Katalog

CUMHURİYET/14 HABERLERİN DEVAMI 6 KASIM 1990 OLAYLARIN ARDBNDAKI GERCEK(Baştarafı 1. Sayfada) davranışlanyla sınırlı değıldır, Başbakan Akbulut'un bu alan- da zaten ağırlığı yoktur, ekono- mı, hukümetın dışında, "Köşk"- te saptanıyor, kararlar sorumsuz Cumhurbaşkanı tarafından ahnmaktadır Yıilık enflasyon oranı ytizde 70'e dayanmıs bır ulkedesorum- lu hukumet yerıne sorumsuz Cumhurbaşkatu'mn ekonomıyı tek başına yonetmest, soruna yaklaşımın hafiflığını de vurgu- lamaktadır Devlet Bakanı Guneş Taner, ekım ayı enflasyon göstergelerı- nın yayımlanmasından sonra bır açıklama yaparak gelecek ıkı ay ıçınde kamu sektörune aıt hıç- bır urüne zam yapılmaması ka- rarının alındığını, bu sure ıçın- de özel sektörun de zam yapma- ması durumunda enflasyonun duşeceğmı söylemıştır Yalnız bu açıklama bıle hukümetın ekono- mı polıtıkasında ne kadar gayn cıddı olduğunu gosterıyor Bı/ındığı gıbı ANAP ıktıdarı serbest pıyasa ekonomısını be- nımsedığmı ılen sürerek KlT'le- nn kendı ürunlerıne ıstedıklerı fıyat polıtıkalarmı uygulayabı- leceklerını daha onceden pek çok kez yınelemıştı KİT ürun- lerıne zam yapıldıkça, hukumet gerı çekılmış, bu alanda sorum- suzluğunu ılan eimıstı Bu kez 'merkezi ıktidar'dan verılen emırle KİT urunlerının fıyatla n donduruluyor. Aynca ozel sektöre de "iki ay içınde sız de zam yapmazsamz enflasyon oranı gertier" dıye öğut verılı- yor Bu yaklaşım emır kumanda ekonomtsme karşı olmakla ovu- nen ANAP ıktıdannın temelsı- yasetme kökunden ters duşmek- le kalmıyor, cıddıyetsızlığı de yansıtıyor Bunalımlann yoğunlaştığı do- nemlerde enflasyonu dtzgınle- mek ve dar boğazı aşmak ıçm köktencı kararlar alınabılır Ne var kı bu kararlar toplumsal bır uzlaşma ıstencının ortaklaşa bır plana bağlanmasıyla gerçekleşe- bılır "Fiyatkunn ve ucretlenn beliriı bir sure için dondurul- mast" elbette cıddı bır önlemdır. Ancak bu gıbı önJemler yarım yamalak açıklamalara sığamaz- lar Devlet Bakanı Taner, ıkı ay KİT ürunlerıne zam yapmaya- bılır, ama, bu başıbozuklukta enflasyon btisbütun azarsa, ıkı ay sonra KİT ürunlerıne daha btiyük zamlar yapmak zorunda kalabılır Neresınden tutarsanız tutun, ANAP ıktıdannın ekonomı po- lıtıkası tam bır ıflas manzarası sergılemektedır Bu ıflas yalnız enflasyon göstergelerınde belır- lenmıyor, ekonomının yonetı- mınde vurgulanıyor Ekonomide derin kavsı TV-I'DE YAYIMLANAN 32. GUIS PROGRAMINDA KONUŞTU Asil Nadir: Ozal yardım vaat etti • • * SSCB ağır darbeMOSKOVA (AA) — SSCB'de, aralarında Başkan Mihaıl Gorbaçov'un en yakın ıkı danışmanının da bulunduğu 13 ekonomıst, ülkede artık 'hiper-enflasyonsuz' (süper enf- lasyon) bır reform yapılamaya- cagını savunarak bundan tü- müyle Gorbaçov'un sorumlu ol- duğunu bıldırdıler Pıyasa ekonomısıne geçış tar- tışmalannın en ünlu belgesı olan '500 gun planı'nın ıkı yaratıcısı olan Stanislav Şatalin üe Gri- gory Yaviinsky'run yanı sıra aralannda Başkan Gorbaçov'un ekonomık başdanışmanı Niko- lay Petrakov'un da bulunduğu önde gelen 13 ekonomıstın Sov- yet halkına seslenen açık mek- tubu, ülkenın en reformcu ga- zetesı Komsomolskaya Pravda'- da yayımlandı Açık mektupta, ulkede artık fîyat artıslannın engellenmesını olanaklı kılabılecek hıçbır eko- nomık reform paketının uygu- lanamayacağı belırtılerek bun- dan sonra yükselecek fiyatlar karşısında yönetımın halkı des- teklemek ıçm gelırlerı arttırma- sının da kaçınılmaz olarak hiper-enflasyona yol açacağı vurgulandı Ekonomık reformun uygula- nabılırlığının buyuk ölçüde yok olmasmda Başkan Gorbaçov'un kararsız ve ıkırcıkh tutumunun etküı okluğu belırtılen açık mek- tupta, SSCB'yı oluşturan cum- hunyetlenn, bu kararsızlık yü- ztinden büdıkJerı gıbı ekonomıyı yönetmeye başladıklarına dık- kat çekıldı Sovyet ekonomıstler, Rusya Federasyonu hder kadrosunun da '500 gun planı'nı uygulama- ya başladığını açıklamasuıın ya- nıltıcı olduğunu, çunkü bu pla- nın ılk halıyle uygulanmasının artık söz konusu olmadığuıı ılan ettıler Açık mektupta Sovyet yöne- tımının, ekonomık reformu ger- çekleştırmek ıçın hâlâ bır şansı olduğu, ancak kararsızlığın ve gecıkmemn bedelı olarak bu re- formu çok daha sert, bu nedenle de sıyası açıdan tehhkelı adım- larla uygulayabıleceğı belırtıldı. (Baştarafı 1 Sayfada) len yururlukte olan 1990 yılı kalkınma programı ıle de çelış tığı bıldırıldı Yururluktekı programda, malıyet artışlarının KIT'lerce uretılen mal ve hızmet fiyatlanna zaman geçırılmeksı- zın yansıtılması öngoruluyordu Bu arada KİT fiyat polıtıka larının ozellıkle bu yıl hukumet ve bazı bakanlann doğrudan müdahalelen ıle oluştuğu belır- tılerek De\let Bakanı Guneş Ta- ner'ın "enflasyonu onleme gerekçesı" ıle çoğu kez KİT zamlanna engel oiduğu öne su- ruldu Malıyet artıslannın gere- ğı gıbı fiyatlara yansıtılamaması sonucu bu yılkı KİT açıklarının da buyük boyutlara ulaştığı ıfa- de edıldı Edınılen bılgıye gore 1988 yı- lında 2 8 trılyon lıra olan KİT sıstemının toplam finansman açığj 1989 yılında yuzde 57 6'lık büyume ıle 4 trılyon 420 mılyar lıraya çıkmıştı Bu yıl ıse malı- yetlerdekı artışa paralel bır fıyat dengesı oluşturulamaması ve başta TMO olmak üzere bazı KlT'lerdekı stoklann artması sonucu açık yuzde 172 4 oranın- da artarak 12 trılyon 40 mılyar lıraya çıktı Zamların yıl sonuna kadar durdurulması karannın, 12 trıl- yonluk açığı daha da buyütebı- lecegı belırtıldı Enflasyon girdabı olmadığı gözlenıyor Bır ekono- mı kurmavı, "Bız bunu 1979 se- nesınde denedık O zamanın hu- kumetı de panık halınde bu tur önlemlere başvurmuştu. Ama sonucu hepimız büıjoruz" der- ken bır başka ekonomı kurma- yı da şu goruşlen savundu "Bugun Korfez knn nedeni)- le ojağanustu koşullar vaşıyo- ruz. Ekonomide, bu karar da beklentı faktoru nedeoıyle alın- mıştır. Zaten KİT'lenn bu>uk bölumu e>lul ve ekım ay larında fiyat a>ariamalannı yaptı. Bu karar bırkaç KİT'ı zorlar. Ka- rar belkı genel polıtıkalara ters gibı gorunu>or, ama başka ça- resı de yok Çunku agır bır enf- lasyon girdabına duşme tehlıke- si var ekonomının." Öte yandan SHP Genel Sek- reterı Hıkmet Çetın, Devlet Ba- kam Guneş Taner'ın KİT urun- len fiyatlanna ıkı ay sureyle zam yapılmayacağı bıçımındekı demecmı eleştırerek "Eger care buysa 7 yıldır bunu neden vap- mıyorlardı? Bu karar ekonomı- nin gereği ise şimdıye kadar ne- den yapılmadı" dedı Çetın, Cumhurbaşkanı Turgut özal'- m yıllardır, zamlan ekonomının gereğı olarak gösterdığını kay- dederek "Sayın Bakan'la Cum- hurfoaşkanı kendı aralarında ekonomının gereginın ne oldu- ğu uzeıinde anlaşsınlar. Bunun hesabını halka vermek zorunda kalacaklardır" dıye konuştu Çetın, bır gazetecının enflas yonun yıl sonuna kadar yuzde 4O'ı aşması halınde Devlet Ba kanı Taner'ın ıstıfa etme sozu verdığını anımsatması uzenne, enflasyonun yuzde 50'yı geçtı- ğını belırterek şunlan söyledı "Sayın Bakan televızyonda Korfez knzını gerekçe olarak Konuya ılışkm göruşlerını açıklayan bazı ekonomı kur- maylan da KÎT fiyatlarım don- durma kararının, ekonomide ağır bazı olıuımızluklar yarata- bıleceğıne dıkkat çektıler Kur- maylar, şımdı ıkı ay sureyle ge- cıktınlen KİT zamlanrun 1991 yılı ocak veya şubat ayında da- = ha ağırlaşmış bıçîmde gundeme gosterdı, ama bu konuda da Sa- gelmesının kaçınılmaz olacağı yın Bakanımızın kendı Cum- m belırterek "Ancak bunun psı- hurbaşkanı ıle anlaşması gere- kolojık enflasyon beklentileri kir. Çunku Sayın Ozal bır gece konusunda belkı olumlu etkisi once 'Korfez krızı ulkeye zarar de olabilir" göruşunu dıle getır- değıl yarar getırdı' diye demeç dıler verdi. Korfez krizi ulkeye yarar Zamları dondurma karan ko- mı yoksa zarar mı getırdi. ara- nusunda ekonomı kurmayları lannda bunu bır karara bağla- arasında da tam bır mutabakat sınlar." (Baştarafı 1 Sayfada) Asıl Nadır, dun akşam TVI'de yayimlanan 32 Gun programı ıçm 'Mehmet Ali Bi- rand'la konuştu Nadır, "Asil Nadir bitti cumlesinı kabul et- meyecegim, Asıl Nadir bitmez" dedı Asıl Nadır'e sorulan sorular ve yanıtları şöyle —Her sey 12 agustosta sizın Polly Peck hısselerının geri ka- lan vuzde 74'unu satın almak ıs- tedıgınız, hemen arkasından 5 gun sonra da vazgecügııuzı so>- lemenızle başladı Hısse fnatlan tepetaklak aşağı gıttı Neden al- mak ıstedinız, neden vazgeçti- niz? NADİR—Şırketın tum dün- yaya yayılmış şeklınden barız bır sekılde anlaşılması güç oldu- ğundan, artık hususı bır aıle şır- ketı olarak çalışmasım daha uy- gun gördüm, ondan dolayı bu gınşımı yaptım 5 gun sonra gen çekılmemm tek nedem, hısse- darların hısselennı satmayacak lan tutumuydu —Satmadılar >ani? NADİR—Satmadılar —Peki, bu hata olmadı mı? NADİR—Bıraz hızlı hareket etmış olabılınm, ama butun ha- yatta, her yapnğım şeyde, duşu nüp hızlı hareket eden bır kışı olduğum ıçın bunda da aynı tutumu —Hemen arkasından, birkaç gun sonra bu sefer dolandıncı- lık burosu harekete gectı. En buyuk darbeyı de o vurdu zaten. Şimdi bır yerde 'ateş olmayan >erden duman çıkmaz' derler. Ne>le şey yapıyordu bunlar? Poll) Peck, hısselennı, dolaylı bir sekılde başka şırketlere sa- tın aldınp yukseltiyor. Böyle bir şey oldu mu? NADİR—Şırketın kârlılığıy- la 'Pnce-earnıng ratıo' (fiyat- kazanç oranı) denılen, bu kâr- lılığın çarpıldığı bır rakam var, ona baktığımızda hısselenn de- BAKER-FAHD GORUŞMESt — ABD Dışışleri Bakanı Baker, Suudı Arabıstan Kralı Fahd de dun Cıdde'de bır gonışme yaptı. (Fotoğraf: AFP) ABD'den 'yedeklere' çağrı James Baker, Korfez krizinde kuvvet kullanılmasının artık gozardı edilmediği bir doneme" gırıldığını soyledı. yenı Dış Haberler Servisi — ABD Dışışleri Bakanı James Baker 1 ın Ortadoğu'dakı "nabız yoklama" gezısı devam ederken, ABD Savunma Bakanhğı yedek bırhklennden ana muharebe bı- nmlerını Körfez'de görev yap- maya çağırma karan aldı AA- nın Reuter ve AFP'ye dayanarak bıldırdığıne göre, Bush yönetımı yetkdılen, bu çağn sonucu Kör- fez'dekı bırhklere bınlerce aske- rın daha katılacağmı kaydettıler Adlarının açıklanmasını ıste- meyen yetkılıler, Savunma Ba- kanı Dıck Cheney'ın karan, Kongre'nm yedeklerm aktıf gö- rev suresını 6 aydan bır yıla çı- karan karanndan sonra aldığı- m bıldırdıler ABD'nın Körfez'de yaklaşık 220 bın asken bulunuyor Pen- tagon, çol kalkanı harekâtı baş kanı James Baker, Korfez kn- zınde güce başvurma ıhtımalı- nın artık gözardı edılmedığını kaydederek, "yenı bır doneme girildiğim" sövledı Kuveyt'ın sürgundekı huku- met yetkılılenyle dun Taıf ken- tınde bır araya gelen ABD Dı- şışlen Bakanı, göruşmeden son- ra yaptığı konuşmada, "Korfez krizi yeni bır doneme gıriyor. Ancak, bız yıne de banşcı, sj>asi ve diplomatik çozum yollannı araştınyoruz" dedı Baker, Taıften ayrılmadan önce yaptığı açıklamada, "Ge- rekli olduğu takdirde guce baş- vormayı gozardı etmeyecegımi- zi sanıyonım" dıye konuştu. James Baker dun gece Cıdde 1 - de Suudı Arabıstan Kralı Fahd ıle göruştu ladığından bu vana yaklaşık 34 Brandt B a g d a t ta bın yedeğı göreve çağırmıştı Alman Sosyal Demokrat Par- Ancak bugune kadar çağnlan- tısı onur başkanı ve eskı başba- lann tamamı teknısyen, ahçı gıbı kan Wüly Brandt, rehmeler so- destek bınmlennde görev yapan kışüerdı Yedek muharebe bırlıklennın onumuzdekı ıkı ay ıçensmde çağrılabıleceklennı ve bunlann kısa bır eğıtımden sonra 6 ay ıçensınde Körfez'e gonderılebı- leceğmı beluten yetkılıler, han- gı tur muhabere bırlıklennın çağrılacağım ve çağrılacaklann sayısının ıse henuz kararlaştınl- madığmı soyledıler. Yeni dönem Bu arada, Suudı Arabıstan- da bulunan ABD Dışışleri Ba- OZEL BORA SURUCU KURSU DERŞHANE: ÜSKÜDAR: 343 67 82 PİSTLERİMİ2 KOZYATAĞI 362 47 33 TARABYA 162 08 18 Tercıhınızı yaparken dershane ve pıstlerımızı yerınde ınceleyın rununu göruşmek uzere dun Frankfurt'tan Bağdat'a gıttı Brandt'ı Bağdat'a göturen Lufthansa Havayollan'nın özel uçağmda, mılyonlarca mark tu- tarında ılaç da bulunduğu bıl- dırıldı Internatıonal Herald Tribune Gazetesı Baker'ın Ortadoğu ge- zısı sırasında üzennde duracağı en önemh sorunlardan bu-mm bır savaş çıktığı takdirde Suudı Arabıstan'dakı çokuluslu guce kımın komuta edeceğı konusu olduğunu bıldırıyor Çokuluslu guce kımın komu ta edeceğı sorunuBeyaz Saray'ı uzun suredır duşunduruyor Ha- len bu guçte 15'ten fazla ulkenın bırlıklen bulunuyor Bunlann hepsının dıllerı, sılahları ve sa- vaş taktıklen değışık Sözgelışı, askerı harekât başladığı takdır de Amerıkan bırlıklen kendıle rmı Sovyet tanklan kullanan Su rıye bırlıklennın ya da değışık sı- lah ve şıfrc kullanan Mısır, Su udı askerlerının yanında bulabı lecekler Amerıkalı yetkılılenn aklını başka sorunlar da kurca- lıyor Orneğın Fransa bır aske- rı harekâta doğrudan katılmayı kabul edecek mı 9 Ya da Surıye- lı komutanlar ABD'h generaller- den emır almayı kabul edecek- ler mı 7 ABD Savunma Bakan- lığı (Pentagon) bırkaç kez halen bölgede bulunan 300 bın kışılık muttefık ordusunun emır ko- muta vapısı konusunda daha cıddı çalışma >apıiması gerektı- ğıne ılışkın uyarıda bulundu ABD yönetımını duşunduren çok onemlı dığer bır sorun da muttefık ordusunun başkomu- tanının kım olacağı Halen Amenkan Kuvvetlerı Komutam General Norman Schwarzkopf Suudı ve dığer Arap kuv\etlen- nın komutanı Suudı Arabıstan- lı General Halıd Bın Sultan'la ış- bırlığı halınde çahşıyor Amen- kalı yetkılılere gore savaş çıktı- ğı takdirde Vıetnam'da çarpış mış, deneyımh bır asker olan General Schwarzkopfun başko- mutan olması gerek Baker'ı ağırlamaya hazırla- nan Ankara'nın diplomatik çev- relermde kasım a>ı sonunda ABD Başkanı Bush'un da Tür- kıye'ye kısa bır zıyaret yapaca- ğı beklentısı voğunlaştı Baker'- ın yarınkı temaslarında bu ko- nuda daha kesın bu- bılgı dete- ceğı tahmın edılıyor ABD Bu- yükelçıLğı kaynaklan, Başkan Bush'un 24 Kasım Şukran Gu- nu kutlamalan nedenıyle Suudı Arabıstan'dakı Amerıkan as- kerlerını zıyaret ettıkten sonra Turkıye'ye uğramasının "tu- muy*e olasılık dışı" olmadığım belırtıyorlar Ancak aynı kay- naklar bu tür zıyaretler oncesın- de Beyaz Saray'dan hazırlık ıçm gönderılen "oncu heyetlerin" Ankara'ya gelmemesının zıyare- tın gerçekleşme olasılığını azal- tan bır ışaret olduğunu da vur- guluyorlar öte yandan Başkan Bush ıle Pans'tekı AGİK zırvesı sırasın- da bır araya gelmesı beklenen Cumhurbaşkanı Özal'ın ABD Başkanı'na Suudı Arabıstan zı- yaretı sonrasında Ankara'ya gelmesı çağnsında bulunabılece- ğı de belırtılıyor Eğer bu çağn gerçekieşırse Bush'un Ankara'- da kısa bır "stop-over" (uğra- ma) yapabıleceğı ve bunun da- ha çok "Turkiye'ye bir nezaket zıyareti" anlamına geleceğı kay- dedıhyor. ğerlerımn yuksek olmadığı, çok geçerlı değerlerde olduğunu an- larsınız Bundan dolayı hıssele- nn değenmn artışı, artıficıal (yapay) sekılde yukseltıldığı ko- numu yanlıştır —Gazetelerinizde olsun, bazı konuşmalanmzda olsun, Polly Peck'ın başına gelenleri, siz da- ha çok polıtık nedenlere, Yuna- nistan ve Kıbns Rum tarafınıo sizi sabote ettığıne bağlıyorsu- nuz. Yapabıhr mı? Boyle birta- kım ulkeler, boylesine önemli bir şirketi batırabdirler mi? NADİR—Bunun tek sebebı var, bu sebep de benım Kuzey Kıbns Turk Cumhunyetı'nde yaptığım genış yatınmlardır Bu yatırımlardan tabu kı Güney Kıbns, Yunanıstan ve bazı de- ğışık guçler rahatsız oluyorlar- dır Kuzey Kıbrıs'ın kalkmıp başlanm dık tutarak ayakta kal- malannı ıstemeyen kesunlerdır Bu tutumu 1983'te de devreye sokmuşlardır —Kıbns Rumlannın sızin için, sızı ızlemek ıçın komısyon kur- dugunu soyluyordunuz, oyie btr şey var mı? NADİR—Belkı dunyanın hıçbır yennde, bır Ulkenın bır kışı ıçın komısyon kurduğu va- kı olmamıştır Doğrudur, Dışış- len BakanlığTnın ve değışık gızlı servıslenn, sefaretlennın katıl- dığı bır komısyonun varlığı doğrudur —Sızin şirketinız boylesine ba- tıvorsa, boylesine etkilıvorsa, niye Kıbns'a yatınm yapüı..z, çekseydiniz, ışadamı gerçekçi- dir... NADİR—Hayatta muayyen değerler tıcaretın, kârın, şahsı çıkarların daıma ustundedır Kıbns konusu da benım gözüm- de aynı değere sahıptır —Fakat, bır taraftan da srzın hakkınızda eleştınler var, öz- kaynaklanyla orantılı olmaya- cak şekilde borçlandıgınız, ko- tu borçlandığınız, çok kısa va- deü borçlandığınız, yonetiminiz tek kısı yonetimi olduğu, olduk- ça gızlı ve tek kışı yonetuni ol- duğu ılen suruluyor. Sizin hiç hatanu olmadı mı? NADİR—Kötü bır yönetıcı- yım dıyemeyeceğım, ıyı bır yö- netıayım. Tabu kı hatalanmız olmuştur Bunlann belkı başm- da gelen hatalardan bır tanesı —Sizin hatanız mı, siz kendi kendinize baktığınızda... NADİR—Şu anda tüm şırke- tın borçlanna oranının bır kıs- mının vadesız borçlar olarak şır- kette durmasıydı Onu telafi et- mek ıçın gereken hazırhkları yapmış ve durumu, yanı tüm vadesız borçlanmızı, vadelı borçlar halıne getınne gunşımm- deydık Bunu da —Yani çok kısa vadeli borç- lanmanız... NADtR—Vadesızdüer, vade- su borçlan vadelı borçlar halı- ne getırmei ıçın gırışım- lerımız —Her an, yani gelip alabilecek* ler gibiydi... NADİR—Öyleydı ve bugün duştuğumuzun sebebı, bu vade- sız borçlann bankalar tarafın- dan gen çekümek ıstenmesınden dolayı olmuştu —Yanı bır yerde siz kötu borç- lanma politikasımn kurbanı ol- dunuz? NADİR—Galıba Bazı ha- talanmızdan bır tanesı oydu Ama bu hatayı görmemış ya da düzeitmeyecek bır tutumda de- ğıl Zamanlama yönünden bır hatamız olabıhr —Başka? OzHeştiriıuz; yapbgı- nız takdirde... NADİR—Onun dışında bel- kı, hatalanmızdan bınsı polıtı- kanın, ı> hayatındakı ehemmı- yetının bu derece yüksek ya da ağır oiacağıru kestırememek. —Bankalan durdurabilirdiniz, kaç para gerekirdı, kaç para bulduğunuz takdirde Polly Peck bu duruma dusmezdi? NADİR—250 mılyon dolar- lık bır mıktardı Bu mıktarı bız tum dünvadakı değışık kuruluş- lanmızdan çekıp onlann ışletme sermayelennden çekıp Londra'- ya getırebılırdık —Niye getırmediniz, getireme- diniz mi? NADİR—Hayır, getırmek ıs- temedım Çünkü bugün Polly Peck'ın değerı tum dünyadakı aktıvıtelerının sağüklı ve kârlı bıçımde çalışmasma bağlıdır Burada bankalann geçersız tu- tumlanndan dolayı paralarını süratle gen ıstemelerı ve benun ışletmelerden, ışletme sermaye- lennı Londra'ya çekıp, bu borç- ları ödeme tutumum ış dunya- sında, ış bakımından yanlış olur —Ama bir yerde de hbseler git- ti. NADtR—Hısselenn şu anda- kı durumu geçıcıdır Ama çalı- şan tum şırketlenmızı ışletme sermayesız bırakıp çöküntüye ıtmenız, herhalde çok daha te- lafi edılmeyecek bır hata olur- du —Bu arada siz Turkıye'ye de gittiniz, kredi aradınız, bulama- dınız. Veyahut vermediler, ne oldu? NADİR—Kredı bulamadım değıl, geçerlı kredılerm süratle belkı bulunamaması söz konu- suydu —Yani hemen kredı açmadüar mı? NADİR—Evet, hemen he- Baker'dan sonı paketi (Baştarafı 1. Sayfada) 3) Turkıye kendisini, krizde nasıl bir rolde goruyor? 4) Cumhurbaşkanı Ozal, ola- yın hangı vonde gelışmesını is- tiyor? 5) Turkiye, Irak'a, toprakla- nndan bu- taarruz kondoru acıl- ması duşuncesını nasıl karşılı- yor? Bu, ABD Dışışleri Bakanı Ba- ker'ın Korfez knzınden bu yana ıkıncı kez Turkıye'ye gehşı, Cumhurbaşkanı Özal eylülde ABD'ye gıttı, aynca bugüne ka- lanmış F-111'ler tarafından ya- pılmasına Turkıve'nin yuzde yuz ızın verecegıne emın mmz? Ha- yır degiliz" dıye konuşuyorlar Bu sorunun doğrudan sorul- masının "artık sırası" olduğunu vurgulayan bu çevrelere karşın son ıkı gündür yaptığımız soh- betlerden genel olarak edındığı- mız ızlenım, ABD'nın bu soru- ya net yanıt almadan bır sure daha yaşayabıleceğı yönünde. Hatta Baker, böyle bır soruyu doğrudan getınneyebılır bıle. dar, ıkısı özal'ın son Korfez ge- Ar >cak ABD'mn, bu sorunun zısınden sonra olmak üzere Turk yarııtsız kalmasına tahammül ve ABD cumhurbaşkanlan ara- süresı de gıderek azalıyor Çun- smda 20'ye yakın telefon görüş- k u If ak kuvvetlen Kuveyt'te çok sıkı bır sekılde yerleşmış dunım-mesı yapıldı Ancak tum bu te- masa karşın Washıngton hâlâ bazı sorulann yanıtlarını arzu- ladığj netlıkte almış değıl Bazı ızlerumlen var, fakat son za- manlarda, Körfez'de bır çaüşma amnda Turkıye'nın ne ölçude buna katkıda bulunacağı konu- sunda çeuçkıh noktalar da sap- tamış durumdalar Baker'ın ge- zısı, ABD açısından bu sorula- nn hıç olmazsa bır bölumunun yanıtlannın alınmasına araalık edecek Baker, belkı yukanda sı- ralanan sorulardan bır bölumu- nü hıç gundeme getırmeyecek Ancak böyle olsa bıle Turk ma- kamlannın konuşmalannın sa- tır aralannda bu sorulara yanıt olacak nuanslar dıkkatle dınle- necek. Turk kamuoyunda Ankara 1 nın ABD'nm Korfez konusun- dakı tüm us ısteklenne "erct" dedığı yönünde bır ızlenım var Oysa Turkıye, Amenka'ya şu ana kadar bazı sınyaller dışın- da açık çek vermış değıl Bu sm- yallerden bırısı Korfez knzı baş- layınca ABD'nın Incırlık Üssu- nde F-lll bombardıman uçakla- n konuşlandırmasma hemen ızın verılmesı Bu ızm, üs kulla- nımıyla ılgılı olasılıklar konu- sunda ABD'yı elbette umutlan- dırıyor Ancak bu umutlar hâlâ "varsayım" duzeymde. Bu- yöne- tım mensubunun deyışıyle he- nuz "uzerine çivi çakılmış de- gil." ABD bunlann ustüne çıvı çakmayı bır sure önceye kadar da ıstemıyordu Oysa şımdı ha va değışıyor Bır yönetım men- subu bu değışen havayı, "Bir ay once, usleri kullandıracağınız tahmini bizı tatmın ediyordu. Artık tahmın etmek degil bil- mek istıyoruz" dıyerek aktarı- yor Eğer bır BM kararı olursaı Turkıye'nın üs kullanımına "hayır" demeyeceğıne emınler "Ama ya ilk vunış Araerıka'dan gelirse, bunun laariik'te konıış- dalar Onlan oradan söküp at- mak bınlerce Amenkan askerı- ne mal olabilir ABD, bu yuzden olası bır Korfez savaşını Irak'ın ağır bombardımam ıle sınırlayıp Kuveyt'te yerleşmış olan Irak as- kerını oraya hapsedecek bır stra- tejı ızleyebılır Son gunlerde ABD basınında bu yönde değer- ledırmelere yer verıhyor Böyle bır senaryonun da Turkıye'dekı uslerın önemını geometnk ola- rak katlayacağına dıkkat çekıb- yor Üs kullanımı konusunda Turk kamuoyunun ızlenımı ıle ABD yönetımının duyumları arasında nasıl bu- çelışkı varsa, Turk kamuoyunun algıladığı, "Özal'ın Korfez motivasyonla- n" ıle Amerıka'nın duyumları arasında da fark var Turk ka- muoyunda Cumhurbaşkanı Ozal'ın Körfez'de savaşla gelebı- lecek bır çözume fazla karşı çık- mayacağı ızlenımı haylı yaygın Oysa Cumhurbaşkanı Özal, Washıngton ıle doğrudan ve te- lefon göruşmelerınde, guvenılır kaynaklara gore hep "ambargo- ya bir şans vermek lazım" to- nunda kaldı Bu durum nede- nıyle, ABD yönetımınde Özal 1 ın "takiyye" yaparak gerçek men geçerb kredı açmadılar Tahmın edersuuz, böyle zaman- larda bankalann tutumu yara- lanmış bu- bahnaya, köpek ba- lıklanmn saldınsı gıbı olur Bu, benım ıçm geçersızdır Her ışlet- mecı gıbı ben de geçerlı kredı arama çalışmalanna gırdım —Yani size fazla koşuüar mı ile- ri surduler? NADİR—öyle —Kabul edilmeyecek koşullar ileri surduler... NADİR—Doğnı —Neden? 5-6 ay ıçınde Polly Peck yıne belkı bugunkunden çok daha akıllı, çok daha sağlam bu- şır- ket olarak karşımzda olacak. —Mucadeteye devam ediyorsu- nuz yani? NADİR—Görüyorsunuz, sağlıklıyım ve belkı her zaman- kınden daha kararb bır bıçim- de surdureceğım —Turkıye'dekı yaünmlar, Kıb- ns'takı yatınmlar ne olacak, on- lan satacaklar mı kayyımlar? NADİR—Hayır, öyle bır tu- tuma gjrmelenne gerek olmaya- NADİR—Belkı bu bahsettı- cak Bız de tabu böyle bır tutu- ğım, polıtık tutumun bır deva- ma gırmemelen ıçm gereken her mı olması ıhtımah vardı Buna katıyyen manmak ıstemıyonım Ama böyle bır şey varsa üzücü bır durum —Hukumetin tutumu mu bu, hnkumetten destek istediniz mi? NADİR—Şırket kurtarma operasyonu değıl de Türkıye'de ve Kıbns'ta yapılan buyuk ya- tınmlanmıza karşı buyük olma- yan bazı kredı talebınde bulun- dum Sayın Cumhurbaşkanımız dahıl konuya çok sıcak baktılar ve yardımlarını vaat ettıler Yal- nız yukandakı tutumlann aynı hassasıyetle alt kademelere ın- medığı kanaatındeyım —Turkiye neden bir buyuk fir- ma dataı olsa kurtarsın? Niçin bankalar risklı bır ışe para ver- sinler? Siz olsaydınız, aynı du- rumda o parayı venr mıydınız, o kredıyi hemen venr mıydiniz? NADİR—Ben olsaydım ve- nrdım, çunkü Türkıye ve Kıb- rıs'takı yatınmlarımızın mıkta- rı, parasal mıktanm herkes bı- lıyor Bu takrıben 2 trılyon Türk Lırası üzennde bır yatı- nmdır Böyle yatırımların her- halde normal şartlarda bır kre- dı alma ımkânını haız olmalan çok doğaldır —Turkiye'den aldığınız bu ya- nıt sizde hayal kmklığı yarattı mı? NADİR— Duşündürucu- dür Yanı hadıseler duşündü- rücüdur, zamanla hısse senetle- ri herhalde ortaya çıkacaktır —Bugun olsa yine Turkiye'ye ve Kıbns'a yatınm yapar mıy- dınız? NADtR—Yapardım —Şımdıkı durumda Polly Peck bittı mi? NADtR—Polly Peck bıttı mı cıftnlesı benı daıma rahatsız eder Çünkü hep söylenm, tüm dünyadakı aktıvıtelenmız kârlı ve geçerlı bır sekılde faalıyette- ler Londra'da oynanan oyun- dan dolayı hısselenn duşuşü ve şu andakı durumu, çok süratlı bır sekılde çözeceğımızden emı- nım. Tahmınım, önümüzdekı duygulannı sakladığı gıbı bu- ız- lenım de var Bu bakımdan, Ba- ker'ın gezısımn, özal'ın Türkı- ye'yı olası bu- Körfez çatışmasın- da nasıl bır rol oynuyor olarak görduğünü kavramaya çalışmak mısyonu ıle de yuklü olması şa- şırtıcı değıl Bunlara ek olarak Turk - Amenkan ılışkılerının genel kapsammda konuşulacak başka konular var örneğm ABD yar- dımının duzeyı, "cephe hattı mkelere" uluslararası yardım ko- nusu, bunun gerçekleşmesı ıçm ABD'nın ne yaptığı gıbı konu- lar Hazıne Bakanı Brady'nın başkanlığı altında yurütülen bu çalışmalardan Turkıye'ye ılk yıl ıçın yaklaşık 1 5, ıkıncı yıl ıçın 4 1 mılyar dolar ayrıcalıklı faız- le kredı verılmesı yönünde bazı eğılımlerden söz edılıyor. Baker'ın ozellıkle bu konuda Cumhurbaşkanı Özal'a bılgı sunması beklenıyor Aynca, kı- lıtlenmış F-16 ve tekstıl dosyalan da gundeme gelebılecek konular arasında ABD ıle Turkıye'nın, tamamlanma suresı gıderek yak- laşan AKKUM konusunda da ele ahnacak bazı konulan bulu- nuyor Öte yandan ABD Dışışlen Bakanı Baker, Çankaya'daİu ka- bulde, Ozal'ın son Körfez gezı- sınden nasıl ızlenımlerle geldığı- nı ılk elden duyma olanağı bu- lacak Özal'ın yakında gerçekle- şecek Tahran zıyareti nedemyle Iran ve Körfez konusunun gun- deme gelmesı de uzak bır olası- hk değıl özetle bu gezı, Turk - Ame- nkan ıhşkılenne geleneksel pü- rüzlu noktaları bakımından ye- nı boyutlar getırecek bır derın- hk taşımıyor. Körfez ağuhklı geçmesı beklenıyor ve "olası bir savaşta Amerika kıme, ne kadar guvenebılır, kıme guvenemez sorusu merkez alınarak duzen- lenmış bır gezının Turkıye aya- ğınj oluşturuyor. ÇAĞRI Demokrası, Insan Hakları ve Hukuk Işığ-nda Turkıye 1990 Panellen 1- DEMOKRASİ / 7111990 Saat 1730 Konuşmacı Prof.Dr. Emre Kongar 2- İnsan Hakları / 14 111990 Saat 17 30 Konuşmacı Ayşenur Arslan-IHD Sekreterı 3- Hukuk / 21 111990 Saat 1730 Yer SHP Beşıktaş ılçe bınası Eskı Yıldız Yolu Kat 4/1 SHP BEŞİKTAŞ GENÇLİK KOMİSYONU şeyı yapacağız Yanı şırketlenn sağlıklannı, devamhlıklannı an- latacağız ve böyle bır satışa gır- memelennı —Sizin bir de kişisel yatınmla- nnız var Turldye'de. Mesda ba- sın var, gazeteler var... Gazefe- ler ne olacak? NADİR—Gazeteler tabu kı devam edecek Benım başına gı- rış sebeplerım, daha önce de ızah etmıştım, Türkıye'de her- hangı bır polıtık güç, daha ev- vel söylenenler gıbı polıtık gûç ya da oradakı sıyası gıdışatı et- kıleyecek bır tutum değıl Halk- la daha ıyı komünıkasyona gır- mek ıçın gırdığun bır tutumdu —Başardınız mı sizce? NADtR—Şu anda başardım dıyemem, yalnız —Bir yerde pişman degil misi- nız başına gırdığınız ıçın? Bası- na gumenız sue çok, çok sorun- lar da getırdi. NADİR—Haksız değılsınız Belkı Kıbnshlann bıraz ınatçı olmalarından olan bır şeydır. Bıraz da kendıme olan guve- nımden olacak Şu anda başa- nsızım ya da başaramayacağım kanaatıne varmak ıstemıyonım Zaman gösterecek —Dolatısıyla siz, gazeteler de- vam edecek, hıçbır şe> satıima- yacak yaklaşımındasınız. NADtR—Hıçbır şey satılma- yacak demıyorum, ama gazete- ler devam edecek Gereklı üni- teler duracak Ancak, atıl duran bazı mal \arlıklannı satıp bun- ları daha aktıf ünıtelere yönlen- dırmek gerekıyorsa onlan da yapmaktan kaçınmam —Asil Nadir bitti mi? Çunku buyuk bir serven'niz vardı. O buyuk servetiniz doşen hisse se- netleriyle gitti. NADtR—Servetın enmesı sa- dece hısselenn satılmasıyla her- hangı bır değerde vuku bulur. Hısseler, bır kışıde oldukça bu hısselenn değen düştuğu gıbı ra- hathkla çıkabılır de Bundan dolayı 'Asıl Nadır bıttı mı' cüm- lesını kabul etmeyeceğım Asıl Nadır bitmez, çunku ınsanın ne- sını alırlarsa alsınlar geçıcı ola- rak, düşuncelennı, kabılıyetını kımse göturemez 32 Gün Programı 'nda, Meh- met Alı Bırand'ın sorulannı ya- nıtlayan Polly Peck'ın uç kay- yımından "bir numaralısı" Michael Jordan ıse şunlan söyledı "Tasfıyesine onceden karar verilenler dışında hiçbir malın sattlık olmadıgını açıkladık. Kıbnslı ve Turk yetkıliler ve şir- keüer de işbırhgı yapariarsa, du- rumu daha net gorecegiz. tlk aşamada gereklı olan nakıt pa- rayı da elde edebılecegiz. Şu an- da en çok gereksındigımiz şey, naldt paradır." Jordan, Polly Peck'm bu du- ruma nasıl duştuğü konusunda ıse şu göruşlen belırttı "Şirkette durum hakkında bir bflgim yok. Şirketın guç du- ruma duşmesimn tek nedeni, denevımlennle gore, kotu yone- tımdır Polly Peck bitmemiştir. Asü Nadır de ışbirügi içinde, sir- ketin hiç degflse buyuk bir bö- lumunuo ayakta kalmasına ça- lışıyoruz." POLLY PECK Kayyım Stone bugün Kıbrısa LEFKOŞA (Cumburiyrt) — Polly Peck'e kayyım olarak ata- nan Ricbard Stone bugun Kıb- ns'a gelıyor Bayrak Radyo Televızyonu BRT, Rıchard Stone'un Kıb- ns'a Asil Nadir ıle bırlıkte ge- leceğını duyurmakla beraber konuyla ılgılı kaynaklar Nadır'- ın Kıbns'a yann özel uçağıyla gelebılçceğını belırtıyorlar Polly Peck'tekı gelışmelen başlangıcmdan ben duyurma- yan BRT'nın bır süre önce Asıl Nadır'ın bazı bankacılan akıl- sızlıkla suçlayan demecuıe yer verdıkten sonra Rıchard Stone ıle Asıl Nadır'ın Kıbns'a bırhkte geleceklen habennı vennesı de dıkkatı çektı Bu arada Asıl Nadır'ın Kıb- ns'takı Genel Mudürü Dker Nevzat'ın 9 kasımda görevını devır teslım edeceğı ve görevın- den aynlacağı öğrenıldı llker Nevzat'ın yerıne genel mudurluğe getınldığı bıldınlen Ünal Akifler de Kıbns'a geldı Unal Akıfler'ın genel mudurlu- ğu kabul etmesı ıçm "istediği ortam" ve "yenne getirilmesi- ni gerekli gorduğu koşullann" Asıl Nadır ıle ele alınması, In- gılız polısının Polly Peck'e dü- zenledığı baskın dolayısıyla Londra'da gerçekleşmedı.