Katalog

SAYFA CUMHURJYET2 30EYLÜL1993 PERŞEA Izmir'ingeçmişinden birKemeraltı kaldASUMAN ABACIOĞLU İZMİR- İzmir"in "gerceğj ve ay- nlmaz bir parçasıdır'" Kemeraltı. Kentin tarihten günümüze yaşadığı ekonomik. sosya!, politik ve kültü- rel değişimlerinin izlerini taşır. Bu değişimler sırasında bazen ön plana çıkar. bazen de geriye itilir. Ama hep vardır. Dar sokaklan ve karma- şası ile Kemeraltı'nın günümüzdeki görüntüsü. bundan yüz yıj önce de böyledir. Değişen ise. "İzmirlinin kendisi ve Izmirlinin kabulleridir...** İzmir'de, bir kaç sokak ve eski ev dışında geçmişten nostaljik çağrı- şımlar yapan bir tek Kemeraltı kal- dı. Bu tarihi çarşının labirenti andı- ran dar sokaklannda dolaşırken. kemerli geçitlerden çıkmaz sandığı- nız yoîlara girince hala hoş sürpriz- lerle karşılaşabilirsiniz. eski biryapı- nın kuytusunda kalmış açıkhava kahveleri gibi... Mirkelamoğlu Ha- ru. Çakaloğlu Hanı. Karaosmanoğ- lu gibi. yıpranmış. bölünmüş ama hala ayakta olan eski hanlann tabe- lalan gözünüze çarpınca. uzak yol kervanlannın. yüklü develerinin ya- rattığı karmaşayı düşünürsünüz bu dar sokaklarda. Hisarönü'nde. asır- lık çınar ağacının gölgesinde kahve- nizi yudumlarken. bir zamanlar tah- ta sandalyenizin dibine sandallann bağlandığını aklınız hayaliniz al- maz. Tahtacılar Çarşısı. Bakırcılar Çarşısı yine aynı yerde aynı isimlerle anılır. Artık orada bakırcılar ve tah- taalar bulunmasa da... Tabelalan. -emeraltf na "eski cazibesini" kazandırma yönündeki girişimler Kızlarağası Hanı örneğinde olduğu gibi. çarşının gelenekselliğinin yitirilmesinden başka sonuç vermiyor. reklam panolannı. elektrik tellerini kaldınn, bir de insanlan değiştirin. Kemeraltı yine aynı Kemeraltfdır. Bu tarihi çarşının geçmişi. kentin geçmişidir. 17. yüzyılda kuruluşha- linde olan Kemeraltrnm geleneksel yapısı. 19. yüzyılda tamamlanır. Çarşı. 1820 yıllanna kadar İzmir"in tam ortasında. kentin tüm gereksi- nimlerini karşılayan tek çarşıdır. Ege Üniversitcsi Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi Prof.Dr. Tuncer Bav- kara, "Osmanlı şehir geleneğinin bir örneği" diye nitclendirdiği Keme- raltı'nın ilk darbeyi 1826 yılından sonra yediğjni söylüyor. Çünkü o yıllarda kentin değişen nüfus yapısı içinde büyük pay tutan levantenler sayesinde. İzmirlilerin "alafranga mallara rağbeti" giderek artmıştı. Artık gözde olan çarşı. Frenk Çar- şısı'ydı. Yeni nhtım yapımı. İzmir- Aydın demiryolunun açılması da ta- rihi Kemeraltf nı etkileyen diğer ge- lişmelerdi. 1920'li yıllann başında Frenk Çarşısı'nın yanmasıyla. Kemeraltı yine eski özelliğine kavuştu. Prof. Dr. Baykara'ya göre, bu özelliğini 1970'li yıllara kadar sürdürdü. Ke- meraltı'nın günümüzde eski can- lılığını kaybettiğini belirten Prof.Dr. Ba> kara. "İzmir genişledi ve yeni ca- zibe merkezleri ortaya çıktı. Keme- raltı bir daha asla o eski haline dön- mez. Ama yine de o, Izmir şehrinin bir gerçeğidir" görüşünde. Kemeraltı'nın mekansal değişim sürecini ınceleyen DokuzEylül Üni- versitesi Mimarlık Fakültesi öğre- tim üycsi Prof.Dr. Çınar Atay, geç- miş dönemlerde zamanının en kali- teli mallannı satan bir merkez duru- mundaki Kemeralü'nın. "gelenek- sel lonca ilişkilerinin, fıziksel mekan darlığının" kurbanı olması sonuçu kendini yenileyemediğini söylüyor. Prof.Dr. Atay'a göre, 30-40 yıl ön- cesinin beğenisi içinden çıkamayan çarşı. fiziksel olarak yıpranırken. mal kalitesi olarak da alt düzeyk kaldı. Yine geleneksel düzayak şveriş sistemine bağlılığını yitin yen müşteri ile dar mekan yüzün< yükselme gereksinimi jçindeki es arasındaki ikilem, Kemer Çarşısf nın sonunu hazırladı. Kemeraltı'na "eski cazibesi kazandırma yönündeki girişirr ise. Kızlarağası Hanı örneğinde duğu gibi. çarşının gelenekselliği yitirilmesinden başka sonuç ven yor. Yeni Kızlarağası Hanı içind aktivitelerin eskileri ile bağdaşrı yacağını vurgulayan Prof.Dr. At restorasyon ve benzeri yeni yapıli malann karan verilirken. amaç hedeflerin iyi saptanması gerektiğ belirtiyor. "Kadının sendikal hayatta rolalmasını eşleri engelliyor " Çalışan kadınlann sendikalardaki rolütZMİR (AA) - Uzun yıllar sendikal hayatın çeşitli kademelerinde görev yapan Tekgıda-Jş Sendikası Kadın- lar Bürosu Müdiresi Rahime Akdo- ğan, çalışan kadının. sendikal ve si- yasal yaşamın her kademesinde, kota ile değil. mücadele ederek yeri- ni alması gerektiğini söyledi. Akdoğan, günümüzde sendikala- nn, kadın sorunlanna giderek daha fazla eğilmeye başladığını belirtti ve bunun sonucu olarak da sendikala- ra bağlı kadın bürolan sayısında artış görüldüğünü kaydetti. 12 yıldır çeşitli sendikalann ka- dıniar bürosunda görev yapan ve halen Maltepe Belediye Meclisi üye- si oian Akdoğan. bugün artık çalı- şan kadının daha bilinçli olarak sen- dikal yaşama katıldığını ifade etti. "Bencil kocalar" Çalışan kadınlann sendikal ve si- yasal hayatta yer almasının kocala- nnca engellendiğini öne süren Rahi- me Akdoğan şöyle dedi: "Kocalar. bu hakkı öncelikle ken- dileri için kullanmak istediklerinden kadına tanııriaktan kaçınıyorlar. Bu- nun sonucu olarak da sendikalarda A kdoğan, günümüzde' sendikalann, kadın sorunlanna giderek daha fazla eğilmeye başladığını belirtti ve bunun sonucu olarak da sendikala- ra bağlı kadın bürolan sayısında artış görüldüğünü kaydetti. delege olarak göre» yapan kadınlar. daha iist görevlere talip olamıyor ve bunu mücadelesini veremiyorlar." Akdoğan. çalışan kadının soru- nuna sahipçıktığına dikkatçekerek. kadını. sendikal hayata çekebilme- nin en etkin yolunun eğitim olduğu- nu vurguladı. Akdoğan. "Ne yazık ki, ev ve ço- cuk sorumluluğu kadını çok yoruyor. Kendine yeteri kadar zaman ayıra- mayan kadın. okuma alışkanlığı da olmadığından kendini geliştiremiyor. Ve sonuç olarak sendikalarda ve par- tilerde etkin rol alamıyorlar" diye konuştu. Çalışma koşulları Rahime Akdoğan, bir kadın ola- rak Başbakan Tansu Çiller'den. ka- dınlann çalışma koşullannı ivedilik- le kolaylaştırmasını beklediklerini belirtcrek. sözlerini şöyle sürdürdü: "Kendisi de bir ana olan Sayın Başbakanımız. çalışan kadının so- runlanna en iyi şekilde vakıftır. Çalışan bayanlann en büyük soru- nu olan kreş sorununa acil çözüm ge- tirilmeli. Şu sıralar gündemde olan özelleş- tirmeden de en çok bayanlann zarar göreceği herkesee bilinen bir gerçek. Bu konunun da, bayanlara daha az zarar verecek şekilde çözümlenmesl- ni beklivoruz." Saç nakli yaptırmak zor değil ama pahalı ELITE Service Sağlık kulüplerinin soyunma odalannda. erkeklerin saçlanna verdiği uğraşa tanık olanlar. onlann saçlanna ya da kalan birkaç tele ne denli önem verdiklerini de anlarlar. Doğanın en çok harcanan üriinü olan saç. erkeklerin en çok ilgi gös- terdiği yerlennden bin. 65 yaşına ge- lene dek erkeklenn. yaklaşık üçte ikisi için saç yalnızca anılarda kalan bir şey. Bu durum erkek cinsellik hormonu olan endrojenin. kalıtım- sal olarak bireye geçerek, normal saç gelişmesine engel olmasından kaynaklanıyor. (Bundan. çok daha az da olsa. kadınlar da etkilenivor.) Kimyasal olsun. bitkisel ya da biyo- organik olsun saç onanmını sağla- mak ya da dökülmeye neden olan geni değiştirmek için alınan önlem- ler son derece kısıtlı. Eğer yazgınız- da kel olmak varsa dünyanın tüm ki\i tohumu özü bir araya gelse.bu yazgıdan kurtulamazsınız. Birçok erkek. her yıl yenilenmesi gereken takma saç >a da kalan bir- eryazgınızda kel olmak varsa dünyanın tüm kivi tohumu özü biraraya gelse, bu yazgıdan kurtulamazsınız. kaç tel saçın arasına yerleştirilen ya- pay saça çuvalla para akıtıyor. Bu çözümler, bakımı güç olduğundan ve kolaylıkla anlaşılabıldiğinden pek geçerli sayılmıyor. Bu nedenle, yitirilen saçın onanmı için en geçerli çözüm saç nakli. Erkeklerarasmda. 9O'lı yıllarda daha çok ilgi gören kozmik cerrahinin bu yöntemine başvuranlar bekleme lıstesine alını- yor. Yöntem. başın arka ve yanla- nnda saçın daha yoğun olması ger- çeğine dayanıyor. Bu bölgelerden alınan saçlı deri saçın olmadığı böl- gelere aktanlıyor. Normal oiarak birseansta böylesi lOOparçaeklene- biliyor. Alın üstüne tek saç telinden oluştuaılan "•mikro parçalar" yer- leştırilerek "mısır kocanı" görüntü- sü engelleniyor. Yerleştirme süred aşağı yukan iki haftada tamamlanı- yor. Bundan sonra. bireyin saçına özdeş dokuda saçın çikması için altı ay kadar bir süre gerekiyor. Bulunu- şundan bu yana yöntem. gerek ra- hatlık. gerekse başan oranı ve gö- rüntü açısından birçok aşamalar- dan geçerek gelişti. Bu yöntemin ilk uygulayıcılanndan olan Dr. WaJter Unger. başanlı nakillerin çok güç- lükle anlaşıldığını belirtiyor. 20 yaşlannda saçı dökülmeye başlayan film ynldızı Jamie Carie bu yönteme başvurup bir yıl içinde öbck öbek kızıl saça sahip olanlar- dan. Carie"ye göre toplumun bakış- lannı üzerlerinde toplayan kişiler, genç ve sağlıklı görünmek zorunda. Bu nedenle. zaman ve bilimin sağla- dığı olanaklardan eherdiğince ya- rarlanılmalı. Saç nakli giderek ilgi görmesine karşın. fiyatlann yüksek oluşu yön- temin yaygınlaşmasını engelliyor. Yine de birçok erkek. arabasını de- ğiştirmektense yakışıklı görünmeyi yeğliyor. Geçmişin üzerindeki düşler Teknolojikgelişmelersonucuhergeçengünyaşam biçimi de. ilişkîleri de değişiveriyor. Dün yaşamımızın \azgeçiimez parçalan olan her bir şey. sessizce. çoğu kezde farkına \anlmadan yok olupgidiyor. Semtler arasıulaşımısağlayanfaytonlannyeriniçoktan otomobilleralmışdurumda. Ya atlı arabalar? Onlarda birevinyapımındanyüküncdek her bir : şeyindekullanılanvazgeçilmezyükaraçlanydı. Sonra otomotiv sanayiinin gelişmesiyle bu işi daha pratik vemodern araçlaryaparoldu. Buyük caddelere konulan "atlı arabalar giremez" levhalan giderek sokak aralanna da yansıymea bu arabalardayaşamalanımızdansflinipgiui. Ama hala teknolojiye direnenatlıarabalarda yok değil. Herne kadar tekerlekleri sesçıkarmaması için lasliklerle kaplanmışsada.kasalan.eskisüslemegeleneğini.atın çcktiğj yükün bedelini verircesine büyük bir özenle süsleniyor. Çok değil. belki yann onlarda ortadan kaldınlıp yalnızca turistlerin beğenilerine sunulan birerdeoratif araç olacaklar. Şimdilerde. atlı arabalann kasasına yansıyan süslemegeleneğini onlann yerini alan minibüsler ve kamyonlar sürdürüyor. Çocuklann düşlerindeise eeçmiş değil gelecek var. (Fotoğraf: ACLAN URAZ Toplantı tasanmı sanıldığı gibi pek eğlenceli bir uğraş değil, aksine bir sanattır A'dan Z'ye bir toplantının tasarlaması ELITE Service Patronunuz gelip de sırtınızı sı- vazlayıp. "Bil bakalım ne yapacak- sın? Bir toplantı tasarlayacaksın" dediğinde sakın telaşa kapılmayın. Toplantı dediğiniz. not kağıtlanyla dolu birtürpartidirdey ipgeçmemeli. Toplantı tasanmı öyle sanıldığı gibi pek de eğlenceli bir uğraş olmayıp gelişmekte olan bir meslek, bir sanattır. Koca bir hizmet sektörü bu konudauzmanlığınıortayakoyuyor. Bu konuda 1992 yılında sunulan bir rapora göre günümüzde A BD'de yılda 39 miKar dolarlık bir pazar bulunuyor. Odülü böylesine yüksek olan bu sanayi giderek daha karma- şık ve çatışmah bir boyuta ulaşıyor. İçki sunma olasılığı. özürlülere sağ- lanan kolaylıklar ve müzik izni gibi ek hizmetler gündeme getiriliyor. Bir toplantının başıan sona so- runsuz bir biçimde sürdürülmesi için: 1) Toplantılara elden geldiğince zaman ayınn. toplantı boyutu ve gündemin karmaşıklığı gibi değiş- kenler toplantı düzenîeme sıklığını etkiler. En uygunu bir yılda her üç ayda bir toplantı düzenlenmesidir. 2) Toplantının hedefierini iyice be- liıieyin. Tüm beklenti \c istekİeri top- lantıvı düzenley enlerle görüşün. Go- rüşme sonucu alınan kararlan not edin. 3) Toplantı için bir bütçe oluştu- run. 4) Toplantının teknik gereksinim- lerini düsünün; kullanılacak otel ve toplantı salonu tür \e sayısı, oda dü- zeni gibi konulara açıklık getirin. 5) Birçok toplantı. yanlış yer seçi- mi nedenivle amaana ulaşamamış- tır. Bu yüzden toplantı yennı özenle seçin. 6) Birkaç otel üzerinde durup bun- ları gezerek inceleyin. 7) Toplantı tasanmcılan otellerle anlamadıklan kontratlar imzalaya- rakhatayadüşebilir. Bunedenlesoru sormaktan kaçınmayın ve her şeyin anlaşarak çözümlenebileceğini aklınızdan çıkartmaym. 8) Gelenlerle ilgili rezen asyonları ya kendi elemaniarınıza ya da otelin ekibine yaptırın. 9) Toplantının başansı tanıtımı ile bağlantılıdır. Belirli bir süre önce toplantıyı basın yoluyia topluma duyurun. Katılımı arttırmak ama- cıyla program aynntılannı. gezi ola- naklannı içeren resimli bir broşür hazırlayın. Yerel medya ile iletişim kurun. 10) Dünyanın dört bir yanından katılımı sağlamak, ancak çok önce- den tasarianan bir programla olası- dır. Rezen asyonlan önceden başla- tın. 11) Toplantı döneminde ulaşım olanaklannı sağlayın. Katılımcı lis- teleri edinin. Araç scçimini özenle yerine geıirin. İmzaiadığınız sözleş- me gereğince istenen hizmet ve do- nanımı eksiksiz belirleyin. 12) Otel yiyecek içecek müdürlcri ile görüşerek istediğiniz beslenme tü- ründe anlaşın. Ödeme koşulları, mö- nüler. bahşişler ve gelmeyen si- parişlerin dunımunu saptayın. Salon dekoru, müzik ve eğlence konusumı gözden kaçırmayın. 13) Konuklann içki konusunda şının aşmamalanna özen gösterin. İçki tükctimini açık bar yerine tepsi servisine bağlayarak sınırlayın. 14) Genelde tüm otellerde görsei- işitsel (odyovizüel) donanım vardır. Bunları kiralama koşullannı gözden geçınn. 15) Salon düzeni. toplantının bo- yut ve amaana göre değişir. Enyay- gın düzen iskemlelerin sırayla dizil- diei sınıf düzenidir. 16) Gönüllü ya da anlaşmalı ko- nuşmacılar toplantıya özel bir nitelik kazandırır. Bu konuda çevreden bilgi edinin. Anlaşmalı konuşmacılarla; ödenecek ücret. ulaşım ve konuşma süresiyle ilgili bir sözleşme imzalay ın. 17) Nıtelikli bir eğlence. şirkclin elemanlanna ilgiyle eğildiğinin bir göstergesidir. Bu nedenle sahneye konacak programlan özenle seçin. Bu konuyla ilgili bilgi edinin. Grup- larla yapılacak anlaşmalar ulaşım. ses \ e ışık sistcmini de içcrir. 18) Dinlence programlan uzun sü- reli toplantıların ardından katılımcı- ların dinlenme ve rahatlamaiannı amaçlar. Golf ve tenis turnuvaları ya da "olimpik" yarısmalar bu prog- ram m en gözde etkinliklerindendir. 19) Toplantı dönemlerini ailece geçirilecek tatille birleştirmek. çok sık görülen bir eğilimdir. Böylece zaman ve paradan tasarruf edilir. 20) Toplantı gününden birkaç gün önee toplantı yerine giderek son hazırlıkları deneyin, pürüzlerin gi- derilmesini sağlayın. Toplantının da- kika dakika programını gözden ge- çirmek üzere sonımlu kişilerle bir toplantı düzenleyin. 21) Toplaniının can alıa bir ko- nusu olan otele giriş işlemlerinin rahatlıkla sürdürülmesi için otel ön bürosunda yeterli sayıda görevli bu- lundurmaya özen gösterin. 22) Toplantının sorunsuz bir bi- çimde yürütülmesi. sizin sorumlulu- ğunu/ olduğundan o dönemde top- lantı yerindc bulunmaya ve öteki gö- rev lileri denetlemeye özen gösterin. Türkiye'nin ilk diabet hastanesi İZMİR (A.4)-Türkiye'nini diabet hastanesinin yakında İzmir'de hizmete gireceğı bildirildi. Türk Diabet Cemıyetı İzmir Şubesi Başkanı D r Ali Alkış geçen yıl temeli atılan. Metir Teryakar Yataklı Diabet Araştırma Eğitim veTedavi Merkezi"nin yapımının tamamlandığını. ruhsat için Sağlık Bakanlığı'na başvurduklannı söyledi. Bakanlıktan bu işlemin tamamianması halindc açılış yapacaklannı belirten Dr. Alkış. şubilgiyi verdi. "Hastanemiz, Türkiye'deki U diabet hastanesi olacak. Bugüne değin şeker hastalarına ay akta hizmet veriy orduk. Öysa şimdi 26 yatakla diabetlilere hizmet vereceğiz. 24 saat süreyle açık olan hastanemizde, komaya girenlere özel eğitim görmüş tıbbi ekiple ce\ ap verilecek. Hastanemize yaşı ne olursa olsun, tüm diabetliler başvTirabilecek."' Zatürree mevsimi geliyor ANKARA (AA).- Zatürree mevsimi geliyor. Özellikle kış aylannda yoğun görülen za- türreeden dünyada her yıl 4 müyon çocuğun öldüğü bildi- rildi. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aiie Planlaması Genel Müdürü Prof. Dr. Ayşe Akm Denişoğlu. az gelişmekte olan ülkelerdeki çocuklarda en fazla ölüme neden olan hastahklar arasında. solunum yolu enfeksiyonunun ilk sırada yer aldığını bclirterek. heryıl ölen 15 milyon 3 yaşaltı çocuktan. 4 milyonunun ölüm nedeninın bu olduğunu söyledi. Solunum yolu hastalıklannın daha çok kış vebahar aylannda. soğuğun vücut direncini düşünmesiyle solunum yollannın mikroplar tarafından iltihaplanmasıyla meydanageldiğini vurgulayan Dervişoğlu. beslenme bozukluğu olan çocuklarda. v ücudun savunma sistemi bozulduğu için basit bir soğuk algınlığının kolayca zatürreeye dönüşebildiğini kaydetti. Yunanistarfda AIDSpaniği ATİNA(AA)- Yunanistan'da AIDS testıyaptırmak için hastanclere baş\uranlarda son bir ay içinde büyük bir artış görüldüğü bildirildi. Yctkililcr. ağustos ayından bu yana AIDS tcstı yaptırmak isteycnlerin say ısında y üzde 20 oranında artış olduğunu söyledilcr. Test yaptıranların büyük çoğunluğunu gençlerin oluşlurduğunu belirten yetkiliicr. AIDS testi için ellerindeki ımkanlann ihtiyacı karşılayamazduruma geldiğini ifade ettiler. Yetkiliicr. özellikle yaz mev siminde ülkey i ziyaret eden turisılerlecinsel ilişkiye giren Yunanlı gençlerin, anlık ilişkilerinin bedelini hayatlarıylaödeyip ödemeyeceklerini öğrenmek amacıyla test yaptırmak için .eylülayındahastanelereakın ettiğini söylediler. Yunanistan'da bugüne kadar AIDS'ten ölenlerin sayısının, kesin rakam verilmemekle birlikte. 300"ün üzerinde olduğu sanılıyor.