Katalog

SERMAYE PIYASAS1NDA DOCRU BANKA DOCRU KARAR ŞEKERBANK 70. * l SAYI24782 / 5000 TL (KDV içinde) CumhuriyetKURUCUSU YUNUS NADİ (1924-1945) BASYMRI NADİR NADİ (1945-1991) FAIZ ORANLARIMIZ 1AYVADELI%53 6AYVADEU%72 3 AY VADEÜ % 64 1 YIL VADEÜ % 74 ŞEKERBANK 24 TEMMUZ 1993 CUMARTHİ Sevr'eBak, Lozan'ıAnlarsın Bugûn Lozan'ın 70'inci yıkJönümünü kurJu- yonız. Yetmiş yıldan beri dünyada köprülerin altın- dan çok su aktı. Birinci Dünya Savaşı ertesinde imzalanan antlaşmalardan bugüne kalan yok gibidir; yalnız Lozan dimdik ayaktadır. Lozan, son Osmanlı Mebusan Meclisi ile Büyük Millet Meclisi hükümetince benimse- nen 'MUli Misak' sınırları içinde bağımsız devletimizin temeüni oluşturan hukuk belgesi- dir. 70 yıl önce tsviçre'de "Lausanne" kentin- de "Düvel-i Muazzama" ile aylarca süren gö- rüşmelerden sonra 1923'ün 24 temmuz günü imzalanmtştır. Üç ay sonra 29 ekim günü Cumhuriyet ilan edilecek, yeni bir dönem açdacaktır. Aradan 70 yıl geçtiği için bugün Lozan'ın coşkusu yeterince duyumsanmayabilir. Çünkü bugûnkü kuşaklann içinden hiç kim- seyi tstanbul kaldınmlannda bir İngiliz subayı kırbaçlamadı. Fransız işgalindeki Adana'da dûşman neferinden, hiç kimse taş köpriinün başmda tokat yemedi. Izmir'in Konak Mey- danı'nda, Yunan çavuşu, bugünkû kuşaktan birinin suratına tükürmedi. Düşman işgalinden kurtulan Anadolu kent- lerinde düzenlenen yddönümü törenleri. belki bize birer 'müsamere' gibi geliyor, veterli he- yecanı aşdamıyor. Bu doğal sayılmalıdır. Ancak 2000 yüına doğru bugün Lozan kimi çevrelerce yeniden tartışmaya açılmışsa. Batı'da yetkili ağızlar Türkiye'nin parçalan- masından söz açabttiyoriarsa, geçmişimizin kaynağina dönmek zonınluğunu yüreğimizde duyumsamaktan nasd uzak durabiliriz? • 70'inci yudönümunü kutladığnnu Lozan'ın anlam \e öneminden uzun uzadıya söz açacak değiliz. Bu yolda bilinçlenmek için en iyi yön- tem, "Sevr AntiaşmasT'nı anımsamakfır. Lo- zan'dan üç yü önce, 10 Ağustos 1920'de İsviç- re'nin Sevr kentinde Osmanlı hükümetinin temsilcileri bu antlaşmayı imzalarken Anka- ra'da Büyük Millet Meclisi açılalı henüz üç bu- çuk ay olmuştu. Sevr Andaşması'yla "Diivel-i Muazzama" Anadohı'yu parçalıyor; İrilaf Devletleri'nin gö- zetim ve deneriminde Yunan, Enneni, Kürtböl- gelerine ayınyordu. Anadolu'nun Ulusal Kur- tuluş Savaşı, bu tasanma karşı bir baş- kaldırıdır. bir halk ihtilalidir. Sonuçta kazanı- lan zaferin Lozan Antlaşması'yla tescil edilme- si, bu sûrecin hukuk alanında noktalanmasıdır. Bize bu zaferi kazandıran ve alnımız dik yur- dumuzda dolaşmamızı sağlavan Mustafa Ke- mal Atatürk'e \e tsmet İnönü'ye şükran duy- gularunız bitmez, tükenmez... • Ne yazık ki Lozan'ın 70'inci yüdönümünde Türkiye'nin bölûnmesi ya da parçalanması üzerine varsayımlar Batı'da yinelenmeye başlamıştır. BalkanJarda. Kafkasya'da ve Ortadoğu'da siy asal haritalann yeniden çizilmesi üzerine ça- balar sürüyor; etnik kavgalar, mikro milliyet- çflikkrin ufuksuz hırçınkklan, petrol çıkar- lannın dürtüklediği dış etkilerle bölgemizde y a- ratılan kanlı ortam, insanlık adına karam- sarlığı yoğunlaştırmakta, Sevr'in mirasçdannı yüreklendinnektedir. Ancak bizi kaygüandıran Sevr yandaşlan değU.. Sevr yandaşlannın yanı sıra bu vatanın ni- merJerini böluşmede en başta gelen kimi çevre- lerin aymazlığı, umursama/lığı, bağunsızlığı ve bölünmezliği kundaklayanlarla işbirlikçi tu- tumlan, ülkede ciddi bir bunalnna yol açacak eğilimleri besliyor. Bugün Türkiye'yi yöne- tenlerin Anadolu'da yaşanan olaylara yeterin- ce gerçekçi bir "teşhis" koyabildikkri inancın- da değiliz. Bunun îçindir ki Barj'dan yükselen çatlak sesler de Türkiye'nin parçalanmasına ilişkin hevesleri körükleyebiliyor. • Türkiye Cumhuriyeti "gaflet ve dalalet" içinde bulunanlara her zaman gerekli yanıtı ve- rebilecek güçkrini yapısmda taşımaktadır. Ye- ter ki bu konuda aldatılmtş ve oyalanmtş olma- yalun; sorumlular. y aşanan gerçekleri gizkme- sinler. olduğu gibi halkın gözleri önüne sersin- ler. Siyasal çıkarlarını sürdürrnek için gerçekleri örtbas eden >e edecek olan sorumlular, bu iilke- ye en büyük kötülüğü yaptıklarının ve yapa- caklannın bilincinde mkürler? İktidanyla ve muhalefetiyle Türkiye'yi yö- netenlerin bugün en ciddi sorunu, yaşadığımız sorunların ciddiyetiyle eşdeğerde bir vaziyet alıp ahnadıkları sorusunda düğümleniyor. Cumhuriyet • LOZAN ANTLAŞMASI'NIN 70.YILDÖNÜMÜ BUGÜN VE YARIN KUTLANIYOR. HABERVE YORUMLAR ARMMYFAD* Güneydoğu: Öncedemokrasi Hükümetinbölgeyeyönelikprogramıhayalkınklığınayol açtı; yerel siyasetçiler sorunlann ekonomik öncelikliprogramlarladeğil demokratik adımlarlaçözülebileceğini savunuyor YEREL POLİTÎKACILAR SHP ÇİLLER Çiller'inekonomikvaatleri Inönü: PKK terörü Demokratikçözümiçin tatminedicibulunmadı Üçe örgütieri: Devletterörü uzlaşmaanyorum • Siyasi partilerin bölgedeki il başkanları ile il ve • Partisinin Güneydoğu örgütü tarafından üçe belediye başkanlarv, SHP-DYP koalisyonunun koalisyonda etkisiz kalmakla suçlanan İnönü, '52 demokratikleşme konusunda somut adımlar milletvekiliyle ancak bu kadan yapılabiliyor, atmadığım, ekonomik programın da sorunlara seçimde daha fazla oy verin fazlasını yapalım' dedi. çözüm getirmeyeceğini söyledi. • 75. Sayfada ŞEBMEM GOfKftR'infcafcerl• 15. Sayfada NOTLAR • Batman'da Güneydoğu gezisiyle ilgili bîlgüer veren Başbakan Çiller, 'halkın yatınmlara ve devletine sahip olması gerektiğini' vurguladı. Çiller güvenlik, ekonomi ve demokratikleşmedeki eksiklikleri gidereceklerini söyledi. U5. Sayfada Silahdeğil fabrika, bölünme değildemokrasi DfY ARBAKIR(Cıımhuriyet) - Güneydo- ğu halkı, makus talıhi yenmenin formülü- nü, Başbakan Tansu Çiller'in Diyarba- kır'da konuştuğu meydarun girişıne yazmışü: "Kobra, tank, karakol değil. fabrika is- tiyoruz. Kürt halkı, bölünme degi), eşitlik ve demokrasi istiyor." İş, okul, hastane isteklenni içeren Şır- nak, Batman, Hakkân ve Diyarbakır'- daki pankanlarda. Hasankeyfin kur- tanlmasına yardım çağnsı da unutul- mamıştı. Çiller, tam 27 saat süren Güneydoğu gezisi sırasında, bölgede, tarihi varlıklar- dan yaşama hakına kadar herşeyin kur- tanlmayı beklediğine tanık oldu. Başba- kan, Hakkâri'de umduğunu bulamadı; ancak Şırnak, Batman ve Dıyarbakır'- dan hoşnut aynkiı. Şırnak bölgesinde ıki sınır karakolunu ziyareteünişti. Ancak. Batman'da konu- şurken kendısini tutamadı: *ArkasıSa.l5,SL¥te Ermenikr Akdamhahh• Dağlık Karabağbölgesinin 2 kilometre doğusundaki Azeri yerleşim birimi Akdam, dün Ermeni güçlerince işgal edildi. Kent içinde göğüs göğüse çarpışmalar sürerken Azeri kuvvetlerinin bölgeyi terk ettikleri bildirildi. • Akdam'da 20 tankın desteğinde denetimi ele geçiren Ermenikr, İran sınınna doğru ilerliyorlar. Cebrail vecivanndaki 250 bin Azerinin Azerbaycan ilebağlantısı kesildi. Türkiye, sert bir bildiri ile saldınlan kınadı. B9. Sayfada Ermenıler kuzey, üney ye batıdan bin kişilik ordu ve 60 tankla Akdam'a girdiler. KATLEDİLİŞİNİN 6. AYI mBaşbakan Tansu Çiller, Güneydoğu gezisi sırasında hemen her > erde dilekçe yağmunına tutuldu ve bizzat toplamak zonında kaldı. (Fotoğraf: AA) ANKARA Tahran'a PKKiçin soııuyarı •Türkiye. dünkü "gûvenlik toplanüsı'nda PKK'yı banndırmaması için Iran'ı uyaıdı. TBMM Başkanı Cindoruk Topraklannda sansır bahçeleri yaratanlar sabnmızı taşırmasmlar' dedı. AVKARA (Cumhuriyet Bü- rosu - Türkiye, dün başlayan Tûn-îranOrtak Güvenlüc Ko- mitsı toplanüsmda Tahran'a PKLt'nın İran topraklannda oUımasırun engeUenmesı uya- nsııda bulundu. İranb yetkıli- ler se, iddialann. iki ülkenin arasnı açmak isteyen ABD ve Isral tarafından çıkartıldığıru id«ia ettiler. TBMM Başkanı Hüsamettin Cirioruk ise "topraklannda s&nar bahçeleri'' yaratan kom- şvilanmıza karşı "sabnn bir suu- n * ' olduğunu vurgulayarak, u K«nşunuı, bir komşunun ya- şaua hakkına karşı giriştiği her rüoi saMnya karşı caydırma haü&ında güç kullantna hakkı AkvişeriRklerineizht verilmyor Alevilerin Şarkışla ve Sivrialan'da yapmak istedikleri şenlikleryerelyetkililerce ertelendi Haber Merkezi- Sıvas'ta 37 kişınin katledilmesinden sonra, özellikle Alevı yurttaşlann bulunduğu kentlerde dü- zenlenen şenhklere yerel yetkililerce izin verilmiyor. Şarkışla ve Sivrialan'da 24-25 temmuz tarihleri arasında yapıla- cak olan "Aşık Veysel Kiiltûr \e Sanat Şenlikleri" Şıvas Valiliğı'nce ilen bir ta- rihe ertelenirken, Yozgat'a bağlı Sor- gun ilçesi Bahadınlı kasabasındaki kül- tûr şenlıklerine kaymakamhkça ızın ve- rilmemesıne rağmen, yurttaşlar şenüği başlatülar. Alevi kasabası olan Ba- hadın'a giriş ve çıkış güvenlik güçlerin- ce kontrol alüna alındı. Kültür Bakanı FTkri Sağlar. geçerli gerekçeler göster- meden bu tür şenliklerin iptal edılmesi- nin demokratikleşmeyle bağdaşmaya- cağını söyledi. Yozgat'ın Sorgun üçesıne bağlı Ba- hadın kasabasında düzenlenen "Birin- ci Bahadın Kültür ŞenliğT'ne kayma- kamhk, Sıvas olaylannı gerekçe göste- rerek izin vermedı. Ancak şenlikleri kutlamakta kararlı olan kasaba halkı. Bahadın Lısesi teme! atma törenleri adı altında şenlik programını uygulamaya başladı. Sorgun Kaymakamı Necmi Kurt ile ilçe gû\ enhk üst düzey yönetici- lerinin de hazır bulunduğu tören sıra- sında kasabada sıkı güvenlik önlemlen alındıgı görüldü. Şenlikler nedeniyle kasabaya ginşte polis vejandarma üç ayn noktada kim- lik kontrolü ve arama yapıyor. Kasa- bada pohs vejandarmaya ait dört oto- büs hazır bulunuyor. 1.5 mılyar liraya mal olacak lıse bı- nasının temeline ük harç, kaymakam Necmı Kurt tarafından kondu. Tören sonrasında köy meydanında toplanan kasaba halkı, üç gün süreli şenlik prog- rammı uygulamaya başladı. UArkasıSa.l5,Sü.l'de BUGÜN BİLİM TEKNİK HER GÜN Cumhuriyrt 2 I^kantayagitrnekçocuklanndahakta CUMHURİYET 2 SSK Süper Emeklilerinin yeni maaşlan YILMAZ ŞtPAL hazırladı M6-7. Sayfalarda BORSA ÖnceM 9897.83 Dûn 97S9.86 DOLAR z 1 1 >>cek 1.30( Dön 1.40( \ i ) ) MARK ÖnceM 6640 Dûn 6635 ALTIN ÛÖnceM 143.300 Dün 144.400 Mumcucinayeti hâlâ İaili meçhuP • Yazanmız Uğur Mumcu'nun hunharca katledilişinin üzerinden tam altı ay geçti, soruşturmada bir arpa boyu yol alınamadı. SHP'li bakanlann verdikleri sözler yerine getirilmedi. Içişleri Bakanı 'Suikastla ilgili bir gelişme yok' demekle yetiniyor. • TBMM Faili Meçhul Siyasal Cinayetleri Araştırma Komisyonu Başkanı Sadık Avundukoğlu, hazırladığı raporda, çalışmalan sırasında taleplerinin kamu kuruluşlan tarafından yerine getirilmediğini, çalışmalannın adeta engellendiğini belirtti. •</. Sayfada MÜMCITYA BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ ÖDÜLÜ 4. Sayfa OsmanÜnsaliçin incelemebaşlatıldı • Başbakan Tansu Çıller'in Hazine ve Dıs Tıcaret Müsteşarhğı'na vekâleten atadığı Osman Unsal hakkında Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e ulaşan şikâyetler sonrasında inceleme başlatıldı. • Başbakanlık Teftiş Kurulu tarafından başlaülan incelemede Ünsal, 2 trilyon lirahk cep telefonu ihalesini kazanan fırmanın Haane'den talep ettiği teşvik belgesini geciktirmekle suçlanıyor. Ünsal. kendisini Başbakan Çiller'in yönlendirdiğini söyledi. B5. Sayfada OFTA2ÖLÜ,2YARALIVAR ~ Belediye başkanlığı için silahlar komıştu •Trabzon'un Of ilçesinde. ölen Belediye Başkanı Sefer Saral'm yerine vekâlet edecek başkanı seçmek bir araya gelen RP'H ve SHP'liler politika yerine silahlan konuşturdu. Çatışmada, RP'li aday tsmet Birdal'ın oğlu Tayyar Birdal olay yerinde, SHP'li aday Metin thtiyar'ın yakını Kamil Saral ise kaldmldığı hastanede öldü. • İsmet Birdarın ayağından, Yavuz Saral'ın da elinden yaralandığı olay. güvenlik kuvvetlerinin müdahalesiyle bastınîdı. U15.Sayjuda