Katalog

Cumhuriyet Sahıbı Cumhurıyet Matbaacılık vc Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına Nldır Nldı 9 Genel Yayın Muduru Hısan Ctnuü, Muessese Müduru Emine Uşakllgil, Yazı Işlen Muduru Okly GOMHSİII. 9 Haber Me'kezı Muduru Yatçın Btycr, Sayfa Duzenı Yöneımenı Alı Acar. # Temsılcıler ANKARA Ahmrl Tan, İZ.MİR HıkıM Çetmkaya, AÜANA Çrtm Yigenogfcı I; Potaika Cftal Baftang*. I>, HabCTler Ejpu M a , Ekonomı Ongü Itartaa, Iş Sendıka Şaknu Krtnıd, KUhur Ccial Osttr, Eğıum OIK»» Şajfen. Haber /\raşlınra taüo Bcriua. Yun HabCTİcn Necdd Doguı, Spor Danışmaru Abdaludir Yucdnun, Dta 'lazjü- K n n Çıfc^un. «ıraşunna. Şaftn Afe>), DıiKltme AMıdfcıtı Ymzıa 9 Koordınalot Ahmel Karahu. 0 Malı jlcr Erol Eıkuu 9 Muhas«be Mkal VEKT 9 Butçe Planlama Sngi Osnunbcşrogtu 9 Rriclam \vjr Tonu. 9 Ek Yavınlar Hutva Idare HuMVİn Gurer. 9 IşktıtK Omfcr Ç t » , 9 Büp-lskm S«S InL 9 Pmond Scvfi Büsnn -r Kmn Cumhun>R Mnbuoiık >t GKCUCU T.A.S. Tluk Ocafc Cad 39/41 Cl|>k>eu 34334 (51 PK 246-lnanbul Td 512 05 05 (20 hal), fcto 22246 Fajt (1) 526 «0 72 9 Bumlar A ı k n Zj>a Götaüp Btv lnlobp S No 19 4. Td 133 11 4I-C. TÜOL 42344 Fta. (4) 133 0< 6< 9 h n r H Z m l k 1352 S2 3 Td 13 12 X Bfcx 5235» Fu. (50 19 53 «0 Inönu Cad 119 S No I Kil 1, Tct 19 37 52 (4 hal), Taec 62155, Fta. pi) 19 37 52 TAKVİM: 2 TEMMUZ 1990 tmsak: 3.30 Guneş: 5.29 öğle: 13.13 tkindi: 17.12 Akşam: 20.46 Yatsı: 22.37 Greenpeace onur üyesiProf. Curi: Çevreyi en çok kirleten, gelişmiş ülkeler Dünyada üretilen enerjinin yüzde 80'inin, dünya nüfusunun yüzde 15'i tarafından kullanıldığını belirten Prof. Curi, "Bu rakamlar, insanlığın ortak geleceğinin daha iyi olması için fedakârlık yapması gerekenlerin, gelişmiş ülkeler olduğunu gösteriyor" dedi. HAKAN KARA tZMİR — Dünyada çevre kir- liliği giderek artarken, özellikle gelişmiş ülkeierin bunda büyük payı olduğunu öne süren Boğa- 23çi Üniversitesi Çevre Mühendis- liği Bolümu öğretim üyelerinden Prof. Kriton Cnri, "Bu ülkeler- deld çevred örgiitler kirliligin ön- lenmesi için gerçekten yogun bir çaba içindeler. Ancak nc yazık Id bu Imndaşlann güçtcri smırta. Bv ülkeierdeki bükümetiere gdincc onlar samimi degil, ikiyüzliı bir tutum içindeler" dıye konuştu. Dünyada Üretilen enerjinin yüzde 80'inin dünya nüfusunun yüzde 15'i tarafından kullanıldı- ğıru belirten Curi, "Bn rakamlar, insanlığın ortak geleceginin da- ha iyi olması için fedakârlık yap- ması gerekenlerin geüsmekte olan ülkelerden çok gelişmiş ülkeler olduğunu ispaüamaktadır" dedı. Boğançı Üniversitesi Çevre Mühendisliği öğretim üyesi, Ka- tı Atık Kirlenmesi Araştırma ve Denetimi Türk Milli Komitesi Başkanı ve Greenpeace onur üye- si Prof. Kriton Curi şunlan söy- ledi: "Ortak Gefccegimiz adh rapor, çevre konusunda çok önemli bir olay olarak gösterildi. Raporo haarlayan komisyonun başında NonrçBasbakanı Bmndland bu- lunuyordu. Oysa dünyada sade- ce 250 tane kalan mavi balinala- nn nesli hızla rukeniyor. Ba ba- linaların yok olmasında en önemli etken Norveç bahkplandır. Diger ülkelerde balina avı yasak- lanırken Norreç'te yasaklanma- dı." Prof. Curi'ye yönelttiğimiz so- rular ve yanıtları şöyle: — "Ortak Gelecegimiz" adlı raponı nasıl deferiendiriyorsu- nuz? CURİ — Bu rapor bana göre gelişmekte olan ülkeleri uyutmak için bir ninni gibidir. Sürdürüie- bilir gelişme diyorlar. Ben de bu- nu şuna benzetiyonım: Ikimizin de buer gül bahçesi var, ben ken- di gül bahçemin güllerini söküp yerine apartman yapıyorum. Bundan da büyük para kazanma- ya başlıyorum. Daha sonra da çevreyi korumamız gerektiğini söyluyorum. Çeyreye zarar ver- meden gelişme diyorum. Peki bu nasıl olacak? Ben apartmanımı yıkıp yerine yeniden gül bahçesi yapraayacağım, daireleri kirala- maya ve gelir sağlamaya devam edeceğim, buna karşılık siz de bahçenizde gul yetiştirmeye de- Kaplumbağa 'meraklı' turistleri sevmiyor HAKAN KARA İZMİR — Merakü turist, kap- lumbağalan tehdit ediyor. Dal- yan'da çok sayıda turistin gece denizkaplumbağalannı yumurt- larken görraek için tztuzu kum- salına çıktığını belirten çevreciler, gece kumsala çıkışlann engellen- mesini istiyorlar. Alman çevreciler tarafından Dalyan ile ilgili olarak hazuianan raporda, Dalyan'uı giderek yerli ve yabancı turizmcilerin ilgisini çeken yer haline geldiği beUrtildi. Dalyan'da yaşanan gelişmelerin kaygı verici olduğu belirtilen ra- porda, özellikle meraklı turistle- rin gece denizkaplumbağalannı görmek için kumsala çıkmalannın ciddi bir sorun olduğu vurgulana- rak şu görüşlere yer verildi: "Denizkaplumbagalan bir teh- like blssettikJerİDde yumurtalan- nı bırakmak için kumsala çıkmı- yoriar. Kumsala çıknktan sonra herhaogi bir canbnın veya insanın bulonması durumunda yumurta- lannı bırakmadan denlze dönii- yor. Birkaç kez kumsala çıkıp yu- mnrtasını bırakamazsa tiim yu- murtalan denize bırakıyor. Bu da denizkaplumbağlannın yok olu- sunu hızlaodınyor. Önceki yıllar akşam saat 20.00 ile sabab saat 08.00 arasında kumsala çıkıslar yasaklanmıstı. Gece de kumsalın her iki ucunda nöbetçiler vardı. Ancak ba yıl denetimlerin iyice hafifledigi görulüyor. Merakiı tu- ristlere mutlaka engel olanmak zonında." Alman çevreci Ansgar Batzner de Dalyan'ın yerli ve yabancı tu- rizmciler tarafından tehdit edildi- ğjni savundu. Batzner, Dalyan için çok kritik bir dönern yaşan- dığını beürterek, "Yetkilüerin Dalyan hakkıada verecekleri ka- rariar büyük önem taşıyor. Dal- yan'daki dogal ve kuiturel raira- sın gelecek kuşaklara bırakılabil- mesi için bir an önce ciddi önlem- ler alınmalı ve bir koruma planı hazırianmalıdır" dedi. vam edeceksiniz. Güllerin geliri sizin, kokusu ve manzarası ise be- nim olacak. Bu ve bunun gibı davranışlar gelişmiş ülkeierin hu- kümetlerinin çevre konusunda samimi olmadığını gösteriyor. — Gelişmiş ülkeierin hükn- metkrinin çevre konıunndaki ru- tnmlanna Uişldn başka ornekler de var mı? CURİ — Var tabii. Zehirli çöplerın gelişmekte olan ülkele- re gönderilmesi de bir örnek. An- cak gelişmekte olan ülkeler du- rumu farkedip önlem almaya başladılar. Hatta ban Orta Af- rika ülkeleri bu tıp bir girişimde bulunanlann idam edileceklerini açıkladılar. — Insanlıgı tehdit etmeye baş- layan çevre kirliligine karşı sizce ne yapılmalı? CURİ — Konuya gelişmiş ül- keler açısından baktığımızda şu- nu söyleyebilirim: Gelişmiş ülke- ler bugünku lükslerinden ve ra- hatlanndan biraz vazgeçmek zo- rundalar. Yaşam biçımlerini, tu- ketim aüşkanlıklanm değiştirmek durumundalar. Her evde iki ara- ba, gelişmekte olan ülkelerde, ör- neğin Çin'de olsa ne olur? Sera olayına neden olan en önemli kaynak, biliyorsunuz egzoz du- manları, yani arabalardır. — Bu arada daha çok gefişmek ve gelişmiş ülkeierin düzeyine ulaşmak isteyen ülkeler için ne söylenebilir? CURİ — Onlar da temiz bir çevreye sahip olmanın avantajını iyi değerlendirmeliler. Bence eko- loji ve kalkınma bir arada yürü- yebilir, ama artık kirlenmeve kar- şı antma değil, kirlilik yaratma- yan endüstri anlayışı gelişmelidir. Kastamonulu kendir üreticileri SEKAnın kendir alımındaki zorluklarından yakınıyorlar Sigarada tüten kendirKendirin iyisi su tesisatında sarmastıra olarak kullanılıyor. Kötüsü, inşaatlarda alçıya kanştırılıyor. Bir de sigara kâğıdı fabrikasında yararlanılıyor. Kendirin sapı ve lifinden selüloz üretilerek sigara kâğıdı, filtre uç kâğıdı ve filtre astan üretiliyor. REFİK DURBAŞ KASTAMONU/TAŞKÖPRÜ — Kimi açık san, kimi kirli sarı, gri, kahverengi kendir demetleri. Kiminin omzunda bir bağ, kimi arabayla getiriyor. Kastamonu'da Urgancüar Ha- nı bir kendir mahşeri. Han'ın orta avlusunda kendir alırnı yapılıyor. Sağ eller uzatılı- yor, sıkıîıyor, sallanıyor ve fiyat biçiliyor. Avluyu çevreleyen saçakların altındaki odalar kendir depolan. Kendiri alan, bu odalara yığıyor. Sabahın erken saati. Han'ın av- lusu neredeyse dolu. Durmadan kendir geliyor Han'a. Satış işle- mı biten kendirler odalara taşını- yor. Mustafa, bir kendir alıcısı. Han'm girişindeki odası silme ken- dir dolu. Mustafa ile kendiri ko- nuşuyoruz. Mustafa, kendirin adisinin bu yıl 1500-1700 üradan gittiğini soy- lüyor. tyisi ise 3500 lira. tyisini su tesisatında sarmastıra olarak kul- lanıyorlar. Su tesisatçısı babamı düşünü- yorum. Plastik bonılar çıkmadan önce ne çok kullamrdı sartnastı- rayı. Borunun dişlilerine özenle sarar, üstünden bir de sülyen bo- ya geçerdi. Kendirin kötüsünün kullanım alam daha değişik. Kötüsünü in- şaatlarda alçıyla karıştırıp dolgu maddesi olarak kullanıyorlar. Bir de sigara kâğıdı fabrikasında... Kendirin içtiğimız sigarada kar- şıma çıkması hiç aklıma gelmez- di. KENDİR DEMETLERİ — Kimi açık san, kimi kirli san, gri, kahverengi kendir demetleri. Urgancüar Hanı'nın orta avlusunda ken- dir alımı >Bpıh>or. Sag eller uzaülıyor, sıkıîıyor, sallanıyor. (Fotograf: Ümit Kıvanç) Kendir sapı ve lifinden selüloz üretilerek sigara kâğıdı, filtre uç kâğıdı ve filtre astan ımal edılı- yor. Urgancılar Han'dan çıkıp Ya- mk Han'a gidiyoruz. Yamk Han, kendirden yapılan ip, urgan, si- cim gibi mamul şeylerın pazarı. Çeşitli kaünlıkta ipler, halatlar... Urgancı Aü, kendirin urgan ol- ması için 30 elden geçtiğinı soy- luyor. Taşköprü, yörede kendir mer- kezi olarak biliniyor. SEKA Taş- köpru Sigara Kâğıdı Fabnkası önünde kendir yuklü traktörler bekliyor. Bu fabrika Turkiye'nin tek sigara kâğıdı fabnkası. Tasköprü yöresinde 100 bine yakın kişi kendir uretiminde ça- lışıyor. Aslında ailenin yan uğra- şı. Burada da iyi kendirin fiyatı 3.500 lira. Kötüsünü SEKA'ya 1.500 liradan veriyorlar. Kendir üreticilerinin asıl sorun- ları SEKA ile. Gerek üreticiler, gerek Kastamonu Ticaret ve Sa- nayi Odası Başkaru Sedat tşeri, SEKA Sigara Kâğıdı Fabrikası'- nın kendir alımındaki zorluklar- dan vazgeçmesini dile getiriyorlar. Çünkü son yıllarda SEKA, ken- dir yerine Pakistan'dan dışalımı- nı yaptığı jutü kullanıyor. Bu da üretici açısından önemli bir paza- nn kaybı olarak değerlendiriüyor. Elde güvenilir rakamlar yok, ama Kastamonu Ticaret ve Sana- yi Odası'nın belirlemelerine göre Kastamonu çevresinde yıllık ip, sicim, urgan imalatının 2-3 ton ol- duğu tahmin edilmekte Üreticilerin dileği Taşköprü çevresinde 148 köy ve mahallenin kendirini işleyen SEKA Sigara Kâğıdı Fabnkası'nın kendir alımı- na öncelik vererek bu ürunun de- ğerlendinimesine katkıda bulun- ması... Çünkü SEKA'mn kendir alımında isteksiz davTanması tüc- cann işine yanyor. SEKA önün- de bir ay sıra beklemektense üre- tici kendirini yarı fiyatına, 700-800 liraya peşin fiyatına tüc- cara devrediyor. EskUer "Asüacaksan lngfliz si- cimiyle asıl" derlerdi. Kastamonu'da el emegi, göz nuru ipleri, sicimleri, urganlan gördükten sonra bu deyimi değiş- tirmek gerekebüir. Ama asmak, asılmak bir kenar- da dursun, uzak olsun... Böylesine güzel iplerin, sicim- lerin, urganların kullamlabilece- ği daha yararh yerler olabilir. Kendirin hakkını verdikten sonra... Taze, şeffaf, kınlgan Dış Haberler Servisi — Dünyamn en önemli fotoğraf etkinliklerine sahne olan Fransa'nın guneyındeki Arles'te, 6 temmuz - 15 ağustos tarihleri arasında düzenlenen Uluslararası 21. Fotoğraf Buluşması, bu yıl yaratıcılık / tarih ikilemi çerçevesinde gerçek / yanılsama perspektifiyle, Doğu Avrupa ülkelerini ele alıyor. 5 haftalık surekli serginin yanı sıra 26 özel sergi ve 5 özel gece boyunca ABD, Batı Avrupa ve Japonya'nın yanı sıra Doğu Avrupalı usta fotoğrafçılar hem bir araya gelıp mesleki dayanışmalannı güçlendirmeye çalışacaklar, hem de fotoğrafseverlere en son yapıtlarını tanıtacaklar. Bu arada tarih / fotoğraf, yaratı / gerçek çelişmelerini irdeleyen seminerler düzenlenecek Fransız "Le Monde" gazetesinin beşte bir sayfa yer verdiğı fotoğrafta, Çekoslovak Jan Saudek'in "Başlıksız" başhklı yapıtı sergileniyor. Fotoğraf dilini çözmeye çalışan uzmanlar, şeffaf geceliklı ve güllu Çek Lolitası'nın 1989 yılında çekilen bu fotoğrafının özgürlük temasmı işledığini belirtıyorlar. Gul; tazeliği, şeffaflık; aydınlığı simgelerken mankenin el ve parmak hareketleri kınlganlığı temsil ediyor. Çekiı^e'yi de beton kapladıŞifab sularıyla ünlü tarihi Çekirge Kapbcaları'na tedavi olmak için gelenlerin sayısında, geçen yıllara göre büyük azalma var. Bunda en büyük nedenin betonlaşma olduğu belirtiliyor. SEVİNÇ BAYSAL BL'RSA — Şifalı sulanyla ün- lu tanhi Çekirge Kaplıcalan, pa- halılığa ve betonlaşmaya yenildi. Romatızmadan tutmayan kemik kınklanna, egzamadan kadın has- talıklanna kadar birçok hastalığa iyi gelen kaplıca sulan, tedavi amacıyla gelenlerin her geçen yıl azalması sonucu sadece "kir ab- lan hamamlar" haline geldi. Çe- kirge semtindeki betonlaşmanın müşteri azalmasmda büyük bir et- kisi olduğunu söyleyen Çekirge Kapbcalannı Kaynak Sularını Ko- ruma ve Yaşatma Derneğı Başka- ru Bumio Sütmen, "Kaplıcalann bulunduğu bolge beton koridonı haline geldi. Muşteri, şifalı suyun yanında dinlenebileceği yeşil ve güriiltüsüz yer anyor. Çekirge'deki egzoz dumamndan ve aşın gürül- tüden sağhklı insanlar etkileniyor. Tedaviye ibtiyacı olan ne diye bu- raya gelsin?" dedi. Çekirge semtinde bulunan ün- lü sıcak ve şifalı kaplıcalarda yaz boyunca tedavi amacıyla gelenle- re eskisi gibi pek rastlanmıyor. önceki yıllarda daha mayıs ayın- da, "yaz boyunca doluyuz" tabe- laları asarak muşteriyı geri gön- dennek zorunda kalan işletmeci- ler o günleri özlüyorlar. Orta halli müşteriye hizmet ve- ren Çekirge Kaplıcalan'run kurta- nlarak yeniden termal turizmine kazandınlması çabalannın iyi ni- yetli, ancak boşuna çabalar oldu- ğunun farkında olduklannı anla- tan Çekirge Kaplıcalarım ve Su KaynakJarını Koruma Derneği Başkaru Bumin Sütmen, "Termal turizmini çevre illerdeki kaplıca- lara kaptırdık. Bunda fiyatlann yanı sıra Çekirge'nin betonlaşma- sırun çok önemli bir payı var. Kap- lıcalar bölgesine duşünülmeden yapılan yapılar, beton koridorn oluşrurdn. Bizim kaplıcalara bir çivi bile çakmamıza izin verilmez- ken 5 ytldızh otellere izin veriliyor. Kaplıca'ya gelenler sıcak ve şifalı sudan baska doğa guzelliği de arar. Çekirge'de egzoz dumanı ve giiriilhı var artık. Çekirge Kaplı- calan bölgesinin baştan beri ko- rnnması gerekirdi. Sanayi ile iç ice kapbca olraaz. Boylece kapbcalar, Bursalıiann sadece kir atraada kullandıklan hamamlara dönüş- tu" diye konuştu. Kaplıca turizmini canlandırma- mn artık anlamsız olacağj görü- şünü savunan Sütmen, devletin müşterisi sınırb olan 5 yıldızlı otel- iere teşvik vereceğine yatırımı ris- ke etmeyecek şekilde yerli ve ya- bancı turiste hitap edecek düzey- de hizmet vereceklere teşvikte bu- lunmasım istedi. Çekirge mahalle muhtan ve ay- nı zamanda Hüsnügüzel Kapbca ve Oteli'nin de müdürü olan Meh- met Taşkeser şöyle dedi: "Daha mayıs ayında iken 'doluyuz' tabdası asardık. Hazi- ran ayına gelmemize karşm birkaç laşiye hizmet ediyonız. Bizlerin de kabahati var tabii. Fiyatlan aşın arrhnyoruz. Ama inanın suya pa- ra vermediğimiz halde diğer mas- raflar çok fazla tutuyor. Her yıl onanm da gerekiyor. Bir de Çe- kirge'nin eski guzelliği kalmadı. Banyodan çıkan hasta odasından başka bir yere gidemiyor. Her yer beton yıgını oldu." Çekırge'de 5 yıldızlı otellerde ya da belediye tarifeü kaplıca ve otel- lerde fiyatlar şöyle: Fizik tedavi ve kür merkezi kur- muş olan 5 yıldızlı bir otelde bir günluk oda fiyatı: Tek kişi 215 bin TL, çift kişi: 299 bin TL. Sadece kaplıcaya giriş 10 bin TL (bayan- lara), 12 bin TL (erkeklere), 5 yıl- dızlı otelin fizik tedavi ve kür mer- kezinden bir günlük yararlanma:( Tedavi, yemek ve yatak dabil) tek kişi: 170 bin TL, çift kişi: 280 bin TL. Çekirge'de belediye tarifeli otel ve kaplıcalarda bir günlük oda fi- yatlan (günde bir banyo dahil): Tek kişi 26-32 bin TL, çift kişi 42 bin TL, sadece kaplıcaya giriş 2 bin 500 lira, bir saatlik özel ban- yo odası kirası: 10 bin TL. Kemerköy'de çadıriı eylenı • ÖREN/MtLAS (Cumhuriyet) — Yeşüler Partisi üyeleri Gökova'da yapımı süren Kemerköy Termik Santralı'nı protesto etmek amacıyla bir haftalık çadır kampı kurdular. Kemerköy Termik Santralı'nın yakıruna cadırlannı kuran yeşiller yaptıklan açıklamada çevre sonınuna duyarh herkesi bu kampa çağırdılar. Santrahn yapımınm hamen durdurulmasını isteyen yeşiller, inşaatın da "Tabiat ve Kültür Müzesi" durumuna getirilmesini önererek "Bugünden itibaren herkes tatilini buraya çadır kurarak yapmab ve bize destek olmalı. Bu santrahn yapımı engellenmeli" dedfler. Dalanıan Havaalanı • MTJĞLA (AA) — Dalaman Havaalanı apron genişletme çalışmalarınm tamamlandığı ve yeni şekliyle hizmete açıldığı bildirildi. Demiryollan, limanlar ve hava meydanları Izmir 6. tnşaat Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamaya göre genişletme çalışmaları için 2 milyar lira harcandı. Tbroslar'a macera turları • ANTALYA (AA) — Akdeniz Seyahat Acenteleri Derneği Genel Sekreteri Abdullah Tekin, Toroslaı A. bir ralli düzenlenmesini önererek "Böylelikle Turkiye'nin sesini, uluslararası alanda daha iyi duyurabiliriz" dedi. Turkiye'nin doğal turistik kaynaklar açısından oldukça zengin bir ülke olduğunu belirten Abdullah Tekin, ülkede turizm potansiyelinin ancak dörtte birini değerlendirebildiğiıü kaydetti. Göller'de av serbest • EĞtRDİR (AA) — Göller Bölgesi'nde sazan balığı av yasağı sona erdi. Eğirdir Su Ürunleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü yetkililerinden alınan bilgiye göre balıkcılar, 1 temmuzdan itibaren Göller Bölgesi'nde yer alan Eğirdir, Beyşehir, Akşehir, Hotamış, Karamuk, Işıklı, Eber, Çavuşlu, Gölük, Karataş ve Uylupınar göUerinde serbest olarak balık avlayabilecekler. Av yasağımn sona ermesine rağmen avcılar, 30 santimetreden küçük balık avlayamayacaklar. Bayram r • ııanıaz saatleri • Haber Merkezi — Diyanet Işleri Başkanlığı yarın kutlanacak Kurban Bayramı'nın namaz saatlerini açıkladı. Televizyon birinci prograrnı da yarın sabah saat 06.05'den itibaren Ankara Kocatepe Camii'ndeki bayram namazını naklen yayınlayacak. Bayram namazı ve hutbe göruntülerinden sonra Erovision kanahndan Kâbe'deki bayram namazı 30 dakika sureyle ekrana gelecek. Bazı illerdeki bayram namazı saatleri şöyle: Ankara 6.08 îstanbul - 6.21 Izmir- 6.35 Adana- 6.06 Bursa- 6.23 Konya- 6.15 G. Antep- 5.57 Samsun-5.51 Diyarbakır-5.44 Antakya-6.24 Mersin- 6.09