Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/4 HABERLER 16 KASIM 1991
DYP ve SHP'nin üzerinde anlaştığı Ttemokmtikleşme' paketinin tam metnî
HEDEF:Tam demokrasiAnayasa ve diğer kanımların demokratik bir
niteliğe kavuşması, demokrasiye geçişin hızh
ve sağlıklı bir süreç izlemesi ertelenemez
görev olarak çağdaş ve mutlu insanların
yaşadığı bir Türkiye'yi amaçlayan tüm siyasal
partilerin gündeminin ilk sırası olmalıdır.
Anayasası'nda düzenlendiği biçimi ile
cumhurbaşkanlığı bir kurum olarak
parlamenter demokrasinin gerekleriyle
bağdaşmamaktadır. Bugünkü düzenleme
kurumları arasında hemdenge oluşumunuhem de
yürütmenin uyumlu işleyişini zorlaştırmaktadır.
Bir devlette, uygar bir hukuk düzeni ve
kişinin hak ve özgürlüklerini her türlti
zedelemeden koruyacak güçlü ve etkin bir
adalet uygulaması varsa, o toplum mutlu ve
çağdaş bir toplum olmaya aday demektir.
Bunun önemli bir koşulu bağımsız yargıdır.
Tarih içinde çeşitli evrelerden geçen "devlet"
çağımız demokrasilerinde en gelismiş anlamını
kazanarak halkın devleti haline gelmiştir.
Çağdaş anayasal çoğulcu sistemde devlet,
kişinin ve toplumun refahı ve kişilerin maddi
ve manevi varlıklannı özgürce geliştirebilme-
lcri için vardır. Demokratik, laik ve sosyal hu-
kuk devletinin anlamı budur.
AGtK süreci ve Paris Şartı'nın tarafı bir ul-
ke olarak Türkiye, bu çağdaş devlet hedefıni
yakalamayı öngörmüş, ancak bu amaca yö-
nelik çahşmalannda çok gerilerde kalmıştır.
12 Eylül 1980 askeri müdahalesi Türkiye^
de demokratik yaşamı kesintiye uğratmıştır.
1982 Anayasası ve daha sonra yapılan iki ge-
nel seçim Türkiye'de demokrankleşme süre-
cine biçimsel katküar sağlamış görunüyor ise-
ler de, rejimin normalleşmesi demokratik ku-
rum ve kuruluşların yerleşmesi, yapay siyasi
ortam ve olumsuzlukların giderilmesi müm-
kûn olamamıştır.
Aradan 11 yıl geçmiş olmasına rağmen 12
Eylûl hukukunun başta anayasa olmak uzere
hâlâ geçerliğini koruması, demokratikleşme
yolunda çok ileri ve önemli adımlar atılması
gereğini açıkça ortaya koymaktadır.
Anayasa ve onun doğrultusunda çıkanlmış
diğer kanunlann demokratik bir niteliğe ka-
vuşması, demokrasiye geçişin hızh ve sağhklı
bir süreç izlemesi ertelenemez bir görev ola-
rak çağdaş ve mutlu insanların yaşadığı bir
Türkiye'yi amaçlayan tüm siyasal partilerin
gündeminin ilk sırası olmalıdır.
Türkiye iç hukukunu, tarafı bulunduğu Pa-
ris Şartı ve ekleriyle ortaya konulan çağdaş
normlara ve diğer uluslararası sözleşmelere
uygun hale getirmeli.
Günümüz çağdaş devleti, hukukun üstun-
lüğünü özüne sindirmiş hukuk kurallanndan
meydana getirümiş bir düzenle eşanlamlıdır.
Hukuk devleti, bu alandaki çağdaş gelişme-
leri ve temel ilkeleri yasalanna, anayasasma,
özetle hukukuna aktarabilmiş olan devlettir.
Hukukun temel ve evrensel ilkelerini içer-
meyen, yapısı ve içeriği bakımından vatandaş-
larının adalet ve hak duygusu ile bağdaşma-
yan sadece şekli istikrarı amaçlayan düzenle-
meler eksik, yetersiz ve çağdışıdır.
Bir devlette, uygar bir hukuk düzeni ve ki-
şinin hak ve özgürlüklerini her türlü zedele-
meden koruyacak güçlü ve etkin bir adalet uy-
gulaması varsa, o toplum mutlu ve çağdaş bir
toplum olmaya aday demektir. Bunun önemli
bir koşulu bağımsız yargıdır.
Yukanda özetlenen nedenlerle çağımız de-
mokrasilerinin bu yuksek ülkulerini gerçek-
leştirmek ve çağdaş bir demokratik yapıya ka-
vuşmak için başta anayasa olmak Uzere bir-
çok yasa bütünü ile ya da börumler halinde
ele alınacak ve yeni düzenlemelere gidilecek-
tir.
.1
1982 Anayasası hazırlanış, sunuluş ve ka-
bul ediliş süreci, şartları ve içeriği ile ulkemi-
zin demokratik gelışmesi önünde çok önemli
bir engel olarak durmaktadır.
20 Ekim 1991 genel seçımleri öncesi yuka-
ndaki düşüncelerden hareket eden hemen he-
men bütüiı siyasi partiler, bir anayasa degi-
şikliği gereğini dile getirmiş, bu arada DYP
ve SHP tümüyle yeni bir anayasanın yapılması
gereğinde benzer görilşler ortaya koymuşlar-
dır.
Gerçekten de Türkiye, insan haklan ve te-
mel özgürlüklere dayanan hukuk yolu ile çağ-
daş demokrasiyi amaçlayan yeni bir anayasayı
hem biçim ve hem de içerik olarak yeni baş-
tan yapmalı ve bunun için geniş bir mutaba-
kat sağlamahdır.
Böyle bir çoğulcu düşünme, tartışma ve
önerme süreci içinde, ülkemizin yeni bir ana-
yasaya yönelmesi ve bu yoldan toplumsal uz-
laşma ürünü bir anayasaya kavuşması, Türki-
ye'nin demokratik gelişimı için çok önemli ve
ileri bir atılımdır.
II
Toplumun tüm kesimlerini kucaklayan ve
her düşüncenin sahipliğini duyacağı yeni bir
anayasa yapımına kadar, üzerinde anlaşma
sağlandığı saptanan konularda ivedi anayasa
değişikliklerini sağlamak, toplumun önemli
beklentilerini karşılayacak ve yeni bir anaya-
sa yapımı çalışmalanna uygun bir ortam ha-
zuiayacaktır.
• 1982 Anayasası'nda düzenlendiği biçimi ile
cumhurbaşkanlığı bir kurum olarak parla-
menter demokrasinin gerekleriyle bağdaşma-
maktadır. Bugünkü düzenleme cumhuriyetin
temel kurumlan arasında hem sağhklı bir den-
ge oluşumunu hem de yürütmenin verimli ve
uyumlu işleyişini zorlaştırmaktadır.
Bu nedenk cumhurbaşkanlığının seçim
yönteminden başlayarak görev ve yetkileri ile
tarafsızlığının sağlanması konulan öncelikle
ele ahnmaüdır; cumhurbaşkanlığı kurumu
parlamenter sistemin gerekleriyle uyumlu bir
konuma kavuşturulacaktır.
• Üniversiteleıe bilimsel ve yönetsel özerklik
tamnuak YÖK sistemi ksüdınlacak, yükse-
köfretim karumlannın, keodi içterinden sec-
tOderi organbu- eüyk yönetibnesi sağtanacak-
tır.
• Üniversitelerarası eşgüdümü sağlamak, ül-
kenin insan gücü gereksinimini göz önünde
tutarak araştırmalar ve planlar yapmak ve
önerilerde bulunmak, üniversitelere aynlan
kadro ve kaynakların dengeli dağılımı ve ve-
rimli kullannnı konusunda hukümet ve Ugili
makamlara önerilerde bulunmak, yeni kuru-
lacak üniversiteler için göruş büdirmek ama-
cıyla, üniversitelerin kendi ust kurullannca be-
lirlenecek adaylar arasından seçilecek yüksek-
öğretim ve eğitim kuruluşu oluşturulacaktır.
• Radyo w televizyon yaymlan üzerinde dev-
let trft^HnİM kalkması bir an önce gerçekleş-
tHeecktir. Bk yandan telnolojiai* oiaiuiis-
ti gettşmesi, öte yandan çıkan çofakn bakış
afilan ba alanda bötiin diinyada yeni düzen-
knderi gerekli kumıstır.
• Radyo ve televizyon alanında kamusal ve
özcl bütün yayınlar için tarafsızhk kuralı ge-
tirilecek; bütün kamu ve özel radyo ve tele-
vizyon yayınlannın tarafsızhğı ve bu alanda
uyulması gerekli yaym ilkeleri özerk bir yük-
sek kurulun denetimine bağlanacaktır.
• Bura özgirtiigü, yurttaşâann gerçekkri ög-
çck ulamda saglanacak, "tabü hâldm" ilke-
si titan yargıy* egemen oiacaknr. Hâkinüer ve
Savcüar Yöksek Knroln, yargı bagımsızhğı U-
kesine göre yeniden düzenlenecekttr.
• Siyasi partilerin kadın, gençlik ve meslek
kolları kurması önündeki engeller kaldınla-
eaktır.
• Gözalb söreieri kısaltılacaktır.
III
• Yeni bir anayasa yapımını beklemeden de-
mokratikleşme konusunda bugün yürürlük-
te bulunan çeşitli yasalarda yapılması gereken
pek çok ivedi ve zorunlu düzenleme konusu
da vardır. Yurürlükte bulunan ve günluk ya-
şamı yakından ügilendiren birçok yasa çoğul-
cu demokratik yaşamın temel ilkeleri ile bağ-
daşmayan huküm ve özellikler içermektedir.
• Bu yasalarda yer alan bazı hükümler kay-
nağmı anayasadan almakta ve böylece değiş-
tirilmesi anayasaya bağlı hale gelmektedir. An-
cak bunların bır kısmının yeniden ele alınma-
sı, yürüriükten kaldırüması veya önemli iyi-
leştirmelerle konınması da mümkündür.
lemeler, çağdısı bir anlayışın ürünü olarak hu-
kukumuzun içinde bulunmaktadır. Bunlann
düzeltümesi ve çok daha kısa ve özgürlükçü
bir siyasi partiler kanunu yapılması kaçınıl-
mazdır.
Seçim Kanunu ise, aynı yaklaşımla ele alın-
mış, amaa hur ve serbest iradeyi ortaya çıkar-
mak yerine, "belh bir parti nasıl iktidar olur"
noktasından hareket edilerek sık sık değişti-
rilmiştir. Seçim Kanunu ile getirilen propagan-
da usul ve şekilleri, propaganda yapmayı de-
ğil yapmamayı esas almış, eşitlik ilkesi çiğnen-
miş, seçime katılan partiler arasında aynca-
hk yapılmıştır. özetle Seçim Kanunu bir yan-
dan hür, serbest ve eşit bir ortamda seçim ya-
pılmasına engel ohnasımn yanında, getirdiği
seçim sistemi ve barajlan ile de temsili demok-
rasiyi kökünden zedelemiştir.
Bu nedenlerle bütün siyasi partilerin geniş
bir mutabakatı ile bu kanunlann yeni baştan
ele alınarak ve adaletli bir temsil ile siyasal is-
tikran, demokratik öiçülere uygun bir denge
içinde birlikte sağlayacak düzenlemeler yapı-
lacak ve böylelikle siyasal rejim kalıa bir çö-
'Demokratikleşme'paketi, 12 Eylüldevrini her alanda kapatıyor
Genelkurmay ve MİT'e yeni düzen
ANKARA (Camhuriyet Bürosu) — DYP Genel
Sekreteri Gökberk Ergenekon ile SHP Genel Sekteri
Hikraet Çetin, demokratikleşme protokolünu açıklarken,
Genelkurmay, MİT, Milli Güvenlik Kurulu gibi
kuruluşların "hukuk devleti ve demokrasi" ilkeleri
doğrultusunda duzenleneceğini belirterek, "12 Eylül devri
her alanda kapanacaktır" dediler.
Çetin, demokratıkleşme atıumı ile birlikte Türkiye'de yeni
bir dönemin başlayacağını, ayıplann ortadan kalkacağım
ifade ederek "Yeni bir Turkiye kurulacak. Anayasa,
demokrasi sorun olmaktan çıkacakür" dedi.
DYP Genel Sekreteri Gökberk Ergenekon da
"Tarihi bir gün, çünktt herkes göğsttnü gere gere 'Ben
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıyım' diyebilecek, tarihi bir
gün, çünkü bir devir kapanıyor" dedi. Ergenekon, yeni ve
aydınlık bir Türkiye'yi hedeflediklerini, yasaklar
Türkiyesi'nden hürriyet ve haklar Turkiyesi'ne geçileceğini
ifade etti.
Çetin, Türkiye'nin eline ilk kez uzlaşma ile sivil bir
anayasa hazırlama şansının geçtiğini vurguladı. Çetin, bir
soru uzerine 12 Eylül döneminde kapatılan partilerin
devamı niteliğinde olduğu iddiasım taşıyan partilerin eski
isim ve amblemlerini kullanabileceklerini kaydetti.
Cumhurbaşkanı seçimi ile ilgili bir soruyu yanıtlayan
Ergenekon ise "Biz cumhurbaşkanının halk tarafından
seçilmesini istemişük. Ama Meclis de seçebilir. tki yolu da
teklif ettik" diye konuştu.
(Fotograf: AA)
basına gerekli güvenceler sağlanmış olacak-
trr.
S. MVfcRSİIBflb Gerekli anayasal düzenle-
meler yapıhncaya kadar üniversite öğretim
üyelerinin de görüşlen alınmak suretiyle de-
kan adaylannın fakulte, rektör adaylannın
üniversite öğretim üyeleri tarafmdan secihnesi
için yasal düzenlemeler gerçekleştirilecek, sis-
tem içinde universitelerin daha rahat çalışa-
bilmesinin yasal olanaklan araştınkp yeni baş-
tan ele ahnacakür.
%. NÜS aÖMV VE YETld YUMJUH: Polisin,
kişi hak ve özgürlüklerine ilişkin eğitimi sağ-
lanacak ve yetkileri yeniden düzenlenecektir.
Karakollar korkulan yer olmaktan çıkanlarak
"şeffafhğı" sağlanacaknr.
7. CEZA VE USM. « H U I I I H yapılacak de-
ğişikliklerle de tutuklanan veya yakalanan ki-
şiye, avukatını hazır bulundurmadan ifade
vermeyi reddetme hakkı tanınacaktır. Yine ya-
kalanan veya tutuklananlann belli aralıklar-
la avukatlan ve yakınlan ile görüşme hakkı-
na sahip olmalan sağlanacaktır.
Bu değişikliklerle:
— Işkence ve işkence iddialan ortadan kal-
kacak,
— Hazırhkta alınan ifadder geçerli ve inan-
dıncı olacakür.
I. SaUYtKTtM VE OUtiMfeTO HAl YMALA-
M: Sıkıyönetim ve olağanüstü hal rejimleri de
hukuk içi rejimlerdir. Başka bir deyişle bu hal-
lerde, hukuk düzeninin ortadan kalkması,
haklann özüne dokunma olanağının güven-
lik güçlerine venlmesi söz konusu değildir. Bu
nedenle bu yasalar hukuk devleti ilkesi ve hu-
kukun üstünlüğü ile temel hak ve özgürlük-
lerin özüne dokunulamayacağı evrensel kuralı
ışığında gözden geçirilerek gerekli düzeltme-
ler yapılacaktır.
9LfllVCMjKSORUŞnMMASt: Güvenlik ve baş-
kaca özellik arz eden birimler ve işler aynk
olmak uzere bugünkü uygulanan şekli ile gü-
venik soruşturmasına son verilecek, vatanda-
şın güvenilir kişi olduğu noktasından hareket
edilecektir.
m w u v n VE dSTEid YÛROTÛŞÖ VE OER-
KK KMMA NM00: Bu temel haklarla ilgili ay-
nntıh anayasal düzenlemeler vardır. Bu ana-
yasal düzenlemeler duzeltilinceye kadar bu
haklann vatandaşlar tarafından kullanılabil-
mesini rahatlatacak yasal degişiklikler gercek-
leştirilecektir.
II. TRT IHSASt: TRT Yasası'nda yapılacak de-
ğişikliklerle halkın dogru haber alma hakkı
temel ilkesi işlerlik kazanacak, kurum çağdaş
ve tarafsız bir yayın anlayışına kavuşturula-
caktır.
Parlamento çahşmalannın naklen, açıko-
turumlar ve diğer programlarla halka yansı-
tılması sağlanacak, ülkenin her önemli soru-
nunun TRFde tartışılması yollan açılacaktır.
1;
mune vc dognı haber alma hakkı güvence al-
tma alınacaktır.
• Anayasanın tumuyle değişmesi beklenme-
den gecici maddelerinde yer alan ve birçok ba-
kımdan hukuk devletini işlemez kılan, bu acı-
dan çeşitli haksızlıklara yol açan ve giderek
bir dönemin uygulamalannı yargı denetimin-
den uzak tutmaya çalışan bütün hükümleri
öncelikle kaldınlacaktır.
• Seçmen yaşınm 18'e, secflme yaşuun 25> in-
dirilmesi sâğlanacakUr.
• Üniversite öğretim üyelerinin siyasi parti-
lere girebilmeleri ve merkez organlannda gö-
rev alabilmeleri sağlanacaktır.
• Seodika ve meslek kurulaşlan yönetkile-
rinin ba sıfatlan ik milletveki]i seçUebUme
haHannın önüdeki engeUer kaldıniacakür.
• öğrencilerin siyasi partilere üye olması
önündeki engeller kaldınlacaktır.
• Çalışma ve sendiluüara ilişkin hüknmler
ILO flketeriae uygun hale getirilecektir.
• Memurlan da kapsayacak biçimde tüm ça-
uşanlara sendika kurma hakkı tanınacaktır.
• Yargı bagımsuJıgı ve ysrgıç givencesi ger-
Bu biçimde yapılacak sınırh, ama ivedi bazı züme kavuşacaktır.
düzenlemelerin toplum yaşammda önemli bir-
talcım beklentileri karşılayacağı ve baa yakm-
malan ortadan kaldıracagı açıktır.
Bu yasalan şöyle özetlemek mumkundür:
1. StYASİ MKTİLER VE SEÇİM VNSALAM: 1982
Anayasası gibi Siyasi Partiler ve Seçim Yasa-
lan da 12 Eylül hukukunun önemli ürünleri-
dir.
Yapımcılannın gerek konuya yaklaşım bi-
çimleri, gerek demokrasi anlayışlan ve gerekse
yapım tarihindeki koşullar bu iki temel yasa-
nın mutlak anlamda yeni baştan ele alınma-
sım zorunlu kılmaktadu-.
Yasakçı ve müdahaleci hükümleri ile Siya-
si Partiler Kanunu, partilerin çalışmasını de-
ğil, çalışmamasmı temine yönelik düzenleme-
ler içermektedir.
İsim ve amblem yasağından başlayan, ba-
ğış ve üye yazım biçimine kadar uzayan ya-
saklar zinciri "hak"tan çok "ceza" hükmü ile
dolu bir anlayış, tüzük hükümleri ile bile dü-
zenlenmesine gerek olmayan aynntüı dttzen-
l. ÇJUJŞMA HAYCT1 İLE kfifei olarak anayasa
aynntılı düzenlemeler getirmiştir. O hüküm-
ler değiştirilinceye kadar anayasamn izin ver-
diği ölçüde ILO ilkelerinin 2821 ve 2822 sayı-
h yasalara yansıması sağlanacaktır.
X YEREL YÖiETtyLEIt: tl genel meclisleri ile
belediye meclislerinin yerel sorunlan çözme
konusundaki yasal ve kaynak eksikhkleri ye-
ni düzenlemelerle giderilmek suretiyle bu mec-
lislerin yerel parlamento özelliğini kazanma-
lan sağlanacaktır. Merkezin yerel yönetimler
üzerindeki denetimi azaltılacak, yerinden yö-
netim ilke ve güvenceleri kuvvetlendirilecek-
tir.
A. BASMLA İLGkJ DOZEMEMELEÜ: Konu ile il-
gili anayasa değişiklikleri sağlamncaya kadar,
Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası insan
haklan sözleşmelerinde belirlenen demokra-
tik toplum düzeninin gereklerine uygun yasal
düzenlemeler gerçekleştirilecektir. Böylelikle
herkesin gerçekleri öğrenme ve bilgi edinme
hakkına sahip olduğu anlayışı çerçevesinde
TBKP kapah
açık mı?mı
— Her oturum öncesi bir saat süre ile bakan-
lann kendilerine yöneltilecek sorulara cevap
vermesi suretiyle denetim mekanizmasına iş-
lerlik kazandınlacak.
— Yasama gucünü yürütmeye devir biçimin-
de uygulanan bugünkü Kanun Hükmundeki
Kararname uygulamasından vazgeçilerek,
bunlann 90 gun içinde yasama orgamnda gö-
rüşülmesi sağlanacaktır.
— Dilekçe hakkına işlerlik ve etkinlik kazan-
dınlacak tır.
13. MMLAMI çağdaş anlamda bir savunma
örgütü olduğu gerçeği ile buralann "adaletin
tevziinde" önemli bir unsur olduğu ve vesa-
yet alunda çahşmaması gerektiği yasalarla
açıkhğa kavuşturulacaktır.
U THlMLE MİCAOaf YASASJ: Temel hak ve
özgürlüklerin özüne dokunulamaz ilkesi ışı-
ğında yeniden ele alınacaktır.
15.1402 SAYNJ YASA ile yargı karan olmaksı-
zın görevine son verilen kamu görevUlerinm
görevlerine dönmesi sağlanacaktır.
I: Sürgun ve sansür ile ilgili düzen-
lemeler yürürlükten kaldınlacaktır.
17. MESLEK KUMJUISLAIU: Meslek kuruluşla-
n üzerindeki baskılar kaldırüacaktır.
18. BMPUUUILUL Kooperatiflerin ve Ust bir-
liklerinin yönetimleri üyelerinin doğrudan ka-
tılırru ile ve seçim yolu Ue kendilerine iade edi-
lerek, böylece bu kunımlann demokratik iş-
lerligi sağlanacaktır.
II. NAK AJUMA: Yurttaşlann hak araması hız-
landınlacak, adaletin çabuk ve az külfetli iş-
lemesini sağlayacak düzenlemeler yapılacak-
ür.
21. MIIİS SARTt: Yurttaşlanmızın etnik, kül-
türel ve dile ilişkin kirnlik özelliklerinin öz-
gürce ifadesinde, konınmasında ve geliştiril-
mesinde karşüaştıklan yasal ve fıili eksiklik,
engel ve sınırlarnalar, Türkiye'nin de imza koy-
duğu Paris Şartı'nın ruhuna uygun bir biçim-
de ve ulusal butünlük içinde giderüecektir.
SHP ile koalisyon
pazarlıklannı
sürdüren DYP
lideri Demirel,
ekonomik
programı 'yeni 24
Ocak kararları' diye nitelemenin yanlış
olduğunu bildirdi. Demirel'i ziyaret eden
Balfe, Türkiye'nin demokratikleşme
adımlarmı memnunlukla karşıladı.
DYP lideri, 24 Ocak kamrlannı gerektmn bir durumun sözkonusu olmadığını belirtti, "Bu bir istikmrprogramıdır' dedi
Demirel: Şok tedbîrahnmayacakANKARA (Cumhuriyet Bürosu) —
DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel,
Bakanlar Kurulu listesinin yann belirle-
neceğini ve listeyi pazartesi günu Cum-
hurbaşkam Turgut Özal'ın onayına su-
nacağını bildirdi. Demirel, koalisyon
protokolünün yaamının bugün akşama
kadar tamamlanacağını, yann, yeni ba-
kanlann adlannın belirleneceğini, hükü-
metin çatısının yeni bakanlar tarafından
biçimlendirileceğini söyledi. Demirel,
Bakanlar Kurulu listesinin özal'ın ona-
yından sonra açıklanacağını belirtti. İki
partinin ortak komisyonlarının hazırla-
dıkları "Güvenlik-Terör ve Ekonomik
tstikrar" programlan bugün kamuoyu-
na açıklanacak. DYP lideri, ekonomik
programı "Yeni 24 Ocak Kararlan" di-
ye nitelemenin yanlış olacağını belirte-
rek "Şok tedbir yok" dedi.
lnönü ile görüşmesinden once gazete-
cilere, Türkiye'nin ciddi ekonomik so-
runlan olduğunu kaydeden Demirel,
"24 Ocak Karartan'nı gerektiren bir hu-
sus yok ortada. 24 Ocak Kararlan >ok-
luklan kaldırmak içindi. Ama bugun
Türkiye'de yokluk yok, fakat ciddi so-
runlar var. Şok tedbirler alınacak diye
bir şey yok. Uygulanacak olan, dognı
ekonomik tedbirlerdir. 24 Ocak Karar-
ları'ndan ziyade bir istikrar
programıdır" diye konuştu. Türkiye'de
istikrann zorunlu olduğunu kaydeden
Demirel, Türkiye'nin bugünkü koşulla-
nyla 24 Ocak Kararlan'mn ahndığı ko-
şullann birbirinden farklı olduğunu vur-
guladı.
Koalisyon kurma çalışmalannı sürdü-
ren Demırel ik SHP Genel'Başkanı, dün
dördüncü kez TBMM'de bir araya ge-
lerek, komisyonlann hazırlıklannı ta-
mamladığı "Teror-Güvenlik ve Ekono-
mik tstikrar" programlarına son biçim-
lerini verdiler. İki üder ayrıca hukümet
programında yer alacak olan sağhk, eği-
tim, personel rejimi, tanm, savunma re-
formu konulannda da görüş ahşverişin-
de bulundular. Kıbrıs, AT sorunlarının
da yer aldığı dış politika konusunda or-
tak ilkeleri belirlediler. İç ve dış borç-
lar, Bağ-Kur gibi konular üzerinde de
durdular.
tki liderin üç saat süren görüşmesinin
ardından ortak basm toplantısı düzen-
leyen Çetin ve Ergenekon, ortak komis-
yonlann hazırladığı ekonomi ve terör
programlannın bugun saat 11.00'de bir
basın toplantısıyla kamuoyuna açıklana-
cağını kaydettiler.
• ANKARA (UBA)—
Türkiye Birleşik Komünist
Partisi'nin (TBKP)
avukatlanndan Ersan
Şansal, Anayasa
Mahkemesi'ne başvurarak
partilerin kapatıhp
kapatıhnadığuun
açıklanmasını istedi. ŞansaU
basında TBKP'nin
kapatıldığmın acıklandığını
hatırlatarak "Kapatma
karannın yürürlük
kazanması için Resmi
Gazete'de yayımlanıp
yayımlanmadığım" resmen
sordu. Şansal, kapatmaya
ilişkin kararın Resmi
Gazete'de
hemen ardından Avrupa
İnsan Haklan
Komisyonu'na
başvuracaklanm söyledL
Anayasa Mahkemesi
tarafından Yargıtay
Cumhuriyet Başsavcüığı'mn
istemi uzerine 22 temmuz
tarihinde kapatüdığı
açıklanan TBKP'nin
avukatlanndan Ersan
Şansal, UBA muhabirinin
sorusunu yanıtlarken karar
Resmi Gazete'de
yayımlanmadığı için
partinin kapah
sayılamayacağını söyledi.
SFnin
konferanslan
• tç Poütika Servisi —
Sosyalist Parti Istanbul ü
örgütü tarafından bugün ve
yann il merkezinde iki
konferans düzenlendi.
Bugün saat 16.00'da
yapılacak "Emperyalizm ve
Türk Milhyetçiliği" konulu
konferansa konuşmacı
olarak 2000'e Dognı dergisi
Genel Yaym Yönetmeni
Ferit llsever katılacak.
Yann yine il merkezinde
düzenlenecek "Kore ve
Sosyalizm Deneyi" konulu
konferansın konuşmacısı ise
Şule Perinçek. Bu
konferansta saat 14.00'te
başlayacak.
Hükümetin
programı
önemli
• ANKARA (AA) — DSP
Genel Başkanı Bülent
Ecevit, DYP-SHP
ortakhğıyla kurulacak
hükümete güvenoyu verip
vermeyecekkrinin hukümet
programına bağh olduğunu
söyledi. Ecevit, "Hükümete
güvenoyu verecek misiniz"
sorusu uzerine, "Hukümet
bir kurulsun, programını
görelim, güvenoyu verip
vermeyeceğimizi ondan
sonra belirleriz" dedi. DYP
ile SHP'nin daha Meclis'in
ilk oturumunda olağanüstü
hal uygulamasının
uzatılması konusunda
anlaşmazhğa düştüğünü de
öne süren Ecevit, "Böyle
hukümet edilmez" diye
konuştu. DSP lideri Ecevit,
"TBMM Başkanlıgı için
adaylardan kimi
destekleyeceklerinin"
sorulması uzerine, "Her
arkadaşınuz kimi
destekleyeceği konusunda
serbest. Hepsine tek tek
sormamz lazım" dedi.
ANAP Tüzük
Komısyonu
• ANKARA (UBA) —
ANAP Tüzük Komisyonu
raporunu pazartesi günü
Genel Başkan Mesut
Yümaz'a sunacak. Tüzük
Komisyonu ANAP Genel
Başkanı ve Başbakan Mesut
Yümaz'ın talimatlan
doğrultusunda değişiklikleri
hazırhyor. Çarşaf listeye
geçiş, genel başkan
yardımcısı sayısımn 9'a
çıkanlması, genel sekreter
ve genel muhasibi atama
yetkisinin MKYK'dan
alınarak genel başkana
verihnesi ve üyeliğim
yenileyerek kart
ahnayanlara oy hakkı
verilmemesini kapsayan
degişiklikler kaleme
ahmyor. Komisyon, bu
çalışmasını pazartesi günü
tamamlayarak Mesut
Yılmaz'a sunacak.
Değişiklik daha sonra
muhtemelen öbur hafta
sonu yapılacak MKYK
toplantısında görüşulecek.
In&an haklan
b&kanlığı
• İSTANBUL (ANKA) —
SHP Istanbul Mületveküi
Ercan Karakaş, kurulması
düşünülen insan haklan
Türkiye'deki
iinsan haklan mücadelesine
önemli katlalarda
bulunacağma inandığmı
belirterek bakanlığın kendi
kendini işlevsiz kılacak
koşullann yaratılmasını
hedeflemesi gerektiğini
söyledi. Ercan Karakaş,
insan haklan mücadelesinin
sivil bir hareket olmasma
karşın bakanlığın resmi bir
kurum olduğuna işaret
ederek bunun insan haklan
savunuculanmn
çahşmalanmn durması
anlamına gelmediği ifade
etti.