Katalog

İşlem tamam: Kişisel ihtiyaçlarınız için "Bizim Kredi" sizindir! PAMUKBANK Cumhuriyet KişiseHtitiyaçlarınızı karşılarken de klem tamam! flOIKBANK banka d ı r M.YIL / SAYI 241M / 2M0 TL (KDV dahil) NADİ (1924-1945) BAŞYAZtöl. NADİR NADİ (1945-1991i 12 EylüPün yasakladığı Tanilli'nin TJygarlık Tarihi' kitabı hâlâ üniversiteye sokulmuyor IJygarlık korkusu *<t ARAUK 1991 SAU KONUK YAZAR Iksak Çemberi SERVER TANtLLİ STRASBOURG — "Uy- garlık Tarihi"nin 5. baskısı, 1981 sonbaharında çıkmıştı. Arkasından bir yenisi istendi- ği halde, 1991'e değin gerçek- leşemedi. Nedeni de şu: 12 Eylül rejimi faşist çehresini, ilerici, demokrat ve devrimci kurum ve yayınlara karşı kesin olarak belirtmeye kalktığında, bu kitabı da ihmal etmedi. Milli Güvenlik Konseyi'nin onu -hem de ad vere- rek yasaklanmasının arkasından, Türkiye'de üniversitelerin başına bela olan, aslında faşiz- min uşaklığına soyunmuş YÖK yöneticileri, ki- tabuı, üniversite öğrencilerine -okutulmak şöy- (Arkaa Sa. 19, Sü. 7'de) özel yasak 12 Eylül döneminde MGK tarafından yasaklanan kitaplar, hâlâ üniversite kütüphanelerine sokulmuyor. Bunlar arasmda ilk sırayı Server Tanilli'nin "Uygarbk Tarihi" adlı kitabı alıyor. Kitabın özelliği, mahkemece yasaklama kararı bulunmamasına karşın, hakkındaki yasağın sürmesi. Dognunaeu Biz yasaklamadık YÖK Başkanı Prof. Doğramacı, "Biz kitap yasaklamadık. Üstümüzdeki kuruluşların talimatları üzerine, sadece 'postane' görevi yaptık" derken çok sayıda kitabın üniversite lerin tasarrufu sonucu kütüphanelere sokulmadığı belirtiliyor. HAKAN AYGÜN YUAK VEJSBA- Server Tanılh'nın "UygarDk fertıT knabmı YÛK Mnyeande yasattaysi bel- ge Aradan 10 yıi geçtı Tûrioye ûnıvereıteten halâ bu yasaklann götgesinde dunıyor ANKARA — Genelgenin tarihi 3 Nisan 1983. Gönderen, Yüksak Öğretim Kurulu Başkanlığı. Alıcısı, üniversiteler. Üzerinde, "Gizli" ibaresi göze çarpıyor. Zamanm YÖK Başkanvekili Prof. Tah- sin Özgiiç imzalı genelge, Server Tanilli'nin "Uygarlık Tarihi" adlı kitabıhakkında. Bil- gi için Başbakanlık'a, Milli Eğitim Bakan- lığYna, Milli Güvenlik Konseyi Genel Sek- reterliği'ne gönderilmiş. Genelge, aynen şöyle: "Milli Güvenlik Konseyi Genel Sekreter- ligi'nden alınan 24 Mart 1983 tarih 0920-81-83 sayüı yazılanyla Server Tanilli'- nin halen ban fakülte ve yuksekokullarda okutulan 'Uygarlık Tarihi, Çağdaş Dünya- ya Giriş' isimli kitabın incelendiği ve kitap- taögrencinin; a) tnançlanndan anndınlarak ailesinden, milletinden, milli vatandan kopanlmas», bir inanç, ideoioji ve aidiyet boşluguna düşiirül- mesinin, b) Proletan a demokrasianin faziletlerine inandınlması, sosyalizrai ve ideolojik vatanı benimsemesinin, c) Hedefe vanş için bir ihtilal ve eylemci haline getirilmesinin amaçlandıgı belirtil- mektedir. Bııtünüyle son derecesakıncalıolan kita- bın, bir ders kitabı olarak kuUamlmasının önlenmesini, aynı turden kitaplarbulunabi- leceği noktasından hareketle, iıniversitele- rimizde okutulan kitaplann taranmasıyla gerekli tedbirlerin alınmasını adı geçen ma- kama sunulmak iızere, sonuçtan bilgi veril- mesini arz ve rica ederim.'' 12 Eylül döneminin sonaermesine karşın (Arkası Sa. 19, Sü. 7'de) 3.286 YASAK YAYIN VAR19. Sayfaİa Üniversitenin sırtındaki kamburlar IMVIIMIII.IUR YAZIYOR Polissiz üniversite... Araştırma fonu oluşturulmalı... Sistem değişmeli Katılımcı üniversite... Yasaklann hepsi kalksın... Ne mutlu ailelerinin yanında oturanlara.7.sayfada Forum 92 çağnsı Nasıl bir üniversite istiyorsunuzTı- Marx SBFyi böldüANKARA (CmnhBriyet Burosu) — Sosyalist Birlik Partisi'ndeki (SBP) "partinin kintligi ve gctectfT tartışmalan 14 üst düzey yöneticinin is- tifasına neden oldu. Genel Başkan Sadun Aren- in, "Marksist kimli|i savanmayanlar olamaz" görüşüne katılmayan merkez vürütme kurulu ve genel yönetim kurulu üyelerinin bir kısmı, "ye- •i yöaetimio oiusmasına ofamak tanımak" ama- ayla görevden çekildiklerini açıkladılar. Geçen hafta sonu Ankara'da yapılan "genel üye toplanusı"nın ardından SBP'nin kimliği ve geleceği tartışıldı. Genel Başkan Sadnn Ara, partinin kimliğinin "Markrist, büinuci sosyalfeT olarak belirlendiğini ve bunun sürdürülmcsinden (Arkaa Sa. 19, Sü. S'de) MÇFde Türkeş'in koltuğu sallanıyor Üçlü ittifaktan ayrüan MÇP kökerüikr, Demokratik Hareket Partisi adında yeni bir parti kuruyor. Yeni partinin MÇP'yi de bünyesine alacağı, eski MHP'den kopan kadroların yeniden bir araya gelmesine çalışılacağı belirtiliyor. Hükümete güvenoyu verilip verilmemesi konusunda MÇP üderi Türkeş ile görüş ayrıhğma düşen dört milletvekili, yeni lider arayışına başladı.4 Sayfada CtNDORUK' Duble maaş anayasaya aykarı ANKARA (Cnmhoriyet Bürosu) — TBMM Başkanı Hüsamettin Cindonık, yeniden seçilen milletvekillerinin "duble maaş" almalarının ya- sal dayanağı bulunmadığıru açıkladı. Cindoruk, iki kez 54 milyon liralık maaş alan milletvekil- lerinden, bunu geri ödemelerini istedi. Cindoruk dün yaptığı yazıb açıklamada mil- (Arkası Sa. 19, Sü. î'de) Denizden geçti kamyı tıkadı KUZNETSOV— SovyeÜer'in dev uçak gemisi, sabahın erken saatlerinde tstanbul Boğazından geçerek Ege'ye açıldı. 304 meıre uzunlugundaki Kuznetsov'un deniz trafiğini aksatacağı yolundaki haberler, tstanbullulann köpriilere yönelmesine yol açınca, kara Irafigi kilitlendi. (Fotograf: ALİ ERGÜVEN) Kuznetsov'un Boğaz'dan geçişi sırasında deniz trafiğinde aksama olmadı, Şehir Hatlan vapurları normal seferlerini sürdürdüler. Buna karşıhk Boğaziçi Köprüsü üzerindeki kara trafiği yaklaşık 2 saat aksadı Haber Merkezi — Kamuoyunda bir süredir tartışüan ve merakla beklenen Sovyetler Birliği'nin dev uçak gemisi "Kuznetsov" dün sabah tstanbul, öğle saatlerinde de Çanakkale Boğaa'ndan geçerek 15.45 dolaylannda Ege Denizi'ne açıldı. Kuznetsov'un Istanbul Boğazı'ndan geçişi sırasında deniz trafiğinin aksayacağı yolundaki haberler nedeniyle Istanbullulann karayoluna yönelmesi Boğaz köprülerindeki trafıği kilitledi. tstîubal Haber Servisfnin haberine göre SSCB'nin bugüne kadar inşa ettiği en büyük uçak gemisi olan ve Boğaz'dan geçişi tartışılan 304 metre uzunluğundaki Kuznetsov, Boğaz'ı geçişi sırasında kıiavuz kaptan almadı. 113 bordo numaralı uçak gemisine 808 bordo numaralı bir de fırkateyn eşlik ediyor. Eski adı "nr-is" olan Kuznetsov'un geçişi Deniz Kuvvetleri'ne ait avcı botları ve sahil güvenlik botlannca da izlendi. Istanbul Boğazı'na saat 07.00 sıralannda giren ve yaklaşık 10 deniz mili hızla seyrederek 08.15 sıralannda Marmara Denizi'ne açüan Sovyet savaş gemilerinin geçişi sırasında Boğaz trafiğinde aksama olmadı. Şehir Hatlan Işletmesi'ne bağh yolcu vapurları da seferlerini aksatmadan sürdürdüler. öte yandan gazetelerde deniz trafığinin aksayacağı yolunda çıkan haberler nedeniyle birçok vatandaş, karayolu ulaşunını seçti. Bu nedenle yollarda uzun süreli tıkanmalar meydana geldi. Boğaziçi Köprüsü'nde de sabah saatlerinde trafik yaklaşık 2 saat aksadı. Gazetelerde çıkan haberde, ulaşunının aksayacağı kaydedilmisti. KUZNETSOV, 'ŞEFPAFLIK' VE MONTRÖ PROF. DUYGU B. SEZER'in yaıısı 15. Sayfada SHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü, Alman Sosyal Demokrat Parti Başkanı Björrı Engholm'e bir mektup y Kurtlere baskl gerekçesiyle TÜrkiye ye yapılan askeri yardımın 25 milyon marklık bölümünü askıya alan kararın iptalini istedi. Ancak Engholm ve SPD'li milletvekilleri Inönü'nün ricasina Uymayinca karar meclİSten geçerek kesinleşti. Kürt sıkınüsı DİLEK ZAPTÇIOĞLU — Almanya'nın, skeri yar- dımın 25 milyon marklık bölü- münü askıya alması iki iilke ara- sındaki ilişkileri yeniden gergin- nü'nün Alman Sosyal Demok- rat Parti (SPD) Başkanı Björn Engholm'e yazdığı bir mektup, askeri yardımı iptal karannı et- kilemedi. tnönü mektubunda, "askeri yönetim döneminde bi- le benzeri görülmeyen bu girişi- min geleneksel dostluk ilişkile- rine zarar verecegini" bildirdi ve karann iptalini istedi. Ama Al- man sosyal demokratlan tnö- nü'nün ricasına kayıtsız kaldı- lar. Bonn Büyükelçimiz Dr. Onur Öymen'in söz konusu ka- rarı önleme çabalan da sonuç- suz kaldı. Almanya'nın yardımı kesintiye uğratma kararı "Türkiyenin Kürt azmhga yap- tığı baskılar ve Kuzey Irak'taki sivil Kürt halkı bombalaması" ile gerekçelendiriliyor. Geçen hafta Alman Parla- mentosu'nda 1991 yıh mali büt- (Arkası Sa. 19, Sü. 7'de) hff Opera / 9. Sayfada Oçkuşağın jtocası: Saadet İkesusAltan Evin İlyasoğlu Tiyatro / 9. Sayfada Laboratuvarda geçen ortakyaşam Aslı Kayabal Kooperatif /13. Sayfada 9 ^ trilyonluk kıskaç Idrıs Adi! Azeri gençlere kurs Izmir'de 'mürit' eğitimiN a h c i v a n ' a k ö p r ü Türkiye'deki bazı dini vakıf ve kuruluşlar, Nahcivan ile Azerbaycan'daki gençleri Türkiye'ye getirerek çeşitli okullarda dini ağırlıkh eğitim veriyorlar. Gençler, Bakü-Sarp Kapı-Trabzon hattından getiriliyor. Devlet egitsin Nahcivan Özerk Bölge Başkanı Haydar Aliyev, ülkesindeki gençlerin Türkiye'de eğitim görmesini istediklerini belirterek "Bunu vakıflar değil, devlet yapsa daha iyi olur" diyor. Talep yüksek Dağılmakta olan Sovyetler Birliği'ndeki Türk kökenli cumhuriyetlerde, Türkiye'de eğitim görmek ve herhangi bir okula gitmek için büyük bir talep var. VEDAT YENERER'in haberi 3. Sayfada Bağımsızlık kararı aldı Ukrayna ipleri kopardıUkrayna'nın Sovyetler Birliği'nden ayrılarak bağımsız olması yönünde oy kullananların oram yüzde 80'leriaşarken Ruslann yoğun olduğu bölgelerde bile bağımsızlık yanlısı oyların oranı umulandan yüksek oldu. 11. Sayfada Tevfik Altınok Hazine Müsteşarı Başbakan Demirel'in Merkez Bankası'nın, Rüşdü Saracoğlu dışındaki üst düzey ekonomi kurmaylarını değiştireceği, Merkez Bankası eski Başkanvekili Zekeriya Yıldınm'ın da Ankara'ya çağrılarak görev önerildiği öğrenildi. Ukrayna'nın seçimi Batı'ya kucak açtı KEREM ÇALIŞKAN "Ukrayna Ue Rnsya Od kız kardeş gfckör. Ayntma- lannı Idnuc istemez. Birisi aynlmak isterse bına say- gı gösterilebilir, ama çok uziicu olur..." Ünlü Rus yazan Soljenitsin, iki yıl önce kaleme aldığı ve Sov- yet kamuoyunda bomba et- kisi yaratan makalesinde böyle diyordu. (Arkası Sa. 19, Sü. l'de) DİLDE ÖZLEŞME VE FRANSA ÖRNEĞ1 Doç. Dr. Samı Selfuk 2. Sayfada DOSTLUK MAYASI Halûk Şahm 2, Sayfada 'KAFKAESK' TUTUM VE 21. YÜZYIL Ahtnet Cemal 2. Sayfada ÇOKSESLİ YAYTNCILIĞI BEKLERKEN Asu Aksoy 2. Sayfada GÜNÜNNOTLARI Osman Ulagay 3. Sayfada AIDS TANRISAL BİR GA2AP MI? YOKSA BtLtMSEL BtR AHMAKLIK MI? Türker Alkan 4. Sayfada PTYASA EKONOMtSİ VE DEMOKRASİ Prof. Dr. Güven Alpay 12. Sayfada TÜKETtCİ GÖZÜYLE Meral Tamer 13. Sayfada PROBLEM ÇÖZMEK Zülfü Dıcleh 16. Sayfada Spor /19. Sayfada Kayakçılar slaloma Erciyes'tebaşladı Çevre / Arka Sayfada Petşişeye depozit Günseli Önal OLAYLARIN ARDINDAKI GERCEK Üniversite ve Yasak. . . Üniversitelerin her ülke için yaşamsal önemi vardır. Çünkü sadece geleceğin yöneticilerini ve yaratıcı kuşaklarını yetiştir- mekle kalmaziar, aynı zaman- da bilim ûreten kurumlar ola- rak ülkelerinin gelişmişlik dü- zeyini belirlemede birincil rol oynarlar. Üniversiteler, her ülkede bir bakıma geleceğe yönelik umut- lartn yoğrulduğu yerler sayılır. Bu açıdan ülkemizdeki üni- versite düzenine bakıldığında, hiç de iyimserlik verici bir du- rumyoktur. 12 Eylülaskeri yö- netiminin üniversite yaşamma "kışla mantığt"yla getirmiş ol- duğu YÖK düzeni, işleri çağın gerçekleriyle bağdaşmaz bir du- ruma sokmuştur. Bugün, gazetemizin birinci sayfasmda 12 Eylül'le YÖK'ün anlamım sergileyen bir belge yayımhyona, Belge, üniversite- de kitap yasağıyla ilgilL 12 Eylül askeri yönetimi, YÖK'e bir talimat gönderiyor ve Server Tanilli'nin "Uygarlık Tarihi" isimli kitabımn üniver- sitede yasaklanmasını emredi- yor. Tanilli'nin kitabı ilk kez 1970'li yıllarda yayımlannus. Hakkında dava açılmıs, ancak 1978 yılmda aklanmıs. 1981'de • * • (Arkası Sa. 19, Sü. l'de) Arkeoloji profesörünün aa ölümüANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakül- tesi (DTCF) ögretim üyelerin- den Prof. Dr.Ugur Sfflstreö dün fakultedeki odasının penceresin- den düşerek öldü. Silistreli'ye ilk tıbbi müdahaleyi yapan dok- torlar, ölüm nedenini kalp kri- zine dayandırdılar. DTCF Dekanı Prof. Dr. Rüç- k u Ank, Silistreli'nin bir haf- ta 10 gündür rahatsız olduğunu, dün de ölumden kısa bir süre önce verdi&i ders sırasında ra- hatsızlandığını belirtti. Ank, ölüm olaymdan sonra odasında- ki masasının üzerinde Silistreli'- nin psikiyatri tedavisi gördüğü- ne ilişkin bir rapor bulunduğu- nu da bildirdi. Ankara Cumhu- riyet Savcıhğı, olayı çok yönlü olarak soruştururken, ölüm ne- deninin bugün yapüması bekle- nen otopsi sonucu kesinleşmesi bekleniyor. Dekan Rüçhan Ank'ın verdi- ği bilgiye göre, Prof. Dr. SUist- reli'nin ölümü şöyle oldu: Dün öğleden sonra ön As- ya arkeolojisi dersine giren Si- listreli, saat 13.00 sıralannda, derste aniden rahatsızlandı. Ağ- zından köpükler gelen Silistre- li, ders veremeyecek durumda olduğunu söyleyerek, dersi ya- nda kesip, ücünctl kattaki oda- sına gitti. Silistreli'nin öğrenci- leri arasında bulunan bir hem- şire de yardımcı olmak için ar- dından gitti. Ancak, Silistreli'- nin oda kapısımn kilitli olduğu- nu görünce durumu fakülte yö- netimine bildirdi. Fakülte yöne- ticileri, Silistreli'nin odasına gi- rerken, iki öğrenci fakültenin arka bahçesinin çimleri üzerin- de hareketsiz yatan biri olduğu- nu büdirdi. SUistreli, yerde, çi- menlerin üzerinde hareketsiz bir biçimde yüzükoyun yatarken bulundu. Hemen Hızır Acü Ser- vis'ten ambulans çağnhrken, olay aynca polise de bildirildi. SUistreli, ambulans ile Numune Hastanesi'ne kaldınlırken yolda öldü. tlk müdahaleyi yapan dok- torlar, ölüm nedenine iHskin ilk (Arkası Sa. 19, Sü. 2'de)