Katalog

19 AĞUSTOS1993 PERŞEMBE CUMHURİYET 2 SAYFA TELEVIZYON Film iki aile arasındaki kız alışverişi olan 'berdel'in aa ve olumsuz sonuçlannı anlatıyor Bilirsin yüreğim sana yeminlidir, lakm... Berdel Yönetmen: Atıf Yılmaz / Senaryo: Yıldmm Türker, SevgiSaygı, A tıf Yıimaz / Yapıt: Esma Ocak I Görüntü yönetmeni: Erdal Kahraman Müzik: Setim Atakan / Oyuncular: Türkan Şoray, Tank Akan, Mine Çayıroğht, Füsun Demirel, Gülsen Tuncer, Levent Yılmaz, Taner Barlas, Erdinç özkan, Cem Bender, SuzanKardeş 11990, TAPEV(Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı) yapımı. Birbirine severek evlenen Ömer ve Hanım'ın 5 kız çocukJarı vardır. Ömer soyunu yüriitebilmek için törelere göre karısınm üstiine kuma getirmeye kalkar. Fakat ödevecekbaşhk parası olmadığı için lSyaşındaki biiyükkızı Beyaz'ı yaşlıve hastaliklı bir adama 'berdel' olarak verir. TURHAN GÜRKAN Bir Doğu Anadolu köyün- de birbirini severek evlenen Ömer (Tank Akan) ve Hanım'ın (Türkan Şoray) beş kız çocuğu olur. Erkek çocuk için son bir umutla gebe kalan Hanım'ın altıncı çocuğu da kız olunca, Ömer, soyunu yü- rûtebilmek için yörenin hoş- gördüğü gjbi kansırun üstüne kuma getirmeye kalkar. An- cak kumaya ödeyecek başhk parası olmadığı için yerine 15 yaşındaki büyük kızı Beyazı (Mine Çayıroğiu) berdel ola- rak venr. Böylece ıki genç kız "berdel" denilen görenek so- nucu, değıştokuş edilir. Mah- mut adlı sevdiğı gence varma umutlannj yıtiren Beyaz, bir erkek kardeş uğruna, baba- sırun kuma aldığı yaşlı ve hastalıklı adama, gözyaşıru içine akıtarak gider. Ancak bu çare de yetersızdir. Bir mal gıbi satıldığı yaşlı ve hastahklı kocası ölünce, Bevaz, çocuk yaşta dul kahr. Ömer'in öz kızı karşılığında aldığı Fatma adlı kuma da, ona bir oğlan çocuk veremez. Ömer'e so- nunda oğlan çocuğu yine ilk eşi Hanım verecek, ancak o da doğum sırasında yaşamını yi- tirecektir. Beyaz'ın kasabada- ki evinde ölen annesi Hanım'- dan sonra kuma da Ömer'i terk edip gider. Yaşlı baba dört kıayla ortada kahr. Atıf Yıhnaz'ın 1990 yıhnda yönetmenliğini yapıp senaryo yazımına katıldığı "Berdel", Anadolu'nun geri kalmış yörelerine özgü "başlık" pa- rası yerine iki aile arasındaki kız alışverişi olan "Berdel"in aa ve olumsuz sonuçlannı sergiliyor. Kırsal kesim ger- çeklerinı ön plana çıkararak, çağdışı kalmış bir geleneğin eleştirisini yapan "Berdel", Anadolu'da ezilen kadınla, egemen erkek ilişkilerine de ışık tutuyor. Feodal aileyapısı ıçinde çok çocuk sahibi ol- manın getirdiği zorluklan. kız çocuklannın değersizliğini, kadının büyük bir teslimiyetle yazgıya boyun eğışini, ko- canın soyunu sürdürmek için, oğlan çocuk isteklerini ve bu- nun aa sonuçlannı gözler önüne seriyor. "Berdel" bir insan birikiminin, ilkel koşul- larda tutsağı olduğu kör ınançlann da bir tür yansı- ması. Çoğu kimsenin. adını ilk kezduyduğu "Berdel", konu- su, duyurusu, Atıf Yılmaz'ın biraz mizaha kaçan usta an- latımı, belgesel tadındakı ye- rel motiflen. sevecenliğe, ıyımserliğe dayanan insan iliş- kilerine bakış açısı, oyuncu- lannın ınandına gösterisı ıle -ibret dersi veren didaktik yapısı bir yana bırakılacak olursa- son dönem sinema- mızın mtelıkli yapıtlanndan biri. "Berdel" filmi 1991'de 41. l luslararası Berlin Film Şen- Uği'nde UCAE (Uluslararası Sanat ve Deneme Sinemalan Konseyı) özel ödülü, İspan- ya'da Valencia 12. Akdeniz Füm Şenliği'nde en jyı film ödülü. İtalya'da Viareggio 8. Avrupa Film Şenliği'nde en ıyi film ödülü. Washington Nüfus Enstitüsü 1991 Global Medya ödülü, fılmin yapımçısı Vehbi Koç, Hayat Boyu Üstün Ba- şarı ödülü kazandı. (TRT 1, 20.45) Kanun teklifiyasaUaşmalı Magazin/TV Servisi- HBB Genel Müdürü Adnan Gûrses", "kamu ve özel radyo televizyon- lann kuruluş ve işleyişi hakkında kanun teklifı- nin en kısa zamanda yasallaşması gerektiğıni, aksi takdirde frekans karmaşasından televiz- yonlann izlenemez hale gelecegini behrtti. Gür- ses aynca görevi 'denetim' olan Üst Kurul yeri- ne seyircilerin televizyon açma-kapama düğme- siyle kendi denetimlerini yapabileceklerini açı- kladı. Radyo-televizyon kurma ve işletme yetkisini devlete veren Anayasa'run 133. maddesi değişti. ancak 'kamu ve özel radyo tekvizyonlann kuru- luş ve işleyişi hakkında kanun tekîiff yasallaşa- madı. Bu nedenJe frekans düzerüemesi de yapüa- mazken tslanbul başta olmak üzere bazı illerde televizyon seyretmek giderek zorlaşıyor. TRT ve özel televızyonJar eylül ayında başla- yacak yeni yayın dönemi hazırhklannı hızla sürdürürken HBB Genel Müdürü Gürses, ayn- ca 1990 yılından bu yana yayın yapan özel tele- vizyonlann tamamının reklam gelirlerine da- yalı olarak kurulmuş işletmeler olduğunu belir- terek konuyla ilgili olarak şöyle konuştu: "Mev- cut reklam pastası bu kadar yayının sürmesine tabii ki yeterli değildir. Yeni yasa ile de briit rek- lam gelirinin yüzde 5'i Üst Kurul'a aktarılmak- tadır. Bu pay, özel televizyonlann yıllık personel gjderlerine tekabül etmektedir. Bir anlamda bu kadar özel tele>izyonun personel giderleri topla- mı. görevi denetim olan bir kurula aktarılmak- tadır. Bu tartışmalarda ceza kanunlarmın varlığı ve sevircinin parmağı ucundaki televizyon açma- kapama düğmesinden daha iyi sansür olama- yacağı gerçeğinin göz önûnde bulundurulmsLsı çö- zümü daha sağlıklı kılacakbr." Haber bültenlerinde en çok konuşan bakan Ekranın'star'ıAktuna ANKARA (Mak Ajans) Temmuz ayı için- de ekranın "star"! Devlet Bakanı ve Hükü- met Sözcüsü Yıldınm Aktuna oldu. Bu ünvanını TRTnin haber bültenlerinde 1 ayda 62 dakikalık konuşma yaparak elde eden Aktuna haberlerde en çok konuşan ba- kan olarak ekranı parselledf Amerikanvari sözcülük, Aktuna'yı daha da popüler yaptı. TRT'nin haber bültenlerinde en çok konu- şan ikinci bakan ise Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin oldu. Ekranda pek görünmeyen ba- kanlar ise 20 saniyelik konuşmayla Devlet Bakanlan Cemfl Erhan ve 80 saniyeyle Ahmet Sanal oldu. Başbakan Tansu ÇUler ise Temmuz ayında "vitrinde" olanlar arasındaydı. Çiller 50 da- kika radyoda, 180 dakika ise televizyon- daydı. SHP Genel BaşkanlığVndan aynlma- ya hazırlanan Başbakan Yardımcısı Erdal fnönü, ekrandan da çekildi. İnönü'nün tem- muz ayında radyoda 11 dakikalık konuşması yayıniandı, televizyonda ise 20 dakika görün- dü. Cumhurbaşkanı Demirel ise uzun süredir sürdürdüğü sessizliğini bozmayarak 36 daki- kalık radyo, 90 dakikalık televizyon konuş- ması yaptı. Parti îiderlerinden Mesut Yılmaz, radyoda 25, televizyonda 45 dakikada görüşlerini açıklarken. Erbakan radyoda 15, televizyon- da 18 dakika. Deniz Baykal ise radyoda 13, televizyonda 20 dakika konuştu. Ressam EnderGüzeyçevresorunlanna dikkatçekmek için birproje hazırlıyor 'Nuh'un Gemisieylülde Boğaz'da TÜRK SİÎVEMASI Magazin/TV Servisi - Gün- demde kalmayı "maalesef' sü- rekü başaran bir konudur lstanbul'un sorunJan. Göç et- meye karar veren insanlann akhna hep bu kent geliyor. Öyle olunca da plansız yapılaşma de- vam ediyor, doğayı yok etme çabalanndan nasibini çokça ahyor ve nüfusuyla birlikte so- runlan da artıyor... Politikacı- lann da en fazla ilgilendiğı kent lstanbul. Cem öıer'in sunduğu "Laf Lafı Açıyor"un bu gece ekrana gelecek bölümünde Bakırköy Belediye Başkanı An' Taüp öz- demir Istanburia ilgili projeleri- ni anlaüyor. HakLnda çıkan yolsuzluk suçlamalannı vanı- tlayan eski Çevre Bakanı Ozde- mir, "Biz tstanbul için ûmit vaat ettik; kenti kurtarabiliriz" di- yor. Özel yaşamından da söz eden belediye Başkanı, Yunus Emre'ye °^ hayranlığmı dıle getirirken kendi yazdıği şurler- den bir örnek de verecek. Özde- mir programda aynca org da çalacak. Prograırun diğer konuklan ise ressam Ender Güzey ve Yük- «1 Uzel. Eylül ayında başlaya- cak olan "Nnh'un 1993 Gemisi" adlı bir proje hazırlayan Güzey bu çalışmasıyla "çevre ve doğa Cem Özer'in konuklan Ali Talip Özdemir, \ üksel Uzel >e Ender Güzey. kıyımı karşısında bir an önce önlem almazsak Nuh'un Gemi- si biri kurtaramayacak" me- sajını vermek istediğıni belırti- yor. Bu proje kapsamında Bo- ğaz'da bir teknede bir Japon grubunun da katılacaği müzık gösterilennın yanı sıra. üzerine ısteyenin dilediği mesajı yaza- caği kağu balonlar ateşlenerek gökyüzüne yollanacak ve ardı- ndan gemi yakılacak. Türk Sanat Müziği şarkıası Yüksel Uzel ise müzik yaşamı- nda geçirdiği aşamalan anlattı- ktan sonra. sağlık durumu. aşk hayaü hakkında sorulan yanı- tlayacakY5»oH' TV, 2230) 'KardeşimBenim' • Nesli Çölgeçen'in yönettiği başrolünde Özcan Özgür'ün olduğu 'Kardeşim Benim'de ünûnü yitirerek bunalıma düşen eski bir sinema oyuncusuyla, aşık olduğu bir bar kadınımn öyküsü anlatılıyor. Magazin/TV Servisi -Film- lerde güldürü rolleri oynayan yalnız ve mutsuz oyuncu Can Öz (özcan Özgür), ününü yi- tirmeye başlayınca büyük bir bunaüma düşer. Aile düzenin- den yoksun, içki masalannda tesellı arayan aktörün, ameri- kanbarda çahşan Selma (Na- zan Ayas) adh bir de ilişki ku- ramadığı sevgilisi vardır. Ke- nar mahaüede oturan aktörün bohem yaşamı, sarhoş yönet- menler. artık ona sadece küçük roller öneren yapımalar arasında ve geceleri meyhane köşelerinde tekdüze sürüp git- mektedir. Her sabah yoksul evinın önünden belü saatte geçen tarumadığı genç ve güzel bir kadını izlemek, Can'ın tek renkli yanıdır. Bir zamanlar peşpeşe film çevıren, herkesin tanıyıp ilgi gösterdigi bu eski düşmüş aktör. geçinebilmek için küçük rollere bile razı ol- maktadır. Dilinden düşüreme- diği "kardeşim benim" sözcü- ğünü durmadan yineleyen Can Oz, yalnızlığinı unutabilmek için ınsanlarla da ilişki kura- mamaktadır. Annesinin ölüm haberini aldığı gün bile yapa- yalnızdır. Kendisıni avutacak, güç verecek bir insan bile bula- mamıştır. NesB Çölgeçen'in 1983te se- naryo vazımına katılarak yö- nettiği ilk konulufilmi"Karde- şinı Benim"de, ününü yitirerek bunalıma düşen eski bir sine- ma oyuncusuyla. aşık olduğu bir bar kadınımn öyküsü an- latılıyor. Yeşilçam'da yıllar- dan beri yaşanmakta olan bin- lerce olaydan sadece bin olan "Kardeşun Benim", başrolü- nü oynayan sinema oyuncusu Özcan Özgür'ün bir bakıma gerçek yaşam öyküsü. "Kardeşim Benim", 1983 Sedat Simavi Vakfı Sinema Ödülü ıle 1984'te 21. Antalya Flhn Şenu'ği en iyı ikinci film ve en iyi göruntü yönetmeni (Sel- çuk Taylaner) ödüllennı ka- zandı. ( TR TS, 1055) Bırakın çocuk kalsınlar • Çocuklar henüz bu yaşlarda başkalannı taklit etmeye hem de sanatçılar gibi olmaya özendiriürlerse kendi kişiliklerini nasıl bulabilecekler? Televızyonlar önce evlerde şımdi de ekranın içinde çocuklan hakımiyetleri altına almaya başladılar. Daha dün çizgı film seyrederken şimdi yetişkinler safına katmaya çalı- şılarak ne yapılmak istenıyor. anlamı- yoruz. Küçücük yavrulanmız salt 'eğlen- dirmek' adı altında şekılden şekile renkten renge sokularak ekranlan dolduruyorlar. Evet, hemen her ka- nalda karşımıza çıkan ve bizlen dehşe- te düşüren. çocukJann sanatçılan tak- lit etmesinden sözediyoruz. Olay o bo- yutlara vardı ki işin yanşması bile yapıldı. Kim, kimi daha iyi taklit edecek? Niye yeü'şkın sanatçılar bırbırlerinin taklidini yapmakla yetinmiyorlar. Ço- cuklar henüz bu yaşlarda başkalannı taklit etmeye hem de sanatçılar gibi ol- maya özendirilirlerse kendi kişilikleri- ni nasıl bulabilecekler 0 Anne babalar, program yapımcılan bırakın cocuklanmız, olduklan gibi çocuk kalsınlar. Yüksel Atakan - Ankara Sevgili okurlarımız. Sizlerin de bu sayfalarda yazmanızı istiyoruz. 150 sözcüğü aşmayan eleştirilerinizişu adrese bekliyoruz: Türkocağı cad.39J 4134334 Cağaloğlu - İstanbul. Aynca 513 90 98 numaralı faksımızı da arayabüirsiniz. GÜNDÜZ FİLMLERİ Hızlı Sporcu (Fast) - Davıd Greene, basketbol tutkunudur ve bir restoranda çalışmaktadır. Bütün ruyası bu ışten kurtulup, basketbol koçluğu yapmaktır. Cnıversitelere bu ışı vapmak ıçın mektuplaryazar. Sonunda Cadvvallader Üniversıtesrnden çağn gelir ve koç olarak çalışması kabul edılır Bir anda ışıru, eşini. her şeyinı bırakıp gerçek bir koç olduğunu kanıtlamak için yola koyulur Asıl eğlence. ligın üst sıralanndaki bir takımla Cadvvallader'in maçı olacaği zaman başlar. Yönetmenliğini Jack Smight'ın yaptığı filmde Gabriel Kaplan. Harold Sylvester ve Mıchael Warrenrol ahyor. 1979,ABD, 107 dakika. (ShowTV, 10.45) Saxo 15 yaşından beri müzik yapımçısı olma hayalleri kuran Sam Friedman'ın efsanevı y aşam öyküsü. Film Münih. Brüksel, Chıcago festivallerine katı'mış ve Valencia FestivalTndeEn İyi Müzık Ödülü'nüalmıştı. Yönetmen Ariel Zeitoum. Oyuncular Gerard Lanvın. Akosua Busia ve Richard Brooks. 1988, ABD. (interstar, 10.50) Aa Kader Yücel Uçanoğlu'nun 1972'desenaryosunuyazarak yönetmenliğini yapüğı "Acı Kader" fılminde bir kan davasının serüven kalıplan içındekı dramatık öyküsü anlatılıyor. Hiçbırözelliğı olmayan sıradan bırçalışma. Oyunculan İrfan Atasoy, Fatma Belgen. Erol Taş. Cavıdan Dora. NubarTerzıyan. (KanaK>, 12.40) Yeryüzünde Bir Melek Burgaz Adası"nda fayton sürücülüğü yapan Zehra (Hülya Koçy iğıt), çocukluk arkadaşı olan manavın oğlunu (Tank Akanl gizli bıraşkla sevmektedir. Yaz tatilı için adaya gelen zengın bir kızla (Zemn Arbaş) yoksul genç. birbirine sevdalanır. İki gencin mutluluğu için Zehra sevgısıni bellı etmez Düğün gecesi. adanın maskotu halindeki ıyi yürekL arabacısı Zehra. umutsuz aşkını kalbıne gömüp kurtuluşu ıntıharda bulur. Orhan Aksoy'un 1973'te Ahmet Üstel'in senaryosundan alarak yönetmeliğinı yaptığı "Yeryüzünde Bir Melek". yer yer güldürü havası içinde gelışen trajik bir yapım Acıçekenyoksulvegumrluinsanlannöyküsunü anlatanfilmdeabartılı bir oyun veren Koçy iğıt'e Hulusi Kentmen, Turgut Boralı, Erol Günaydın eşlik edıy or. (ShowTV. 14.00) Milyarder Uşağım (My Man Godfrey) -1930larda çevnlen tipik Amerikan komedıfilmlenndenolan "Milyarder Uşağım". dönemin ilgı ile ızlenen fılmlerinden bin. Mılyoner bir aile, yanlanna birserseriyi uşak olarak abrlar. Ama bılmedıkleri bir şey vardır. o da yanlanna aldığı bu sersen uşağın kendilerinden daha zengin olduğudur Yönetmenliğini Gregory La Cav a'nın yaptığı filmde William Povvell.'Carole Lombard, Gaıl Patrick. Alice Brady ve Eugene Pallette rol ahyor 1936, ABD, 95 dakika (HBB, 14.25) 'Prenses' adlıfilmdenbir sahne. Prenses (Ua Princesse De Clevens) - Madame De Lafayette'in ünlü romanından yola çıkılarak sınemaya uyarlanan bir klasik. Cleves Prensi'nin genç kansı. çekici ve yakışıkh Nemours Dükü'ne olan ilgisını bastırmay a çahşmakta. bir yandan da saygı duyduğu kocasma sadık kalmak ıstemektedir. Yönetmenliğini Jean Delannoy'uy yaptığıfilmdeJean Maraıs ve Marina Vlady rol ahyor. (Kana/6,15.10) Gözlerin Sevda Senin Yıllarca hapiste yatan Kemal (Gökhan Güney), cezasını çekipçıkınca kansı (Nilgün Bubikoğlu) veçocuğunu aramaya başlar. Onlann uzak birkasabaya yerleştiğıni öğrenıp aramaya gjder. Hıç tanımadığı çocuğunu görünce çok şaşınr. Babası olduğunu söylemeden. kansının ışlettiği lokantada çahşmaya başlar Oğluyla dostluğunu ilerletip kansıyla yeniden evlenmeye karar verdıği an, başlan derde girer Melıh Gülgen'in yönetmenliğini yaptığı "Gözlenn Sevda Senin", vıdeo pıyasası için basmakalıp bir aile dramı. (TRT1,16.00)' Haydi Gençlik Hop Hop 197O'lı yıllarda bir bölümü müzikal türde gençlik fılmleri olarak 20 dolayındafilmçeviren hafıf müzik sanatçısı Erol Büyükburç'un başrolünü oynadığı ve şarkılanyla konsere dönüştürdüğü filmlerden biri. O. Nun Ergün'ün 1975'te Vecdi Uygun'un senaryosundan alarak yönettiği "Haydi Gençb'k Hop Hop"da. Yeşılçam'ın bayatlamış konulanndan yoksul kız-zengin delikanlısı öyküsü işleniyor. Büyükburç'la başrolü paylaşanfilmınyapıması Erol Solak'ın şarkıcı eşı Tennur Solak'la birhkte Süleyman Turan. Kadir Savun. Hulusi Kentmen, Aliye Rona. Adıle Naşıt, Ceyhun Cem de oynuyor. Şarkıh. türkülü oyalayıcı, önemsız bireğlence gösterisi. (ShovvTV16.15) Tehlikeli Oyun Büyük bir kumarhaneyi soyan çete elemanlan kendilerini tehlikeli bir serüvenin içinde bulurlar. O. Nuri Ergün'ün 1970'te Safa Önal'ın senaryosundan alarak yönetmenliğini yaptığı "Tehlikeli Oyun", kumardünyasında yaşanan coşkulu bir soy gun öyk üsünü anlatıyor. Bu Amerikanvari polısıye soygun öyküsünün kahramanlannı Murat Soydan, Hülya Darcan, Hayal Sırer, Atilla Ergün. Kayhan Yıldızoğlu.FeridunÇölgeçencanlandınyor. (KaruM, 16.50)