Katalog

8AYFA CUMHURİYET 24 TEMMUZ1993 CUMARTESİ DIŞ HABERLER îin'de büyük ıçak kazası • Dtş Haberler Servisi - ."in'in Yinchuan kentinden ia§kent Pekin'e giden bir olcu uçağının kalkış aparken yere çakılması onucu uçakta bulunan nlculardan en az 53'ünün ayatını kaybettiği bildirikü. Cin sivil havacıkk yetkilileri, Luzeybaü Çin îavayollan'na ait, 108 kişi aşıyan BA-146 tipi uçağın iavaalanından kalkarken iüinmeyen bır nedenle cüştüğünü belirttiler. loleranın tinüşü • Dış Haberler Servisi- /fganıstan'dan dönen rrülteciler vasılasıyla Iıcikistan'da başlayan bir k>lera salgını, Özbekistan'a dı yayıünca bütün Orta Asya ükelerinde endişe arttı. Tırikistan Sağlık Bakanlığı, şmdiden 3 kişinin öldüğünü ve kolera mikrobu alan 15 kşinin de durumumın ağjr olduğunu açıkladı. Özbekistan'da da mikrobu taşıyan 26 kışiden 16'sı hsstaneye kaldınldı. Nepal'de şkJdetH yagtnur: 800 ötü •KATMANDU(AA)- Nepal'de son 58 yılın en' şiddetli Muson yağmurlannın neden olduğu seüerde en az 800 kişinin öldüğü bildirildi. Nepal polis kaynakJan tarafından yapılan açıklamada, yağmurlann ülkenin 75 yerleşim bölgesıni etkilediği, meydana gelen seller ve toprak kaymalan sonucunda 336 kişinin cesedinin bulunduğu kaydedildi. Açıklamada, kaybolan 781 kişinin hayatlanndan umut kesildiği de belirtildi. Sofya: Hükümet gûvenoyu aldı •SOFYA(AA)- Bulgaristan'da, yolsuzluk yapmakvedevleti uluslararası düzeyde küçük düşürmekle suçlanan hükümet parlamentodan gûvenoyu almayı başardı. Parlamentoda en çok sandalyeye sahip Sosyalist Parti (SP) ile çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) tarafından desteklenen Lüben Berov hükümeti kapalı olarak yapılan ve 228 milletvekilinin kaükdığı güven oylamasında 147 oy aldı. Parlamentoda 81 sandalyeye sahip olan ana muhalefet konumundaki Demokratik Güçler Birliğj (DGB) milletvekillerinin hepsi hükümete "red' oyu verdiler. Erivan:Suikast • MOSKOVA(AA)- Ermenistan'ın muhalefet liderlerinden Paurir Ayrıkyan, Devlet Başkanı Levon Ter Petrosyan'ın bilgisi dahilinde düzenlenen bir suikast gjrişiminden kurtulduğunu ıddia etti. Ermenistan'ın 'ulusal self-determinasyon hareketi' adlı muhalefet cephesinin lideri ve parlamentoda miltetvekili olan Aynkyan, Erivan'dan Artaşat kasabasına giderken araanın durdurulmak istendiğini ve bunun kendisine yönelik bir suikast amaayla yapıldığını söyledi. ASEAN toplantısı •StNGAPUR(AA)- Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) Dışişleri Bakanlan yıllık toplantısı dün Singapur'da başladı. Resmi kaynaklar toplantıda bölge güvenliği konusunda Asya bölgesel forumu kurulmasının ele alınacağını kaydettiler. Singapur Başbakanı Goh Cbok Tong toplantının açılışında yaptığı konuşmada ASEAN ülkeleri savunma yetkililerinin iki gûn boyunca dışişleri bakanlanndan ayn olarak yapacaklan toplantı sonucunda, bölgede bir güven ortamının oluşacağını belirtti. HoHanda:100kg eroin yakatandı •TEXEL(AA)- Hollanda'nın Texel adasında 100 kilogram kokaın ele geçirüdi. Polis, kokainin adaya şişme bot ile iki kaçakçı tarafından getirildiğini ve 52 milyon dolar değerinde oiduğunu bikürdi. Kokain kaçakçılannın ada polisi tarafından yakalandıgı kaydedildi. İngiltere'de hükümet gûvenoyu aldı Seçim şantajı Major'ı kurtardı EDtPEMtLÖYMEN LONDRA - İngiltere'de biz- zat iktidar parüsı milletvekille- rinin isyan bayrağı açtığı Baş- bakan John Major. erken seçimle tehdit ettiği asileri dize getirdi ve Maastricht Anlaş- ması'nı onaylattı. Avam Kamarası'nda 18 san- dalyeük çoğunluğu olan John Major, başka partilerden de destek görerek 40 oyluk bir üs- tünlükle gûvenoyu aldı. Böyle- ce, AT içinde Maastricht'i en uzun süre parlamento günde- minde tutan İngjltere, ancak erken seçim restinden kaçan is- yancılann vazgeçmesiyle anlaş- mayıresmenyürürlüğe sokabil- di. Şantajla kazandı Ancak İngiltere, diğer AT ül- keleri ile vardığı anlaşma uya- nnca Maastricht Anlaşmasf nı, ek protokolü olan Avnıpa Sos- yal Şartı'ru kabul etmeden uy- gulayacak. Ana muhalefet İşçi Partisi, Sosyal Şart'ın da kabu- lü ıçin iki kez önerge verdiyse de bunlar art arda reddedildi. Başbakan Major'ın resmı ço- ğunluğunun iki katını aşan bir oyla gûvenoyu alması, duru- munun sağlamlığından değil, parlamentoya henüz 15 ay önce seçilen çoğu milletvekilinin bu aşamada bir erken seçime razı olmamasmdan kaynaklanıyor. Başbakan Major'ın, son anket- lere göre kamuoyu desteği yüz- de 24'e kadar gerilemiş durum- da. İktidardaki Muhafazakâr Parti, anketlerde ancak üçüncü sırada ver alıyor. Geleneksel kalelerinden biri olan varlıklı Chnstchurch kentınde gelecek hafta yapılacak ara seçimi de partinin kaybetmesine kesin gözüyle bakılıyor. Muhafazakâr Parti içinde Major'ın liderliği tartışmah. Ancak partinin, bir erken se- çimde tamamen hezimete uğra- yacağı ve îşçi Partisi'nin iktida- ra bu kez geleceğine kesin gözüyle bakılıyor. Nısan 1992'- deki seçim, Muhafazakâr Parti'nin seçmen tabanını yitlr- me eğilimine girdiğı bir aşama- da yapılmışü. Secimden bu yana geçen sürede bu taban da- ha da eridi. İşçi Partisi, çok gü- ven vermiyorsa da bir yeru se- çimde iktidara aday. Maastricht Anlaşması'nm ek protokolü olan Avrupa Sosyal Şartı'nı kabul etmeyen İngilte- re, böylece Thatcher dönemin- de "sindirilen" sendikalarla iliş- kileri, toplu sözleşme. örgütlen- me hakkı, haftalık azami çalışma süresi, ücretli izin hak- lan, hamilelik izinleri, toplum- sal ve übbi yardım haklan, aile- nin toplumsal, yasal ve ekono- mik bakımdan korunması gibi konularda AT hukuku dışında kalacak. AT doruk toplantıla- nnda bu konu ortaya atıldıkça İngiltere itiraz etmiş ve ATnin alacağı bağlayıcı nitelikte bir karan veto edeceğjnı belirtmiş- ti. RUSYA Başbakan John Major guvenoylamasını yitirmesi dunımunda erken seçime gkkcekti. Major Maastrichtiçin 15 aydıruğraşıyorChş Haberler Servisi - Ingikere'de parlamentonun, Avrupa Birhği'ni öngören Maastncht Anlaşmasf na ilişkin hükümet poütikasını onaylamamasının ardından güvenoylamasına giden Başbakan John Major, bu anlaşmaya destek sağlamak için 15 aydır yoğun çaba harcıyor. Major'ın Muhafazakâr Parti'de Maastricht'e karşı çıkanlarla yaptığı mücadelenin öneinli aşamalan şöyle: 7 Şubafc Aralık 199 l'de Avrupa Birliği için Maastricht Anlaşması imzalandı. Bu anlaşmayla ortak Avrupa para bırimi kullanımı ve dış politika ile güvenlik politikalannda daha çok işbirliği yapılması konulannda görüş birliğine vanldı. Major, İngiltere'yi anlaşmanın ortak Avrupa parası kullanımından ve çalışma koşullan ile sosyal haklara ilişkin Sosyal Şart'ının dışında tuttu. 21 Mayıs: Avrupa Topluluğu (Değişiklik) Tasansı, Avam Kamarası'ndan 244 oy çoğunluğuyla geçti. Böylece tasanya İngiltere'den onayın yollan acıldı. 2 Haziran: Danımarka, yaptığı referandumda anlaşmayı reddetti. Bu, İngiltere'de de Maastncht Anlaşması'nın sorgulanmasına ve hükümetin aldığı onay karanndan kuşku duymasına neden oldu. 16 Eylül: İngiltere hükümeti sterlini, parasal birliğın ilk aşamalanndan olan Avrupa Para Mekanizmasf ndan çekti. Bunun sonucunda ıngiltere'nin Maastricht'e vereceği destekten duyulan koşkular atü. 4 Kason: Hükümet, anlaşmayı onaylama tasansıyla ilgili parlamento görüşmelerine yeniden başladı. Göriişmelerde Major, Maastncht karşıtîanna yoğun baskı uygulamasına ve oylamayı liderliğinin bir sınaması olarak gördüğünû söylemesine karşın yalnızca 3 oy farkla istediği sonuca ulaştı. Bu, 200 saatten fazla sürecek parlamento görüşmelerinin başlangıcı oldu. 8 Mart Hükümet, onaylama tasansıyla ilgili küçük bir değişikliği parlamentodan geçiremedi. Bu, hükümetin Avam Kamarası'nda 1986'dan beri aldığı ilk yenilgiydi. 18 Mayıs: Danimarkahlar. yaptıklan ikinci referandumda Maastricht'e karşı tutumlannı değjşürmce uygulamaya konabilmesi için T2 Avrupa Topluluğu ülkesinin de onay vennesi gereken anlaşrna için umutlar arttı. 14Temmuz: Lordlar Kamarası. eski başbakan Margaret Thatcher ve diğer Maastricht karşıtlannın hükümeti referanduma zorlamak için aylardır sürdürdükleri çabalan yaptığı oylamada 269 oy çoğunluğuyla sonuçsuz bıraktı. l9Temmuz: "TheTimes'ın eski editörü Lord Rees-Mogg, tasannın onaylanma sürecinin hukuki gözden gecirimi için Yüksek Mahkeme'den izin aldı. Hûkümet, onayın. ışlem sona erene -tahminen Eylül sonuna- kadar askıya alınacağını belirtti. 20Temmuz: Onaylama tasansı, Lordlar Kamarası'nda 112 oy çoğunluğu alarak ve kraüyet onayından geçerek son engelideaştı. Kosova, patlamaya hazır bombaDış Haberler Servisi - Sırbistan'ın Ar- navutlann çoğunlukta olduğu Kosova bölgesinde üç Sırp polisinin uğradıklan silahlı saldında ağır yaralandıklan bildi- rildi. Yugoslav Tanjug ajansı, olayda kimliği belirsiz kişilerin otomatik silah- larla Prizren polis karakoluna saldırdık- lannı belirtti. başka aynntı vermedi. Nüfusunun yüzde 9O'ı Arnavutlardan oluşan Kosova'da Sırp hükümeti son za- manlarda baskılannı artürmış bulunu- yor. Üç Sırp polisinin ölümünden sonra Arnavut halka Sırp otoritelerince yönelti- len baskılann artmasından endişe edili- yor. Eski Yugoslav federasyonundan kalan Sırbistan ve Karadağ'a uygulanan ambargo yüzünden Kosova'da da hayat felce uğradı. Yugoslavya içinde ekono- mik açıdan en geri olan bölge olarak bili- nen Kosova'da halk açhk tehlikesiyle karşı karşıya. Zaten siyası-sosyal gergin- liğin had safhaya ulaştığma işaret eden yetkililer. üretimin ambargo yüzünden tamamen durduğunu açıkladılar. Ülkede temel gıda maddelerinin çoğu bulunmu- yor. Öte yandan Arnavutluk Devlet Başka- nı Sali Berişa, Kosova'da Sırplarca yürü- tülen bir etnik temizlik kampanyası ya- şandığını ileri sürerek, NATO'nun bura- ya müdahale etmesini istedi. ABD'de meydana gelen yoğun yağışlarhayad felceuğra- OY J tırkenMississippinehrinintaşmasınedeniylebirçokevve yol su altmda kaldı. Etava Carey ve annesi su aFhnda kalan yolun ûzerindeki tahtadan dört aylık Katelyn'i dikkatk karşıya geçirmeye çalışıyoriar. Mtssissippi nehri yakıniarındaki evlerinin su altında kalması nedeniyle Carey'ler ken- dilerine daha güvenK yer anyortar. Yetkililer, yaz yağmurlannın bu yoğunhığuyla devam etmesi dunimunda Mississip- pi nehrinin yatağnun üç katına çıkmasından endişe duyuyorlar. (Fotoğraf:RELTER) Çin'deişşizleryeniişbıüdu: SoygunculukD«ş Haberler Servisi - "Hangfeini tercih eder- sin. ya ebn ya da yüzüğün" dedi soyguncu yanın- da oturan adama. Yaşlı adam çaresiz, çıkardı parmağmdaki yüzüğü. Soyguncu ve arkadaşla- n, diğer yolculann da değerli eşyalannı alarak yavaşlayan trenden 12 bin dolar değerinde malla birlikte atladılar. TIME dergisinde Çin'de hızla yayılan hırsız- lık ve soygunculuğu yansıtan yazı böyle başb- yor. Habere göre ülkede bu tür suçlar çoğunlu- lukla işsiz_ gençlerce işleniyor ve artık olağan sayüıyor. Öyle ki tren soygunlan, bu yüın ilk üç ayında geçen yıl aynı döneme oranla 2 kat art- mış. Ülkede fahişelik, uyuşturucu ve silah satışı, kumar, kadm ve çocuk satışı gibi suçlar da çoğa- byor. Ancak özellikle tecavüz, cinayet, silahlı soygun gibi suçlarda muazzam bir artış var. Çoğugenç Bu suçlan işleyenler kim ve bunu neden yapı- yorlar? 1990'lann suclulan daha çok gencler: Her 10 suçlunun 7'si 25 yaşın altında. Çoğu, 100 milyon civannda işsizin bulunduğu kırsal ke- simden geliyor. Gerçekte suç dalgasının ardm- da, ülkede yeni imkanlar arayan işsiz insanlar var. Bunlar, ülkedekı göçleri sırasında kırsal ke- simle şehirler arasında gelir dağılımında hızla büyüyen uçurumun her geçen gûn daha çok far- kına vanyorlar. Bir siyaset bilimcısine göre bu insanlar kendilerinde bulunmayan şeylere sahip olanlan kıskanıyor. Şöyle diyor bu yetkıli: "Geç- mişte herkes fakirdi. Şimdi eşitsizlik var. İnsanlar bunun yanbş olduğuna inann or." Devlete gihensizlik Ülkede artan suçlann yol açtığı güyensizlik ortamı. devlete olan güveni de sarsıyor. Özellikle 1980'lerin başında da bu tür suç dalgalan görül- müştü. Fakat bunlar ağır cezalarla. hatta ölüm cezalanyla bastınlmıştı. O dönemde Çin polisi Baülılar tarafından aşın şiddetli davranmak ve işkence yapmakla suçlanı>ordu. Bu eleştiriler- den çekinen Pekin, suçlulara karşı artık aynı sertlikle davranamıyor. Hızla artan soygunlara karşı mücadele için birçok işyeri kendi güvenlik önlemlerini alıyor. Bazı kadınlar özsavunma derslen alıyor. Sosyologlara göre uzun vadede bu suçlarla mücadelenin yolu, genç nesillere ınanabilecekle- ri değerler sağlamak. YolsuzUüdar Ye^taaı'ide vurdu• Parlamento dün Yeltsin'in en yakın müttefiklerinden Şumeyko hakkında yolsuzluk soruşturması yapılmasına izin verdi. Dış Haberler Servisi - Rusya geldiği gûnden bu yana sürü- Devlet Başkanı Boris Yeltsn de yolsuzluklar nedeniyle ağır bir darbe yedi. Rusya Parla- mentosu dün sabahki oturu- munda, Başbakan Birincı Yardımcısı Madimir Şumeyko hakkında zimmetine para ge- çirdıği iddiasıyla soruşturma açılmasını onayladı. Rusya Başsavcısı V'alentin Stepaıîkov'un Şumeyko hak- kında soruşturma açabilmek ıçın parlamentoya yaptığı baş- vuru, parlamento tarafından 158 oyla kabul edildı. Başsavcı Stepankov. Başba- kan Birinci Yardımcısı Şumey- ko'nun hem parlamentor baş- kan yardıması görevini sür- dürdüğü dönemde hem de baş- bakan birinci yardımcısı ola- rak hükümette görev aldıktan sonra milyonlarca dolarhk yolsuzluklarda birinci derece- de rol oynadığını gösteren bel- gelere sahip oiduğunu açı- klamışü. Yeltsin'in mfittefiki E)evlet Başkam Boris Yelt- sin'in en sadık müttefiklerin- den biri olarak tanınan Vladi- mir Şumeyko'nun hakkında açılacak yolsuzluk davasımn, parlamentoda girdiği iktidar mücadelesinden Yeltsin'in şimdiye kadar aldığı en ağır darbe olduğu belirtiliyor. Rusya Başsavcılığı önceki gün de Yeltsin'in en yakın müttefıklennden bin olarak bilinen Federal Enformasyon Merkezi Başkanı Mihafl Polta- ranin'i. yolsuzluk yaptığı ıddi- alan üzenne sorgulamıştı. Bilindiği gibi Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in yöne- timdeki en büyük rakiplerin- den biri parlamento, Muhafa- zakâr ağırlıklı milletvekiUerin- den oluşan Rusya Parlamen- tosu ile Yeltsin arasındaki mü- aîdele hemen hemen iktidara yor. Son olarak Parlamento Başkanı Ruslan Hasbulatov ile Yeltsin arasında bir yetki mü- cadelesi yaşanmış ve Rusya Yüksek Sovyeti olağanüstü toplanüya çagınlmışü. Yük- sek Sovyet Devlet Başkanı'nın yetkilerinin belirlenmesi ve re- formlann sürdürûlmesi için halka danışılmasına karar ve- rerek referandum ilan etmişti. Referandum sonucunda Yelt- sin görevde kalmıştı. Rusya Parlamentosu hafta başından bu yana kabul ettiği kararlarla da Yeltsin'in ekono- mik reform paketine ağır dar- beler indirmişti. Dün tatile gi- ren Parlamento, Yeltsin'e İçiş- leri Bakanı Viktor Yerin ile Moskova Belediye Başkanı Yuri Lujkov'u da görevden alma çağnsında bulundu. Parlamentonun dün sabah yaptığı son genel kurul toplan- tısında kabul edilen kararda, Yerin ile Lujkov'un gecen 1 mayısta Moskova'nın merke- zinde komünist göstericilerin miting düzenlemek istedikleri yerleri toplu eylemlere kapat- makla hata yaptıklan savunu- larak görevden ahnmalan is- tendi. Görevden aldı Öte yandan Rusya Devlet Başkanı Yeltsin, İçişleri Ba- kanı birinci yardıması Andrei Dunayev'i görevden aldı. Yelt- sin'in konuya ilişkin kararna- mesinde. Dunayev'in görev- den alınma gerekçesi konusun- da bilgi verilmedi. Andrei Du- nayev, örgütlü suçlarla müca- dele ve polis teşkilaundan so- rumluydu. Dunayev'in son zamanlarda Yetsin yönetimine karşı muha- fazakâr parlamentoyla işbir- liğine yönelmış olduğu için görevinden ahnmış olabileceği belirtiliyor. DIŞ BASIN LE FIGARO Bab'dautanılacak sessizlik Ne pahasına olursa olsun. banş... Geridebıraktığımız 15 ay süresince yaptıklan ilke açıklamalannı unutan Baülılar, Bosna hükümetini ülkenin bölünüşünü kabul etmesi için zorluyor. Baülı başkentlerde, Bosna-Hersek konusundaki gürleyen açıklamalann modası kesınlikle gecmiş gibi gözüküyor. Washington. Parisyada Londra'da, 1992 bahannda Birleşmiş MiUetler'e cafcafü bir şekilde kabul edilmiş genç devletın can çekişmesi utanılacak bır sessizlik içinde izleniyor. Geçenlerde TV'de yaptığı bir söyleşide, seçim kampanyalan sırasındaki vaatlerini unutan ABD Başkanı BiU Clinton, öfkesini gizleyemeden. kuşaülmış Boşnaklara yardıma olabilecek bir Amenkan askeri müdahalesini kenara itti. ABD yönetimi, Bosna-Hersek dosyasıyla ilgilenmiyor izlenimini vermekte, Washington'u buna bulduğu bahane de, Bosna konusunda Avrupah müttefıkleri> le var olan çeşitli anlaşmazkklar. Eski Yugoslavya'daki Mavi Bereli askerlerinedayanan Fransa ile İngiltere, Amerikalılann zaten giderek azalan "ahlak derslerir> ni tamamıyla reddediyor. Batıhlar, daha önce hazırlamış olduklan çeşitli banş planlannın başansızlığı karşısında, hiç olmazsa şimdi pragmatizmin canlanışıyla kendilerini avutmakta. Fransız Dışişleri Bakarüığı'ndan yapılan bir açıklama. "Konuşmava paydos, kulislerde hareket" şekhnde. Paris ile Londra, Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı Alia tzzetbegoviç hükümetini, Sırp ve Hırvat rakiplerinin önerilerini, yani ülkenin "etnik olarak 3 bölgeye bölünmesini" kabul etmesi için ikna etmeye çalışıyor. (23temnmz) G-Tnin bu yardımı Rusya'nın ekonomik refahı için yeni bir şans tslam ülkelerinin girişimi Bosna-Hersek'in Sırbistan ve Hırvatistan tarafından yok edilmeye calışılmasını yeniden gözden geçirecek olursak sorulacak tek soru var: Müslümanlan kım yendi? Yanıt:BM Güvenlik Konseyi. Batılılann egemenliğindeki bu kurul, Bosnah Sırplann ağır silahlarda çok üstûn olduklannı bilmelerine rağmen silah ambargosu uygulayıp Müslümanlan zor dunıma düşürdü. Batının çekingen davranışlanndan çok Balkanlara yapılan bu müdahale- evet, silah gelmesini engellemek de bir müdahaledir- dünyayı kanayan Bosna yarasıyla yüz yüze getirdi. İslam Konferansı Örgütü'nün 16 üyesi. bu yaranın hiç degilse bir bölümünü sarmaya kararverdi. Bu devletler, İslamabad'daki İKÖ bakanlar toplantısında, BM'nın ilan ettiği gûvenli bölgeleri korumak amaayla 17binkişilikku\ r vet yollamayı önerdiler. Bosna'daki Müslümanlara umutsuzca ihtiyaç duyduklan silahlar ve cephane de yollanmalı. Bosna Dışişleri Bakanı HarisSıladzicin İslamabad'da yapüğı askeri yardım çağnsı, cumhuriyetin haritadaki yerini koruyabilmesi için son şansı. IKÖ, ağır silahlan ve askeri yardımı Bosna'ya ulaştırabilmek için güvenlik konseyinin koyduğu silah ambargosunu delmeye hazır olmah. (22 temmuz)