Katalog

6 KASIM 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 Tüketici servisleri • Ekonomi Serrisi — Istanbul Ticaret Odası'nca başlatılan tüketiciyi koruma kampanyası çerçevesinde odanın yaptığı çağnya olumlu cevap vererek bünyelerinde, "Tüketici Şikâyeti ve Dayanışma Servısi" kuran fınna sayısı ekim ayı sonu itibariyle 121'e ulaştı. tsimleri daha önce açıklanan 95 firmadan sonra bünyelerinde söz konusu servisleri kurarak İTO'nun çağnsına uyan 26 flrmanın isimleri şöyle: Auer, Alfa Kaynak, Bekoteknik, Brisa, Bayform, Camsar, Cam Işleme, Fokus, Havaş, tdeko, Mitasan, Modaks, Okar Tekstil, Olivetti, Oytaş, Promed, Pasabahçe, Simtel, Singer, Tetra Pak, Tofaş Oto, Tekfen Gıda, Ünal Kardeş Elk., Vakkorama, Vepa, lthal Fota Oto savaşı sürecek Ithalat vergilerindeki artış oto üreticilerini tatmin etmedi Toprak • CEYLANPINAR (Cmmhnriyet) — Şanhurfa'nın Ceylanpınar üçesinde topraksız köylülere toprak dağıtımına başlandı. 1984'te çıkanlan 3083 sayıh "Tbprak Refonnu Yasası" geregince İkiçtrçıp bölgesinde mülkiyeti Hazine'ye ait 200 bin dekar arazi, yöredeki iki bin kadar üretici ailesine bedeli 14 yılda ödenmek üzere dağıtdıyor. Yerli üreticilere göre Maliye Bakanlığı'mn gümrük vergilerinde iki aydır sürdürdüğü 'geçici uygulama' nedeniyle yapılan yeni artış fuliyattaki durumu değiştirmedi. lthal otomobilde vergi yükü 2000 cc'ıln attı CİFDeğer Gümrûk Ver. Betediye Htssesi Damga Resmi ESİN SUNGUR Otomobil ithalatından alınan gümrük vergilerinin arttınlma- sı ve damga resminin yeniden yürürlüğe konulması ne yerli üreticileri ne de otomobil itha- latçılarını tatmin etti. Yerli üre- ticiler Maliye ve Gümrük Ba- kanlığı'mn iki aydır sürdürdüğü geçici uygulama nedeniyle dü- zenlemenin fıili durumu değiş- tirmediğini söylerken otomobil ithalatçüarı geçici düzenlemenin dikkate abnmaması gerektiğini savunarak ithalatın.pahalılaştı- ğıru öne sürdüler. Ithalat rejiminde geçen hafta sonu yapılan değişiklikle silindir hacmi 2 bin santimetreküp ka- dar olan otomobillerin Gümrük Vergisi oranı yüzde 4'ten yüzde 10"a, 2 bin santimetrekübün üze- rinde silindir hacmi olanlann vergisi ise yüzde 25'ten yüzde 30'a çıkarıldı. Bakanlar Kurulu karanyla aynca Anayasa Mah- kemesi tarafmdan iki ay önce ip- tal edilen yüzde 10 oranındaki damga resmi yeniden yürürlüğe girdi. Böylece belediye hissesi ve diğer fon kesintileriyle beraber DEFİF Topfu Konut Fonu Eskl Yeni 100.00100.00 4.00 10.00 0.60 1.50 10.00 10.00 10.00 10.00 2.92 4.30 Uteştırma Resmi Toplam 5.10 5.43 132.6 141.23 2M0 cc'ria tott Eski 100.00 25.00 3.75 10.00 10.00 38.75 7.50 195.00 Yeıtf 100.00 30.00 4.50 10.00 10.00 44.50 7.96 206.96 Nçfc Anayasa Mahkemesrnm 'tamga Resal'ni ıptal etmesi üzertne Maliye ve Gümrük Bakanlığı eylûl ayı başında bır karar aiarak Gümrûk Vergisi oranını 2 bin cc'nin altı için yüzde 19. 2 bin cc'nın ûzeri icin ise yüzde 40 olarak beUrlemışti. Bu durumda vergı yükü 2 bin cc'nın altıiKla yüzde 41 7, 2 bin cc'nin üzerinde ise yüzde 110 1 dmuştu Yukarıdakı tabloda yer alan 'eski' oranlar, bu 'geçici uygulama' öncesmdekı oranlan yansıtmaktadır silindir hacmi 2 bin santimetre- kübe kadar olan otomobillerin vergi yükü yüzde 41.2 oldu. Bakanlar Kurulu'nun söz ko- nusu kararlannı yorumlayan Otomotiv Sanayii Derneği Baş- kanı Ali İhsan İlkbahar, Anaya- sa Mahkemesi'nin damga resmi- ni iptal etmesinden sonra Mali- ye ve Gümrük Bakanlığı'nın bütçe gelirlerinin düşmemesi için geçici bir uygulamaya gitti- ğini hatırlatarak bakanlığın Gümrük Vergisi oranlarım İS puan arttırmasından sonra silin- dir hacmi iki bin cc*den düşük olan otomobillerin vergisinin yüzde 19'a, diğerlerinin yüzde 40'a çıktığını belirtti. İlkbahar, hükümetin aldığı son kararla ge- çici uygulamanın ortadan kaîk- tığına işaret ederek şöyle dedi: "Maliye Bakanlığı'nın Güm- rük Vergisi oranını arttınnasın- dan sonra iki bin cc'nin albnda- ki otomobillerde vergi yükü yüz- de 41.7 olmuştu. Şimdi vergi oranı yüzde 10 olarak saptandı ve yüzde 10 da damga resmi ek- lendi. Gümrük Vergisi iızerinden hesaplanan fon ve kesintikr ver- gi oranındaki düşüş nedeniyle azalınca, iki bin cc'nin altında- ki otomobillerin ilhalindeki ver- gi yukü, geçici u>gulama döne- mindekinin de aibna inerek yüz- de 41.23 oldu. Böylece otomo- bil ithalindeki vergi oranı arta- cagına diişmuş oldu. Lada ve Honda otomobilleri- nin Tiirkiye distribiitörü olan Çelik Motorun Genel Müdür Yardımcısı Kaya Yasakcı ise hü- kümetin aldığı son karann, Ma- hye ve Gümrük Bakanhğı'nın yaptığı geçici uygulama dikka- te ahnmadan yorumlanması ge- rektiğini savunarak karann itha- latı pahahlaştırdığmı söyledi. Yasakçı, görüşlerini şöyle açık- ladı: "tki ay önce yüzde 10 damga resmi vardı. Şimdi yine var. Ama Gümrük Vergisi oranı o zaman yüzde 4 iken bugün yüz- de 10 oldu. Maliye Balfhgı ge- çici uygulama döneminde de yüzde 10 damga resmi gidince Gümrük Vergisi 15 puan artmış- ü. Vergilerde yapılan son düzen- lemeyle 15 puan gitti, ama yeri- ne damga resmiyk beraber 16 poan gelmiş oldu. Yani düne gö- re durumda bir degişikMk olma- dı ama adı üstünde geçici olan dönemi dikkate giın«wit vergi yükümiizde 6 puanhk aroş ol- du." Yasakçı, son duzenlemeden son- ra ithal otomobillerin fiyatlann- da bir değişiklik olmayacağını bildirdi. Gümrük vergilerindeki artışın hızlanması halinde ithal otomobil satışlanmn duracağı- nı kaydeden Yasakçı, "Ancak hükumetin böyle bir uygulama yapacagına ihtimal venniyonım. Çiinkii geçmişte aynı niikümet, yiiksek vergi duvariarıyla koru- mayı denedi ve mabzurlannı gördii. Şimdi günuük duvmıia- nnı yeniden çok yükseltirse yerU piyasada ust üste zamlar basla- yacaguu biliyor" diye konuştu. Şirketinizde kaç tane "businessman"var? Şirketinizde kaç kişinin Yapı Kredi BusinessCard'ı var? Yapı Kredi BusinessCard, iş seyahatlerinde, iş yemeklerinde, ağırlamalarda, kısaca şirketiniz adına yapılacak bütün harcamalarda; • Nakit kullanma zorunluluğunu asgariye indirir. • Finansman imkânı sağlar. • Planlama ve denetleme imkânı verir. • Muhasebenin yükünü hafıfletir. • Amaç dışı kullanımlara karşı sigortalıdır. • Yapı Kredi BusinessCard'la. şirketinizdeki belirli kişiler, belirlediğiniz limitler dahilinde şirketiniz adına bir imzayla harcama yapma yetkisine sahip olurlar. • Yapı Kredi BusinessCard'la yurtiçinde ve yurtdışmda yapılan bütün harcamalar Türk Lirası olarak ödenir. Üstelik bu ödemeler ortalama 30 gün sonra yapılır. Yapı Kredi BusinessCard'la aynca, yurtiçinde ve yurtdışmda otomatik veznelerden 24 saat para çekilebilir. • Yapı Kredi BusinessCard. amaç dışı kullanımlara karşı sigortalıdır. Türkiye"de ilk kez uygulanan bu özel sigorta. kartia ilgiü iptal bildiriminde bulunmanızdan 3 ay öncesini ve 1 ay sonrasını kapsamaktadır • Yapı Kredi BusinessCard'la yapılan bütün harcamalar. aynntılı ve düzenli olarak şirketinizin denetimine sunulur. Böylece muhasebenizin yükü hafifler. • Yapı Kredi BusinessCard'ia kaza. sağlık ve seyahat sigortalan, özel seyahat kulübü üyeliği. oto kiralama indirimleri gibi özel ek hizmetler de ücretsiz olarak sunulmaktadır. Siz de şirketinizdeki "businessmarTler için Yapı Kredi BusinessCard alın, Yapı Kredi'nin iş dünyasına sunduğu bu özel kredi kartının avantajlanndan yararlanın! YAPI^KREDi "hizmette sınır yoktur" M T Ü K E T İ C İ G O Z U Y L E MEBAL TAMER GIMA'da birolay "1989 kasımında Samsun GİMA ma- ğazasından kredlll olarak Mmi gerek- sinmetertml akfım. Bu arada baston tlpl bir de semslye al- dım. Ederi 53 bin II- raydı.YaMaş* 35-40 gün sonra yenl şem- alyaml İlk kullan- mamda kapatnca M- Httenen yerden bü- külüverdi. O kadar yumuaak Mr baaton boKimüvartNklaaat- np kalırsınız. inanın bakır telden daha yumuaaktı. Samsun GİMA'ya sözJü olarak basvur- dum. Şemsiyeyi üreten Ali Türk'ün İstan- bul'dakj adreslni verdiler. Bu adrese mek- tup yazdım, ama yanrt blle alamadım. Bir süre oektedlkten aonra GİMA'ya bu kez yaztlı olarak başvurdum. Fotokoplalnl sl- ze de yolladığım yanıttan görebileceginiz gibi GİMA şemslyenin tarafımızdan tamiri ya da değlstirilmesi mümkün değlldlr' d>- yor. Bu benlm için kabul edilebilir degll kuskusuz. Sizden ricam: 1- Olanaktı İse üretlciyle lliskl kurup so- runla ilglU yaklaşunını gazetenlzde yayınv iamanız (olumlu ya da olumsuz). 2- GİMA gibi bir satıcı kurumdan da alıs- verişlerde dlkkatli olunması gereğini du- yurmanız." Ordu'dan yazan Ziya Attınışık'ın bu mek- tubu üzerine ilk iş olarak şamsiyeyi üreten Ali Türk firmasının yetkilisi Süleyman Bey'- le görüştük. Aldığımız yanıt özetle şöyleydi: "Şemsiyede TSE garanosl yok. Bizim de, yapacağımız bir şey yok. Kobold gibi is- mi olan flrmalar bir anza durumunda ha- tayı telafi yoluna glderier. Çünkü Isml ga- zetede çıkacak diye korkarlar. Bizim için böyle bir sorun yok. Hem müşterinin ha- talı kullanmadığını nereden bilellm?" Ordulu okurumuzun ilk isteğini böylece ye- rine getirmiş oluyorduk. Ardından konuyu Gİ- MA yetkilileriyte görüşmeliydik. Çünkü GİMA büyük bir kurumdu- Yurt çapında 52 mağa- zası vardı. Günde binlerce tüketici bu ma- ğazalardan alışveriş ediyordu. GİMA'da ak- sayan bazı noktalar varsa, belki bu aksak- lıklann hafifletümesinde bir ölçüde bizim de payımız olabilirdi. Samsun GİMA mağazası Müdürü Yaşar Çubukçu ve Müdür Yardımcısı İsmet Bü- yüklü imzasını taşıyan 11.5.1990 tarihli mektupta her ne ka- dar okurumuza şemıryenln d#g*s- tirilmesi ya da taml- ri mümkün degfldlr. Çünkü magazamız- da hasariı ya da bo- zuk emtia müştertye satılmaz" deniyor idiyse de 52 GİMA mağazasının tümün- den sorumlu Genel Müdür Nuh Kirazog- lu, bize daha farklı bir mesaj iletiyordu. Kirazoglu, "Tüke- ticillelHskllerkonu- sunda bütün «ubele- rlmlz uyanlmıştır. Hatalı malları, hatta pek de geçer- ii sayılamayacak seoeplerle talep edllen degiştirme önerilerinl olumlu karsılryor, tüketicilerin en itibarlı denetçilerimiz ol- duMannı biliyoruz" diyordu. Kirazoğlu'nun anlattığına göre bu 52 şube yerel olarak sa- dece yumurta, şarküteri ürünleri gibi malla- rı alırdı. Diğer mallar genel merkezden mü- bayaa edilirdi. Genel merkez de giyimden dayanıklı tüketim mallarına genellikle büyük firmalarla alışveriş yaptığından dolayı iade konusunda kimse güçlük çıkartmıyordu. Kirazoglu, "Belki bu semslye olayında olduğu gibi kurumlaşmamış bazı küçük firmalar henüz olayın bilincinde deglldlr- ler, ama o da önemli degll. Söz konusu olayda Samsun şubemiz hatalıdır. Şemsi- yeyi deglstlrmesi gereklrdl. Biz Ali Türk'- le nasıl olsa anlaşırdık" diyor ve hemen ar- dından Samsun'u arayarak okurumuzun şemsiyesinin değiştirilmesini sağlıyordu. Konuyu son olarak Samsun GİMA'nın Ge- nel Müdür Yardımcısı İsmet Büyüklü ile gö- rüştük. Büyüklü, okurumuzun GİMA'ya sözlü olarak başvurusuna hiç değinmiyor, buna karşıltk "6 ay sonra müracaat ettigi İçin ge- ri çevirmişiz. Yoksa genelde deglştlrme yapıyoruz" diyordu. Bize göre olay "mutlu" sonuçlanmıştı. Ordulu okurumuz aylar sonra da olsa şem- siyesini sağlamıyla değiştirmeyi başarmış, ama çok daha önemiisi GİMA Genel Merke- zi'nin 52 şubenin her biriyle uğraşma zorlu- ğu sonucu ortaya çıkan bazı aksaklıklann tü- keticinin kendi haklarına ve GİMA'ya "sahip" çıkması sonucu giderilme umudu doğmuştur. Anlayabildığimiz kadarıyla bu olayın ardından Genel Merkez'den tüm Gİ- MA mağazalarına tüketici ilişkilerinde daha dikkatli olmaları yönünde bir mesaj gide- cektir. T Ü K E T İ C İ N İ N S E S İ Alman olsaydı yanmıştı!ı Bir ayağım Armanya'dadır. Bir gün bir olay anlattılar, iste o zaman tüketiciiik şuuru- nun ne demek olduğunu an- ladım. Bizim Aimanya'da ça- lışan gerçekten çok dürüst bir işçimiz, bir mektupla polis is- tasyonuna çağrılır. Tabii kor- kusunu tahmin edersiniz. O gece gözüne uyku girmez. Er- tesi sabah polise gider. Ken- disine bir çift pabuç gösterir- ler ve ona ait olup olmadığını sorarlar. 'Evet' der. Arkadan teşekkür edip grtmesini söy- lerler. Pabuçlarını tamire ver- miştir. Tamirci pençeyi açtığı vakit arada bir mukavva taba- ka olduğunu görünce, "Bu imalatçı tüketiciyi kazıklıyor" diye düşünür ve imalatçıya ulaşabilmek için ayakkabıyı polise verir. Polis isçimize ayakkabıyı nereden aldığını sorar. Türkiye'den ce- vabını alınca bir şey yapıla- maz. Eğer o ayakkabı Alman- ya'dan alınmış olsaydı firma gerçekten yanmıştı. T.ÜRETMEN-lstanbul Hem kızgınım, hem umuUu... Ankara Selin mağazasın- dan sık sık taksitle alışveriş yapan bir müşteriyim. Ancak son 1 yıldır aldığımız ayakka- bılarda ciddi sorunlar çıkma- ya başladı. Önce önemseme- yip tamirciye verdik. Daha sonra aldığımız ayakkabılarda da benzeri üretim hatalarını görünce, Selin'e götürüp du- rumu anlattık. Kabul ettiler ve tamir için aldılar. Fakat bu kez de 2-3 kez dükkâna gittiğimiz halde, vaat ettikleri günde ayakkabılan teslim etmediler. Son aldığım ayakkabıda da sorun çıktı. Tamir edip salı gü- nü vereceklerdi, ancak cu- martesi günü verebildiler. Ayakkabı 2 giyişte yeniden açıldı. Götürdüm, bu kez üze- rine dikiş attılar. Sonunda kendilerine bu kadar uyanya rağmen, neden önlem alma- dıklannı sordum. "Çalıstığı- mız üretici flrmayı değiştiri- yoruz" dediler. Umarım doğ- rudur. Ayakkabılar nedeniyle beni üzdükleri için Selin'e kız- gınım, ama bu uyanlara du- yariı yaklaşıp gerçekten de çalıştıkları firmayı değistiriyor- larsa, kendilerine teşekkür ediyorum. GIYASETTİN DEMİRKAN- Ankara laşlı lokumun öyküsü İyi günler dileyerek mektu- buma başlıyor ve size fıstık büyüklüğünde bir taş gönde- riyorum. Şimdi haklı olarak şa- şıracaksınız bu taş neyin ne- sidir diye. Ama bu taş yediğim lokumun içinden çıkınca ben sizden çok daha fazla şaşır- dım ve dişimin kınlmadığına hayret ederek şûkrettim. Işin ilginç yanı, lokumu üreten fir- ma da öyle sıradan bir firma oeğil. Anlı şanlı Hacı Beklr. Lokumu ısırdığımda dişime dokunan sertiiğin önce kabu- ğu kırılmamış bir antepfıstığı olduğunu düşündüm. Ama elime alıp baktığımda pek fıs- tık kabuğuna benzetemedim. Merakımı yenemeyip lavabo- ya gidip yıkadığımda ise taş apaçık ortaya çıktı. Lokum he- diye geldiği için hangi Hacı Bekir'den alındığını bilmiyo- rum. Bu nedenle de doğrudan size gönderiyorum. TULAY KIRÇAY-istanbul Okurumuzun mektubu üzerine Hacı Beklr firması Ge- nel Müdürü Doğan Şahin'legörüştük. Şahin, bu tür ko- nulara dikkatlerini çektiğimiz için bize teşekkür ettikten sonra "Tüketic/nJn bu sonımhı davranısı, aslında biz ûnOcllere yapılan en bûyûk yardımdır. Bu yolla ek- slklerimlzden v hatalanmndan annma yoluna gtdeblliriz" dedi. Doğan Şahin; okurumuz Tülay Kırçay'a özür mek- tubuyla birtikte bir kutu lokum yollarken okurumuz da bir tüketici olarak yaptığı uyarınm üretici tarafmdan bu denli ciddiye alınmasının muttuluğunu sanınz duymuş olma- lı. ÜRETtCİYE TEŞEKKÜR BamMntfya teşekkür Benim sorunum tatlı bir şekilde hallotdu. Bambino markaiı biberon almıştım. İlk kullanıştan sonra bir de baktık ki emzik kapağı pat- lamış. Durumu Bambino'- ya yazdığımızda bize 4 adet kapak gönderdiler. CEMAL AKTAŞ-MerzHon ZekiHktfya teşekkür Yaz sezonu sonuna dog- ru İzmir-Karamürsel ma- ğazasından bir mayo al- dım. Zeki Trlko'nun malı olan mayo, 15 günlük tati- lim sonunda dikişlerinden söküldü, rengi attı. Kara- mürsel yetkililerine durumu ilettiğimde, Zeki Triko'nun telefonunu verdiler ve "kendHeriyle gorüsün" dediler. Zeki Triko yetkilile- riyie görüşmem sonucu mayoyu gönderdim ve 10 gün gibi kısa bir süre so- nunda Zeri Triko'dan yeni bir mayo paketi aldım. GÖ- NÜL KAYA-bmlr NETAŞ'ınJesti Geçen nisanda işporta- dan garantl belgesi imza- lanmamış NETAŞ Belkıs model bir teiefon aldım. Bir hafta geçti, makine anza yapmaya başladı. Garanti belgesi olmadtğı için NE- TAŞ'a başvurmayı düşün- medim. Serbest çalışan bir teiefon tamircisine grttirn. 20 bin lira tamir ücreti öde- dim. Makinenin kendisini zaten 45 bin liraya almış- tım. Ama eve gekJiğimde makine yine calışmadı. Ye- niden tamirciye götürdüm. Bu kez tarhştık. Sinirii sinir- li, "Istersen benim t<rie- fon maMneml sl" dedi. Tabii kabul etmedim. Bu arada da sonuç alacağım- dan umudum olmadığı hal- de sırf denemek için eski makineyi NETAŞ'a götür- düm. Üsküdar'da oturdu- ğum için doğruca 0 I W M ^ ye'deki fabrlkaya gotOr- düm. 2 gün icinde de güzelce ta- mir edip bana geri verdiler. SAMİTUĞRUL - istanbul