Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 AĞUSTOS1993 PERŞEMBE 8 DIŞ HABERLER ABD, Sudan'ı kara listeye aldı • HARTUM(AA)- ABD'nın Sudan'ı terönzmi destekleyen ülkeler kstesine dahılettığinıbuülkeye bildirdiği açıklandı. Sudan Dışişleri Bakanbğı Görevlisi Dr. Gutbu Mahdi, yaptığı yaalı açıklamada. ABD Büyükelçisi Donald Peterson'un. Sudan'ın terönst eylemleri desteklediği yolundakı ABD hükümetı karannı kendilerineilettiğini söyledi. Mahdi"nin açıklamasında, Sudan'ın terönst eylemlere katılmadığı kaydedilerek, ABD'nın iddıalannı kanıtlaması istendi. Yılmaz'dan Kıbrıs eleştiPisi • tSTANBLL(AA)- ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz. Türkiye'nin bir süredir. ne pahasına olursa olsu Kıbns sorununun çozümü içın aşın arzu gösteren bir ülke görüntüsünü verdiğini, bu durumun Türkiye'yi uluslararası platformlarda büyük ölçüde zaafa uğrattığını söyledi. Mesut Yılmaz. Kıbns Millı Koordinasyon Komitesi tarafından Sepetçiler Kasn'nda düzenlenen "Kıbns gerçeğj ve KKTC politikalan üzenne son gelişmeler" konulu panele katıldı. Türkıye'de son aylarda. Kıbns konusunda "meseleyi ben çözenm" yaklaşımlannın ortaya çıktığını kaydeden Yılmaz, bu tür yaklaşımlann yanlış olduğunubelirtti. Çevik Paşa güç durumda • A\KARA(AA)-AP ajansı, Somalı'deki BM kuvvetlerinin komutanı Korgeheral Çevik Bir'in çabşmalanyla ilgilı yorum habennde. 'Bir, BM kuvvetlerinin komutanı olarak Somali'deki kargaşanın tam ortasına düştü" başlığını kullandı. Bir'in, "Somali Kaplanı" olarak Türk medyasında güncelliğinı koruduğu ifade edılen haberde, komutarun hem müttefikler arasındakı görüş aynbklanyla müca4ele efraetzorunda kaldıği. hem de BM askerleriyle karşıt gruplar arasındaki çatışmalann sürdüğü Somab'de halkm sorunlanyla ilgilenmekte olduğunu göstermeye çalıştığı kaydedildi. f. Rutskoy'a ciddi suçlama • MOSKOVA(AA)- Rusya'da yolsuzluk olayİannı soruşturmakla görevli komisyon, Devlet Başkanı Yardımcısı Aleksandr Rutskoy'u, devlet kaynaklarından İsviçre'deki banka hesabına para aklarmakla suçladı ve Başsavcı Valentin Stepankov 'un istifasını istedı. Komisyon Başkanı YuriKalmikovdün Rutskoy'un İsviçre'de oldukça şişkin bir banka hesabı olduğunu açıkladı. Kalmikov. komisyonun, Anayasa Mahkemesi'nden konunun ıncelenmesini talep edeceğinibildirdi. Körimam, ABD'den aynlabilin • NEW YORK (AA)-Kör İrnam olarak anılan Şeyh Ömer Abdülrahman'ın Afganistan'a gıdebılmesi durumunda gönüllü olarak ABD'den aynlmak isteyebileceği bıldırildı. Kör İmamın avukaü Barbara Nelson. gazetecilere yaptığı açıklamada, federal yetkililer ile Şeyh Abdülrahman'ın Afganistan'a gitmesine izin venlmesini görüştüğünü belirttı. Bosna başkentinin BM'ye 2 yıllığına devri konusundaki anlaşma imzalandı SırplarSaraybosna'yıvurduDış Haberier Senisi - Bosna-Her- sek konusunda Cene\ re'de yürütü- len görüşmeler sürerken Sırplar, dün Saraybosna'ya saldırdılar. Sırp bırlıklerinın Saraybosna'nın Dob- rinja semüne önceki akşam açüklan top ateşı, 5'i ağır, 14 kışının yaralan- masına yol açtı. AA'ya göre saldınnın, ABD'nın Bosna-Hersek Büyûkelçisi Victor Jakoviç'in bu semti daha önceki sa- atlerde gezdığinın yerel televizyonca duyurulmasının ardından meydana geldığine dikkat çekiliyor. Bölgeden gelen haberlere göre Dobrinja semti akşam saatlerinde 30 dakika boyunca beş etkili top mermisine hedef oldu. Bu saldında yaralananlar hastaneye kaldınhr- ken bombardımanın yeniden başla- ması, yaralı sayısının anmasına yol açtı. Saraybosna, gündüzü sakin geçir- mışti. Sırplar, daha önce de kısmen yumuşayan ortamlann ardından "beklenmedik" saldınlar yapmışlar- dı. Cenevre'de dün yapılan görüşme- lerde Bosna-Hersek Cumhurbaşka- nı Alia İzzetbegoviç ile Hırvat lıder Mate Boban bir araya gclcrek baş- kentın BM'ye 2 yıllığına devrini öngören anlaşmaya ımza koydular. Imzalanan anlaşmaya göre, Saray- bosna bağımsız bir yönetim bölgesi haline gelecek. Kentin yönetıcıleri, kurulacak yeni kolektif başkanlığa değıl. BM'ye karşı sorumlu olacak- lar. Anlaşmanın uygulanması ko- nusundaki hanrlıklan yapmak için üç tarafın temsilcilerinden oluşan komite de dün görevine başladı. Bu arada Hırvatlann kurulması planlanan etnik devletlerinin baş- kentı yapmak istedikleri Mostar kentı çevresinde de şiddetli çatışma- lar olduğu bildirildi. Moslar çevre- sinde Hırvatlar ile Müslümanlar arasmda önceki gece meydana gelen çatışmalarda 33 kişinın öldüğü kay- dedildi Nufuscuzdanımı kaybettım. Hükumsuzdür TASERCEBUİ ingiliz basını Bosna'yaKıbns formülütarüşılıyor EDİPEMİLÖYMEN Saraybosna sakinleri Sırp keskin nişancılanna hedef obnamak için barikatlarm arkasndan yüniyor. LONDRA -Saray bosna'nın Boşnak ve Sırp-Hırvat kesimlerine bölünmesine ılışkın önerilenn taıtışılması sırasmda, Kıbns'takı fulı bölünmeörnek olarak gösteriliyor. Bazı gazetelerde yayımlanan makalelerde, radyo-televizyonda konuya ilışkin sorulann yanıtlanması sırasında, satır aralannda. Kıbns'takı BM BanşGücü'nüandıran bir düzenlemenin Saraybosna içın de mümkün olduğu dile getirilir oldu. Bir süredir dıle getinlmeyeçabşılan formüle dün de Independent gazetesı yer verdi. Saraybosna'da BM'ye Kıbns'taki türden rol düşebileceği belirtildı. Ancak Kıbns'ta toplumlararası görüşmelerdeki çıkmazda da yine BM'nın rolü olduğu. bu nedenle bu hatanın Saraybosna'da da tekrarlanmaması gerektıği ıfadeedildi. Independent'deki değerlendirmede. "BM. Kıbns'ta etkin bir \ arlık gösteremedi, ama varltğı, yokluğundan daha yararlıydı" denildi. BM'nin, bir arada yaşamak istemeyen ve her an savaşa haar taraflann arasına gırerek tampon bölge oluşturduğu, ancak birçözüm için diretemediği ve taraflara bir anlaşmaya varmalan için ültımatom veremediği kaydedildi. Saraybosna'nın Lefkoşagibi böîünmesi, Bosna'nın da Kjbns'taki gibi birçok Yeşıl hatlarla bölünüp BM Barış Gücü'nce denetlenmesi durumunda. NATO tarihındeki en büyük BM operasyonuna yol açacağına da dikkat çekiliyor. Izzetbegovıç, kente yardım ulaştı- nlıncaya kadar Hırvat lider Mate Boban ile görüşmelere devam etme- yeceğını bildirdi. Bosna Cumhur- başkanı. Hırvatlann Mostar'da korkunç bir etnik temizlik ve meza- lım yürüttüğünü söyledi. Boban da. Müslümanlan Bosna'nın orta kesi- mindeki Kıseljak'ta 42 Hırvatı kat- letmekle suçladı. NATO'danilktatbikat NATO uçaklan, Bosna üzerinde- kı ilk hava destek tatbikatını dün gerçekleştirdiler. BM Koruma Gü- cü tarafından yapılan açıklamada, tatbıkat Bosna'nın kuzeybatısında- ki Bihaç bölgesinde gerçekleştirildi. NATO'nun Sırplara karşı tehdit unsuru olarak kullandığı çok sayıda uçak İtalya'dakı Ancona Cssü'nde konuşlandınlmıştı. Bosna-Hersek Ordusu'nun ko- mutanlan, Sırp birliklerinin hâlâ Saraybosna etrafmdaki tepelerden çekilmelerini tamamlamadıklannı belırrırlerken, BM >etkilileri halen bölgede kaç Sırp askeri kaldığmı açıktayamadılar. Ancak BM Koru- ma Gücü Sözcüsü Barry Frevver, tepelerdeki Sırplann bir tehdit oluş- turmadığını söyledi. Çiller9 eylüldeRusya'ya gidiyorMOŞKOVA / ANKARA (Cumhuri- yet) - İslam Konferansı Örgütü içinde Bosna için oluşturulan temas grubu ile M.pskova'da temaskırda bulunan Dışiş- leri Bakanı Hikroet Çetin. Başbakan Tansu ÇUIer'in gelecek ay Rusya'ya gi- deceğın] söyledi. Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin, Bos- na- Hersek konusunda İslam Konfe- ransr tarafından oluşturulan temas grubunun BM Güvenbk Konseyi daimi üyesi ülkelerin başkentlenne yaptığı zi- yaretler çerçevesinde, Rusya Dışişleri Bakanı Andrei Kozirev ile görüştü. Gö- rüşmede ıkili ılişkiler ve bölgesel sorun- lann ele alındıânı belırten Çetin, düzen- lediğı basın toplantısında, ıki ülke ara- sındakı ılışkılerin derinleşmesi için üst düzey ziyaretlerin yoğunlaştınlması ko- nusunda görüşbirlıgine vanldığını kay- detti. Çetin, bu amaçla Başbakan Tansu Çiller'in de Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin ve Başbakan Viktor Çernobirdin ile uyuşan bir tarihte Moskova'yı zdya- ret edeceğini duyurdu. Eylülün ilk yan- sında gerçekleşecek ziyaretin kesin tari- hi daha sonra açıklanacak. Karabağ sorunu Kozirev'in, Azerbaycan'ın mevcut sı- nırlannın korunmasından yana olduğu- nu vurgulayan Çetin. "Dağlık Karabağ konusunda, aşın uçlardaki tuhımlann kabul edilemeyeceği fikrini paylaşıyo- ruz" dedi. Türkiye. Ermenilerin Dağbk Kara- bağ bölgesinde kurduklan yasadışı cumhuriyetın tanınamayacağını ve Dağlık Karabağ'ın özerklik statüsünün sürmesini savunuyor. Rusya'nın Kara- bağ konusundaki özel temsilcisi önceki gün Karabağ'daki Ermenı devletınin tanınmasının görüşme masasına gelebi- leceğini söyleyerek. Ermenı saldırganlı- ğına dolayb destek vermişti. Hikmet Çetin, Orta Asya. Kafkasya ve Rusya petrolünün dünya pazarlanna ulaştınlması konusunda da boğazlann kullanılması halinde çıkacak "FizikL, çevre ve güvenlik'" sakıncalan Rus mes- lektaşına aktardığını belırterek. "Bu konuda işbirliği >apılmasının gerektiğini, Rusya tarafına tüm açıklığıyla anlattığı- nı" kaydetti. Boğazlardan milyonlarca ton petro- lün tankerlerle taşınmasının büyük teh- likeler içereceğıni belirten Hikmet Çe- tin. "Bizim Montreux Anlaşması'nı masaya yatırmak gibi bir myetimiz yok. Yalnızca boğazlann petrol nakliyatı için kuDanılaınayacağuu vurgulamaya çal^ı- yoruz" dedi. Çetin, dün Moskova'ya hareketınden önce Esenboğa Havalimanı'nda yaptığı basın toplantısında, Rusya ve Çin dışın- daki BM Güvenlik Konseyi daimi üyesi ülkelerin başkentlerini İKÖ temas gru- bu olarak zirayet ettiklerini hatırlattı ve Rusya'dan sonra Çin'in başkenti Pe- kin'e geçeceklerini söyledi. Gorbaçov'a karşı darbenin 2. yıldöniimü Muhafazakâr-reformcu çekişmesi hâlâ bitmedi Dış Haberier Servisi - Eski Sovyetler Bırliği'nde Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'a karşı 19 Ağustos 1991'de ger- çekleştirilen başansız darbe gi- rişimi üçüncü yılına gjrerken muhafazakarlarle reform yanlı- lan arasındaki yetki savaşımı sürüyor. Mihail Gorbaçov'a karşı dü- zenlenen darbenin nedeni 20 ağustosta imzalanacak ve Sov- yetler Birliği'ni oluşturan cum- huriyetlere geniş yetkiler vere- rek ülkenin parçalanması yolu- nu açacak "Birük Anlaşması'- nın imzalanmasını engellemek- ti. Şu anda Rus Parlamentosu'- nda çoğunlukta bulunan mu- hafazakarlar, Rusya Devlet Başkanı Boris Yehsin'in belirle- diği anayasal reform plarurun öngörülen tarihte uygulamaya konulmasını engellemek için çalışıyorlar. Son hazırlık aşamasına eylül- de girmesı beklenen yeni anaya- sa parlamentonun gücünü bü- yük ölçüde azaltacak. Başlangıçta Yeltsin'i destek- leyen Parlamento Sözcüsü Rus- lan Hasbulatov ve Başkan Yardıması Aleksander Ruts- koy Yeltsin'in kurmayı düşün- düğü yeni Rusya'da yerlerinin bulunmadığını bib'yorlar. Aynı zamanda bu yıl içinde yapılacak parlamento seçimleri tehdidiyle de karşı karşıya bulunan Hasbulatov, anayasal planın uygulamaya konmasını engellemek içın zamanla yanşı- yor. Hasbulatov, 25 haziranda yapılan referandumda da iste- diği sonucu elde edemedi. Refe- randum, muhafazakarlan en çok korktuklan gerçekle yva yüze getirdi: Ruslar sadece Yeltsin'i desteklemekle kalmı- yordu, aynı zamanda ekono- mik reformlann gerektireceği tüm fedakarhklan göğüsleme- ye de hazırdılar. Neler değişti? MOSKOVA(AA)- Rusya'da ağustos 1991 darbesınden bugüne kadar nelerin değiştiğı konusunda yapılan bir ankette halkm hangı değişimleri olumlu ve olumsuz değerlendirdiği saptandı. Halk aşağıdaki değişimleri olumlu buluyor: • Dükkanlarda daha fazla gıda bulunması. • Tüketim maddelerinin kolayca bulunabibnesi. • Yüksek ücretle özel sektördeişimkanı. • Yurtdışı seyahatlerde sınırlama olmaması. • Komünist Partisi'nin arük iktidarda olmaması. Rus halkı aşağıdaki değişimleri olumsuz karşıbyon • Gıda, tüketim maddeleri ve petrol fiyatlannın yükselmesi. • Suç ve şiddetin artması. •Tatil olanaklannın zorlaşması. Bu başansızlığından sonra Hasbulatov, hükümet politika- lannı sabote etmeyi sürdürerek bu kez de bütçe görüşmelerinde hükümete destek vermedi. Yenilikçılerle muhafazakar- lar arasındaki mücadele öyle bir noktaya ulaştı ki bazılan ağustos 1991 darbe girişiminin ruhunu yeniden canlandırdı. Ülkedeki knz atmosferi, darbe ginşiminin ikinci yıldönümün- de halkı uyanık olmaya çağıran Hasbulatov tarafından daha da elektıriklendirildi. Bu arada bir zamanlar Yelt- sin'in sağ kolu olan General Alexander Rutskoy. Rusya'da, Sovyetler Birliği'nın yeniden canlandınlması sözü veren bir seçim kampanyası başlattı. Cezaevifirarilerinefalaka Dış Haberier Senisi - Dünyada en eski tarihe sahip ceza yöntemlerinden falakaya Hindistan'da halen çok sık başvuruluy or. Ülkenin Pencap eyaletinin Firozpur kentindeki cezaevinden fırar eden üç adi suçlu yakalandıktan sonra falakaya yatınlarak cezalandınldı. Cezaevinde huzursuzluk çıkaran ve fırar girişiminde bulunanlar önce falakadan geçirib'p sonra hücrelenne geri gönderiliyor. Böylece fırarilere bir daha kaçmamalan konusunda küçük bir uyanda bulunuluyor. Öte yandan, Hındistan'la Pakistan arasındaki gerginlik son günlerdeartıyor. Yeni Delhi hükümeti geçen hafta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Keşmir'deki aynbkçılan desteklediğinı öne sürerek bu ilkeyi sert biçimde suçladı. Keşmir'deki aynbkçı Müslüman genllalar son zamanlarda Hınt askerlerine karşı sık sık saldınlar düzenliyor. (Fotoğraf: REUTER) BOSNA-HERSEK ABD'den BM'ye suçlamaDış Haberier Senisi - ABDnin eski Yugoslavya topraklannda görev yapan yüksek rütbelı BM generallerinin son günlerde ABD Başkanı Bill Clinton ile il- gib basına yansıyan açıklamalanndan dolayı rahatsız olduğu ve BM Genel Sekreten Butros Gali'ye bu konuyu gö- türerek olayı protesto ettiği bildınldi. VVashington, bu türden açıklamalann Bosnalı Sırplara karşı düşünülen olaa bir hava harekatının etkisıni azaltacağını vurguladı. ABD, Bosna-Hersek'teki ıki BM yet- kıbsı Belçikab General Francots Brique- mont ve İngibz General Vere Hayes'in basına yansıyan yorumlanna ilişkin hoş- nutsuzluğunu BM Genel Sekreten Gah'- ye bıldinrken Beyaz Saray'dan yapılan bir açıklamada. "Yorumlar doğnıvu van- sıtmadığı gibi uvgunsuzdur da. Açıklama- laruı amacı, başarı\a ulaşacağını düsün- düğûmüz NATO-ABD arasındaki \akın işbirliğine gölge düşûrmek gibi gözükü- yor" denildi. İngibz General Hayes'in Nevv York Times gazetesine verdıği demecinde "Başkan Clinton ne yaptığını sanıyor? Hava harekatı Sırplan bozguna uğrat- maz" demişti. Belçikab General Brique- mont ise "Bu NATO'nun bir uyarısıdır. Bu nedenle NATO'nun sonınudur. Ancak NATO BM değüdir" dıye konuşmuştu. ABD'nin BM Sekreten'ne sunduğu açıklamada ıse "Hiç kuşkunuz olmasın ki ABD'nin hava saldırtsı tehdidi çok önem- lidir. Sırplann Sara> bosna"\ a hakim İg- man ve Bjetesnica tepelerinden çekilme karannı vermelerine yol acmıştır" denil- di. Öte yandan, BM Güvenlik Konseyi Dönem Başkanı ve ABD Daimi Temsil- cısı Büyükelçı Madeleine Albright. Bos- na'daki yüksek rütbeli BM generalleri- nin basına yansıyan açıklamalanna iliş- kin olarak "ABD Başkanı ile ilgili söy- lenen sözleri son derece ölçüsöz buluyo- rum. Genel Sekreter Gali'ye bunun BM yetkililerine >araşır bir davraıuş obnadı- ğını bildirdik" dıye konuştu. DIŞ BASEV ŞranIfıırlcrAlljrmrinf TuristlervePKK Türkiye'nin güneydoğusunun doğasj anlaşıldığı kadanyla karşı koyulmaz bir cazıbeye sahıp. Tüm uyanlara karşın yabana turistler yine de bölgeye gidiyor. Türkiye Cumhuriyeti'nin güvenÜk güçlerine karşı savaş v üriiten PKK'bKürtlefledalga geçmeye geknez. Ülkeye girerken >aırtdışında "Kürt Vizesi" almadıklan gerekçesiyle tunstleri kaçınyorlar. Böyle bir vize, bir Kürt devleti obnadığından ashnda yok. ancak PKK varmış gibi davranıyor. PKK vizesiyle Türkiye'ye gıren yabanalann ise resmi makamlarla başının derde gireceğini hesaba katması gerekir. Bu nedenle en doğru olanı Türkiye'nin güneydoğusundaki savaş sona erene kadar bölgeye gjtmemek. Son zamanlarda ise bazı turistler hakkında asbnda turist olmadıklan ve Kürtlenn davasına "angaje" obnaya çabşüklan yönünde kuşkular bulunduğu bıldiribyor. Bu ateşle oyundur. Ancak Almanlar bugün dünyadaki kriz bölgelerinde yaşanan olaylann neredeyse tümüne farklı şekillerde kanşmış bulunuyor. Kendılen için görev saydıklan olaylar. gerçekte çoğu zaman bir densızlikten ibaret. (17 ağustos) Frankfurter Allgemeine^den THE INDEPENDENT Ermeniler durmuyor Ermeni kuvvetleri. derme çatma ve istikrarsız eski Sovyet cumhunyeti Azerbaycan'ı ikiye bölmeye hazırlanıj or. Zengelan, Kubatb ve Cebrail'de halen 122 bin Azeri yaşıyor. Ermeni kuvvetleri, çoktan boşalmış olan Fizub'yı alır ve Dağbk Karabağ ile Iran arasındaki 35 kiiometrelik geçidi ele geçinrlerse bölge halkı Azerbaycandan kopmuş olacak. Iran'ın. smmna bu kadar yakın bir saldırganlığa seyirci kalamayacağını söylüyor. Öte yandan Ermeniler, kuzeyde de ilerbyor. Kara ve demiryolu ulaşımı bakımmdan önemli bir kavşakta bulunan Yevlak'ı abrlarsa. Bakü ile Gence ulaşımı da kesilecek. Buradan doğalgaz ve petrol boru hatlan da geçiyor. Bunlardan bin de Türkmenistan'ı Gürcistan'a bağlayan hat. Bütün bunlara karşın Azeriler savaşmak istemiyor. Hiçdireniş olmadığı için Ermenilerin durmalan için neden de yok. 1988'den bu yana ilan edümemiş savaş sonucu Ermeniler durmadan ilerlediler. Dağlık Karabağ'daki Azeriler kovulduveburası Ermenistan'a bağlandı. Azerbaycan ıse 7 mılyonluk nüfusuna karşın 3 milyonluk Ermenistan karşısında yenik. Vehalaçılgmcabir örgûtsüzlük içinde. Haydar Aliyev isedurumdan Suret Hüseyinov'u dolayb olarak sorumlu tutar oldu. İran sınınndaki Tabş-Mugan isyanına4a sert tepki gösteriyor Aliyev. Devrik Devlet Başkanı Ayaz Muttabbov. kısmen Tab'ş sayılır ve Aliyev 'in yerine göz dikmış dunımda. Bakü'de yaşam garip bir şekildenormal. Ancak olup bitenler halk için aa. Sovyetler'den bağımsızbk kazandıktan sonra özgürlük ve petrol zenginbği düşlerken şimdi öksüzlük, petrol üretiminde azalma, yaşam düzeyinde düşüş ve yenilgı ile karşılaştılar. (18 ağustos)