Katalog

SAYFA CUMHURİYET 29 OCAK1994 CUMARTESİ 10 DIŞ HABERLER Somali'deBM konvoyuna saUın •MOGADİŞU(AA)- Somaü'dedüniki BM konvoyuna Somalilerce yapılan saldınJarda bir BM askerinin yaralandığı bildirildi. BM'nin askeri sözcülerinden Binbaşı Chris Budge, dün gazetecilere yaptığı açıklamada önceki gûn Medina bölgesindeki bir BM konvoyuna silahla saldında bulunulması sonucu Birleşik Arap Emirlikleri'nden bir BM askerinin yaralandığınj, BM askerlerinin de saldınya karşılık verdiklerini, fakat hiçbir Somalili'nin yaralanmadığını söyledi. MısiP'dabiP general vuruMu • ASSIUT(AA)- Mısır'ın güneyindeki Assiut kenti giivenlik sorumlulanndan General Cemal Zeki Matta'ya düzenlenen saldında. iki kişi öldü, general deağıryaralandı. Polis tarafindan yapılan açıklamada. kımliği belirlenemeyen kişilerin önceki akşam Assiut kentinin Feryal mahallesinde General Matta'nın arabasına açtıklan ateş sonucu, generalın koruması ve şoforünün öldüğü kaydedildi. Tüpk basınına geçtşyasağı •LEFKOŞA(AA)-Rum yönetiminin, Güney Kıbns'ta temas ve incelemelerde bulunmak isteyen Türk basınına geçiş yasağı uygulaması protesto edildi. Rum Yönetimi, Kıbns Türk Gazeteciler Birüği'nin organizasyonunda yeralan 33 gazeteciden, yan resmi kuruluş statüsündeki Bayrak Radyo Televizyon Kurumu ve TAK Ajansı ile Türk Basın Yayın kuruluşlannın KKTCtemsiIcisil8kişiye geçiş yasağı uygulayacağmı açikîayınca gezi iptal edildi. Kohl:Rusya G7'yegipsin • DA VOS (AA) - Almanya Başbakanı Helmut Kohl, dünyanın en çok sanayileşmiş 7 ülkesinin oluşturduğu Gl grubuna Rusya'nın da alınmasını istedi. Kohl, İsviçre'nin Davos kentinde gerçekleşürilen Dünya Ekonomik Forumu toplantısında yaptığı konuşmada, Batı ülkelerine de Rusya'daki reform yanlılanna destek olmalan çağnsında bulundu. 1.5 tonpatlayıcı IJOHANNESBURG (AA) - Güney Afrika Cumhunyeti'nde silahlı kişiler bir treni çalışamaz hale getirerek içinden bir buçuk ton patlayıcı madde caldılar. Polis yetkilileri, hırsızlann başkent Pretoria'run kuzeyinde, treninelektrik bağlantısını keserek hareketsiz hale getirdikten sonra patlayıcılan caldıklannı açıkladı. Yetkililer, trenden 1.5 ton patlayıcı çalındığını ve bunun büyük birbölümünün elegeçirildiğini kaydettiler. Washington'un Türkiye ile ortak yatınmlar yapmak ve ticareti arttırmak istediği bildirildi ABD iletîcaretpatlayacak FUATKOZLUKLU WASHINGTON - ABD'nin. arala- nnda Türkiye'nin de bulunduğu on ül- keyi "Ticari Heder olarak belirlediği ve ortak yatınmlar planladığı bildirildi. ClintoDyönetiminin Ticaret Bakanı Ron Brovm, "ABD, Türkiye'ye büyük bir ya- tırun, ihracat ve ortak proje pakeri ile git- meye hazırlanıyor. Türk ekonomisinde de sorunlar var. Önemli olan bir ekono- minin temel yaptsının >e gelişme eğilimi- nin sağlam olmasıdır. Türkiye'de de bu var" dedi. Washington'un "en zengin" lobicile- rinden biri olarak tanınan Clinton yö- netiminin Ticaret Bakanı Brown, önce- ki gün yabancı basın merkezinde bir basın toplantısı düzenledi. Ron Brown'- un Türk ekonomisine ilişkin yaptığı açı- klama özetle şöyle: "Başbakan Tansu Çiller'le \\ ashing- ton'a geidiğinde v aptığımız göriişme sıra- sında ABD'nin Türk ekonomisinden bü- yük beklentileri olduğunu, iki ülke ara- sındaki ilişkilerin hızla geliştirileceğini tahmin ettiğini, Türk hükümetinin eko- nomik konularda aldığı kararlan destek- lediğimi/i de sö>ledim. Türk ekonomisinde olan sorunlar fazla önemli değil. ABD ekonomisinde de so- runlar var. Önemli olan bir ekonominin temel yapısının ve gelişme trendinin sağ- lam olmasıdır. Türkiye'de de bu var." Ticaret Bakanlığı'nın bu yıl ilkkez bir uygulamaya gjderek ABD'nin "Önceük- le ticaret yapmastnın avantajlı olacağı üi- keleri"" araştırmaya başladığını da vur- gulayan Bakan Brovvn. "Sonuçta 10 ül- kenin, gelişen büyük pazarlar olduğuna karar verildi. Aralannda Türkiye'nin de bulunduğu bu ülkelere ABD'nin ihracatı- nın arttırdmasına çauşdacak" dedi. Bakanın verdiği bılgiye göre Çin, Hindistan, Güney Kore, Brezilya, En- donezya, Mçksiİca. Arjantin, Güney Afrika ve Polonya'nın da bulunduğu "Gelişen büyük piyasalar" listesindeki ülkelere ABD ihracatmın arttın- lmasının yanı sıra ortak projeler de oluş- turulacak ve üçiincü ülkelere ortak ihra- cat yapılması olanaklan araştınlacak. Clinton yönetiminin söz konusu 10 ülke ile ekonomik ilişkilerini geliştirebil- mek için kısa süre içinde her ülkeye yö- nelik ihracat. yatınm ve ortak proje he- deflerini açıklayacağı kaydedildi. Söz konusu on devletin seçiminde ül- ke hükümetlerinin uygulandığı ekono- mik politikalar, ülke ekonomisinin te- mel yapısının sağlamlığı, dışa açılma oranı, özelleştirme politakalan ve işgü- cü niteliğinin yeraldığına da dikkat çe- kildi. ABD'nin uluslararası ticari ilişkilere yaklaşımını açıklamak üzere bir basın toplantısı düzenleyen Brovvn'ın. Türki- ye'de devalüasyona gidildiğinden ha- berdar olmadığı öğrenildi. ABD Ticaret Bakanlığı'nın ulusiararası ticaretten so- rumlu bakan yardımcsı Jeffrey Garten de ABD'nin ticaretini arttırmayı hedef- lediği 10 ülkedeki insan haklannı gelişti- rilmesi, işçi haklannın korunması ve çevre sorunlannın çözülmesi konulan- nda da takipçi olacağını vurguladı. Çetin, Clark ileKıbrıs'ı görüştü İSTANBUL (AA) - Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin, Kıbns sorununun sadece Türkiye'nin desteğiyle çözülecek bir ko- nu olmadığmı belirterek "Aynı desteğin, aynı anlayışın, Atina'da da olması gere- kir"dedi. Çetin, BM Genel Sekreteri Butros Ga- li'nin Kıbns Özel Temsildsi Joe Clark ve yardımcısı Gustave Feissel ile dün sabah Çırağan Kempinski Oteli'ndeki çalışma kahvaltısında bir araya geldi. Çetin daha sonra yaptığı açıklamada, Clark ve Feis- sel ile Kıbns'taki son dunımu değerlen- dirdiklerini bildirdi. "Bilindiği gibi şimdi güven arttmcı ön- lemler gündemde" diyen Çetin, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın, BM Genel Sekreteri Gali'ye gönderdiği mek- tupla ilke olarak güven arttıncı önlemle- ri kabul ettiğini, bunlan görüşmeye haar olduğunu bildırdiğinı söyledi. Görüşlerde benzerlik Joe Clark da yaptığı açıklamada, Dı- şişleri Bakanı Çetin ile dün sabahki top- lanüda yararb bir değerlendirme yapma fırsatı bulduklannı kaydetti. Güven arttına önlemler konusunda, KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş ve Kıbns Rum Yönetimi lideri Glafkos Kle- rides'in. "Aynı şeyler hakkında konuştuk- iarından ve a>m şeyler hakkında hemfîkir olduklanndan emin olmak istediğini" ifa- de eden Clark, Türkiye ve BM'nin gö- rüşlerinin benzerlik taşıdığını söyledi. Clark, "İki lider, umarım Kıbns görüş- melerinde getireceğimiz öneriler konusun- da bana yardımcı olurlar. Türk hükümeti bize umut verici değerlendirmeler yaptı" dedi. Filisrinli kadın, yıkılan duvarın dibinde orurmuş. kara kara onu nasıl tamir eftireceğini düşünüyor. Israil askerleri ile HA.VtAS taraftaıiarı arasında çıkan çatışmalarda ailesine ait kahvenin bir duvarı büyük hasar görmüştü. Beyrut, Şam'ınaskerçekmesinekarşı Dış Haberler Servisi - Lübnan, ülke- de bulunan Suriye askerlerinin geri çe- kilmesine karşı çıkıyor. Lübnan Savunma Bakanı Mahsun Dalloul. günlük el Hayat gazetesine verdiği demecinde, Suriye'nin bu ülke- de bulunan askerlerini çekmesini iste- mediklerini bildirdi. ABD ve İsrail, Golan tepelerindeki İsrail askerlerinin geri çekilmesi duru- munda Suriye'nin de Lübnan'daki bir- liklerini çekmesini şart koşuyorlar. Suriye'nin, Lübnan'da 1991 Suriye- Lübnan işbirliği anlaşması çerçevesin- de 35 bin askeri bulunuyor. İsrail Başbakanı Izak Rabin. Golan tepelerinden çekilip çekilmeme karan- nı halkımn vereceğini söyledi. Rabin, Suriye ile Golan tepelerinden cekilmelerini de iceren bir banş anlaş- ması öncesinde mutlaka bir referan- dum yapacaklannı kaydetti. İsrail ve Filistinli heyetler arasında özerk bölgelerdeki yönetimin devredil- mesi konusunda Mısır'ın Taba kentin- de yürütülen son toplantıdan da bir so- nuç alınmadığı bildirildi. İsrail Dışişleri Bakanı Şimon Peres Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) liden Yaser Arafat ile görüşmek üzere İsviç- re'nin Davos kentine gitü. Filistinlilere özerklik tanınan bölgelerdeki yöneti- min devredilmesi konusundaki tıkanıklığın ele alınacağı Peres-Arafat toplantısının bugün yapılması bekleni- yor. ABD, GüneyKore'yi silalılaııcluıyor Dış Haberler Servisi - ABD'- nin. Kuzey Kore'nin nükleer tehdidine karşı Güney Kore'ye Patriot füzelerine ek olarak Apache helikopterleri vereceği ve silahlı kuvvetlerinin moder- nizasyonu için malzeme sağla- yacağı bildirildi. Güney Kore Savunma Ba- kanlığVndan dün yapılan açık- lamada. "ABD ve ülkemiz ara- sında Güney Kore'nin çarpışma kapasitesinin arttınlması için çaüşmalar vüriirülmektedir. ABD bize, ülkedeki üslerinde ko- nuşlandıracağı Patriot füzelerine ek ola- rak Apache saldırı helikopterleri ve si- lahlı kuvvetlerin modernizasyonu planı çerçevesinde yeni askeri malzeme sağla- yacak" deruldi. Güney Kore Dışişleri Bakanbğı'ndan Kuzey Kore: Savaştehlikesiarîar Dış HaberterServisi- Kuzey Kore. ABD yönetiminin Güney Kore'ye Patriot fuzderi yerleştirmeye haariandığj yoJundaki açıklamaJan sert birdilk kınayarak karann, Pyongyang ile Washington arasında yürütükn göriişmeleri tehlikeye sokacak niteiikte ve "mazurgösterikmez bir askeri meydanokuma" ilişldkuruidtığu birsıradaGâıe) Kore'ye olduğunu söyledi. Kuzey Kore resmi haber Patriot (ûzekrigöfideribiKsîmazar ajansında yayımlanan açıklamada, karann, gösterilemezr " dendi. durumu içinden çıkılmaz hale geörebikcek ciddi bir hata olduğu vurgulanarak "Güney Kore'ye Patriot ftizeleriffin yerieştirilmesj, Kore yarmadasffida tansiyonu vesavaş tehtikesni arttB-acaktır. Nükleer sorunateoielbirçözüm bulmak amacıyla Kuzey Koreile ABD arasında carşamba günü yapılan açıklamada da Kuzey"in nükleer tehdidinin sürmesi halinde Washington'un Güney'e 36 Patriot fuzesi yerleştirmeyi düşündüğü bildirilmişti. ABD'nin, Körfez Savaşı sırasında Suudi Arabistan ve İsrail'i vu- ran Irak'm Scud füzelerini imha için kullandığı Patriot fuzelerinin, mart ya da nisan ayında ülkedeki Amerikan üs- lerine yerleştirilmesi beklenıyor. Kuzey Kore yönetiminin, elindeki Scud füzelerine bin kilometre menzilli nükleer Rodong-1 füzelerini monte etmiş olmasından kuş- kulanıhyor. Askeri yetkililer, Kuzey ile Güne> arasındakı sılahtan anndınlmış bölgeye konuş- landınlacak bu tür bir füze karşısında Patriot fuzelerinin de yetersiz kalabileceğini belirti- yor. Güney Kore başkenti Se- ul'ün bölgeye uzakbğı yalnızca 62 kilometre. Diplomatik kaynaklar açık- lamanın, Kuzey Kore'nin Ulus- lararası Atom Enerjisi Ajansı ile nükleer tesislerinin denetime açılması konusunda görüşmeler yürüttüğü bir zamana rastladığına dikkat çekerek VVashington'ın amacının, Kuzey Kore üzerinde baskı yaratmak olduğunu be- lirtiyor. ]\AZIM HİKMET 30-31 Ocok 1994 AÇI$ VE SUNU$ 1030 Fikr! Soglar - Küllür Babnı Muitafa ŞerifOnaran - Edebiyatçılor Demeği Ba^kanı KONUŞMACIlAfi (30 Ocak - Pazor: 11.00 - 15.00 - 17,00) Nadim C«rs«l Ragıp G«iencik Ovat Çapon Memet Puot Vedhi Timuroğlu Emre Kongor Alpay Kabacalı KonyuErtop Fö$un Akariı Sûreyya Karacobey Emin Öıdemir Eray Canb*r)c Bıi* Botur Feridun Andaç Afşar Timuçio W Ocok - Pazarteii. 1700-19.00) Hosan Bülent Kohraman M&t'm Demirtaf Ahtnrt y Doğon Hızion Muıaffar (Ihan Erdosf ŞGkran Kurdakul Ahmet Inam Afaol Behramoğlu Alaottin Biigi Metm* H. Doğan Sunan ve >iirl«ri okuyan: ROjtü Asyalı ONUR KONUKİARI Stımiye Yamnm v R«fik Erduron Sanaf yönetrr*ni: Afjar Timoçin Şinati Sahn^i, Tunjs C(xU«ı, No: 92. Kava\Aı<ien - ANKARA EDEBİYATCILAR DERNEÖI [Bu etkmlik fâltOr Bokanlığı'mn luAıbnyia düzenlendi) Kendisinden önce Halkını ve dostlannı düşünen Güzel İnsan Can Dostumuz Sevgılı ALIFERIDUN CEYLAN Seni ve sıcaklığını Unutmayacağız Doğan KubUay, İsa Ünlü, Nihat Külahlı, Temel Öztürk, Ramazan Talaş, Cengiz Uğur, Ahmet Bircan, Murat Tarakçı, Mustafa Çetin 1947.... ALİFERİDUN CEYLAN Dost insan, Kısacık ömrünü, birdestan yazargibi yaşadın. Hiç yılmadın yaşarken de. Ölüme bile yenilmedin sen bizce. insan sevgin vedostluğun sıcaak hâlâ, yüreklerimizde... Kent-Koop'tan çalışma arkadaşlann Bilimsel düşüncenin aydınlığında UĞURMUMCU'yu saygıyla anıyoruz. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi öğretim elemanlan ve Fen Edebiyat Fakültesi öğretim elemanlanndan N. Maraşlı, D. Çeh'kler, O. İnam, N. Oran HALUK SUN 1960 -.... \viistral\a'da trailk Laza.şıınla kuvbottik. 30 Orak 1994 Pazar günü ikincli namazındun sonra Bursa Kıııir Sultan Camii'ndc \apıhıc;ık tört'iıden sonra toprağa \rriU-ccktir. Topragı bol olsun... ARKADAŞLARI AVRUPA'DAN EPİPEMİLÖYMEN Kınm'da Fırtına Yarın Kırım'da cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turu var. ilk turu 16 ocakta yapılmışt. Ukrayna'ya bağlı özerk bir cumhuriyet otan Kırım'daki bu girişimi, Ukrayna makamla- rı yasadışı saydılar. Ama halk aldırmadı, gidip oyunu kul- landı. Yarın da kullanacak. Ya sonra ne olacak? 1960'lardaki Sovyet lideri Kruşçev, Kınm'ı Ukrayna'ya "vermişti". Oysa Kırım, yüzyıllardır Rustu. Sovyet döne- minde es geçilen bu gariplik, ortada Sovyet yönetimi kal- mayınca su yüzüne çıktı. Ve bütün Sovyet sistemine ilişkin halen çözülemeyen ne kadar sorun varsa, onlardan biri olarak çözümsüz duruyor. Kırım'ın yüzde 80'i Rus ve gönlü tekrar Rusya'dan yana. Ukrayna da vermem diyor. Yasadışı saydığı cumhurbaş- kanlığı seçiminin ilk turunda Rusya yanlısı ayrılıkçı lider Yuri Meshkov önde gitti. Yarın da öyle olursa, hatta belki çoğunluğun oylarını alırsa ne olacak? Meshkov her ne ka- dar ortalığı fazla karışörmamak için ayrılıkçılığı herkesin gözüne pek sokmuyor, ama Rusya ile birleşme konusunda bir referandumdan söz edince soğuk rüzgarlar esiyor. Tabii Ukrayna için beterin beteri var. ikinci aday Parla- mento Başkanı Nikolay Bagrov tam bağımsızlık yanlısı. Ama şansı düşük. İlk turda oylann ancak yüzde 17,6'sını alabildi. Meshkov ise yüzde 38.5'ini. Ve iki arada bir dere- de kalan Tatar Türkleri de kime oy versinler? Yoksa onlar da kendi başlarına ayn bir bağımsızlık bayrağı mı açsı- nlar? Tatartara tam bu aşamada gözdağı verdi birileri. Bag- rov'un ekonomi danışmanı ve Tatar toplumunun ileri ge- lenlerinden iskender Memedov'a, evinin önünde suikast girişimi oldu. Ağır yaralandı, bir koruması ve şoförü öldü, çoğu ailesinden 11 kişi yaralandı. Sayıları 600 bin tahmin edilen Tatarfarın 250 bini Kırım'a geri dönmüş durumda. Hatın sayılır bir baskı grubu oluştu- ruyorlar. Ama kimden yana tavır alacaklar? Rusya ile bir- leşme yanlısı Meshkov'dan mı, bağımsızlık yanlısı Bag- rov'dan mı? Yoksa kendi başlartna mı? Tatarlar 1991'de Kınm'ın statüsünü özerk cumhuriyete terfi ettiren referandumu boykot etmişlerdi. Eğer Kiev izin verir de bağımsızlık konusunda bir referandum yapılacak olursa, herhalde onu da boykot edeceklerdir. Çünkü Tatar- lar, kültürel ve tarihsel hak ve kimliklerinin tanınmasında ısrarlılar. Bu da kolay değil. Mustafa Abdülcemil Kırımoğ- lu'nun başkanlığını yapöğı Kırım Tatar Milli Meclisi, Ukray- na Adalet Bakanlığı tarafindan ancak geçen ağustos ayı- nda yasal bir örgüt olarak kayda geçebildi. Tatarlar, şimdi hem Ukrayna hem Rusya tarafindan po- tansiyel ayrılıkçı ve potansiyel şeriatçı olarak görülmekten şikayetçi. Tıpkı Bosna Hersek'deki Müslümanlar gibi onlar da büyük çoğunlukla laik. Ancak Müslümanlığı her ne şe- kilde olursa olsun tehdit olarak görenler Tatarların da bir gün başlarına şeriatçı kesilebileceklerini düşünüyorlar. Tatarların Müslümanlığı kadar Kınm özerk cumhuriyeti içinde aynlıkçı eğilimleri de Ukrayna için ters. Nitekim, Cumhurbaşkanı Kravçuk, Tatar Milli Meclisi diye bir örgütü tanımadığını söyleyerek görüşmeyi reddetti. Tatar temsil- cilerle görüşüyor, ama Meclis'le hayır. Tatarların içindeki radikal unsurlar ise Ukrayna'nın da Rusya'nın da derberi- ne deva olamayacaklarını düşünerek Meclis'in "halkının ulusal kurtuluşu için mücadele eden bir örgüt" olarak ka- bul edilmesi, örneğin Rlistın Kurtuluş Örgütü gibi sayılma- sı için uluslararası niteiikte bir lobi faaliyetjnden yana tavır içinde. Karadeniz'in kuzey ucu ile güney ucu aslında birbirine çok yakın: Kırım'da kayıtlı 2 milyona yakın seçmenin ne kadarının yarın k/me ne kadar oy vereceği, Türkiye yi de il- gilendirmeli. Tabii bu ilgi, tıpkı Bosna'ya tpkı Azerbay- can'a gösterdiğimiz "ilgi" boyutunda kalırsa o başka. HAZAR DENİZİPETROLÜ Konsorsiyum Azerilerleanlaşıyor Haber Merkeri -Ortaklan arasında TPAO'nun da yer aldığı konsorsiyumun. Hazar Denizi'nden petrol çıkartmak için Azerbaycan ile anlaşma noktasına geldiği bildirildi. The Wall Street Journal Europe gazetesinde yer alan haberde. petrol kuyulan aç- ma ve çıkartmayı kapsayan 7 milyar dolarhk anlaşmanın son şeklini aldığı vurgulandı. Haberde. Azerbaycan hükü- meti ile konsorsiyum arasında aylardan bu yana süren pa- zârlıklan sonuçlandığı taraf- lann anlaşmaya birkaç hafta içinde imza atacaklan belirtil- di. Azerbaycan Cumhurbaş- kanı Haydar Aliyev'in gelecek ay Ankara'ya yapacağı ziya- ret sırasında anlaşmanın ka- muoyuna duyurulacağı bildi- rildi. Gazete. konsorsiyumda yer alan şirketlerin, Aliyev'in tu- tumu nedeniyle ya da Rusya'- nın kaygılan nedeniyle her an bir anlaşmazlık çıkinasmdan kaygılandıklanna dikkat çek- ti. Başını British Petroleum'- un çektiği konsorsiyumda, TPAO'nun yanı sıra Statoil, Amoco. Pennzoil, Ramco Oil Services. Unocal ve McDer- mott International şirketleri yer alıyor. MUAMMER AKSOY'U ANMA TOPLANTISI Açıiı* KoHfaulın Arrf ÇAVDAR (A.D.D. Kurucu Oye) Prof Dr Nureıön SÖZEN (ls(. B BU. B«k.) PANEL TÜRKİYE NEREYE KOŞUYOR? PaneBstler Prof Dr Toktanuş ATEŞ Prof Dr Türkan SAYLAN Prof Dr Nccla ARAT Bedn BAYKAM Mehmct DOMAÇ P«»el YünetieUİ- Dr. Oguz GÜNDOĞDU I *J»OT... BftBUTs OÇOK . u&nt Muacn ULAL* Bt«ı.tx9lTts... 30 OCAK 1994- Saat 14.»° OOZENLETEN ATATÜRKÇÜ DUfÛHCE OEIMEâi İSTUMUL ŞVBE«İ Varış^a Adres^ CC 460 80303 M&cxlıye*oy - STANBOL 29.1.1983 GÖLCÜK ÖMERYAZGAN MEHMETKAMBUR ERDOĞAN YAZGAN RAMAZAN YUKARIGÖZ Bir gece sabaha karşı Pranga vurulmuş ellerimiz veayaklanmızla Çıkanldık idam sehpalanna Herkes tanıktır ki korkmadık, ıçımız titremedi hiç, Asıldık ey halkjm Unutmabızı Ö.OKANCtNEMRE