Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
16 KASIM 1991 HABERLER CUMHURÎYET/3
IMuslararusı AfÖrgütü'nde 4yıl Türkiye sorumlusu olan Helmut Oberdiek, Cumhuriyet'in sonüarını yanıtladı
©ııce iıısaıı hakkıTURAN YILMAZ
ANKARA — Uluslararası Af
örgütu'nde 4 yıl süreyle Türki-
ye sorumlusu olarak görev ya-
pan HcfaBit Oberdiek, yeni hü-
kümetin, Türkiyc'yi dünyada
popOkr bir ülke haline getiren
insan haklan sorununu çözebi-
leceği konusunda endişeleri ol-
du|unu söyledi. Halen Türkiye
lnsan Haklan Vakfı'nda çabşan
Obeıdiek, ' Tirkrye'nin içtnde
ı önendi Iç ve dış so-
• nedeniyle, işbaşına grie-
ı m u çok önem verecefi ben-
cc füpfceir dedi.
Oberdiek, Cumhuriyet'in so-
nüannı şöyle yanıtladı:
— Sayın Helmut Oberdiek,
afe 4 yıl Ulaatararası Af Örgü-
MTnde TSrkiye sonunlosn ola-
nfc fhaüilan soara 6 ay önce
IMdye'de huaa haklan aiaan-
dn faaMjet yirtttea huaa Hak-
ton V*fr*ada çahfmak iefaı gd-
W L Hem yvtdçındu bem
IMdyc icnden t u u haklan
ı m l n ı u u bir süre iztaU-
niz. Uzman bir yabancının gö-
zöyle Türkiye'deki insan haldan-
•• d a r u ı u n özetter oüaiaiz?
OBERDIEK — 12 Eylül 1980
askcri darbesiyie gündeme gelen
yogun siyasi giözakı, kitlesel da-
valar, idam, sürgün ve benzeri
basla yöntemlerinin uygulanma-
n ile Turkiye'de insan haklan
Şüpheli Türkiye'nin içinde
bulunduğu önemli iç ve dış
sorunlar nedeniyle işbaşına
gelecek hükümetin insan
haklarına çok önem vereceği
bence çok şüpheli. Askıya alınma
olasıhğı daha yüksek.
Eskişehir Eskişehir
Cezaevi'nde görülen uygulamalar
uluslararası standartlara göre
zalimane, insanlık dışı ve
aşağılayıcı muamele olarak, yani
bir işkence türü olarak kabul
edilmelidir. Helmut Oberdiek
Antiterör Yasası Terör
suçlarını takip etmekle görevli
memurları işledikleri suçlardan
ötürü yargı önüne çıkartmak
neredeyse tamamen irakânsız hale
geliyor. Güvenlik görevlileri şimdi
daha rahat insanların haklarını
çiğniyor.
Uygulanmadı Türkiye, BM'nin
işkenceye karşı sözleşmesini
1988'de yürürlüğe koydu. Ancak
öngörülen hükümler bugüne
kadar mahkemelerde
uygulanmadı.
hem ülke çapında hem de yurt-
dışında yakın bir ilgi uyandırdı.
İşkence, düşünce suçu ve hukuk
dievleti yapısına uygun yargıla-
malar kavramlan temelinde ge-
liştirikn tartışma, dikkatleri
uluslararası standartlara çevirdi
ve Türkiye'nin de imza atuğı bir-
çok sözleşmenin ihlal edildiği-
tespit edildi.
Bu konuda uğraş veren çevre-
ler Türkiye içinde de örgutlenir-
ken, sivillerin eline geçmiş ikti-
dar, sorunlan önce görmezlikten
gelmeyi denedi, ancak yoğun
eleştirilerden kurtulma amacıy-
la daha sonra farkh bir yöntem
denedi Yapüan ihlalleri yok de-
meden inüferit' yakıştınlma-
sryla, sorun birkaç kendini bil-
mez devlet görevlisine mal edil-
meye çalışüdı. Türkiye içinde ve
dışında insan hakları konusun-
da duyarlı çevreler buna rağmen
sorumlu olarak devlet yönetici-
lerini gösterdiğinde hükümet, ek
olarak Avrupa Konseyi nezdin-
de bireysel başvuru hakkını ka-
bul edip işkenceyi yasakiayan
uluslararası metinlere de unza
attı.
Ne var ki onaylanarak anaya-
saya aykırüığı iddia edüemez ya-
salar arasına giren BM'nin tş-
kenceye Karşı Sözleşmesi ve Av-
nıpa'nın tşkencenin önlenmesi
tçin Sozleşmesi 1988 yılından
bugüne dek yürürlükte olması-
na rağmen öngördüğü hüküm-
ler bugüne değin mahkemeler-
ce uygulanmadığı gibi, iktidar
da sözleşmelerde belirtüen etkili
yasal, ıdari önletnleri almarfı
— Nisan 1991'de yüriirliige
gtrea'TerörleMucadele YasasTn-
da bnlnnan şartlı tahliye hii-
kimlerine göre birçok siyasi
•akkftm Uhliye oldu. Hatta
TCK'n» 140, 141, 142 ve 163.
•uddderi kaldınldı. Hbküme-
tia aldıgı bu öDİemler olumln
bir adım olarak degerkndirile-
bilirmi?
OBERDİEK — Antiterör
Yasası' olarak bilinen 12 Nisan
1991 tarihli ve 3713 sayılı yasa
oldukça karmaşık. Bu yasa ile
sadece TCK için yenilikler geti-
rilmiyor, Dernekler Yasası, Siya-
si Partiler Yasası, Jnfaz Yasası
gibi birçok yasanın bazı hükum-
ieri de değişikliğe uğradı. İdam
ve af konulan, düşünce suçu
kavramı ve Kürtce konuşma ya-
sağı gibi sorunlann birden hal-
ledilmeye çalışüdığı bu yasa, ba-
zı olumlu yanlan taşımakla be-
raber birçok yeni sorunlan gün-
deme getirmiştir.
12 Eylül'un 'kıdemli" mah-
kûmlarının çoğu tahliye oknak-
la beraber, Kürt kökerüi sol ör-
güt mensuplanna uygulanan
125. maddeden ceza almış olan-
lar henuz şartü tahliye hüküm-
lerinden yararlanamadı. Bunun
ADANA HEPTE AÇLIK GREVİ — Eskişehir Cezaevi ne sevki protesto eden turuklu ve hükümlü >nkınlan açlık grevini sürdfirüyorlar. (SABİT ÖZKESER)
Hücneli Özel Tıp Cezjuevi'ne tepkiler gösteri, açlık grevleri ve büdirüerie sürüyor
Eskişehir'e yoğun protestoHaber Merkezi — Eskişehir
îzel Tip Cezaevi'ne sevkleri
>rotesto eylemleri yayüıyor. Is-
anbul'daki ceşitli ünivcrsitc öğ-
rencileri düzenledikleri tiyatıo
[österileri, forumlar ve znaket
abut yakma eylemleriyle sevk-
eri kınadılar.
lstanbul ve Ankara'da bir
frup avukat ve HEP üyesi,
Vdakt Bakam Suat Bilge'ye
(elgraf çekti. Adana'da da bir
grup öğrenci "insan haklannın
jhlal edilmesine yol açaa
•eüşmeier" karşısında kayıtsız
kalamayacaklannı belirterek aç-
kk grevine başladılar.
; Istaabal: Haber Servisimizin
bildirdigine göre ITÜ Maden
fakültesi, Boğaziçi ve Marma-
: a Üniversitesi öğrencileri dun
ı lüzenledilderi forumlar, tiyatro
l lösterikri ve üzerinde "Esldse-
Ur Cezacri" yazılı maket tabu-
tu yakarak sevkleri protesto et-
tiler. Fonımlarda yapüan ko-
nuşmalarda, tutuklu ve hüküm-
lülerin Eskişehir'deki "ölttn
MkKfcri"ne diri diri gömülmek
istendikkri öne sürüldü.
Fatih ve Bakırköy HEP ilçe
binalarında başlatüan açlık
grevleri devam ediyor.
Hasanpaşa'da bir eve dıizen-
lenen ve 2 kişinin ölümüyle so-
nuçlanan operasyonla ilgili ola-
rak lstanbul 2 Numarak Devlet
Güvenlik Mahkemesi'nde yargı-
lanan tutuklu sanık Barbara
Anoa Kistler, siyasi mahkûmla-
rın Eskişehir özel Tip Cezaevi
L
ne sevklerini protesto etmek için
13 gündür süresiz açlık grevin-
de olduklarını söyledi. Kistler,
"Siyasi tHtuklular, insanlık dışı
oygulamalar karşBuda tepkisiz
kalamazlar" dedi.
Aakara: Dün saat 13.00 sıra-
lannda Kızılay Postanesi'ne ge-
len HEP'e üye 30 kişi, Eskişe-
hir'e mahkûm naklini protesto
etmek için Adalet Bakam Sıiat
Bilge'ye telgraf gönderdi. Halen
HEP Ankara îl Merkezi'nde aç-
lık grevi yapan partüiler çektik-
leri telgrafla, nakledilen mah-
kûmlann, eski cezaevlerine dön-
dürülmelerini istediler. Bu ara-
da HEP il merkezindeki açlık
grevi de devam ediyor.
Ankara Merkez Kapalı Ceza-
evi'nde başlatılan açlık grevi 13.
gününe girerken tutuklu ve hü-
kümlülere şeker ve tuz verilme-
diği öne sürüldü.
Sosyalist Birlik Partisi Mer-
kez Yürütme Kurulu üyesi Kâ-
mil Ateşognllan Eskişehir özel
Tip Cezaevi'ndeki uygulamala-
nn, tutuklu ve hüküinlünün ki-
şiliğini yok etmeye yönelik uy-
gulamalar olduğunu bildirdi.
Adana: HEP il binasında
toplanan Çukurova Üniversite-
si'nden 10 öğrenci, insan hak-
lannın ihlal edilmesine yol açan
bu gelişmeler karşısında
"kayıtsız" kalamayacaklannı
belirterek dün açlık grevine baş-
ladılar. Yurtsever, ilerici ve de-
mokratlara, eyleme şu ya da bu
şekilde destek verme görevi düş-
tüğünu belirten öğrenciler, sevk-
lerin altında "kisiliksüieştinne"
anlayışımn yattığını öne sürdü-
ler ve eyleme 3'er gıinlük süre-
ler halinde dönuşümlü olarak
devam edeceklerini bildirdiler.
Tutuklu ve hükümlü yakını
200 kişinin önceki gun başlattı-
ğı açlık grevi protestosu Adana
HEP il binasında devam ediyor.
Dün ortak basın toplantısı dü-
zenleyen HEP Adana tl Başka-
m Kemal Okutan ile SP İl Baş-
kam Erol Arslanoğlu, Anti Te-
rör Yasası'mn getirdiği tuzakla-
nn bugün Eskişehir Cezaevi'ne
yapılan sevkle ortaya çıktığım
söylediler.
Bu arada ceşitli cezaevlerin-
deki açlık grevleri devam edi-
yor. Buca Bölge Kapah Cezae-
vi'nde 45, Izmir Bölge
Cezaevi'nde 49, Ankara Merkez
Kapalı Cezaevi'nde 5, Kayseri
Kapalı Cezaevi'nde 12, Eskişe-
hir özel Tip Cezaevi'nde 195,
İstanbul Sağmalcılar Cezaevi'n-
de de bir grup tutuklu ve hü-
kumlünün açlık grevleri 13. gü-
nüne girdi.
Kocamustafapaşa'da evinin önünden 34ATZ 56plakah aracabindirüip götürülen gençten haber alınamadı
üseyîn Tbraman'ı kim kaçırdı?
HöseyİB Toraman
istanİMİ Haber Servisi — Ko-
camustafapaşa'daki evinin
önünden bazı kişilerce 27 ekim
gunü zorla götürülen ve bir da-
ha kendisinden haber alınama-
yan HMseyin Toranan'ın (25)
ailesi, oğullanmn yaşammdan
endise duyduklannı belirtti.
İnsan Haklan Derneği lstan-
bul Şubesi Başkanı avukat Er-
caa Kanar, Toraman'ın
SHP Erzincan Milletvekili
Mustafa Kul, dün TBMM
Başkanlığı'na verdiği soru
önergesinde "Toraman hayatta
mı, yoksa öldürüldü mü"
sorusunu İçişleri Bakanlığı'nın
yanıtlamasını istedi. Annesi de
oğlunun 34 ATZ 56 plakalı
araca zorla bindirildiğini, bir
daha görülmediğini söyledi.
"kaybobnasıyU " Vedat Aydın
olayımn yeniden yaşandığina
dikkat çekerek emniyet müdür-
lüğü ve özeüikle de siyasi şube-
nin "nıeşnıhıgun yitirdifini"
öne sürdü.
Marmara Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Kimya BölümU mezu-
nu 25 yaşındaki Hüseyin Tora-
man'ın daha önce hiç gözaltına
aunmadığı, bildiri dagıtmaktan
lyakalanan arkadaşlanmn adım
vennesi'üzerine aranmaya baş-
landığı belirtildi. Toraman'ın
ailesi polisin kendilerine oğulla-
nmn TKP-ML Hareketi adlı ör-
güte üye olduğu gerekçesiyle
arandıgını söylediğini kay-
dettiler.
Bu arada, SHP Erzincan Mil-
letvekili Mustafa Kul, dün
TBMM Başkanlığı'na verdiği
soru önergesinde, "Toraman
hayatta mı, yoksa öldardlmüş
mü" sorusunu İçişleri Bakam'-
nın yanıtlamasını istedi.
Hüseyin Toraman'ın annesi,
dayısı ve eşi, İHD lstanbul Şu-
besi'nde dün bir basın toplan-
tısı düzenlediler. Yakınlan To-
raman'ın öldürülmüş olmasın-
dan endişe duyduklanm söyle-
diler. Şube Başkanı Ercan Ka-
nar, açıklamasında, Ali Rıza
Agdogan, V usuf Erişti, Birtan
Altunbaş ve Vedat Aydın olay-
lannın unutulmadığinı söyleye-
rek "Bazı ülkekrde gladyo ya
da kontrgeriDanın yapbgı işi,
Tnrkiye'de resmi polis kuuln-
şu >npıyor" dedi. Kanar, Türki-
ye'de insan haklan bakanlığı
kurmaktan söz edenlerin bu ni-
yetlerinde ciddi olmalan halin-
de, emniyet teşkilatmı fesh et-
meleri ve yeniden yapılandırma-
lan gerektiğini savundu.
Hüseyin Toraman'ın annesi
Hatice Toraman, oğlunun bir-
çok tanığın gözü önünde, 34
ATZ 56 plakalı araca konularak
gözaltına alındığını söyledi.
Başvurduklan bütün birimle-
rin"Öyk birini almadık" yanı-
tını verdiklerini belirten anne
Toraman, "HerhaMe hiçbirye-
re kaydetmcden öldnrüp bvak-
ülar. Hoseytn peygamber oldu,
göje ml çekildi? E|er suçu var-
sa cezasuu yatsın. Ama nerede
oktnğunu, nasü oiduğuna bana
söyicsinler. Oğlumoo başını
karaladüar" dedi.
Gülay Toraman, geçen nisan
ayında polisin, kendileri olma-
dığı su-ada Maltepe'deki evleri-
ni bastığını ve yanlışlıkla polis
memurlannın birbirlerine ateş
açtığını söyledi. Cinayet inasa-
sından Farnk Asian'ın öldüğü
olayda, bunu Hüseyin Tora-
man'a mal etmek istediklerini
belirten Gülay Toraman, eşinin
bu yilzden korktuğunu ve tsmafl
ÇcÛk adına düzenlenmiş sahte
bir kimlik taşıdığını kaydetti.
Toraman'ın dayısı Hasan Ay-
dın ise polise ve siyasi partilere
başvurarak yeğeninin nerede ol-
duğunun ortaya çıkmasını iste-
diklerini kaydetti. Polisin, sü-
rekli "Bizde böyle biri yok" ya-
nıtını verdiğini sözlerine ekledi.
dışmda yeni yasa ile son derece
endişe venci gelişmeler de var.
Terör' suçlannı takip etmekle
görevli memurlan işledikleri
suçlardan ötürü yargı önüne çı-
kartmak, neredeyse tamamen
olanaksız hale geliyor. Kendini
devlet koruması altında hisseden
güvenlik görevlileri, şimdi daha
rahat yakaladıklan insanların
haklannı çiğniyor.
— Sizce Eskişehir özel Tip
Cezaevi'ne sevkkrin bu yasa ile
Mrilgbi w n ı ?
OBERÜ1EK — 3713 sayüı ya-
'sanın 16. maddesine baluldığm-
da Herör' adı altında yorumla-
nan siyasi eylemlerinden ötürü
cezaevine girmiş insanlar bun-
dan sonra ister tutuklu, ister hü-
kümlü olsun, açık görüşün ya-
pümayacağı ve tutuklu ve hü-
kümlülerin birbiriyle görüşme-
si yasak olan tek Idşilik veya öç
Ufiik oda sistemine göre inşa
cdBmiş' özel cezaevlerinde tutu-
lacaktır. Demek, bu ayın başın-
da başlayan sevkler 'ABtrterör
Yasası'mn 16. maddesini uygu-
lamaya kovmaktan başka bir şey
değildir.
Bir tür işkence
Kısaca Eskişehir Cezaevi'nde
görülen uygulamalar, insanlar
arasında iletişimi kısıtladığı için,
gerekli sağlık önlemlerini hiçe
saydığı için ve ayrıca şimdiden
çok uzun süreli bir uygulama
olarak düşünüldüğü için ulusla-
rarası standartlara göre zalima-
ne, insanlık dışı ve aşağüayıcı
muamele olarak, yani bir işken-
ce türü olarak kabul edilmelidir.
Bugüne dek 'işkence sistemli
deftJT diyen yönetim, yasalar te-
melinde işkence uygulamaya
başlamıştır da denilebilir.
— Yakında huknmet deglşe-
cck. YMarca makatefette kaimış
DYP ik SHP bir kpalisyon hü-
kttmeti olarak insan haUann-
dan'da sorumlu olacak. Seçim
öncesi ve sonrası İnsan Hakla-
rı Bakanlığı'nın kurulmasına
kadar uzanan öneriler karşısın-
da yeni hükümet, insan haklan
alanında olumlu gelişmelerin
olacağı umudunu veriyor mu
sizce?
Köklü önlem şüpheli
OBERDİEK — lleriye yöne-
lik konularda kesin bir tespit
yapmak oldukça zor. Aynca
varsayım üzerinde konuşmak da
doğru değil. İnsan haklan konu-
sunun Turkiye'de oldukça popü-
ler hale geldiği bir gerçek. Seçi-
me katılan tüm partiler bu ko-
nuda olumlu denüecek düşünce-
ler ortaya koydular. Ancak iş-
kence gibi sistemin bir parçası
haline gelmiş ihlalleri ortadan
kaldınnak için sadece güzel söz-
ler yetmeyecek. Köklü önlemler
ahnırken bunlann nasıl hayata
geçirileceğini düşünmek de bir
zorunluluktur.
Türkiye'nin içinde bulunduğu
iç ve dış sorunlar, ekonomik sı-
lantılar, partiler arası çekişme-
ler vb. problemler yüzünden iş-
başına gelecek hükümetin insan
haklan sorununa çok önem ve-
receği bence şüphelL
Fidye
olayında
2
9
si polis
5 tutuklu
Fenerbahçe'deki fidye
olayıyla ilgili olarak
gözaltına alınan 15 kişi,
dün adliyeye sevk edildi.
Sanıkiardan 10'u sava
tarafından serbest
bırakılırken 3'ü polis 5
kişi için tutuklama karan
verildi.
lstanbul Haber Servisi — Işa-
damı Fahri Gülver'i kaçırarak
tehditle para sızdırmaya çalıştık-
lan savıyla gözaltına alanın 15
kişiden 3'ü polis 5 kişi tu-
tuklandı.
lstanbul Emniyet Müdürlüğü
Cinayet ve Gasp Masası'ndaki
sorgulan tamamlanan 15 kişi,
dün Kadıköy Adliyesi'ne sevk
edildiler.
Savcı Ali Candemir tarafın-
dan ifadeleri alınan sanıkiardan
polis memurlan Resul Ozdemir,
Kadir Kabalak ve Taner Tarun
ile konfeksiyoncu Necati Yıldı-
run ve Yüksel Karh tutuklanma-
lan istemiyle mahkemeye sevk
edildiler. Oteki sanıklar ise sav-
cüıkça serbest bırakıldı. Nöbet-
çi Sulh Ceza Hâkimi Senay An-
gün, 5 sanığı da tutuklayarak ce-
zaevine gönderdi. Sanıkların,
"Silahlı gasp, gaspa teşebbüs ve
ruhsatsız silah taşıma" iddiala-
nyla tutuklandıklan öğrenildi.
Yüksel Karh ve Necati Yıldı-
run'ın, olayı teşvik ve organize
etmekten samk olduklannı kay-
deden Savcı Candemir, olayda
kullamlan 34 PL 440 plakalı
yaklaşık yarım milyar lira değe-
rindeki BMW marka otomobi-
lin üzerine kayıtlı çıktığı Efe
Özal'ın olayla ılgisi bulunmadı-
ğını, bu yüzden ifadesinin alın-
masına gerek görulmediğini be-
lirtti
ESKİŞEHİR CEZAEVİ^NDEN
Ç1KAN TUTUKLU ANLATIYOR
^Mînioda
tabutluk9
Eskişehir Cezaevi'nden tahliye olan bir
tutuklu, hücrelerdeki yaşamm insanlık dışı
olduğunu ve insanların gardiyan terörüne
karşı korumasız kaldıklarını anlatıyor.
ANKARA (Cnmhnriyet Bö-
rosa) — "Diğer insanlar ceza-
evierİMİn çıktüdarMda galiim-
serler bcn ise aglıyordnn. Ge-
ride kalan arkadaşlannu dnşn-
nüyordam. OnJan bir daha gö-
remeyecegimi sauyomm. Ben
orada yatauzca dört gtin kakbm
ama 4 yıl kaimış gibiyim. "
Sadık Yıldınm daha üç gttn
önce tahliye olduğu Eskişehir
özel Tip Cezaevi'nden aynlır-
ken hissettiklerini böyle ta-
nımbyor.
Yıldıran'ın Ankara Merkez
Kapalı Cezaevi'nden tahliyesi-
ne 4 gün kala nedenini bılme-
den sevk edildigi Eskişehir Ce-
zaevi'nde karşılaşuğı ilk şey
"dayak" olmuş.
Yıldınm, "Gardiyanlar tn-
tnkİBİan önce dayak ile karşı-
byoriar, kırbaçlar, sopalar ik
dövüyorlar, bir boşgeldin me-
rasimi >-apıyorlar" dıyor.
Yıldınm'ın anlattığma göre
gardiyanlar onun sakat bacağı-
m çabuk keşfetmişler, "Benim-
le fazla ugraşmalanna gerek
yoktu zaten sakat olan bacagı-
nu vnrmalan yetiyordn"
diyor.
Yıldınm'm Eskişehir Cezae-
vi'ne ilişkin anlattıklan da şöy-
le: "Orayı eski ma
'tabutluk' diye
kben daha iykiııi bulamadun.
Orada geçirditim dort gön içe-
risinde hiç kimseyi görme oia-
ın^ım oinuuh. tnsanlann bir-
birlerlni görmelerini olanaksız
hale sctintbjler. Koridorlarda
karakktasettenmelerBeı
biliyonu. Ancak seslerinüzdea
birbirimizi tanıyabiliyomz. ts-
keace sistematik bir »ekiMe ya-
ptlıyor.
Bir gece gdirier göturürler.
Siyasi poüs-gardiyan isbirügi
içinde çahşıyorlar. Gözierinizi
bağlarlar ya da başınıza bir ka-
zak geçirirler, siz de dakil Idm-
se nereye gittigiaizi bilemez.
Hücrenbden dışan çıkanbrken
Idmse sizi göremeyece# için so-
nnnnzn da bilemezler. Bitiin
insanlar aciık grerindeydiier,
onlara şekerli su bile verilmi-
yordn. Dar, havasız, su içinde
pis yerierde yaüp kalkıyor-
duk."
KONUK YAZAR
Eskişehir
toplama kampıERCAN KANAR (İHD Istanbul Şube Bajkau)
Eskişehir Hücre Tipi Cezaevi
infaz hukuku kurallan
açısından irdelendiğinde
ortaya çıkan uygulamanın ve
modelin adeta bir infaz
terörü olduğu kabul
edilecektir.
İnfaz hukuku açısından
kalıcı bir belge olan
Türkiye'nin de altına imza
attığı 'tutuklu ve hükümlüler
için uyulması gerekli asgari
standart kurallar' metnıne
göre ceza ve tutukevlerindeki
koşullar, tutuklu ve
hükümlünun dışanya
intibakını sağlayacak uyum
özelliği göstermelidir.
Yani artık amaç intikam ve
bitirmek değildir. Dolayısıyla
ceza kesinleşince hükümlü ile
suç arasındakı bağ kopar ve
artık infazda suça göre
aynm yapılamaz. Tecrit
kesinlikle yaşaolamaz.
Zalimane ve onur kıncı bir
ceza olan hücre yaşamı
kader yapılamaz. Karanlık
hücreler kesinlikle kabul
edilemez. 1 veya 3 kişilik
odalar, ancak gece yaşamı
için ve özel hayatın gizliliği
için düşünülebilir.
Işte Eskişehir özel Tip
Cezaevi, bu kurallann
ihlalidir. Suça göre aynm
getirmiştir. Tutuklu-hükümlü
bir tutuhnuştur.. Tecrit esas
alınmıştır. Hücre hapsi
süresiz kıhnmışür. İnsan
yüzü yasak edilmiştir.
Savunma hukuku ihlal
edilmiştir. Siyasi şubenin
denetimi esas olmuştur.
Burası artık bir cezaevi
değil, adeta bir toplama
kampıdır. Bu uygulamalar
kaynağını 'Terörle Mucadele
Yasası'ndan almaktadır.
Anayasa Mahkemesi'nin
yasanın iptal görüşmesini
geciktirm'esi de sosyal
yaralan daha da
derinleştirmiştir. Siyasi
muhalifleri adım adım
bitirmeyi hedefleyen bu
hücre cezaevi uygulamasının
bir tek çağdaş hukuk
dayanağı bulunamaz.
Demokratik hukuk ve insan
haklan mücadelesi bu
uygulamayı da aşacaktır.
KISA KISA
• KAYSERİ Sıvas Caddesi'nde meşrubat bayiliği yapan
eski milli futbol hakemlerinden Burhan Özduygu (64),
kimliği belirlenmeyen kişi ya da kişiler tarafından
tabancayla vurularak öldurüldu. Önceki gece saat 21.00
sıralannda Sıvas Caddesi Şahin Ap. No: 139'da kendisine
ait meşrubat bayiine gelen katil ya da katillerin Burhan
Özduygu ile tartıştıklan, sonra da öldürdükleri sanılıyor.
Polis, olaydan sonra kasada bulunan yaklaşık 3 milyon
lira parayı da alarak kaçan saldırganlann yakalânması için
harekete geçti.
• İZMİR'in Kemalpaşa ilçesindeki bir benzin istasyonu,
silahlı 4 kişi tarafından soyuldu. Olayda, istasyon görevlisi
yaralandı. önceki gece, Izmir-Ankara karayolu üzerindeki
"Yaşarlar Benzin Istasyonu"na gelen silahh 4 kişi,
kasadaki paraları almaic istedi. Kendilerine direnen gece
görevlisi İsa Yaşar'ı silahla ateş ederek yaralayan
soyguncular, kasadaki 700 bin lirayı alarak kaçtılar.
• ADANA'da Yuksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar
Kurumu'nun (YURTKUR), açıkta kalan 421 öğrenci için
yurt olarak kullanıiabilecek bina aradığı bilduildi.
YURTKUR Adana Bölge Mudurü Selahattin Doğan'dan
aldığı bilgiye göre kuruma bağlı Fevzi Çakmak ve Sabancı
Öğrenci yurtlanndan 400'ü kız, toplam 3 bin 500 öğrenci
yararlanıyor. Ancak kapasitenin yetersiz kalması nedeniyle
bu yıl başvuruda bulunan 421 öğrenci açıkta kaldı.
• Antalya'da bu yıl 59 kilo saf eroinle iki kilo esrar ele
geçirildiği bildirildi. Konu ile ilgili bilgi veren Antalya
Emniyet Müdurluğu yetküileri, geçen yıl 5 bin 677 kilo
esrar ele geçirildiğıni, bu yıl ise bu miktann iki kilo
olduğunu belirttiler. Bu arada Hatay'ın İskenderun
ilçesinde, 10 kilo 300 gram toz esrar ele geçirildi.
VEEAT
Gülşen Şenol'un eşi, Erdeniz, Ortam ve Ece'nin babaları
ZfeVŞENOL
14.11.1991 tarihinde vefat etmiştir. Cenazesi 16.11.1991
günü Beşiktaş Sinanpaşa Camii'ndeki ikindi namazım
muteakıp Ortakoy Mezarlığı'nda toprağa verilecektir.
AtLESİ
BAŞSAGLIGI
Arkadaşımız Ortam Şenol'un babası
ZİYAŞENOL
14.11.1991 gunü vefat etmiştir. Ailesine başsağhğı dileriz.
CUMHURİYET ÇAUŞANLARI