Katalog

"7ŞUBAT1992CUMA CUMHURtYET SAYFA HABERLER DYP'nin anayasa değişikliği teklifi her türlü yayını koşula bağlıyor Ozel TV'ye devlet gözetimiCUMHURİYET (Ankam) - DYP ve SHP'nin TBMM grupları, na- yasanın 133. maddesinin değiştirilerek özel radyo ve televizyon istasyonları kurulabilmesi için iki ayrı teklif verdiler. DYP gru- fcu tarafından hazırlanan anayasa değişikliği teklifi, radyo ve te- levizyon istasyonlarının "tarafsız yaym yapılmasını sağlayacak tüzelkişilikler" halinde kurulmasını öngörüyor. Kuruluşa 'dev- let gözetimi' koşulu da getiriliyor. SHP'nin değişiklik teklifi ise 'devlet gözetimi' kavTamına yer venniyor. Radyo ve televizyon istasyonlarının kuruluşunun yasayla belirleneceği vurgulanan SHP tek- lifinde. yazılı ve sözlü basında tekelleşme- yi önleyen 'iletişim çoğulculuğu' ilkesine yer veriliyor. SHP teklifi, devlet elindeki rad- yo ve televizyon kuruİuşlan için 'özerklik' esasını getiriyor. DYP Gnıp Baskanvekili Günes Müftüoğlu, anayasa değişikliği öne- risinin hazır olmasına karşın Basbakan Stt- lcyman Demirel'in imzaya açma işleminin ertelenmesini istediğini söyledi. Müftüoğ- lu, Basbakan Demirel'in ABD gezisi dönü- şünde teklifi imzaya açacaklanm belirtti. İki partinin anayasa değişikliği teklifleri her iki partinin grup yöneticileri arasında tartışılarak tek ve ortak bir metin haline ge- tirilecek. Bu uzlaşma sağlandıktan sonra ortak metin diğer partilerin de görüşüne su- nulacak. DYP'nin anayasa değişikliği teklifinde- ki madde metni şöyle: "Radyo ve televizyon istasyonları, dev- let gözetiminde kurulur ve tarafsız yayın ya- pılmasını sağlayacak tüzelkişilikler halinde yönetilmesi kanunla düzenlenir. Kanun, radyo ve televizyon kuruluşlanrun yönetim ve denetim organlannın oluşmasında ve her türlü radyo ve televizyon yayınında taraf- sızlık ilkesinin uygulanmasını engelleyecek hükumler koyamaz. Kamuya ait veya özel radyo ve televizyonlarda, Türk devletinin varlık ve bağımsızlığını, ülkenin ve mille- tin bölünmez bütünlüğünü, toplumun hu- zurunu, genel ahlakı ve anayasanın ikinci maddesinde belirtilen cumhuriyetin temel niteliklerini koruyacak tarzda yaym yapıl- ması esastır." SHP grubunda Aydm Güven Gürkan, Uluç Gürkan, Mümtaz Soysal ve tsmail Cem'den oluşan komisyon ise ilk olarak DYP'nin anayasa değişikliği teklifini değer- lendirerek SHP grubunun konuyla ilgili teklifini hazırladı. Komisyonun hazırladığı teklifteki mad- de metni tee şöyle: "Radyo ve televizyon istasyonlannın ku- ruluşu, işletmesi ve bunların kamu elinde- ki araçlardan yararlanmalan yasayla dü- zenlenir. Yasa, radyo ve televizyon yayınlarının kamu hizmeti anlayışına, anlatım özgürlü- ğüne, iletisim çoğulculuğu ilkesine ve cum- huriyetin temel niteliklerine uygun olarak yapılmasını düzenler ve gerekli eşgüdüm ve gözetim kurumlannı kurar. Devletçe kurulan ve kurulacak tüzelki- şiliğe sahip radyo ve televizyon istasyonla- rının özerkliği ve bunlarca yapılacak siya- sal yayınlann tarafsızlığı esastır. Yukandaki üçüncü fıkra hükümleri, ka- mu iktisadi teşebbüsü niteliği taşıyan veya devlet yahut kamu tüzelkişilerinden mali yardım gören haber ajanslan hakkında da uygulanır." Devlet Bakanı Ergenekon Özel TV'lerde pornografînin sınırlarını halk belirler SİNA KOLOGLU (tstanbul) — Özel TV'de patlama. Yapılan araştırmaya göre şu anda özel TV konusunda ku- rulmuş olan ya da kurulma aşamasın- da bulunan 18 finna var. Türkiye Ga- zetesi Radyo Televizyon Kurulu'nun (TGRT) düzenlediği toplantıya katılan Devlet Bakanı Gökberk Ergenekon, "Kim kendini daha iyi satabilirse ayak- ta kalır" dedi. Türkiye gazetesinin yayıncüık kuruluşu olan Türkiye Gazetesi Rdyo Televizyonu- nun (TGRT) çarşamba günü Kalyon Ote- li'nde özel TV konulu ikinci toplantısı ol- dukça hareketli geçti. Toplantıya Devlet Bakanı Gökberk Ergenekon'un katılması da konuşmacıların daha çok fikir verme- lerine ve renkli tartışmalann yapılmasına olanak sağladı. Bu toplantı ile özel TV sek- törü yeni yeni isimlerle. de tanışmış oldu. Koç Grubu ilk defa ortaya çıkarken Has Grubu, televizyona soyunduklanm resmen açıkladı. Kültür ve sanat ağırhkh yayın yapma planı içinde olan ve adı TVX ola- rak belirlenen bir yeni TV projesi ile Vita- li Hakko'nun oğlu Cem Hakko'nun, özel radyo ağırhkh yayıncılık projeleri de bu toplantıda resmiyet kazandı. Bu yeni isim- lerle birlikte özel TV kurmayı düşünenle- rin sayısı yaymdakiler ile birlikte 18'e ulaştı. Bu rakamın her gün değişmesi mümkün. Bakan Ergenekon, toplantıda 'açık sözlü' bir şekilde hükümetin özel TV ko- nusundaki niyetini açıkladı. Gökberk Er- genekon, özel TV yaymcıhğımn engelleri- ni toplumun kendisinin koyacağını vurgu- larken pornografık yayınlar üzerinde dur- du. Ergenekon bu yayınların özel TV'lerin yaşamasında gerekli olan reklam için dü- şünüldüğunü beürtirken "Bu olay bir rek- lam savaşıdır. Onun için pornografiye gi- rüecektir. özel TV'ler kaideleri zorlayacak- lardır. Işte o zaman ortaya toplum çıkacak ve neyi isteyip neyi istemediğini anımsata- caktır. Şikâyetler o zaman başlayacaktır. Toplum kendi sımrlanm çizecek ve özel TV'ler de buna uymak zorunda kalacaklardır" dedi. Ergenekon, özel TV'nin üzerinde bu ka- dar çok durulmasmı ise "özel TV bir sl- yasi güçtür. Herkes bu gücü en iyi şekilde kullanmak için savaşacaktır" sözleri ile açıklamaya calıştı. TRT'ye de değinen Er- genekon, devletin bir radyo televizyonu olacağıru ifade ederken "TRT'de yeni bir yapılaşma olacak. TRT bu rekabet ortamı- na göre yeniden düzenjenecek. Ama iKi'yeayncalıklar tanınmayacak" dedi. Devlet Bakanı Gökberk Ergenekon "Kim kendini daha iyi satarsa ayakta kalacak" derken, toplantıya katılan bir özel TV temsilcisinin "Efendim, Starl, Te- leon, Show TV, atı ahp Üsküdar'ı geçiyor. Yeni tasan bu durumda ne olacak" şeklin- deki soruya "Olan olmuş. Bu kanallar ya- yında. Siz bir bardak su için" yorumunu yaptı. ^ — ^ ^ ^ ^ ^ - ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ — - • . ^ — - • m- — ^ ı • - ^ ^ • Çevre ve hayvan koruma dernekleri, hamsi kıyımına karşı önlem alınması istediler. Avlanma boyunun 9 cm'den 7.5 cm'ye düşürülmesi protesto edildi Hamsiye büyüme hakkıtstanbul Haber Servisi - Su Ürünleri & üreten fabrikalann kilosu 300 lıradan Genel Müdürlüğü'nün aldığı hamsi avlanma boyunun 7.5 cm'ye düşürülmesi kararı pro- testo edildi. Ayazpaşa Çevre Koruma Derneği, SHP Beşiktaş tlçe Çevre Komisyonu, Biyologlar Derneği, Istanbul Su Ürünle- ri Kooperatifler Birliği, Büyûkşehir Çevre Komisyonu, Doğal Hayatı Konı- ma Derneği, Esentepe Çevre Konıma Derneği, Istanbul Site Çevre Koruma Derneği, Kanarya Çevre Koruma Der- neği, Karadeniz Kültür ve Çevre Derne- ği, SHP ll Çevre Komisyonu, Tüketici- ler Derneği, Türkiye Çevre Koruma ve Yeşiljendirme Derneği Temsilciliği, Türkiye Hayvanlan Koruma Derneğai ve Yeşiller Derneği imzalanyla yapılan yazılı açıklamada, hamsi avlanma boy- lannın 9 cm'den 7.5 cm'ye düşürülmesi- nin hamsi kıyımına neden olduğu ileri sürüldü. Kumkapı Baiık Hali'nde düzenjenen basın toplantısında konuşan 1Ü Su Ürünleri Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Ismet Baran, hamsi balığının üreme boyunun 9 cm'den başladığını ve daha ufak boydakilerin avlanması durumun- da yumurtlamamn gerçekleşemeyeceği- ni belirtti. Politik amaçlarla pazarlık yapılırcasına ahnan kararlarla, bu uygu- larnaya devam edilirse birkaç yıl içinde avlanacak hamsinin bulunamayacağını öne süren Baran, "Balık unu ve balık ya- her ebatta balık alması avcılığı sömürü- cülüğe dönüştürmektedir" şeklinde ko- nuştu. Karadeniz'de üreyen hamsinin yüzde 80'inin Türkiye'de avlanıldığını belirten konuşmacılar, "Biz yakalamazsak diğer ülkeler bu bahklan avlayacaklar mantı- ğını anlamak mümkün değil, çünkü bu balık akıntılarla Türkiye sahillerine gel- mektedir" dediler. Daha sonra çevre kuruluslan, bir ara- cının satüğı hamsilerin boylannın 5-6 cm olduğunu göstererek uygulamayı protesto ettiler. "Hamsi kıyımı durdu- rulsun", "Denizlerimiz ve göllerimiz korunsun", "Hamsi kavağa, balıkçı ka- raya" türünde pankartlar açan gönüllü çevre kuruluslan, uygulamanın bir an önce durdurulmasını istediler. Samsun Büromuzdan Salirn Şürmeli'- nin bildirdiğine göre Sinop Üniversitesi Sinop Su Ürünleri Yüksekokulu'ndan Doç. Emin özdamar, hamsi avlama bo- yunun 10 santime çıkanlmasını istedi. özdamar şöyle dedi: "Balık stoklannı koruyup neslini sürdürmesi ve ondan en yüksek düzeyde yararlanabilme için her hamsiye en az bir kez 'çiftleşme' şansı ta- nınmah. Sahil boyunca sayılan hayli kabank bulunan balık unu ve yağı fabrikalan da olumsuz avcılığı âdeta körüklüyor. Di- ğer Karadeniz ülkeleri, üremesini ta- mamlamamış bahklan avlamıyor. t.Ü. Su Ürünleri Yüksek Okulu Müdü- rü ProfEaran hamsi ölçümü sırasında. BU BİR OLAYDIR Hürpada Ayrıntılı Bilgi Hürriyet Gazetesinde Size en yakın HÜRPA bayiilerinin telefonlarını 232 32 00'dan oğrenebilirsiniz. Peşinatları, taksitleri ve toplam fiyatları kıyaslayın Hürpa BuyukdereCad Hur Han 15/AKal/2 Şışh 80260 Isıanbul Faks 2479894 HÜRPA İSTANBUL MERKEZ Tel:232 32OO/12Hat HÜRPA ANKARA TeL 9 (4) 167 23 25 HÜRPA İZMİR Tel:9(51)25 88 10 GİMJN NOTLARI OSMAN ULAGAY "Güven Ortamı" Var mı? B asbakan Demirel, "güven or- tamı"n\n önemini hemen her konuşmasında vurgular, bu or- tam sağlanmadan ekonomik istikrara kavuşmanın mümkün olmadı- ğını söyler, yattrımın ve kalkınmanın her şeyden önce elverişli bir "iklim"\r\ varhğına bağlı olduğunu belirtir. önce- ki gün Istanbul Sanayi Odası Meclisi'n d-e konuşurken bir kez daha bu nokta- ların altını çizdi. Sayın Demirel'in engin birikiminden süzülüp gelen bu saptamalar kuşkusuz önemli. "Güven ortamı" yaratılmadan, "yatırım ikilimi" oluşturulmadan işa- damının parmağını taşın altına koyma- sı, yatırıma yüklenmesi, yeni atılımlara öncülük etmesi pek beklenemez. Hatta biraz daha ileri gidip piyasa ekonomi- sinin iyi işleyebilmesi için "güven or- tamı'mn önkoşul olduğunu bile söyle- yebiliriz Yüksek enflasyonu aşağı çekmeyi hedefleyen istikrar programları gün- demdeyse "güven ortamı"nın önemi daha da artıyor ve ister istemez şu soru akla geliyor: "Güven ortamı"nın olma- sı için neler gerekli? Bir kere, siyasi iktidara güven duyul- . ması, söylediklerini yapabileceğine inanılması gerekli. Ikincisi, ekonominin yönetiminde ki- min ya da kimlerin söz sahibi olduğu- nun açıkça bilinmesi ve bu kimsenin ya da kimselerin hükümetin ekonomik programını ve hedeflerini net bir biçim- de kamuoyuna aktarması gerekli. Üçüncüsü, ekonominin yönetiminde söz sahibi olan politikacılarla ekonomi bürokrasisi arasında iyi bir uyum sağ- lanmış olması gerekli. Dördüncüsü, uygulamanın hızlı bas- laması ve fazla vakit yitirmeden belirle- nen hedeflerden bazılarına yaklaşıldı- ğının ğörülmesi gerekli. Beşincisi, ekonomi dışındaki geliş- melerin, ekonomik ve politik istikran destekleyici yönde olması, hükümetin inandırıcılığını arttırması gerekli. Bunlar "güven ortamı"n\n oluşması için gerekli görünen koşullardan he- men aklıma geliverenler. Türkiye'nin bugünkü manzarası Şimdi bir de Türkiye'nin bugünkü manzarasına bakalım. Siyasi iktidara güven duyuluyor, ama bu güvenin ne kadar süreceği konu- sunda ilk soru işaretleri belirmiş du- rumda. Terör olayları ve enflasyon rakamları bu soru işaretlerini günde- me getiriyor. Hükümetin kuruluşundan beri eko- nominin yönetiminde söz sahibi görü- nen, hükümetin ekonomi programlarını ve hedeflerini içte ve dışta açıklama görevini üstlenen Tansu Çiller'in devre dışı kalmakta olduğuna ilişkin belirtiler güçleniyor. Buna paralel olarak ekono- minin'yönetiminde söz sahibi olacak politikacıların isimleri üzerinde yoğun spekülasyon yapılıyor. PolitİK kadrolarla ekonomi bürokrasi- si arasında gerekli uyumun sağlana- madığı ve bazı üst düzey bürokratların huzursuz olduğu söyleniyor. Ekonomiyle ilgili kararların uygula- maya konmasında sürat ve kararlılık değil, atalet ve tereddüt havast ağır ba- sıyor, istenen sonuçların alınabileceği konusundaki kuşkular artıyor. Enflas- yon rakamları da bu kuşkuları besliyor. Terör olaylarındaki tırmanış insanla- rın ve bu arada iş âleminin kafasındaki tereddütleri arttırıyor. "Çan^raya"soru- nu çözümlenmiş değil. Kısacası özlenen "güven ortamı"n\n oluşması için pek de elverişli görünmü- yorkoşullar. Bakalım "Baba"önümüz- deki günlerde bu sis bulutlarını dağıta- cak bir şeyler yapabilecek mi? Venezuela'da neden darbe gı'pişimi? Latin Amerika'nın askerı yönetimler- den en uzun süre uzak kalmış olan ül- kesi Venezuela bir askeri darbe girişi- mi yaşadı. Başkan .Carlos Andres Perez'e bağlı güçler bu girişimi bastır- dı, ama demokrasi rüzgârlarının estiği Latin Amerika'da ve hele sivil rejim ge- leneği yerleşmiş görünen Venezuela'- da böyle bir girişimin yaşanmış olması hayli kaygı yarattı. The Wall STreet Journal gazetesi bu olayı yorumlarken şöyle diyor: "6u darbe girişimi, Güney Amerika'- nın en istikrarlı demokrasilerinin bile global ekonomiyle bütünleşmek ama- cıyla göze almak zorunda oldukları ekonomik uyum çabalannın zorlukla- rından kaynaklanan sarsıntılara uğra- yabileceğini gösteriyor. Güney Ameri- ka ülkelerinde bu amaçla girişilen reformlar ekonomik göstergelerde ba- zı olumlu gelişmelere yol açabiliyor. Ancak bu olumlu gelişmelerin, silahlı kuvvet mensuplarını da içine alan ge- niş kitlenin kemer sıkması sayesinde elde edilmiş olduğunu ve söz konusu ülkelerde sosyal gerilimi arttırdığını da unutmamak gerekiyor." Bu bakımdan Venezuela ilginç birör- nek oluşturuyor. Uç yıl önce yüzde 90'a tırmanan enflasyon geçen yıl yüzde 30 olmuş, büyüme hızı yüzde 9'u geçmiş, döviz rezervleri 14 milyar doları bul- muş, yaygın özelleştirmeler kamu açı- ğının azalmasınayardımcı olmuş. Ama bir yandan da işsizlik artmış, geniş kit- lenin yaşam standardı gerilemiş, gelir adaletsizliği büyümüş ve toplumdaki hoşnut- suzluk tırmanmaya başiamış. Yapılan bir kamuoyu yoklaması Başkan Perez'- e güven duymayanların oranının yüzde 81'i bulduğunu gösteriyormuş. öğren- ciler otobüs bileti fiyatlarındaki artışı protesto etmek için sokaklara dökülür- ken öğretmenler de ücretlerinin düşük- lüğü nedeniyle greve gitmiş son hafta- larda. Ve sonunda başarısız darbe girişimi gündeme gelmiş. Neresinden bakarsak bakalım, dün- ya ekonomisine uyum sağlamaya çalı- şan ülkelerde ekonomiyi rasyonel bir yapıya kavuşturmak, güven ortamını yaratmak, kalkınmayı hızlandırmak ve herkese tatminkâr bir pay vermek ve demokrasiyi yaşatmak hiç de kolay de- Hakkâri'deishal:2çocuköldü AA (Hakkâri) - Hakkâri'nin bir mahallesinde ishal yüzünden iki çocuğun öldüğü bildirildi. Sağlık Müdürlüğü ekiplerinin, Hakkâri'nin Biçer Mahallesi'nde yaptığı taramalar sonucu, özellikle çocuk ve yaşlılarda görülen hastalığın ishal olduğu tespit edildi. Yetkililer. hastahkla ilgili olarak mahalledekılere çok miktarda ilaç dağıtıldığını söylediler. Mahalle sakinleri ise hastahktan 2 yaşmdaki Şükriye Guçdoğan ve henüz adı konulmayan bir bebeğin öldüğünü söy lediler. Mumcu-Yeni Asya davası • AA (Ankara)-Gazeteci-yazar Uğur Mumcu'nun, bir süre önce yayımlanan yazı ve karikatürde kişilik haklanna hakaret ettikleri gerekçesiyle Yeni Asya gazetesi yöneticileri hakkında açtığı ceza davasına devam edildi. Gazete yöneticilen hakkında, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası isteniyor. Ankara 2. Asliye Ceza Mahkemesi'ndeki dünkü duruşmada mahkeme başkanı, sanıklardan gazetenin köşe yazan Mustafa Kaplan'ın ifadesinin alınabilmesi için İstanbul Cumhuriyet Savcıhğı'na yazılan talimatın cevabımn gelmediğini belirterek duruşmayı başka bir güne bıraktı. Mumcu, söz konusu köşe yazısının ve karikatürün kişilik haklanna hakaret niteliği taşıdığmı belirterek savcıhğa suç duyurusunda bulunmuş, savcıhk da gazetenin sorumlu yazı işleri müdürü Sebahattin Aksakal. köşe yazan Mustafa Kaplan ve gazete karikatüristi Şaban Ok hakkında üç aydan bır yıla kadar hapis cezası istemiy le dava açmıştı. Av tûfeği ile annesini vurdu I CL'MHLRİYET (Afyon) - Çay ilçesinin Eber köyünde 9 yaşındaki bir çocuk. dedesinin av tüfeği ile oynarken annesini vurarak ölümüne neden oldu. Dedesinin yanına gezmeye gelen 9 yaşındaki Cengiz Erdem. dedesi Bayram Kandu'ya ait av tüfeği ile oynarken tüfeğın aniden patlaması sonucunda karşısında oturmakta olan annesi Nermin Erdem'in vurularak olay yerinde ölümüne neden oldu. Küçük yaşta anne katili olan Cengiz Erdem ile tüfeğin sahibi Bayram Kandu yakalanarak gözaltına alındı. Bursa'daörgût operasyonu • CUMHURtYET (Bursa)-Bursada yasadışı TDKP-GKB (Genç Komünistler Birliği) üyesi olduklan öne sürülen 15 kişi polis tarafından gözaltına alındı. Bursa Emniyet Müdürlüğü ve Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü tarafından 24 ocak tarihinden beri yapılan operasyonlarda gözaltına ahnan kişilerle birlikte 3 adet% tabanca, 5 adet şarjör, 42 mermi. 1 teksir makinesi, 2 daktilo, bfr kimlik yapma makinesi, bir adet İzmir Merkez Nüfus Başmüdürlüğü adıyla soğuk sahte mühür, 4 adet yün maske, bir adet sahte nüfus cüzdanı yapımında kullanılan sıcak mühür, 3 adet örgüt kaşesi, 2 adet pankart, molotofkokle>lı yapımında kullanılan yarım bidon benzin, 10 adet şişe ve talaş, bır adet anfı, 2 adet hoparlör ve mikrofon, çok miktarda dağıtılmaya hazır "Devrimin Sesi"dergisiileörgüteaitdokümanlar, duvarlara yazı yazmaya yarayan boya vefırçalannelegeçirildiğiaçıklandı.