Katalog

11 ARALIK 1990 HABERLER CUMHURİYET/17 'Insan Hakları Günü' kutlandı Insan haklarının 42. yılında Cumhurbaşkanı Turgut özal 'İnsan Hakları Günü' nedeniyle yayımladığı mesajda, "Dünyada ve ülkemizde bu konuda büyük gelişmeler gösterilmesi bizleri mutlu kılacaktır" dedi. TBMM Başkanı Kaya Erdem ise kimsenin hukukun üstünde olamayacağını söyledi. İnsan Hakları Derneği ödülü maden işçilerine verildi. Uluslararası Af Örgütü ABD Şubesi Başkanı John G.Healey Türkiye'ye geliyor. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü insan haklarının ancak sivil toplumun oluşmasıyla birlikte güçleneceğini bildirdi. DYP Genel Başkanı Demirel de "insan hakları konusunda imzaladığımız belgelerin gerektirdiği şeylerin çok uzağındayız" diye konuştu. DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit ise anlatım ve örgütlenme özgürlüğünün. smırsız olması gerektiğini belirtti. Haber Merkezi — İnsan Hakları Bildirgesi'nin kabulü- nünün 42. yılı tüm dünyada ol- duğu gibi Türkiye'de de "İnsan Haklan Günü" olarak bir dizi etkinlikk kutlandı. TBMM Baş- kanı Kaya Erdem yayımladığı mesajda anayasadaki hak ve hürriyetlerin devletin bir kişi ya da zümre tarafından yönetilme- sini sağlamak amacıyla kullanı- lamayacağı ilkesine hassasiyet- le sahip çıkılmasını istedi. İHD tarafından her yıl verilen İnsan Hakları ÖdUlU'nün üçüncüsü bu yıl Zonguldak'ta grevde bu- lunan maden işçilerine verildi. Bu arada Uluslararası Af Örgü- tü ABD Şube Başkanı John G.Healey "Insan Haklan He- men" toplantısı için Türkiye'ye geliyor. Cumhurbaşkanı Turgut Özal insan haklan günü nedeniyle ya- yımladığı mesajda, "İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nde yer alan ilkeleri inanç ve karar- lılıkla desleklemeye devam edecegiz" dedi. SHP Genel Baş- kanı Erdal tnönü insan hakla- rının ancak sivil toplumun olu- şumuyla birlikte güçleneceğini söyledi. DSP Genel Başkanı Bü- lent Ecevit de anlatım ve örgüt- lenme özgürlüğünün sınırsız ol- ması gerektiğini, kısıtlanamaya- cağını belirterek, "Halkı sustur- maya çalışan yöneticileri halk eşek kulaklı Midas dnnımuna düşünnesini bilir" dedi. TBMM Başkanı Kaya Erdem İnsan Haklan Günü nedeniyle yayımladığı mesajda insan hak- lan ve temel özgürlükler konu- sunda bugüne kadar çok şey ya- pıldığını, ancak bu yapılanlann yeterli olmadığıru bildirdi. Bu alanda hukuki çerçeve dışında insanların bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi gereküği kanısında ol- duğunu da belirten Erdem, kim- senin hukukun üstünde olama- yacağını da anımsatarak, "De- mokrasi, temsili ve çoğulcu ka- rakteriyle secmene hesap veril- mesini, kamu makamlannın hu- kuka riayet etmek metburiyetini ve adaletin yansu bir şekilde da- ğıtılmasını zanıri kılar" dedi. İnsan haklan ve temel özgürlük- lerin demokratik yönetim siste- mi içinde en iyi şekilde sağlana- cagmı ve geliştirilebileceğini de vurgulayan Erdem, "Anayasa- mızda, mevcut hak ve hürriyet- lerin, temel hak ve hUrriyetleri yok etmek, devletin bir kişi ve- ya zümre tarafından yönetilme- sini sağlamak, dil, ırk, din ve mezhep aynrru yaratmak, bu kavram ve göriişlere dayanan bir devlet düzeni kunnak ama- cıyla kullanılamayacağına dair hükmune hepimizin hassasiyetie sahip çıkmamız gerektigine ina- nıyonım" diye konuştu. Maden işçilerine ödül İnsan Haklan Derneği'nde haftanın başlaması nedeniyle Türk-lş Toplantı Salonu'nda dün düzenlenen törende konu- şan İHD Genel Başkanı Nevzat Helvacı insan haklarının ve te- mel özgurlüklerin güvence altı- na almmasını ve yaşama geçiril- mesini istedi. Çeşitli yabancı bü- yükelçilik yetkilileri ve demok- ratik kitle örgütu yöneticilerinin de katıldığı toplantıya çok sayı- da grevde bulunan MTA işçisi de geldi. Törende İHD'nin bu yıl üçüncüsü verilen İnsan Hak- lan Ödülü Zonguldak'ta grev- de bulunan maden işçileri adı- na Genel Maden-Iş Sendikası'- nın Genel Başkanı Şemsi Deni- zer'e verildi. Törende SHP Genel Sekreter Yardımcısı Ertuğnıl Günay, SP Genel Başkanı Ferit İlsever, HEP Genel Başkanı Fehmi Işık- tar, Sosyalist Birlik Partisi Söz- cüsü Kemal Anadol ve TBKP Genel Başkanı NDıat Sargın da bir konuşma yaptılar. Ankara Belediye Başkanı Murat Kara- yalçın da insan haklan anıtının proje yanşmasının sonucunu açıkladı. Yanşmayı Mimar Aziz Okay'ın eseri kazandı. Karayal- çın anıtın yer alacağı 50. Yıl Parkı'nın da bir anıt parka dö- nüştürüleceğini söyledi. Cumhurbaşkanı Turgut özal,* İnsan Haklan Evrensel Bildiri- si'nin 42'nci yıldönümü nede- niyle yayımladığı mesajda, Türkiye'nin insan haklarını ko- rumaya ilişkin çok sayıda ulus- lararası sözleşmeye imza attığı- nı anımsattı. özal, AGİK Zir- vesi'nde kabul edilen "Yeni Bir Avrupa İçin Paris Şarû"nın, in- san haklarının evrensel boyut kazandığının teyit edildiğini, önemli belgelerden birini oluş- turduğunu söyledi. özal, "Cumhurbaşkanı seçi- lişi dolayısiyla TBMM'de yetnin töreninde yaptıgı konuşmada, Meclis bünyesinde insan hakla- n inceleme komisyonu kurul- masını arzu ettiğmi" belirttiği- ni ifade ederek, bu çabanın, Türkiye'de bu yoldaki gelişme- lerin somut bir örneğini oluştur- duğunu belirtti. Özal, şöyle de- di: "Şüphesiz, bu konuda dün- yada ve ülkemizde daha büyük gelişmeler gösterilmesi, bizleri mutlu kılacaktır. Dünyada, ço- cuk, kadın ve göçmen işçilerin haklarının teminat altına alın- ması yolundaki çeşitli çalışma- lan Türkiye yürekten destekle- mektedir." SHP Genel Başkanı Erdal İnönü de İHD Genel Başkanı Nevzat Helcacı'ya gönderdiği mesajda "Biz bütün düşüncele- rin özgürce ifade edilebilmesini bütün siyasal fikirlerin kendi partilerinde özgürce örgütlene- bilmelerini savunuyoruz. SHP'nin bu konuda başlıca çe- kincesi düşüncelerin terör ve baskı yöntemleriyle antidemok- ratik yollarla kabul ettirilmesi- ne yönelik girişimlerdir" dedi. İnönü insan haklarının ancak si- vil toplumun oluşmasıyla birlik- te güçleneceğini söyledi. Demirel: Seviyenin uzağındayız DYP Genel Başkanı Siilev- man Demirel de yayımladığı mesajda, "İnsan haklan konu- sunda imzaladığımız belgelerin gerektirdigi sevi>elerin çok uza- ğındayız" dedi. Mesajında, Türkiye'nin çağı yakalaması, dünya ile bütünleş- mesinin, aradaki mesafeyi ka- pama konusundaki kararlılığına bağlı olduğunu belirten Demi- rel, "Çağdaş âlemin önümüze sürdüğü şart budur" dedi. Izmir Cumhuriyet Ege Büro- muzun bildirdiğine göre, "Dün- ya İnsan Haklan ve Soreptimist Günü" panelinde konuşan DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit an- latım ve örgütlenme özgürlüğü- nün önemine değindi. Egemen güçlerin ellerine fırsat geçtiğin- de ilk iş olarak, memleketin yü- ce menfaatini gerektiriyor diye- rek, öncelikle anlatım ve örgüt- lenme özgürlüğünü kısıtladığını anlatan Ecevit, "Anlatım öz- gürlüğünü sınııiamak, insanı sı- nırlamak, kültürü sınırlamak, örgütlenmeyi sınırlamaktır" di- ye konuştu. Açıklığın en akılcı ı Ü — ı rı 42. YIL VE DL VARLAR — İnsan Haklan Haftası nedeniyle düzenlenen ve Yucel Sayman'ın yonet- tigi panele, Bülent Somay, Murat Belge, Semra Somersan, Oka> Gonensin, Müjdat Gezen, Ismet Özel, Ali Turgan ve Ertuğrul Kiirkçu konuşmacı olarak katıldı. (Fotoğraf: Suat Kozluklu) İSTANBUL BAROSU'NUN PANELİ Insan hakları tartısıldıİstanbul Haber Servisi — İstanbul Barosu'nca "tnsan Haklan Haftası" nedeniyle düzenlenen panelde, Türkiye ve dünyada insan hakları tar- tışıldı. İstanbul Büyükşehir Belediye Meclis Salonu'n- da "42. Yıl ve tnsan Haklanndaki Duvarlar" başlığı altında yapılan paneli yöneten Yücd Say- man, toplumlann günümüze kadar olan insan haklan kazammlarını özetledi. İlk konuşmacı Bülent Somay, devletin insan haklarını engelleyici özellikler taşıdığmı belirte- rek, insanların her zaman kendini ifade etme ve hakkını savunma özgürlüğüne sahip olmalan ge- rektiğini söyledi. Devlet ve sivil toplum ilişkisini anlatan Mu- rat Belge, Türkiye'de sivil toplumun kurumla- nyla birlikte oluşmadığına değinerek, "Türki- ye son dönemde dış dünyadan kopanldı, izole edilmeye çalışıldı" dedi. Belge, insan haklarının azınlıklar, kadan, cinsellik ve dinle ilişkilerini ir- deledi. konuşmacılardan Semra Somersan ise, Türk- iye'de kadın haklarının askıya ahndığını, uygu- lanmadığını ve yasalarla bu haklann sınırlandı- nldığını belirtti. Yazı Işleri Müdürümüz Okay Gonensin Türk basınının haber verme ve halkın haber alma öz- gürlüğüne gerçek anlamda sahip olmadığını söy- ledi. 1980'le birlikte otosansür ve devlet sansü- rünün önemli boyutlara ulaştığını belirten Go- nensin, "Tüm bunlann yanında, muzır kanunu çıkanldı, Medeni Kanun'da degişiklikler yapıl- dı. Basına ve yayıncılara ağır para cezalan geti- rildi. Özel televizyon adıyla da yeni bir haber te- keli yaratümak isteniyor" dedi. Müjdat Gezen, Türk devlet yetkililerinin, in- san haklannın gelişmesini içeren birçok anlaş- maya imza attığmı ancak, bu imzalara bağlı kal- madığım söyledi. Hiçbir kural ve düşüncenin zorla veya kalıp- laşmış şekliyle alınmaması gerektiğini söyleyen İsmet Özel, "Kendimize özgü bir düşünce yapı- sı ve insan haklan kavramı oluşturulması gerek- tiğini" belirtti. Herhangi bir forma ve ideolojiye teslim ohın- maması gerektiğini söyleyen Ali Turgan da "De- mokratik mücadele bireylerin mücadelesidir, bi- reylerin örgütlenmesidir" dedi. Son konuşmacı Ertuğrul Kürkçü ise, insan haklan kavramının kendi içmde tartışılması gerektiğini vurgulaya- rak, toplumlann, insan haklarını, çeşitli müca- deleler ve kazanımlar sonucu belirli aşamalara getirebildiklerini söyledi. yol olduğunu vurgulayan Ece- vit, konuşmasının bu bölümun- de Kral Midas'ın öyküsünü an- lattı. Ecevit konuşmasını şöyle sürdürdu: "söylencede olduğu gibi, halkı susturmaya çalışan yöneticileri halk, eşek kulaklı Midas durumuna düşurmesini bilir. Her yetkiyi, gücü Midas gibi kendisinde toplayan yöne- ticilere sık sık rastlanıyor." Başbakan Akbulut, insan haklan gunü dolayısıyla yayım- ladığı mesajda, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nin 42 yıl on- ce dün kabul edildiğini anımsat- tı. Bildiri ile butün insanların eşit ve devredilmez haklara sa- hip olduğu ve insan haklarının, barış, özgürlük, adalet ve dün- ya barışının temelini teşkil etti- ğinin ilan edifdiğini vurgulayan Akbulut, "Bu alanda yüzyıllar boyu süren mücadelenin haklı- lığı, tüm dunya uluslan için ilk kez ve tek ağızdan tescil ediliyordu" dedi. Güneydoğu Anadolu'ya yap- tıkları inceleme gezisini tamam- iayan İnsan Haklan Platfor- mu'ndah 32 kişi adına dün !z- mir'de yapılan açıklamada böl- gede insan haklarının yoğun bir biçimde ihlal edildiği öne sürül- dü. Uluslararası Af Örgutü ABD Şubesi Başkanı John G. HeaJey, 19 aralık çarşamba günü saat 19.30'da Lütfi Kırdar Spor Sa- lonu'nda gerçekleştirilecek "İn- san Haklan Hemen" gösterisi için Türkiye'ye gelecek. Ülke- mizden çok sayıda sanatçının katılacağı gecede sürekli kadro- sunu Tracy Chapman, Sting, Peter Gabriel, Bruce Springste- en ve Youssou N'Dour'un oluş- turduğu"HumanrightsNow!" konser turnesinin sinevizyon tekniği ile gösterimi sağlanacak. Konser turnesinin filmi Efes Film'in iki yıl süren cabaları ve sansür serüveninin sonunda ül- kemizde izlenebilecek. Gösteri- me, çeşitli sanatçılar da şarkılan ve türküleriyle katılacaklar. "İnsan Hakları İçin Dans Ediyoruz" başlığı altında dü- zenlenen etkinlik kapsamında bir imza kampanyası da başla- tıldı. "tnsan Hakları İçin Dans Edecekler" arasında Ercan Ka- rakaş, Ömer Kavur, Hülya Koç- yiğit, Aziz Nesin, Atıf Vılmaz, Cevap Çapan, Çetin Altan, Emel Sayın, Tarık Akan, Müj- de Ar gibi isünler de bulunuyor. tstanbul Tabip Odası, SHP tstanbul ll Başkanlığı, tnsan Haklan Derneği İstanbul Şubesi yayımladıkları mesajlarla insan hakları ihlallerine son verilme- si çağrısında bulundular. Ölüm cezası hâlâ geçerli 94 ülke ölüm cezasını yasalarında korur ve uygularken, 25 ülke yasalarında ölüm cezası yer almasına karşın son 10 yıldır ölüm cezasını infaz etmedi. 18 ülkenin yasalarında ölüm cezası savaş suçları ve askeri suçlar için öngörülüyor. 44 ülke ölüm cezalarını yasalarından çıkarmış durumda. ANKARA (ANKA) — In- san Hakları Evrensel Bildirge- si'nin 42'ncı yıldönümü kutla- nırken, dirnya genelinde 94 ul- kenin olum cezasını yasalann- da koruduğu ve uyguladığı be- lirlendi. 25 ülke ise yasalarında ölüm cezası yer almasına kar- şın, son 10 yıldır ölüm cezasını infaz etmedi. 18 ulkenin yasa- larında ölüm cezası sadece sa- vaş suçları ve askeri suçlar için ongörülürken, 44 ulkenin yasa- larında ölüm cezası bulunmu- yor. ANKA'nın Uluslararası Af örgütü ve Turk Tabipleri Bir- liği yayınlanndan yaptığı derle- melere göre, ölüm cezasını tum suçlar için yasaklayan ve yasa- lanndan çıkaran 44 ülkenin adı şöyle: "Andora, Avustralya, Avus- turya, Federal Almanya, Cape Verde, Çek ve Slovak Cumhu- riyetleri, Danimarka, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, Filipin- ler, Finlandiya, Fransa. Haiti, Hollanda. Honduras, Irlanda, İsveç, İzlanda. Kamboçya, Kı- rıbatı, Kolombiya, Kostarika, Lichtenstayn, Lüksemburg, Marsal Adalan, Mikronezya, Namibya, Monako, Nikaragua, Norveç, Panama, Portekız, Ro- manya, San Marino, Solomon Adalan, Tuvalu, Uruguay, Va- natu, Vatikan, Venezuella, Ye- ni Zelanda." ölüm cezasını yasaklayan bu ülkelerden Demokratik Alman- ya 1987'de, Çekoslovakya 1988'de, Romanya da 1989'da, son kez ölüm cezası infaz etti. Monako ise son kez geçen yüz- yıl içinde 1847 yıbnda ölüm ce- zası infaz ettikten sonra, bir da- ha bu cezayı uygulamadı. Adi suçlar için yasaklama Arjantin, Brezilya, El Salva- dor, Fiji. İngiltere, Ispanya, ts- rail, lsviçre, İtalya, Kanada, Kıbns, Malta, Meksika, Nepal, Papua Yeni Gine, Peru, Sao To- me ve Principe, Şeysel Adalan .ise yasalarında sadece savaş suçları ve askeri suçlar için ölüm cezasını bulunduran ülke- Ier olarak gösteriliyor. Bu ülkelerin önemli bir bö- lumunde ise 1980yılından son- ra hiç olum cezası infaz edilme- 'di. Bu ülkelerden İspanya'da ölum cezası, diktatör Franco 1 nun ölümüyle son buldu. Ölüm cezası uygulamayan üljteler Yasalarında ölüm cezası yer aldığı halde, son 10 yıldır ya da daha uzun süredir ölüm cezası infaz etmeyen 25 ülkenin adı da şöyle: "Anguila, Bahreyn, Batı Sa- moa, Belçika, Bermuda, Boliv- ya, Brunei, Bhutan, Fildişi Sa- hili, Hong Kong, İngiliz Virjin Adalan, Kayman Adalan, Ko- moros, Madagaskar, Maldiv Adalan, Montserrat, Nauru, Nijerya, Paraguay, Senegal, Sri Lanka, Togo, Kaykos Adalan, Yunanistan." Ölüm cezasını geçerli tutanlar Yasalarında ölüm cezası bu- lunan ve bu cezalan infaz eden ülkelerin adlan da şöyle: "Afganistan, ABD, Angola, Antigua ve Burbuda, Araavut- luk, Bahama Adalan, Bangla- deş. Barbados, Belize, Benin, Birieşik Arap Emirtikleri, Bots- wana, Bulgaristan, Burkına Fa- so, Brundi, Cezayir, Çad, Çin Halk Cumhuriyeti, Dominik, Ekvator Ginesi, Endonezya, Etyopya, Fas, Gabon, Gambi- ya, Fana, Gine, Gine-Bisau, Grenada, Guatemala, Guyana, Güney Afrika, HindisUn, Irak, İran, Jamaika, Kamerun, Ka- tar, Kenya. Kongo, Kuzey Ko- re, Güney Kore, Kuveyt, Küba, Laos, Lesoto, Liberya, Libya, Lübnan, Macaristan, Malavi, Malezya, Mali, Mısır, Mogohs- tan, Moritanya, Manritus, Mo- zambik, Mynanmar, Nijerya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Um- man, Pakistan, Polonya, Ruan- da, Saint Christopher, Saint Lucia, Sierra Leone, Singapur, Somali, SSCB, Sudan, Suri- nam, Suriye, Suudi Arabistan, Swaziland, Şili, Tanzanya, Tay- land, Tay^an, Tonga, Trinidad- Tobaşo, Tunus, Türkiye, L'gan- da, Ürdün, Vietnam, Yemen, Yugoslav>a, Zaire, Zambiya, Zimbabwe;' r BAŞSAĞUĞI Sevgili Kardeşim, Kıymetli îş Ortağım Yük. Müh. SEDAT ÜRÜNDÜL'ün hayat arkadaşı, muhterem VERDA ÜRÜ1NDÜL HanımefendTnin vefatı bizleri sonsuz acılara gark etti. Merhumeye Tann'dan rahmet diler, SEDAT'a sükûnet, sabır ve tahammül temenni ederim. HAYRİ BİNGÖL BAŞSAĞUĞI Sevgili dostum, kıymetli iş ortağım Yük. Müh. SEDAT ÜRÜNDÜL'ün hayat arkadaşı, muhterem VERDA ÜRÜNDÜL Hanımefendi'nin vefatından büyük acı duydum. Değerli dostumun büyük acısına gönülden iştirak eder, merhumeye Allah'tan rahmet niyaz ederim. AHMET CEMAL KURA BAŞSAĞUĞI Şirketimiz Kurucu Ortağı, Değerli İnsan Yük. Müh. SEDAT ÜRÜNDÜL'ün çok sevdiği eşi VERDA URUMHJL Hanımefendi'yi kaybetmenin üzüntüsü içindeyiz. Merhumeye Tann'dan rahmet diler, kederli ailesinin acısına iştirak ederiz. PALET İNŞAAT Istanbiıl Personeli 1 BAŞSAĞUĞI Şirketimiz Kurucu Ortağı, Değerli Insan Yük. Müh. SEDAT ÜRÜNDÜL'ün çok sevdiği eşi VERDA URUM)UL Hanımefendi'yi kaybetmenin üzüntüsü içindeyiz. " Merhumeye Tann'dan rahmet diler, kederli ailesinin acısına iştirak ederiz. PALET İNŞAAT Ankara Personeli