Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/14 DİZİ-RÖPORTAJ 15NİSAN1991
Çok güçlü, atak ve korkusuz dişi savaşçılar, Samsun'un Terme ilçesini mesken tutmuşlardı
Amazon: Tarihin 'maçokadın'ıOtreus'un, Tanrı'ya benzer
Mygdon'un halkı ordular yayılmıştı
Sakarya'nın kıyılarına Amazonlar
gelmişti hani erkek gibi, işte o gün
aralanna savaş ortağı almışlardı
beni.
Horaeros (İlyada)
— 1 —
NURER UĞURLU
Bilim ve sanat adamlan 'tarih içinde ef-
sane, efsane içinde tarih vardır' derler ve
bunu böyle kabul ederler. Amazonlar da
oyle, hem tarih hem de efsane içinde yer
almışlardır.
Amazonlar, Anadolu'nun Karadeniz kı-
yılarında yaşadıkları söylenen savaşçı ka-
dınlardır. Efsaneler, Amazonlar'ın Kara-
deniz'de Tbermodon (Samsun ilimizin Ter-
me ilçesi) kentini kurduklannı, burada kal-
dıklarını geçmiştir. Çok güçlü, atak ve kor-
kusuz Amazonlar, eski Anadolu toprakla-
rınm en onemli efsane kahraotanlan ola-
rak bilinmişlerdir.
Mitolojiye gore Amazonlar, savaş tan-
rısı Ares ile Harmonia'nın kızJandır. Savaş-
çı nitelikleri tarihsel kaynaklara da geçen
Amazonlar, ok, yay, kargı ve mızraktan
başka, iki ağzı keskin labrys denilen bir bal-
tayi da silah olarak kullannuşlardır. Bu bal-
taya hem Hitit hem de Girit kabartmala-
rında rastlanmıştır.
Amazon sözcüğünün kökeni de bazı
araştırmacılarca şöyle açıklanmıştır: A-
mazon, memesiz demektir. Bunun nedeni
de, bu savaşçı kadınlann yayı göğüslerine
iyice dayayabilmek için memelerini kesmiş
olmalarıdır.
Kadın toplumu
Amazonlar'm erkek gibi savaşçıhklan da
bir kadın toplumu olmalarından ileri gel-
miştir. Başlarında bir erkek bulunmadan
kendi kendilerini yöneten Amazonlar ön-
der olarak bir kraliçe tanımışlardır. Efsa-
nelerde birçok Amazon kraliçesi adı geç-
mektedir.
Bu konuda Halikarnas Balıkçısı şunları
yazmıştır: "Amazon sözcüğünün Anado-
lu'da pek eski bir dile ait,olduğu söyleriır.
Bazı bilginler de oklarının yaylarını iyi çe-
kebılmeleri için kadınlann çocukken sağ
memelerini kestiklerini ve bundan dolayı-
kendilerine "memesiz" demek olan
"Amazon" adının verildiğini ileri sürerler.
ffsaneler Amazonlann Karadeniz'de Thermodon lYAitoloji'ye göre Amazonlar, savaş tanrısı Ares
(Samsun ilimizin Terme ilçesi) kentini kurduklarını, ile Harmonia'nın kızlarıdır. Savaşçı nitelikleri
burada kaldıklarını anlatır. Çok güçlü, atak ve tarihsel kaynaklarda da geçen Amazonlar, ok, yay,
korkusuz Amazonlar, Anadolu'nun en önemli efsane kargı ve mızraktan başka, iki ağzı keskin Anadolu
kahramanları arasındadır. Amazonlann erkek gibi kökenli savaş baltasını da kullanmışlardır. Amazon
savaşçıhklan bir kadın toplumu olmalarından ileri sözcüğü üzerine değişik görüşler vardır. En yaygını
gehr. Bu nedenle Amazonlann "kraliçeleri" ünlüdür. bu sözün "memesiz" anlamına geldiği şeklindedir.
Efsaneye göre Amazonlar, ayaklanan erkeklerin cinsel organlannı gece uyurken kesip Ana Tannça Kybele'ye snnmuşlar. Erkekler 'Asıl tohum bizde'diye övünmekteymiş.
Ama gerek kabartma, gerekse resim olarak "mazon" da "meme" demektir. Bundan
Amazonlar'ı temsil eden binlerce sanat ese- ötürü bu sözcük "memesiz" değil, erkek
gibi savaştıklan için "güçlü gögüslürinin hiçbirinde Amazonlar tek memeii ola-
rak gösterilriıemiştir. Bazen sağ memeleri
örtülüdür. Ancak örtünün altında mükem-
mel bir memenin sipsivri kabarmakta oldu-
ğu görülür."
Sözün anlamı
Bazı bilgilere göre Amazon'un "A"sı,
şiddet ve kuvvei anlamına gelmekte,
savaştıklan için "güçlü gögüslü ve
memeii" anlamına gelmektedir. Kimi araş-
tırmacılara göre de "A", Türkçedeki "-
maz" eki gibi olumsuzluk takısıdır,
"mazo" da "dokunmak" demektir. Böy-
lece Amazon, kendilerine erkek tarafından
dokunulmaz kadın anlamına gelmektedir.
Azra Erhat da bu konuda şunlan söyle-
mistir: "Mazo", eski Kafkas dilinde "ay"
demektir. Amazonlar da hem ay tannçası-
na hem de Ana Tannça Kybele'ye ve on-
dan gelişen Anadolu'nun on sekiz memeii
Artemis'ine taptıklan için kendilerine bu ad
verilmiştir."
Bir efsaneye göre bir zamanlar Amazon-
lar erkekleri köle olarak kullanırlarmış. Er-
kekler, yurtlarına gelen bir yolcudan, yer-
yüzünde Zeus adında bir erkek tannnın var
olduğunu duyunca, övünmeye, böbürlen-
meye başlamışlar, "Biz babayız, asıl tohum
erkek çocuklanru öldürmez, büyüdükleri
zaman kendilerine başkaldırmamalan için
sakat bırakırlarmış. Erkeklerine yün eğir-
meyi, dikiş dikmeyi, temizlik yapmayı, ye-
mek pişirmeyi, ev işlerini görmeyi öğretir-
lermiş. (Bu olayı Orhan Kemal'e anlattı-
ğımda çok hoşuna gitmişti. O kadar ki ba-
zı çok sert, çok erkeksi görünümlü ve gös-
terişli arkadaşlannı kadın giysileri içinde,
ev işlerini yaparken düşünerek kahkahalar
atmıştı. Bir zaman sonra da ünlü yazar,
Tersine Diinya isimli uzun fantastik hikâ-
yesini Amazonlar'ın bu davraruşlanndan
esinlenerek kaleme almış, günümüz toplu-
muna uygulamaya çalışmıştı.) Ama çok
geçmeden Amazonlar bu sakat erkeklerden
hoşlanmaz olmuşlar. Komşulanyla yaptık-
lan savaşlarda tutsak aldıkları erkekleri
kullandıktan sonra öldürmeye başlamışlar.
Bu da hoşlanna gitmemiş. Komşulanyla bir
anlaşma yapmışlar. Her ilkbaharda tarla-
lar sürülüp tohumlar atıldtktan sonra Ama*
zonlar komşu yurtların delikanlılannı sınır
boylanna çağırmışlar, ekinler bereketli ol-
sun diyerek, sürülmüş toprağın saban izle-
ri üzerinde onlarla birleşmişler, doğan ço-
cuklann kızlarını kendileri almışlar, erkek-
lerini komşulanna bırakmışlar.
Herodot ne diyor?
Tarihçi Herodol da Amazonlar için şun-
ları anlatmıştır: "Amazonlar, ki Skythler
(Iskitler) bunlara Oiorpata derler, yani Yu-
nanca karşıhğı erkek öldürenler —çünkü
Skyth dilinde oior erkek, pata da öldürmek
demektir—, savaş açan Yunanlılar diye an-
latırlar. Thermodon (Terme) savaşını ka-
zandıktan sonra, canlı olarak yakaladıklan
Amazonlar'ı üç gemiye doldurup denize
açılmışlar; Amazonlar açık denizde erkek-
lerin üzerine atılıp döve döve öldürmüşler.
Ama bir gemi nasıl yönetilir, bilmiyorlar-
dı; dümen nasıl tutulur, yelken nasıl kul-
lanılır, kürek nasıl çekilir haberleri yoktu.
Erkekleri öldürdukten sonra ruzgânn ve
dalgalann önüne katılmışlar. Dik Bayır de-
nilen Palus Maiotis'e varmışlar. Buralan
özgür Skyth topraklan içinde kaiır. Ama-
zonlar burada karaya çıkarlar ve ülkenin
insanlann yaşadıklan bölgesine giderler; ot-
layan atlara rastlayınca bunları alıp üstle-
rine atlarlar ve Skyth toprağında yağmaya
başlarlar."
Bir başka efsaneye göre de Amazonlar, Yaruı: 'Yarın y t a e gel'
bizde, kadınlar birer tarladır" diyerek Ana
Tannça'ya, Kybele'ye başkaldırmışlar.
Amazon kadınları gizlice toplanrruşlar, ege-
menliklerini gerekirse silahla korumak yar-
gısına varmışlar. Bir gece erkeklerin, ergen-
h'ğe varmış olanların, uyurken cinseJ organ-
larını kesmişler, Ana Tannça'ya sunmuş-
lar.
ev isi
Vergide kaçak % 50
HABERLERİN DEVAMI
1991 yılı ilk 50'ye giren vergi rekortmenleri
(Baştarafı 1. Sayfada)
göstererek farkın açıktan veril-
mesi. Böylece ücret üzerinden
alınan vergiden kaçınılması.
• "Ayışığı çalışması" diye bi-
linen sigortaiı işçilerin veya me-
murların ikinci bir işte çalışma-
sı veya emeklilerin yeniden ça-
lışmaya başlaması. "Kayıtdışı
çalıştınnayı" gündeme getiren
bu tür istihdamla vergi, fon ve
sosyal güvenlik kesintilerinin
ödenmemesi.
• Şirketlere sermaye koyan
ortaklann fiilen çalışması ve bu
ortaklara ücret tahakkuk ettiril-
memesi nedeniyle, ücret üzerin-
den alınan vergi ve fonlann
ödenmemesi. Çalışan durumun-
daki bu ortaklann şirket kasa-
sından istedikleri kadar parayı
çekebilmeleri.
• Miktar ve sayıca az ama pa-
ra hacmi olarak büyük ithall
mallann "bozuk ve çeşitli ne-
denlerle iade edildiği iddiasıyla""
mal girişlerinin gösterilmemesi.
Yurtiçi piyasada ise mal satıla-
na kadar faturayı tutup ondan
sonra bozuk ve iade edildiği ge-
rekçesiyle iptal edilmesi.
• özellikle kamu yaranna ça-
hşan derneklerde, okul aile bir-
liklerinde art niyetle fatura alın-
maması, sadece "tutanak dü-
zenlenmesi"yle yetinilmesi.
• Sadece irsaliye kullanılma-
sı, "fatura henüz gelmedi,
kayboldu" denilmesi. Hiçbir
zaman gelmeyecek olan fatura-
nın yerine kullanılan irsaliyeye
de istenildiği kadar miktannın
yazılması.
• Faturasız mallar için kasten
"uyan mektııbu" gönderilme-
si ve fatura yerine konulması.
Biraz daha resmi olsun diye ih-
tar mektuplarının noterden bi-
le çekilmesi yoluna gidilmesi.
Menkul ve gayrimenkul
alım satımlannda bedelin düşük
gösterilmesi.
• Bina sahibi - kiracı anlaş-
masıyla kira gelirlerinin vergi dı-
şı bırakılması. Konuüarda yıllık
bir milyonun üstündeki kira ge-
lirlerinin hemen hemen hiç bil-
dirilmemesi. tşyerlerinde de ki-
racı verginin yüzde 25'ini öde-
mesi gerektiğinden, kiralan dü-
şük göstermede taraflann rahat-
ça anlaşması ve kira bildirimini
çok eksik vermeleri.
• Taşmmazlara karşı kira be-
yan edilmemesi.
• Ihracatta ilgili işlemlerde
hayati değerler gösterilmesi ve
vergide ihracat indiriminden ya-
rarlanılması.
• Ithalat rakamları üzerinde
oynanması ve genelde miktarla-
nn düşük gösterilmesi.
• Kamu yaranna yapılan ba-
ğışlann yüksek gösterilmesi.
• Müstahsil makbuzlanna
gerçek dışı değerler yazılarak sa-
tın ahnan tanmsal ürün mikta-
nnın çok az gösterilmesi.
• Vergi teşviki getirilen konu-
larda rakamların şişirilmesi.
Niçin kaçınyorlar?
Vergi kaçırmaya neden olarak
vergi sistemindeki adaletsizlik,
toplumsal ve psikolojik faktör-
ler etkili oluyor. Vergi uzmariı
tstanbul Serbest Muhasebeci
Mali Müşavirler Odası Denetim
Kurulu Başkanı Tnrgut Anğ,
vergi kaçırmaya şu gerekçeleri
gösteriyor:
• Vergi adaletsizliğinden do-
layı toplumsal psikolojik bir etki
var. "O kaçınyor, ben niye ka-
çırmayayım ya da büyükler za-
ten vermiyor ben neden vere-
yim?" diye düşünülüyor.
• Bazı işkollarında yaygın rüş-
THY bayrama grevde
(Baftarafı 1. Sayfada)
Bu arada THY işvereninin
dün gazetelerde yayımlanan
ilanlannda ise Hava-İş grev ön-
cesinde verilen son teklifi kabul
etmeye çağnldı. Hava-lş yöne-
ticilerinin HAVAŞ için getirdi-
ği yeni teklifin taraflar arasın-
da bugün yapılacak görüşmede
ele alınması bekleniyor.
Türkiye Seyahat Acenteleri
Biruği'nin (TURSAB) arabulu-
culuğu ile taraflar arasında ye-
niden başlayan görüşmelerde
dunkü toplantının ardından an-
laşma umudu azaldı. Hava-lş
Genel Başkan Yardımcısı Nabi
Delke işverenin, "Körfez krizi-
nin yol açtıgı büyük zaran, işci
isteklerinin karşılanrnası, grevin
nzaması dunımunda şirketin
batma noktasına gelecefi veya
daraltdacagı" yolundaki iddia-
lanna karşıhk, yeni bir teklif ha-
zırlayarak işverene sunduklan-
nı söyledi. Delice, sendika yö-
neticüeri ve temsilcilerinin oluş-
turduğu bir kurulca hazırlanan
yeni teklifte daha önce en alt
grup için istedikleri birinci 6 ay
için net l.S milyon ikinci 6 ay
için net bir milyon 950 bin lira-
lık ayîık isteklerinden vazgeçtik-
lerini söyledi. Yeni tekliflerinde
en alt grup için birinci 6 ay için
net bir milyon, ikinci 6 ay için
net 1 milyon 650 bin lira ücret
öngördüklerini, diğer gruplar
için de tekliflerinden aynı mik-
tarda indirdiklerini belirten De-
lice, şunlan söyledi, "İşveren,
15 günlük grev nedeniyle 150
milyar liralık kaybın söz konu-
su olduğunu söylüyor. Bu zara-
nn daha da büyümesini önle-
mek bayramı ve yaklaşın turizm
mevsünini dikkate alarak grevin
bitirilmesi için gelebileceğimiz
son noktaya geldik. Teklifimi-
zi THY yöneticilerine ilettik"
dedi.
THY'ce gazetelere verilen
ilanda, Türk Hava Yollan yöne-
timince yapılan teklifte geçen
aylarda sonuçlanan KtT toplu iş
sözleşmelerinin 'tümünden' özel
kesim toplusözleşmelerinin ise
neredeyse 'tamamından' daha
yüksek bir ücret onerildiği be-
lirtildi. tlanda bu teklif yapılır-
ken, tüm imkânlann sonuna ka-
dar kullanıldığı, hatta Körfez
krizinin sektörde yarattığı bü-
yük kayıplann bile dikkate alın-
madığı kaydedildi.
vet mevcut. Etevlet adamını bes-
Iemesi ve bunun kayıt dışı olma-
sı, devlete vergj vermemenin
haklı gerekçesini oluşturuyor.
Rüşvetin mukeliefe yansıması.
"Bana bunu yapan devlete ben
neden vergi ödeyeyim" şeklinde
oluyor.
• Büyümeye duyulan büyük
açhk. Büyümek isteyen işletme-
ler gelirlerini kayıt dışına çıkar-
tarak vergiden kaçırma yolunu
tercih ediyor.
• Her işletme sermayesüıi enf-
lasyon karşısında korumak zo-
rundadır. Onun için vergiden
kaçımrlar.
• Gerek çevrede, gerek aynı iş-
kolunda rekabet gücünü koru-
mak için kaçırır.
• Birilerinin vergi kaçırması-
nı görenler, vergi kaçıranlann
haksız rekabetinden de korun-
mak için, istemeseler de kendi-
lerini vergi kaçırma yollannı
aramaya itiyor.
• Zorunlu ihtiyaçlannı karşı-
iamak için kaçınyor. Devletin
"geçim indirimi" tanımadığı için
kaçırıyor.
• Bir memlekette Başbakan,
"Benim memunıra işini bilir, aç
kalmaz" derse, esnafı da memu-
ru da aç kalmaz, işini bilir ger-
çekten.
Prof. Dr. Osman Altnğ ise
Türkiye'de "yeraltı
ekonomisinin" varlığına dikkat
çekti ve ülkede milli gelir kadar
bir gelirin kayıtlara girmediğini
savundu. Altuğ şunlan söyledi:
"Vergi kaçırmayı ben vergiye
karşı bir başkaldın olarak görü-
yonım. Bu da bir anarşidir, hat-
ta en büyük anarşidir. Çünkü
vergi vermeyince devletin yatı-
run yapacak gücü kalmıyor.
Özel sektör yadnmlannın fi-
nansmanı da fonlan iç borçlan-
ma yoluyla devlete gittiği için
yapılamıyor. Yatınm yapılma-
yınca da üretim artmıyor, kişi
başına gelir çogalmıyor. tssizlik
artıyor. İşsizlikle birlikte aç ka-
lan insanlar her tnriü anarşiye
yol açıyor. Vergi bu kadar
önemli. Bana göre nerkes beyan-
nameli olmaJı ve adaletli bir ver-
gi dağılımından sonra vergisini
ödemelidir."
Maliye Bakanı Adnan Kahve-
ci vergi kayıp ve kaçağını büyük
ölçüde belge düzeninin kurula-
mamasına bağladı. Kahveci şun-
lan söyledi:
"Kanunlanmızda eksiklik
yok, ama şu belge düzenini bir
oturtsak, yüzde 60 olan belge
verme oranını yüzde 90'ın üze-
rine çıkarsak sonınu çözeriz. Bi-
zim insanlarımız bilinçsizlikten
ve korkusuzluktan hâlâ fatura,
fiş pazarlıgı yapıyor, üstelik ver-
gi iadesi verildiği halde. Kalkın-
mış ülkelerde vergi iadesi veril-
mediği ve KDV'nin yüksekligi-
ne ragmen bu pazarlık yapılmı-
yor. Ççimiz, memurumuz. çalı-
şanımız Fış ve fatura almadığı
zaman devletin kaybolan gelirini
vergi olarak kendisinden alaca-
gını bilmelidir. Fiş ve fatura al-
manın en çok yararı, yine ken-
disine olacaktır. Belge düzenini
esas kuracak olan halktır."
S.HK
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
badı:
Izmir
İzrnir
istanbul
Izmir
Izmir
istanbul
Ankara
İstanbul
Ankara
İstanbul
İstanbul
İstanbul
Ankara
Ankara
İstanbul
Ankara
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
istanbul
Ankara
istanbul
istanbul
Bursa
İstanbul
Izmir
istanbul
İstanbul
İstanbul
Eskişehır
istanbul
istanbul
jstanbul
İstanbul
İstanbul
Ankara
istanbul
istanbul
istanbul
İstanbul
istanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
İstanbul
jstanbul
İstanbul
istanbul
Ad,, toyadt:
Hendrik Ouölh
Karel Duttltı
Matat Manukyan
Yılmaz Özyûncü
Hüseyin Cankıran
Inan Kıraç
Ahmet Aydeniz
Ali Levent Dilmaç
M. Ranmı Koç
Tûrkan ûzsezen
Erdoğan Gönûl
Aydın Doğan
Oğuz Gûrsel
Turan Büyûkşahtn
Tevfik Ercan
A. Vehbi Koç
Ali Haydar Ersoy
Nusret Arsel
İbrahim Bodur
Yusuf Gürûn
İzzet Baysal
Mevlut Hamzaoğlu
Ahmet Onur
Mehmet Onur
Ali Osman Sönmez
Y. Yüksel Pulat
Moris Bencuya
Can Kıraç
Özhan Oral
M. Sanım Seren
Murıittin Soyuöz
Belma Barut
Turgut Gencal
Orhan Özokur
M. Salirı Tathcı
Ufiur Ekşioğfu
Hayrettin Özdil
Saim Yılmaz
Necmı Çakıcı
Mehmet Çakıcı
A. Selçuk Berksan
D. Haluk Akbasoğlu
Murat Ülker
Yafes Ûztûrk
Tuncay Azaphan
Muammer Yeşilkaya
M Remzi Yeşilkaya
Hasan Yeşilkaya
Ûmer Faruk Bertean
Kâmil Karagöz
Meslefll:
Gemı acentesı
Gemt acentesi
Genelev ışletmesi
Dahili ticaret
Dahili ticaret
jjcret geliri
İnşaat müteahhıtiiği
Dahili ticaret
Gayrimenkul Sr. Rd.
Gayrimenkul Ser. İrd.
Dahili ticaret
Gaynmenkul Ser. İrd.
inşaat taahhût
İnşaat Müteah.
Gayrimenkul Ser. İrd.
Gayrimenkul Ser. İrd.
Dahili ticaret
İthalat ihracat
Sanayicı
Gayrimenkul Ser. İrd.
İthalat ihracat
İnş. Müteah.
İnşaat Müteah.
Dahili ticaret
İthalat ihracat
Dahili ticaret
Dahili ticaret
Gayrimenkul Ser. İrd.
Komisyoncu
Ücret geliri
Özel eğitim kurumlan
Ücret geliri
Konf. Top. Tic.
Gıda Top. Tic.
Gayrimenkul Ser. İrd.
Ücret geliri
Elektrik taahhüt
Mühendis
Tas Top. Ticaret
Tas Top. Ticaret
Gayrimenkul Ser. İrd.
Dökürncü
Dahili ticaret
Mokamp Işletmesi
Akaryakıt Tic.
Kumaş Top. Tic.
Kumaş Top. T K .
Kumaş Top. Tic.
Gaynmenkul Ser. ird.
Gayrimenkul Ser. İrd.
TOPLAM:
1991 v«|isi:
4.937.067.800
3.285.724.200
2.614.464 100
2.385.339.100
2.053.807.500
1.858.659.000
1.690.206.500
1.672.324400
1.480.109.500
1.454.763.500
1.403.293.200
1.398.843.300
1.308.361.000
1.278.697.500
1.276.605.871
1.177.893.900
1.112.127.763
1.101.717.100
1.094.880.900
1.052.124.300
. 1.010.855.931
1.004.291.200
1.002.283.700
994.116.200
968.647.300
957.188.800
955.860 800
950.375.500
933.691.100
905.258.298
900.644.200
877.539.500
860.445.100
• 839.584.800
828.991.800
816.900.700
809.483.700
808.505 200
• 803.599 000
803.463.600
788.103.600
751.699.500
743.405.600
741 986 700
729.347.400
718.099.100
718.099 100
717.324.800
712.788.600
706.730.200
60.996.327.363
'Van Gogh' soymak ıııoda
(Bmştarafı 1. Sayfada) na
son veren Vincent Van Gogh,
37 yıllık yaşamında yalnızca bir
tablo satabildi. ölümünden bu
yana ünü her gün artan ressa-
mın yapıtlan müzayedelerde re-
kor fiyatlara satüıyor.
'Pazar soygunu' dört yıl için-
de gerçekleştirilen dördüncü
'Van Gogb soygunu...' 1988 yı-
lımn mayıs ayında, bu soygu-
nun gerçekleştiği Vincent Van
Gogh Müzesi'nin hemen yarun-
daki Amsterdam Modern Sa-
natlar Müzesi'nden ressamın
'Carnations-Karanfiller' adlı
ünJü tablosunun yaru sıra birkaç
tablosu daha çalınnuştı. Bu soy-
gundan yalnızca iki ay sonra
Kroeller-Mueller Müzesi'nden
100 milyon dolar değerinde üç
Van Gogh tablosu daha çalın-
dı. Bu tablolar, daha sonra bu-
lunrauş ve soygunu gerçekleşti-
ren iki kişi beşer yıl hapis ceza-
sına çarptınlrruştı. Geçen yılın
haaran ftyında yine bir Van
Gogh soygunu: Beş milyon do-
lar değerinde üç küçük yağlıbo-
ya resmi çalınıyordu bu kez res-
samın... Bunlar, sanatçının
1880'lerde yaptığı 'Digging Pe-
asent VVoman-Köyla Kadm',
'Blades of the Gennep Water
Mill-Su Degirmeni' ve 'Seated
Peasent Woman-Oturan Köylü
Kadın' adlı tablolarıydj ve hâlâ
bulunamadılar.
öte yandan uzmanlar, bir
Van Gogh tablosunun satılma-
sının artık çok zor olduğunu
çünkü bu ressamın fazlasıyla
tanındığını belirtiyorlar.
Tablolann listesi;
•Nuenen'deki Kilise (1884),
•Patates Yiyenler (1885),
•tncilli Natürmort (1885),
•Sepet ve Ebnalar (1885), »Bir
Çift Ayakkabı (1887), »Giran
(1887), • Limonlar, Annutlar
ve Üzüm (1887), »Ressam Ola-
rak Portresi (1888), »Deri Ter-
likler (1888), »Anglois Köprusü
(1888), »Pembe Şeftali Ağaçla-
n (1888), •Vmcent'uı Aries'daki
Yatak Odası (1888), »Bostan
(1888), •Ayçiçekleri (1889),
• Buğday TaYlası (1889),
•Badem Çiçeği (1890), »Irisler
(1890), «Auvers'de Şato (1890), '
•Kargalar (1890), «Kökler ve
Ağaç Kütükleri (1890).
Izmir'de vergî gururu
(Baştarafı 1. Sayfada)
898.9 milyon lira gelir beyan et-
ti. Hendrik Dutilh, 4 milyar
937.1 milyon lira Gelir Vergisi
ödeyecek. Hendrik Dutilh geçen
yıl da 2 milyar 922.4 milyon li-
ra Gelir Vergisi ödemişti. Türki-
ye ikincisi de yine aynı aileden
çıktı. Yine Izmir'de gemi acen-
teliği yapan ve Kordon Vergi Da-
iresi'ne kayıtlı bulunan Karel
Dutilh, Türkiye ikincisi oldu.
Karel Dutilh de bu yıl 3 milyar
285.7 milyon lira vergi verecek.
Karel Dutilh, 1990 yılında ise 1
milyar 944 mflyon lira Gelir Ver-
gisi ödemişti. lstanbul'un vergi
rekortmeni olan genelev işleticisi
Matild Manukyan, Gelir Vergi-
si sıralamasında Türkiye üçün-
cüsU oldu. Manukyan, 5 milyar
253.7 milyon lira vergi beyan et-
ti. Bu yıl 2 milyar 614.5 milyon
lira vergi ödeyecek olan Manuk-
yan, 1990 yılında ise 1 milyar
260.9 milyon lira ödemişti.
lstanbul'un vergi rekortmeni
olan genelev işleticisi Matild
Manukyan, Gelir Vergisi sırala-
masında Türkiye üçüncüsü ol-
du. Manukyan, 5 milyar 253.7
milyon lira vergi beyan etti. Bu
yıl 2 milyar 614.5 milyon lira ver-
gi ödeyecek olan Manukyan,
1990 yılında ise 1 milyar 260.9
milyon lira ödemişti.
Türkiye dördüncüsü ve beşin-
cisi yine Izmir'den çıktı. Kordon
Vergi Dairesi'ne kayıth bulunan
ve ticaıetle uğraşan Yılmaz Öz-
yüncü 2 milyar 385 milyon lira,
aynı vergi dairesine kayıth bulu-
nan ve yine ticaretle uğraşan
Hüseyin Cankıran da 2 milyar
53 milyon lira vergiyle beşinci
oldu.
Koç aüesinden tnan Kıraç, 3
milyar 742 milyon lira olarak
gösterdiği ücret gelirinden öde-
yeceği 1 milyar 858 milyon lira
vergiyle Türkiye aJtıncısı oldu.
Türkiye 7'ncisini ise Ankara
çıkardı. Ankara'nın Gelir Vergisi
rekortmeni olan inşaat müteah-
hiti Ahmet Aydeniz, ödeyeceği
1 milyar 690 milyon lira vergiy-
le Türkiye 7'ncisi oldu.
İstanbul Beşiktaş Vergi Daire-
si'ne kayıth bulunan ve ticaret-
le uğraşan Ali Levent Dilmaç, 1
milyar 672 milyon lira vergiyle
8'inci olurken Koç Holding Yö-
netim Kurulu Başkanı Rahmi
Koç ise gayrimenkul sermaye
iradı ve ücret geliri olarak gös-
terdiği 2 milyar 985 milyon lira
gelirden ödeyeceği 1 milyar 840
milyon lira ile Türkiye 9'uncu-
luğunu aldı. Türkiye lCKuncusu
ise Istanbul'dan Türkan Özse-
zen oldu. özsezen 1 milyar 454
milyon üre ödeyecek.
Vebbi Koç ise sıralamada
16'na oldu. Koç, gayrimenkul
sermaye iradı ve ücret geliri ola-
rak gösterdiği 2 milyar 380 mil-
yon lira kazancından 1 milyar
177 milyon lira vergi verdi. Koç
aüesinden Can Kıraç 28'inci sı-
rada yer aldı. Can Kıraç, 950
milyon lira ödeyecek.
İlk 5O'ye girenler 123 milyar
232 milyon lira gelir beyan etti-
ler. Bu mükelleflerin ödeyeceği
vergiler ise 60 milyar 996 milyon
Ura olarak belirlendi.
Gelir Vergisi sıralamasına Sa-
bancı ailesinden ise kimse gir-
medi. Sabancı ailesi daha önce-
ki yıllarda da görülen bu dunı-
mu gelirlerinin daha çok Ku-
rumlar Vergisi'ne tabi kurum
kazançlanndan oluşmasını ge-
rekçe göstermişlerdi. Hendrik
Dutilh 4 milyar 937.1 milyon li-
ra Gelir Vergisi ödeyecek. Hend-
rik Dutilh geçen yıl da 2 milyar
922.4 milyon lira Gelir Vergisi
ödemişti.
VAN GOGH'A REKOR FİYATLAR
• 1987 yılında Londra'da yapılan bir ranzayedede, Van
Gogh'un tanınmış yapıtlan arasında yer alan "Sunflowers-
Ayçiçekleri" kimliği belirlenme>en bir kişiye, 24.75 mil-
yon steriine, zamanın kuruyla vaklaşık 40 milyon dolara
satılmıştı.
• Yine 1987'de, New York'ta yapılan bir müzayedede Alan
Bond adındaki Avustralyau bir işadamı sanatçının "Irises-
{risîer" tablosunu 53.9 milyon dolara satın aldı.
• 1990'da, "Garden of Flowers-Çiçekli Bahçe" kimHgi be-
lirlenmeyen biri tarafından 8.36 milyon dolara saün abn-
dı.
• Yine geçen yıl, mayıs aymda adı açıklanmayan bir Japon
şirketi, sanatçmuı en ünlü tablolan arasında yer alan "Port-
rait of Doctor Gachet-Doktor Gachet'nin Portresi"ne 82.5
milyon dolar verdi.
Bayraımn gözdesi yîne
(Baştarafı 1. Sayfada)
alındı. Özel havayolu şirketleri
de THY grevi nedeniyle sefer sa-
yılarmı arttırarak tatile havayo-
luyla gitmek isteyenlere hizmet
veriyorlar.
Bayrama bir gün kala alışve-
riş merkezleri dün de oldukça
canlıydı. tstanbullular, dün ya-
ğan yağmura aldırmadan alışve-
riş yapmaya devam ettiler. Be-
yazıt Meydanı ve Mahmutpaşa
dün "igne atsan yere düşmez"
bir gün yaşadı. Ancak bunca
kalabahğa karşın esnaf, yurttaş-
lann çoğunun yalnızca fiyat sor-
duğundan, alışveriş yapmadı-
ğından yakındı.
Öte yandan Diyanet Işleri
Başkanı Prof. Dr. Said Yazıcı-
oğlu, bayram mesajında, "Her
tiiriü flkre medeni bir şekflde
saygı duyulması, herkesin birbi-
rine hoşgörü ve sevgi ile yaklaş-
ması gerektigini" söyledi.
Bugün ve bayram süresince
tüm yurtta hava durumu ise
şöyle olacak:
"Bugün Orta ve Doğn Kara-
deniz, Fç Anadolu'nun dogusu,
Dogu Akdeniz, Dogu ve Güney-
dogu Anadolu botgeJeri yagışlı,
yann Dogu Karadeniz ile Doğu
Anadolu'nun kuzeyi yagışh,
Marmara ile yurdun iç kesunleri
yer yer sisli geçecek. 18 nisan-
da Orta ve Dogu Karadeniz kı-
yılan yer yer gürültülü olmak
üzere saganak yagışh olacak.
AMDEGİL
YAŞAM
Oktay Akbal
5.000 lira (KDV içinde)
Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-lstanbul
Ödcmdi (dnderOmez.