Katalog

SAYFA CUMHURİYET 24 TEMMUZ1993 CUMARTESİ 10 IORSAVERİLERİ Endekster Bileşik Mali Sanayi öncefci 9897.83 7763.07 11259.72 Işlem hacmi(önceki) işlem miktarı(önceki) Oünkü 9759.86 7639 46 Fark(%) -1.39 -1.59 11108.33 -1.34 510.380.192.450 94.401.759 5 İLAN EYÜP1. ASLİYE HLKLK MAHKEMESİ'NDEN EsasNo:199l 690 KararNo: 1993 406 KararTanhı:24.6 1993 Davacı Mesut Kurnaz vekili tarafindan davalı Lc\Ia Kurnuz aleyhı- neikameettiği boşanraa davasının yapılan şargıluması ><k>nunda: Taraflann boşanmalanna. her iki çocuğun veidvetlerinın habava verilmesine. Şahsi münasebet bakımından herayın l.günüıle I5.gu- nö ve dini ve millı bayramlann ıkincı günü sabah saal 09 OOdan ak- şam 17.00'yekadar davalı çocuklannıyanındadlıkoyupgozctmesinc daır temyızi kabıl olmak üzere vcrılcn karar davalı kadının Bayram- pa$a. Yıldınm Mah. Kanarya Cad. No. 5 2'dckı adrcMnde buluna- madığı için teblığ edilememiştir Bu ıtibarla iş bu karar özeti davalı kadına tcbliğ makamına kaim olmak ûzere ilan olunur Basırt: 7584 EKONOMI BORSA 001 AdanaÇtmemo(A) 002 Adana Çımento (C MflfeHttMMMfc mtmâmtm 005 Afyon Çımento MAUTMI H7HftHft 006 Akçtmento OCBAksa OlOAktaşEleUrılı OHAIariroHoMıng S12lhrtiftH|t 013 Albnyunus ÇaşmB OMAItMarmans 01SAIhnyıldi2 017Asetsar OMAslanÇımento 019Aygaz 020Ba#« 031 Banvrt 022Bakotaknık mmmnm 024BofuÇımanto 025Bfıs« CCffiBurçsl* 027 Çanatckate Çımento O2BÇ«I* Halat aSÇımenlal OSOÇımsa (BIÇtJturanEleMr* 032 Çukurova Yenı 033 Demırbank O35D0nmod (BBDsvaHoidıng 037 Dıtaş DoQan O38Dıta$Y«ıı mtafcaa MOOMdaa MIDoOuıttoMıng OttDuranOlMt OCEczaoljasıYatınm 044Eczaat)aa<lıaç (H5Ed.plplık O46EgeBıraalık OtfEgeEndustn OtBEfleGübfe MSEgeSeramık OSOEmekSıgocta OBIEnkaHoktıng 062ErcıyasBlraalık 0S3Era4lıOe<T<ırÇ«<>k OMEabaı* 056 Fanış Alummyum OKFınansbar* H7lHtt| OSBOıma «•HİIM •MGMf'iav 061 Gorbon Işıl 0S2GubreFabrıluları mmnwcm OSSHalkalı Koout MHrrfttt İBMMM »PlfcHHIT— 068lktısa!F,aans OMlMotocPıston 070lntWTi« 071 Intam» Yenı 072TlşBB«Jell. 073TlşBB«Jeteız •74ta* M ( «075İ2ocani 076K»rtonaar 077 Kav OTBKentGıda 079KepezEletrtrık 080 Kepez Yenı IVIMMIlMMyı OKKoçHotdıng OMKoçYatınm 064 Konya Çı memo OKKordsa 0B6Koruma mumm MIMaktıPcralM MilltttorıTM OSOLüfcsKadıfe 091 MakınaTanm 082 Mardın Çjfnemo OMMaret 094Marehall OB6MedyaHoldıng 096 Mensucat Santral 087Metaş OBBMıgros 0B9 Marnıaris Martı O M lOONetaş WHIM| I H M M B 104 Nığde Çımento 1060lmuksa 117 Moı HBParsan 109PegProtîlo HOPeftım lUPMntMlvbB 112Pımas 113PumrEntegreEt 114PınarSûl HSPınarUn IIINMtM H7Polyten nePınarSu 119Rabak 120 Sabah Yayınal.k 121 Santral Holdıng 122Sarfcuysan 123S<laş 124Sâksa 12SSönmez Fîlament 126SunElektronık 127 Sun Yenı 12STamSıgorta 130TürkQemırOökum 131TûrkOm>ank ISZTaMfeaft 133Ts*eta$ 134Tezsan IHIjVMIlMkaı 1MTMİM1MB1 137TlşBKurucu 136TıreKutsan 139T.I?Bankası(A) VWT.IsBankw(8) 141TlaBaı*a*(C) 142 T.Kalkınma Bankası 143To«asOtoırK*ılFab 144ToİBşOtoTicarBl 146ToprakKa0ıt 146TransturkHoidıng 147TüctayeŞışeCam 148TûrkSıe<nera l£«Türi<Tubotg ISITucasPetrolcûlûk i53Tütünbank 154 Ûnye Çımento 155UsakSeramık 156VakrtYatınm 157Veslel ISBVakılFinansalKır 159Yasaş 160YapıKredıBankası IIITtKİ hoM 9.200 1850 1.7H I J » 19 500 I M İ.1M 6 800 11000 39 500 5150 1 U H 6 700 2800 10 250 I U H 3200 16 000 7.300 5000 32000 6900 1JH 1675 8 600 7 700 4050 9000 42-000 25 000 11550 9750 3950 Ağm 6000 4450 11500 11250 1J7İ 11000 6900 5900 4600 6800 2700 70000 10000 4250 10-250 1575 13 750 43.000 1850 1850 6.200 4350 L1tt 7300 vm 1 U M 5900 3400 22JM u a 4 000000 u a u a 6100 3550 2250 Z150 2900 3100 1JH 9 100 7700 3 800 10 0O0 13 O00 11.750 7JM 15 750 22-500 145.000 2.650 2000 ZJM 4 J M 1.4H 5-200 1525 22000 5.200 9750 9000 950 1700 99 000 1900 29000 \JM 1JH u a 37^00 \xm 2250 M j a 1000 1800 1000 u a 16 750 2 200 13750 4700 u a 1400 3000 1100 3,500 1000 20000 1700 4900 34000 1400 2.425 3.500 t M 10550 3 300 u a 7400 900 4.7a I.ia 35 000000 5900 380000 16-750 a750 1450 51O00 51.000 8.000 1.275 Z750 1700 u a 13.750 9.100 um 3.150 14.500 2.000 Z025 1İ75 4.050 &300 Z6O0 İ.4M 8.9O0 1800 1.I7J 1JM 19500 u a AM» 820G 10550 4 700 I U H 2.750 10000 i u a 32O0 175O0 7.000 4 700 6 700 1JM 1 77 8*00 7400 3600 8.700 40.500 24 000 10 750 9.500 3600 A MM 0 4.250 11.250 10250 1J7İ 10.500 6500 4.500 4.400 6300 0 69 000 9400 4000 9750 1575 13.500 42J00 1750 1700 6.20C 4300 u a 7300 u a 11.7a 0 3250 zua 0 u a I M 5700 0 Z150 Z i » 2700 2 900 IJtf 8.900 7500 3500 0 12.000 0 u a 15500 22.000 145.000 2550 0 1J7İ 4.M0 u a 0 1 150 21.500 5100 9500 0 0 1.550 89000 1850 27 500 un 1.77i 4 j a 37 000 2125 a j a 900 1650 975 u a 16000 2000 13500 4150 17a 1350 2900 0 3 150 0 19550 1625 4700 32000 3550 2 375 3350 tTa 9 750 3100 vm 7 100 850 um 1.1a 0 5600 0 16000 3550 1400 49000 50 000 0 1 100 2650 8500 u a 13500 9100 4 j a 0 13 750 2000 1625 1525 3950 5900 2450 um rttvk 9500 1900 1JS 1.7a 19750 u a *jm 8800 11000 0 5300 tua 0 2 750 10 500 iua 3 300 17 750 7500 5000 0 6900 1.7a 1875 8600 7700 4000 8900 42 500 24 500 11 000 9 750 3950 4JH 0 4600 11500 11000 u a 11000 6900 4900 4 6 » 6 800 0 69 000 9800 4250 10250 1625 13 750 *3 000 1900 1800 6200 4500 1 7 * 7300 L 7 a tua 0 3350 a.fa L4a 0 u a um 6500 0 Z250 2175 2850 3050 fJ7l 9 000 8000 3800 0 12.750 0 74a 16 2SO 22 500 150 000 2600 0 u a « j a u a 0 1200 22 500 5500 9600 0 0 1675 91000 1 650 29 000 IJM 1.77i 4.7M 37 000 117i 2.150 tua 1000 1750 1025 u a 16 750 2150 13.750 4550 ı m 1350 2.950 0 3.5O0 0 19.750 1725 4 900 32-500 3.300 2.450 3500 um 10550 3.300 t7a 7.400 860 u a 1.S» 0 6.000 0 16.500 3.750 1.450 50 000 51.000 0 1550 Z700 8.700 tm 13.750 9500 4-4M 0 14 500 2 000 1.850 1575 4150 6700 2550 u a 9000 i e 1.M0 1.7a 19 500 ı.at ı.ai 8500 10.500 0 4900 iua 0 2 750 10550 i u a 3500 17 750 •7 1X 4.900 0 6800 1.7a 1800 8 500 7400 3600 8700 41.500 24 000 10 750 9 750 3950 A Ml vn 0 4400 11500 10550 1771 11000 8600 4.500 4450 6300 0 69 000 9400 4 100 10550 1575 13 500 43 000 1800 1700 6500 4350 u a 7300 2.7a tua 0 3350 zua U 7 İ 0 u a um 6 ' X 0 2550 Z100 2.750 2950 IJ71 8900 7600 3.550 0 12-000 0 7.1a 15 750 22 500 145.000 2.600 0 u a 4 j a u a 0 1 150 220O0 5500 9 200 0 0 1650 89 000 1850 28 000 u a 1.77i 4 J H 37 000 117i 2 150 i u a 1000 1 700 1000 1 J » 16 500 2 100 13500 4 150 um '350 2 900 0 3400 0 19 750 1625 4900 32 500 3 250 2 375 3.400 um 10000 3250 z.7a 7300 650 um 11a 0 5900 0 16.500 3.650 1450 50000 51000 0 1 175 2.700 8.500 t « l 13 500 9.10C 4 j a 0 14 250 2.000 1.825 1575 4000 6 000 2450 um 2STBM M- 903 025 882 848 ın.at IM.4a 32 300 Ija.717 IM.7M 117235 483 400 0 3 57-650 IJtl.lM 100 6.280 939574 1.117.4a 479 700 4000 217.290 2.114050 0 92 500 4 j a 1668.513 256.023 60000 70 100 17300 506 550 90 750 1042-570 1430131 126500 ULM 0 559350 11500 75 000 aui7 100 500 1 184100 6000 2 762-940 942.958 0 46 300 276000 435.000 742.500 361000 65 000 9000 4 447 760 6000 6 000 571800 a.aı 2000 1 M E I M 7İ.1I7 0 5620 t7ja 10.4a 0 a.4a 741a 1480 000 0 87 000 129000 3296560 655640 umxn13162 590 197 165800 0 123.301 0 ia.aı 152 104 103 776 20 530 147 485 0 1H.4a ll.M* u a 0 85 100 466530 10 500 158 000 0 0 232 800 107 600 5.000 583 500 4Z7ja iaja laat 9000 17j a 20000 45000 207186 826485 a j a 70.850 281500 117000 170 000 S4ua 4000 9.000 0 41 100 0 147 000 77 865 5000 4 000 67 000 606 160 140313 •71j a 76 458 791000 nıa 315062 2 000 Jtt44Z •47.4a 0 88000 371 194 150 393480 8000 557 680 105000 0 52 000 911256 170000 autı 672 000 71000 JMJ1I 0 212 400 73 000 241000 810900 209 400 603 960 026 412 tM.at MD1**ı •*•*<. nw 9 015 1822 1JR 1JM 19 508 M B 4.7a 8 374 10588 0 4944 tum 0 2.750 10168 iua 3546 17.666 7.084 tSTI 0 6.770 u a 1816 8.505 7490 3 931 6793 41571 24.302 10.953 9.700 3.712 44a 0 4 426 11409 10 580 1.7a 10.752 8602 4633 4500 6570 0 69 000 9533 4096 10045 1584 13630 4Z926 1606 1733 6500 4 375 141! 7300 um ILIK 0 3300 a*a U74 0 U71 1 6024 0 2 204 2150 2 755 2950 1J4f 8964 7723 3620 0 12 084 0 7.141 15 854 22542 145263 2596 0 U B 414i 1B7 0 1 174 21788 5180 9355 0 0 1622 89608 1650 26104 1171 1.771 44H 37 000 1171 2136 IM*4 952 1700 1.000 1JÖ 16564 2060 11521 4548 um 1350 2.911 0 3.406 0 1İ510 1661 4800 32.250 3596 Z410 3.394 un 10063 1199 M71 7561 865 1177 1141 0 5.756 0 16.335 1679 1.414 49.500 50523 0 1.190 Z664 8.626 U M 13.547 9.109 41a 0 14.153 2.000 1825 1555 4.013 6.019 2505 u a BORSA NOTLARI ABDURRAHMAN YILDIRIM Tophane'de horozsuzdagün açarer rüzgar gjbi.4 Ciller rûzgannm' da Borsa'da ^j y i ı z u n sürmeyeceği biliniyordu. Gü- / g venoy lamasından sonra sıra icraaüann ortaya M~"J konulmasına geldiğinde Borsa'da oynayanlar m M terördeki ürmanışın da etkisiyle geri çekildiler. -JL .^L. Tansu Hanım'ın bakanlık dönemini hatırlayanlar, ihtiyath davrandı ve Icraatlanıu beklemeye' koyuldu. Bu beklenti içinde kredi ile çahşanlar, fazla dayanamadı ve satışa geçtiler. 12 bin puandan geri dönen endeks düşüşünü sürdurerek perşembe günü bir ayhk aradan sonra 10.000 puanın altına indi. 8 binli, hatta 6 binli endeksler konuşulmaya başlandı. Tıpkı, çıkışta hemen çok j'üksek rakamlara ulaşılacağının konuşulması gjbi. Butün bu konuşulanlar, belki günlük oynamalara etki yapıyor. ama ana eğilimi değiştiremiyor. Tıpkı, Özal'ın ölümü, DYP'nin Kongresi ve Çiller'in başbakan olması gibi. Bu gelişmelerin endeks üzerine etkisi geçicı olmuş, ana eğilimi değiştirememiştir. Örneğin, Çiller seçilmeseydi bile Borsa yükselecekti. Ama Çil- ler'in seçilmesi yükselişi geçici olarak hızlandırdıncı etki yaptı. Borsa'nın 1992 sonuna doğru başlayan üçüncü yükseliş eğilimi, 1990"dakine benziyor. Yükselişin yan yerlerinde orta vadeli bir düşüş yaşanıyor. Borsa, ağustos ve eylül aylanndaki olumsuz gelişmeleri şimdiden satıyor. Faizin yükselişine karşı pozisyonunu ahyor. Borsa için olumsuz bu olaylann gerçekleşmesi düşüş eğilımini durdurabilir. Ancak daha sonra sıra faizin düşüşünü satın almaya gelecektir. Ve ortaya konacak icraatlara göre, Borsa'nın ana trendi yönünde yeniden yükselişe geçmesi beklenebilir. Hükümetin önünde bir siyasi takvim var. SHP ve DYP kongrelerinden Borsa'nın uzun vadeli yönünü değiştirecek gelişmeleri biz pek beklemiyoruz. Bu durumda yükseliş eğilimi geleneksel yılbaşı canhlığı ile 1994'ün ilk aylanna kadar uzatılabilir. Yerel seçimler önaesinde ise hisse senedinden kaçışlann başlaması beklenmeli. Yalnız böyle bir eğilimin önceden sealmesi bile trendi bozabilir. SONUÇt "Horoz ötmese de sabah olur." Spekülasyonlar belki günlük oynamalara etki yapıyor, ama ana eğilimi değiştiremiyor. Çelik Halat 'ta 'cambazlık' Istanbul Borsası'nda ilk şirket ele geçirme olayı Afyon Çimento'da ortaya çıkmıştı. Hisselerin yüzde 34'ünü toplayan Türkinvest'in patronu Nasrullah Ayan, elindeki 'C Gurubu' hisselerinin haklan sınırlandığından Afyon Çimento yönetimine girememişti. Olay mahkemeye kalmıştı. Ardından Çukurova Elektriİc operasyonu geldi. Uzanlar Borsa'daki ahşlanyla şirket yönetimi sahip oldular. Afyon Çimento operasyonunu başlatan Nasrullah Ayan. benzer denemeye Çelik Halat'ta da gjrişti. Çeük Halat'ın yüzde 43.7 hissesini, yaklaşıkl30 milyar ödeyerek saünaldı. Tin Burada iş şırket ana sözleşmesinin 10. maddesınde düğümlenıy or. Bu madde, 8 kişilik idare meclisinin oluşumu konusunda 'pay sahibi kaldıkları müddetçe' kuruculara üyelik hakkı tanıyor. Bu çerçevede toplam hişseleri yüzde I6'yı bulan KOİ, TSKB, İş Bankası, Yatınmlar Holding. Rodop ailesi ve Akbankyöneum kurulunun tüm üyeliklerini aralannda paylaşıyorlar. Bu maddeye göre şimdiye kadar dışandan hıç kimse yönetime girememiş. Eğer. Çelik Halat Yönetim Kurulu maliyeti ile hisseİer200 müyara gekti'. Ardından şirket yönetimine kaulma girişimi başlatan Ayan, genel kurulun olağanüstü top- lanmasını ve yönetimde temsil edilmesini 'rwmen' istedi. Çelik Halat Yönetim Kurulu. Ayan'ın bu başvurusunu 30 temmuzda yapacağı toplantısında karara bağlayacak. Ya reddedecek ya da kabul edecek. Kabul ederse oturup uzlaşılacak, yönetim kurulu üyelikleri pay edilecek. Ama bu zor bir ihtimal. Çünkü yüzde l dolayındaki hisse ile şirket yönetiminde bulunmak birayncaik. Buayncahğa sahıp olanlar bunu hemen bırakmak istemeyeceklerdir. uzlaşmaya gitmezse, clinde yüzde 43.7'Lk hisse ile Ayan dtşanda kalacak. Bu durumda ya mahkemeye gıdecek ve şirket ana sözleşmesinin imtiyaz hakkı olupolmadığı konusundakı karannı bekleyecek ya da hisse oranını yüzde 50'nin üzerine çıkarmanın y ollannı arayacak. Her nedense şirket sözleşmelerinde yönetim kurulu üyeliği hakkı olmayan hişseleri toplamak hep Nasrullah Ayan'adüşüyor. Tabii sonra kavga etmek ve mahkemelere düşmek de. SONVÇrBir insamn kişiliği onun kaderiolur." Merkez Bankası'nın kredileri Kaııııunuı yükü 65 trilyonANKARA (ANKA) - Merkez Bankası'nın Hazine'ye açüğı kısa vadeli avans ile iktisadi devlet teşekküllerine kul- landırdığı diğer doğrudan kre- dilerin toplamı 16 temmuzda 64 trilyon 890.2 milyar liraya ulaştı. Kamunun, Merkez Ban- kası üzerindeki yükü olarak ni- telenen doğrudan krediler, 1992 sonuna göre yüzde 52.4 oranında 22.3 trilyonluk artış kaydetti. Doğrudan kredilerdeki artış daha çok Hazine avansmdan kaynaklandı. Hazine'nin Mer- kez Bankası 'ndan aldığı kısa vadeli avansm neti, 16 temmuz itibanyla 50 trilyon 58.3 milya- ra ulaştı. Hazine avansı, 1992 sonundaki 30 trilyon 983.1 mil- yarhk düzeyine göre yüzde 61.6 oranında 19 trilyon 75.2 mil- yarlık artış gösterdi. Merkez Bankası'nın iktisadi devlet teşekküllerine kullandır- • Bankanın Hazine'ye açtığı kısa vadeli avans ile iktisadi devlet teşekküllerine kullandırdığı doğrudan krediler 16 temmuz itibanyla 64.9 trilyona yükseldi. Bunun 50.1 trilyonunu Hazine avansı oluşturdu. • Doğrudan krediler 1992 sonuna göre yüzde 52.4 oranında 22.3 trilyonluk artış kaydetti. Bu artışın 19.1 trilyonu kısa vadeli avanstan geldi. Rüşdü Saracoğlu. dığı diğer doğrudan krediler de 1992 sonuna göre yüzde 27.9 oranında 3 trilyon 231.3 mil- yarlık artışla 14 trilyon 831.9 milyara yükseldi. Böylece 16 temmuzda top- lamı 64 trilyon 890.2 milyar lira düzeyine ulaşan doğrudan kre- dilerde geçen yıhn sonuna göre toplam artış, 22 trilyon 306.5 milyar lira oldu. Doğrudan krediler. 1992 so- nunda 42 trilyon 583.7 milyar lira düzeyinde bulunuyordu. Söz konusu krediler, bu yıhn ocak ayı sonunda 44 triîyon 287.4 miiyar, şubatta 46 tril- yon 648.7 milyar. martta 49 trilyon 889.6 milyar. nisanda 54 trilyon 507 milyar, mayısta 58 trilyon 894.1 milyar, hazi- randa 58 trilyon 80.9 mily ar ve 16 temmuzda 64 trilyon 890.2 milyar lira düzeyinde oldu. YATIRIMFONLARI Kablma betaesladı Bugün Kanlma belojesladı Bugün Pej- lşYatırım-1 lşYabrım-2 lşYatırım-3 lşYatnm-4 lşYaünm-5 lşYatirım-6 lşYatnm-7 lrrterfon-1 lnterfon-2 lnterfoo-3 lnterfoo-4 lnterfoo-5 lktısatYat-3 lktisatYat-4 lkt.AtılımFon Gar Yatırım-1 Gar Yatırım-2 Gar Yatırım-3 Gar. Yatırım-4 Gar. Yaörım-5 Esbank Fon1 Esbank Fon 2 Esbank Fon 3 YKBYabrımF. YKBSektörF YKBHfeseF. YKBKamuF. YKBükitF. YKB Karma F. YKBDövızF. YKBKapitalF. YKBAktitF. VakıfFon-2 VakıfFon-3 VakıfHisse Vakıf Dunya Vakıf Fon-6 Dış Mavı Fon 253844 128.692 67 809 45.114 23.349 48.620 13.043 173 898 130 487 73.497 74.415 18.329 61.202 60.292 56.718 192.910 72.094 47 346 30 792 30 390 188 990 62.351 46368 166.254 134.062 182.361 131.456 114.569 130.728 62.092 46.151 43.207 308.249 • 57.593 43.949 50.038 35 039 110.903 0.13 0 01 0.13 0.08 0.27 0.14 0.16 0.14 0.14 0.14 0.14 -0.47 0.15 -0.23 -0.31 0.11 0.15 0.10 -1.85 -1.92 0.15 0.15 0.15 0.15 0.14 -1.03 0.14 0.15 0.14 0.15 0.15 0.43 0.14 0.14 -0.56 0.12 0.12 -0.03 Tütün Fon-2 Mıtsui Fon-1 Mitsui Fon-2 Finans Fon-2 Finans Fon-3 Finans Fon-4 Finans Fon-5 Zıraat Fon-1 Zıraat Fon-2 Zır. BasakFon " Zıraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 Halk Fon-3 Pamuk Fon Pamuk Hisse Emlak Fon-1 EmlakFor>-2 Emlak Invest Emlak DenızF lmpexFon1 lmpexFon2 SümerFon Ege Fon-1 Ege Forv2 Kalkmma Fon Demir Fon-1 Demır Fon-2 Tanş Fon-1 Tariş Fon-2 OrtakFon Türkbank Fon NetFon EtiFon TSKBUzmanF. AkFon Ak Karma Fon Tekstil Fon 36 473 411247 44 478 81624 64 866 46.511 42.257 73 902 53 892 54.155 49.647 74.245 54.053 47358 72.500 47.871 60.971 46.645 17.462 57 468 61.729 46.783 44.638 43.903 18.825 49.651 42.691 22.506 51.663 21.283 40.117 39.034 40.082 40.790 26.946 20.230 10.135 13.342 0.14 0.14 0.12 -0.52 0.16 -0.66 016 •0.21 -0.08 0.14 0.14 -0.08 0.07 0.24 -0.01 -0.17 0.15 -0.24 1.02 0.14 0.15 0.15 0.28 0.14 0.13 015 -0 49 0.13 0.15 0.15 0.14 0.09 0.14 0.08 -0.56 0.14 0.14 0.14 MERKEZ BANKASI KURLARI 24TBMMUZ1983 lABDDoları 1 Alman Markı lAvustralyaDolan lAvusturyaŞilini 1 Belçıka Frangı IDanimarkaKronu 1 Fin Markkası IFransızFrangı 1 Hotlanda Florini 11sveç Kronu 11sviçre Frangı 100 Italyan Lıreti 1 JaponYeni IKanadaDoları 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 SArabtstan Riyali DMZ 11334.29 6597.37 7684.65 937.49 318.92 1695.86 1934.37 1931.05 5866.00 1401.06 7484.83 704.87 106.38 8852.84 1545.55 17015.03 302239 11357.00 6610.59 7700.05 939.37 319.56 1699.26 1938.25 1934.92 5877.76 1403.87 7499.83 706.28 106.59 8870.58 1548.65 1704913 3028.45 11.322.96 6590.77 7569.38 936.55 315.73 1678.90 1915.03 1929.12 5860.13 1387.05 7477.35 697.82 104.78 8720.05 1530.09 16998.01 2977 05 «T1Ş 11391.07 6630.42 7723.15 942.19 320.51 1704.36 1944.06 1940.72 5895.39 1408.08 7522.33 708.40 106.91 .19 1553.30 17100.28 3037.54 CAPRAZKURLAR 1U0D0UUU 1.7180 1.4749 12.0900 6.6835 5.8594 5.8695 1.9322 137.49 8.0898 1.5143 1608.00 106.55 1.2803 73335 3.7501 AIMM Markı AmtmyaMan ıKrtu Fh Martta» spaayalPuatası svtçKraM svtçrtFraatı haiyaaUrtti 1ECU: tonaçKraaı SJraMstaalttyaH 150i2AI0Baton 1 i3O3»B0Wan 1.3923 MOİ 15812.64TL Kredi ve emisyon Bankalardan 232 trilyonkrediANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Banka kredileri bu yılın ilk ^ansında 72 trilyon 513 mil- yar lira artarak 232 trilyon 175 milyar liraya ulaştı. Banka kre- dileri geçen yıl sonunda 154 tril- yon 662 milyar lira düzeyindey- di. Merkez Bankası verilerine görc banka kredilerinde 6 ayda görülen 72.5 tnlyon liralık artı- şın 40 trilyon 851 milyar lirası özel mevduat bankalannda. 30 trilyon 326 milyar lirası da ka- mu mevduat bankalannda gö- rüldü. Geçen yıl sonunda 70 trilyon 692 milyar lira olan özel mev- duat bankalannın kredi topla- mı, bu yıl 2 temmuz tarihinde 111 trilyon 543 milyar liraya ulaştı. Kamu bankalanrun kredi toplamı ise. >ılın ilk yansında 94 trilyon 498 milyar liraya yükseldi. Bu bankalann kredi toplamı geçen yıl sonunda 64 trilyon 172 milyar lira idi. Emisyon hacmi Öte yandan. piyasadaki kağıt para miktan 14-21 temmuz u v rihleri arasındaki bir haftalık dönemde 77 milyar lira arttı. Böylece, 14 temmuzda 53 trilyon 907 milyar lira olan emisyon hacmi. 21 temmuzda 53 trilyon 984 milyar lira oldu. Bankalardaki toplam mev- duat, 25 haziranla 2 temmuz günleri arasındaki haftada 5 trilyon 69 milyar lira azaldı. Bu- nun sonucunda mevduat 191 trilyon 267 milyar lira düzeyine indi. SERBESTDÖVİZ CİNSİ ABDDolan Alman Markı Isviçre Frangı Frartsrz Frangı Hollanda Florini IngilızSterlini S.Arab.Riyali AvusıuryaŞilını 100 Ital. Lireti ALIŞ SATIŞ 11360 6610 7475 1925 5850 17000 2990 937 701 11400 6635 7525 1950 5900 17170 3010 944 712 ALTUV CİNSİ ALIŞ SATIŞ Cumhurıyet 975 000 990 000 Reşat 1080 000 1 1X.000 24ayaraltın 144.000 144.400 22ayarbılezık 128.800 141200 MERKEZ BANKASI • Emisyon (22 temmuz): 53 662.6 milyar • TL. Intefbank faızlen%58.93 Işlem Hacmi 3 331 4mılyar Gecelık % 50-52 Haftalık repo c '»60 Avukreoo. °a63 DUNYA BORSALARI AJtının onsu: 392.90 dolar ABODotan: 1.7180 Alman Markı 106.70 JaponYeni I.Sterlinı:1 4980$ PetroUn variH: 16 59 dolar KONUK YAZAR SELAMİ ŞENGÜL SPK- Denetçi Özelleştirme, vergi ve kamu harcamalan 7 95O'li yıllarda gelişmekte olan ül- keler için dış ekonomik çevreler, "planlama" ve sanayinin oluştu- rulması için "kamu işletmeci- liği'nı önermekteydiler. 1980'li yıllarda ise önerilen, "özelleştirme" ve özelleştirmenin gerçek- leştirilmesidir. Ulke rejimi ne oiursa olsun, KlT'lerin te- mel amacı, ekonominin geliştirilmesi, bazı sanayi daliarının devletin öncülüğü ile ku- rulması olmuştur. Ancak dönem içinde KİT'ler iktidarların nimet ve külfet dağıtımı aracı haline gelmişlerdir. Siyasi iktidarların amaçlarına göre kul- lanabilecekleri bir araç haline gelen KİT'- lerin reorganizasyonu ve KIT reformu çalış- malari bu ımkandan vazgeçılmemesi ne- deniyle başarısızlıkla sonuçlanmıştır. özelleştirme, KİT'lerin bu yönde kulla- nılmasına kesin olarak son vermeyi amaç- lamaktadır. Bir mülkiyet transferini ifade eden özelleştirme, mülkiyet değişiminin öte- sinde, toplumun çeşitli ke- simlerinin farklı beklentile- rine yol açmaktadır. KlT'- lerin ürettikleri mamulleri kullanan özel kesim işlet- meleri, siyasi iktidarı des- teklemediklerinde, KİT'ler vasıtasıyla cezalandırıl- maktan kurtulmak için özelleştirmeyi desteklerlerken toplumun belli bir kesimi de KİT'lerin siyasi parti yandaşlarının geçim kaynağı haline gel- mesi ve bunun önlenebilmesi için KİT'lerin özelleştirilmesi gereğinden söz etmek- tedir. Özelleştirmeyi savunan kesimler, özelleştirme ile birlikte iki konuyu kamuo- yunda ağırlıklı olarak seslendirmektedir. Bunlardan ilki, eğitim ve sağlık harcama- larının arttırılması; diğeri vergi oranlarının düşürülerek verginin yaygınlaştı- rılmasıdır. Özelleştirme gelirleri ile sağlık ve eğitim harcamalarının karşılanması, özelleştir- meye karşı tepkilerin hafifletilmesini sağ- layacaktır. Özelleştirmede önceliğin kar eden KİT'lere verilmesi, sağlanan gelirin eğitim ve sağlık harcamaları için kullanıla- cağının ifade edilmesi, kamuoyunun da destekleyeceği bir davranış olmaktadır. Vergi idaresinin mevcut yapısı içinde, Özelleştirme, kamunun denetimsiz ve siyasi iktidann arzusuna ;öre harcama yapma imkanmı ortadan kaldırmayı hedeflemektedir. vergi oranlarının düşürülerek verginin ta- bana yayılması. vergi gelirlerinin tutarını arttırmayacak, fakat üst gelir gruplarının vergi tasarrufu sağlayarak özelleştirilen kuruluşları satın almalarına imkan yarata- bilecektir. KİT'lerin siyasi arpalık halinden çıkarı- Iması veya siyasi iktidar karşıtı özel kesi- mtn cezalandırılmasında bir araç olarak kullanılmasının önüne geçilmesi. belli bir ölçüde özelleştirmeyle sağlanabilir. An- cak genel bütçeli idarelerin ve iktisadi alanda düzenleme ve denetleme yetkisine sahip kamu kuruluşlârının da benzer amaçlarlakullanıldığı bilinen birgerçektir. Bu nedenle özelleştirme bütçe açıklarının kapatılmasının tek çözümü değildir. Bazı KİT'ler zarar ederken bazılarının kar etmesi ve kar eden KİT'lerin satılması, sorunun mülkiyet rejiminden kaynaklan- madığını göstermektedir. Kar eden KİT'in satılması, belki o yılın bütçe açığına bir çözüm getirebi- lir. Ancak bütçe açıkları, KlT'lerin satılmasıyla değil, kamu gelirlerinin arttırıl- ması ile kapatılabiür. Dikkatedilirse, özelleştir- me, kamunun denetimsiz ve siyasi iktidann arzusuna göre harcama yapma im- kanını ortadan kaldırmayı hedeflemektedir. Bu du- rumda yapılması gereken, kamu harcamalarının hesap ve kayıt sis- tem ve standartlarının belirlenmesi, harca- maların yerindeliği ve gerekliliği konusun- da denetimin yapılabilmesi için Sayıştay'ın yeniden yapılandırılmasıdır. Özelleştirmeden önce kamu, kurallar koyan ve koyduğu kuralları iktisadi gerek- ler dışında değiştirmeden uygulayan ve kural dışına çıkanı cezalandıran bir yapı içinde örgütlendirilmelidir. Özelleştirme yalnızca vergi reformu ile değil, kamu har- camalarının hesap ve kayıt sistem ve siste- min denetimi ile görevli Sayıştay'ın yeni- den yapılandırılması konuları ile birlikte ele alınmalıdır. Vergi gelirleri arttırılsa bile, gelir kıt bir kaynaktır. Kıt kaynağın kul- lanımının denetlenmesi, vergi kadar önemlidir. Bu nedenle özelleştirme, vergi reformu ve kamu harcamaları reformu ile birlikte yürütülmeli, öncelikle mali istikrar sağlanmalıdır.