-
tileri yükselmiştir. Şunu da söy-
teyevim. birlilder konusunda bir
tas\iye sürecüıüı çalıştınlmak is-
tendiği bir dönemde> iz. Bu an-
lanıda biriiklerin özerkleştirik-
rek elden çıkanlması düşünülü-
yor. Biriiklerin bütüniüğü açısın-
dan Türki\e"de kamuo>unun
doğru bilgilendirilmesigerektiği-
ni düşünü\orum. Biıiiklerin ka-
ra deiik olarak görülmesinin yan-
hş olduğuna, TARİŞ ömeğinde
bunu kanıtladığunıza, bu örne-
ğin Türkiye'ye iyi anlatılması
gerektiğine inaıuyorum.
n
Neden alındı?
•SHP'den gelen yoğun iş ta-
leplerine karşm Oyan. buna di-
rendı ve mevcut kadrodan da
212kişi azaltıldı.
•TARlŞ'inortak sayısı 90 bin-
lerden I20bineyaklaştı.
•Inşaatveyatınmlarkonusun-
daönemfiadımlaratıldı. Döne-
minde 1.5 rrih/onluk yatınm
gerçekieştirildi.
•Son iki yılda TARİŞ ortakla-
nna yapılan gübrcyardımı mik-
tar bazında yüzde 40. ziraı ilaç-
ta da yine miktar bazında yüz-
de 60 artış sağlandı.
•Pamukta altın yıl yaşandı. 17
yıl aradan sonra ilk kez pamuk-
çu ortaklara, 250 milyar lira
randıman primi adı altında kâr
payı dağıtıldı.
•Bu dagıtılan para düşüldük-
ten sonra yaklaşık 2.5 trilyon li-
ra kâr elde edildi. Yıllardır za-
rar eden kuruluşolan TARİŞ bu
dönemde kâra geçmeye başla-
dı.
•Son iki yılda özellikle ortak-
lara iyi fiyat verildi. Ödemeler
ilk kezzamanmda tamamlandı.
•Bu dönemde TARİŞ, 700
milyon üyeli Uluslararası Ko-
operatifler Birligi'ne (ICA)
üye oldu.
DU E J-T E
Dün bu sayfada yer alan ilanımızda,
Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Biriiği
üye listesinde değerli üyemiz
Güven Sigorta'nın adı
bir teknik hata sonucu yayınlanmamıştır.
Düzeltiriz.
TÜRKİYE SİGORTA VE REASÜRANS ŞİRKETLERİ BİRLİĞİ
Türioye Sigorta ve Reasürans
Şırketfen Bırlığı, ulkemızde
sıgortacılık ve reasuram konusunda
faalryet gösteren butün şirketlenn
yasa gereğı uye olduHan
meslek kuruluşudur
Adnatıa Sigorta * AGF Garanti Sigorta * AGF Garantı Hayat ' Aksigorta * Amtrican Hom * Amencan Ufe * Anadolu Sigorta
AnadoJu Hajrat * Ankara Sigorta • Auitafia ' Bijak Sigorta * Batı Sigorta ' Bayındır Sigorta * Baymdır Hayat ' Birlik Sıgorta ' Cigna-SA
Commeraal Unıon * Commtraal Union Hajrat * Dcmir Sigorta • Dogan Sigorta * Egc Sigorta * Emtk Sigorta * Emek Ha/at ' iımn Sigorta
Gentralı • Giine; Sigorta * Günc; Hayat • Güven Sigorta * Halk Sigorta ' Halk Tajam * Hiir Sigorta * Imtaj Sigorta * Imtij Hayat
Inan Sigorta * lıviçre Sigorta * Hagdeburgtr * Merkez Sigorta • Ntrkez Hajrat * Nordstem * Ojrak Sigorta • P.FA Sigorta * h y Sigorta
Runuli Sigorta ' Kumeli Hayat * Jark Sigorta * }ark Hayal * Jeker Sigorta ' Tam Sigorta * Ticaret Sigorta * T. Gentl Sigorta
Türk-Nıppon Sigorta • Univenal Sigorta * Destek Reasürans ' Halk Rtasiirans • Istanbul Rtısürans • KİHi Reasürans
TUCIAD raporu
1995
umutsuz bir
yıl olacak
E k o n o m i
Servisi - Genç
i şadam I a n ,
•'1995yılınında
umut yılı olma-
yacağını" be-
lirttiler. Türkiye Genç lşadamla-
n Dernegi (TÜGıAD) tarafından
hazırlanan "1995 yılı beklentile-
ri ve bu beklentıler doğrultusun-
da öneriler" başlıklı raporda.
TÜGİAD üyelen. 1995 yılı enf-
lasyon oranının yüzde 87.1 ve
ekonomik büyüme oranının ıse
yüzde 2.7 olacağı yolunda tah-
minde bulundular. Genç işadam-
lannın döviz kuruna ilişkin tah-
minlerinın ortalaması ise ABD
Dolan için 70 bin 200 TL., mark
için ıse 46 bin 500 TL olarak be-
lirlendi. Genç işadamlanna göre
Türkiye'nin içinde bulundugu en
önemli sorunlar hızlı nüfııs artı-
şı ve enflasyon. Türkiye'nin gün-
deminde bulunan özelleştirme
sorunu ile ilgili olarak, genç işa-
damlan özelleştirmenin başan-
sız olmasının ardındaki en
önemli sebep olarak "siyasilerin
ellerindeki gücü yitirme korku-
su" olduğunu gösteriyorlar.
Trabzon
Limanı'nda
özelleştirme
oyunu
AHMET ŞEFİK
TRABZON - Önümüzdeki
dönemde BDT tıcaretı ve
transıt nakliyatında büyük
roller oynamaya hazırlanan
Trabzon Limanı. Özelleştirme
Idaresi'ne bağlanmasından
dolayı eksıkliklerinı
gideremiyor. Limana,
Türkmenıstan nakliyatı öncesi
kamuoyunda özelleştirme
yanlısı bir tutum oluşturulması
için gerekli desteklerin
yapılmadığı öne sürülüyor.
Karadenız Ekonomik Işbırliği.
BDT ülkeleri ile ticaretm
geliştırilmesi ve özellikle
Türkmenistan'ın isteği ile
başlayıp diğer Türk
cumhuriyetlerinm de ilgı
göstermesi beklenen naklıyat
ola>ıyla büyük önem
kazanacak olan Trabzon
Limanı, ciddı bir terk
edılmişliği yaşıyor.
Türkmenistan'la yapılan
anlaşma gereğı, bu ülkenın dış
tıcaretının yapılacağı Trabzon
Limanı. çalışmayan ıkı büyük
clcktronık vınci. CENTO
donemınden kalan ve büyük
oivüde metal yorgunluğu çeken
vınçleri ve daha birçok teknik
ve fiziki sorunuyla baş basa
bırakıldı.
ÎŞÇÎNİN EVRENtNDEN
ŞÜKRAN SONER
Tarihin Karanlığına Gömmek
Başbakan Çiller'in ricacı olduğu şeriatçı tarikatın lideri,
özel televizyonun haber programında, kendinden emin
meydan okuyor: "O yasa Meclis 'ten çıkmaz" diyor. ANAP
ve DYP'nin milletvekillerinin ayarlandığını ortaya koyan
açıklamalarda bulunuyor
Demokrasimizde, 70 yıllık laik cumhuriyette geldiğimiz
noktaya bakın? Tarikatlar, şeyhler, toplumsal muhalefetin
en güçlü örgütleri, odaklan konumunda. Demokrasinin si-
vil toplum örgütleri, en güçlü ve en örgütlü olması gere-
kenler, örneğin sendıkalar neredeler?
Tarikat lideri, 'cumhuriyete, laıkliğe karşı açık suç işle-
yen terör örgütleri ile doğrudan ilişkiyi suç sayan' yasayı
çıkarttırmayacaklarını teievizyonda açıklayarak güç gös-
terisi yapıyor. Kötü bir rastlantı, aynı gün, özelleştirmenin
ilk kurbanı olma adayı Sümerbank, tersane ve Tekel işçi-
leri, Türk-lş'in önüne gelip Türk-lş yöneticilerine seslen-
mişler; "Ya mücadelenin önüne geçin ya da tarihin karan-
lığına gömüleceksiniz" diyorlar.
Çok garip bir tersyüz oluş yaşanıyor: 70 yıllık laik cum-
huriyet uygulamasının ardından, tarihe gömülmüş olması
gereken tarikatlar ve şeyhler, toplumsal muhalefetin güç
odaklan haJine gelmiş gözüküyorlar. En güçlü toplumsal
muhalefetin odağı olması gereken sendikacılık hareketi,
başta Türk-lş, DİSK ve Hak-lş; iktidarın, parlamentonun
fazîa ciddiye almadığı, örgütlü güçleri hızla eriyen bir ko-
numa düşmüştür.
• • •
Ülkede demokrasinin, insan haklannın, sosyal hakların,
çalışanların ve işçi haklannın güvencesi olan sendikaların,
demokratik örgütler olması gerekir değil mi?
ANAP'lı, DYP'Iİ milletvekilleri kendi seçilme güvencele-
rini, Başbakan Çiller iktidarda kalma şansını; tarikat ve
şeyh icazetinde görüyorlar. Dahası Karayalçın'ın bile,
Meclis'ten yasa geçırebilmek için tarikat liderleri ile görü-
şülmesine, onaylarının alınmasına umut bağladığı öne sü-
rülüyor. Çiller'in her bahane ile dini duyguları kullanmaya
kalkışmasına, liberal sağda umut gösterilen Cem Boy-
ner'in parti kurarken camide namaz kılarak işe başlama-
sına bakılırsa, Türkiye'de toplumsal muhalefetin örgütlü
güç odağı konumuna, tarikat ve şeyhlerin geldiği gerçe-
ğini kabul etmek gerekiyor.
Siyasetçiler; demokrasilerin gerçek ve doğal muhalefet
güç odaklan olan sendikaları, demokratik örgütleri ciddi-
ye bile almıyor. Başta Türk-lş olmak üzere sendikalar, de-
mokratik örgütler artık iktidarlan, siyasetçileri, parlamen-
terleri korkutmuyorlar.
Başbakan Çiller, işçilerin kitlesel sendikasızlaştınlması,
işini kaybetme, ücretinin aşağı çekilmesi anlamına gelen
Özelleştirme Yasası'nı çıkanrken Türk-lş'ten izin alma ge-
reğini duydu mu? Ya sormaya gerek bile duymadı, kork-
madı, önemsemedi, engel olarak görmedi ya da çok da-
ha kötüsü, kapalı kapılar arkasında sözde bazı işçi lider-
lerinden, ses çıkarmayacaklanna, işçiyi susturacaklarına
ilişkin söz aldı. Ikisi de sendikalizmin geldiği nokta anla-
mında birbirinden kötü sonuçlar.
• • •
Özel sektörde işten çıkarma, taşeronlaştırma, hızlı sen-
dikasızlaştırma uygulamaları ile sendikal haklardan yarar-
lanabilen işçi sayısı, 12 Eylül öncesinde 2.5 milyon sigor-
talıda 600 bin sendikalı iken bugün 4 milyon sigortalı işçi
içinde 250 bin sendikalının altına kadar inmiş bulunuyor.
Kamuda da emekli olanlann yerine işçi altnmayarak sen-
dikalı işçi sayısı 1 milyonun altında seyrediyor. Şimdi hız-
lı özelleştirme ile bunlann eritilmesi hedefleniyor. Sendikal
hareket ve Türk-lş, bu yolda ciddi bir engel olarak bile gö-
rülmüyor.
Kamuda çalışan işçilerin eski sözleşmelerinden doğan
hak edilmiş alacakları gasp edilırken bile sözleşmelerin ta-
rafı Türk-lş, üyesi sendikalara hesap verme gereği duy-
muyor. Bütçede yeni sözleşme dönemi için 'sıfır' zam ön-
görülüp işçiler adına sendikaların toplu pazarlık hakkı yok
sayılırken Başbakan Çiller, Türk-lş Başkanı ile konuşmak
gereğini duymuyor.
• • •
Buradan sendikalizmin, Türk-lş'in, demokratik muhale-
fet odaklan ve örgütlerinin tarihe gömüleceği, tarikatların,
şeyhlerin demokratik muhalefet güç ve odağı olarak geli-
şecekleri gibi bir sonuca mı varacağız? Herkesin suç pa-
yının bulundugu bugünkü çarpık tabloya bakıp bu sonu-
ca varmak; cumhuriyetin, laikliğin, demokrasinin, insan
haklarının, çalışanlar ile işçi haklannın varlığına, yaşaya-
cağına inanmamak; ınsana, işin doğasına inanmamak olur.
Gerçekleri görmek, bugün yaratılmış çarpık tabloyu al-
gılamak, umutsuzluk aşılamak değildir. Tam tersi, tehlike-
yi görmek, geçmişten ders alıp kendi vaıiık nedeni ve çı-
karlannı korumanın, ayakta kalmanın gereği, savaşım ve-
rebilmenın önkoşuludur.
Tarikatlar, şeyhler yerine; Türk-lş'i, DlSK'i, Hak-lş'i, ka-
mu sendikalannı; aydın, işçi ve köylüsü ile toplumun her
kesimini temsil eden demokratik örgütleri, gerçek toplum-
sal muhalefet odakların/ güçlü kılacak değişim için hızla
yola çıkmanın zamanı gelip geçmiştir. Siyasetçiyi, parla-
menten, iktidan; ülke çıkarlanndan. halkın çıkarlarından ya-
na yola getirmenin; haksızlıklann, yolsuzluklann, hırsızlık-
ların, kirli ellerin önüne geçmenin bir başka yolu da yok-
tur.
Siyasi partiler ve sendikalardaki liderler ya bu savaşımın
önüne geçecekler ya da tarihin karanlığına gömülecekler-
dir.
l
VakıfBank,
bankacıhkta
altın hesap
devrini açıyor!
VakıfBank, şimdi tasarruflannız için yepyeni bir
kazanç olanağı sunuyor. Türkiye'de ilk kez,
Altın Emanet Hesabı açıyor. ÇÇ\
ıl Bankacılıiı
NADÎR NADİ'YÎ UĞURLARKEN
Derleme
50.000(KDV içinde)
Çağdaş Yayınlon Türkocjğı Cod. 39-41 Cağaloğlu-İstanbul
Ödemeli gönderilmez