Catalog

Cumhuriyet Strateji 3 Kasım 2008/227 ST R A T E J İ c 7 ileri giderek Ekim ayı başında ABD senatosunun 30 yıldır Hindistan’a nükleer teknoloji ihraç edilmesine yönelik yasağa son veren anlaşmayı onayladı. Anlaşma uyarınca ABD, Hindistan’a nükleer yakıt ve reaktör satabilecek. Bu gelişme üzerine Pakistan da ABD ile stratejik nükleer işbirliği anlaşması imzalamak istediğini açıklayarak ABD’nin tutumunu ayrımcılık olarak değerlendirdi. Pakistan hükümeti ne de Zerdari’nin Çin uluslararası kuruluşlar, saldırının ziyaretinden... failleri konusundan tam anlamıyla emin değiller. Benazir Butto suikastı sıradan bir terör eylemi olmaktan çok aslında uluslararası bir komplonun önemli bir parçasını teşkil etmektedir. Gerçekten de Butto suikastının ardından başlayan süreç Müşerref’in görevi bırakmasına giden süreci başlatarak Müşerref kansız bir sivil darbeyle, ya da renkli bir devrimle görevinden uzaklaştırıldı. Bu süreç ister istemez Avrasya coğrafyasında yaşanan ve 11 Eylül’e götüren süreci hatırlatıyor. 9 Eylül 2001’de Afganistan’da Kuzey İttifakı lideri ve Taliban karşıtı Ahmet Şah Mesut’a gazeteci kılığında gelen iki Arap tarafından suikast düzenlenerek öldürüldü. Taliban’a bir jest yaparak Afganistan’da Taliban’ın himayesini kazanabilmek için Ladin’in Şah Mesud’u öldürttüğü iddia edilmişti. Ancak teröristlerin birden fazla ülkenin pasaportlarını taşıması ve çok iyi ise, Rusya nedeniyle o dönemde zor topraklarında operasyonlarını sıklaştırdı. hesap edilmiş bir suikast planlarına sahip gözüküyordu. Washington’un Butto’dan Adeta Zerdari’ye gözdağı verdi. Zerdari olmaları bunların sıradan birer suikastçı beklentisi Gwadar limanındaki Çin’in ise, Rusya ve Çin’e göz kırpmaya başladı. olmadığını ortaya koymuştur. Suikasttan imtiyazlarına son verilmesi, radikal ŞİÖ’deki üyeliğini daha da pekiştirmek iki gün sonra da ne hikmetse 11 Eylül gruplara desteğin kesilmesi ve nükleer istediğini Pekin ve Moskova’ya iletti. saldırıları gerçekleşmiştir. Şah Mesud, son silahlanmaya ara verilmesiydi. Bu nedenle, dönemlerinde ABD’nin Avrasya’ya ABD, kaleyi içten fethetmeye karar ABDPAKİSTAN ÇATIŞIYOR yönelik politikalarında samimi olmadığını vererek sivil bir darbeyle Müşerref’i Geçtiğimiz ay Pakistan ordusu, görmüş ve Avrupa Birliği, Çin ve Rusya görevden uzaklaştırıp yerine kontrol Afganistan’daki ABD güçlerinin Taliban ile ilişkileri daha da artırmaya başlamıştı. altında bir Butto iktidarı getirmek istemişti. militanlarını kovalarken sınırı sık sık ihlal Eğer Şah Mesut yaşasaydı, belki de Müşereff’in kalbi kırılmadan görevden ettiğini ve bu durum sürerse ateşle karşılık ABD kolay kolay elini kolunu sallayarak uzaklaştırılması gerekiyordu, zira ordu hâla verileceğini açıklamıştı. Bu açıklamadan Afganistan’a gelemeyecek ve burada bir Müşerref’e sadık ve ileride istenmeyen bir kısa bir süre sonra insansız bir ABD uçağı “kukla hükümet” kuramayacaktı. Bugün durum olursa ABD Müşerref ve onun Pakistan’da düşürüldü. İlk sıcak çatışma Afganistan’da bir zamanlar Sovyet işgaline uzantılarını kullanarak Pakistan ordusunu ise 25 Eylül günü yaşandı. Pakistan karşı savaşmış “eski tüfeklere” göre müdahale için kullanabilecekti. Fakat askerleri, AfganistanPakistan sınırında 1970’lerin sonlarındaki Sovyet yanlısı Butto’nun öldürülmesi Amerika’nın NATO görevi kapsamında devriye gezen Necibullah kukla hükümet ile kısmen de olsa hesaplarını altüst etti. iki ABD helikopterine ateş açtı. günümüzdeki ABD yanlısı Karzai Müşerref’e karşı birleşen siyasi partiler bir Helikopterler, beş dakikalık çatışmanın hükümeti arasında hiçbir fark yoktur. Bu anda cumhurbaşkanlığı için birbirlerine bitmesi için fişek ateşleyerek karşılık verdi. nedenle son dönemde eski mücahit liderler düştü. Tam bu sırada da Rusya, Pakistan cumhurbaşkanı Zerdari ABD’nin Taliban saflarına geçerek ABD ile Kafkasya’da ve dünyada yeni bir dönemin saldırgan tutumunu, BM Genel Kurulu mücadele etmeye başlamışlardır. başladığını ilan etmesi, ABD’yi tamamıyla toplantıları için gittiği New York’ta Afganistan’daki Hizbi İslami grubunun sıkıştırdı. gündeme getirdi. Zerdari, BM’de yaptığı lideri ve eski başbakanlardan Gülbeddin Butto sonrası dönemde ABD konuşmada, "Pakistan topraklarının Hikmetyar, 18 Ağustos 2008’de başkent Benazir’in kocasını iktidara getirmeyi teröristler tarafından kullanılmasına izin Kabil yakınlarında 10 Fransız askerinin başardı. ABD’nin Zerdari’den de beklentisi vermeyeceğimiz gibi, egemenliğimizin öldürüldüğü saldırıyı üstlenerek, eski aynıydı ve uzun bir süre Zerdari’den bu dostlarımız tarafından çiğnenmesine de mücahitlerin yeni adresini göstermiş oldu. yönde adım atmasını bekledi. Ancak göz yummayız. Büyük ülkeler tek taraflı Irak’ta olduğu gibi Afganistan’da da tıpkı Zerdari, ne Gwadar limanından Çinlileri eylemlerle müttefiklerinin hevesini Sovyetler Birliği gibi giderek mücadeleyi kovdu, ne de nükleer silahlanmadan kırmamalı" şeklinde ABD’ye üstü kapalı kaybeden ABD, burada asker sayısını vazgeçti. Bunun üzerine ABD, Pakistan bir uyarıda bulundu. ABD, bir adım daha artırarak NATO’yu daha da güçlendirerek bir çıkış yolu aramaya çalıştı ama başarılı Zerdari ve Cibao... olamadı. Son zamanlarda Washington’da ortaya çıkan görüş Afganistan’daki direnişin Pakistan’daki İslami cemaatlerden ve medreselerden beslendiği şeklindedir. Bu nedenle, Amerikan ordusu son günlerde Pakistan topraklarına operasyonlar düzenlemektedir. ABD’nin Benazir Butto’ya verdiği sınırsız desteğin bir takım karşılıkları bulunmaktaydı. Her şeyden önce ABD, Pakistan’ın Çin’le yakın stratejik ortaklığından rahatsızlık duyuyordu. Bu stratejik ortaklık Çin’e Güney Asya’da oldukça önemli bir üstünlük sağlamış, Hindistan’ı sindirmişti. Keşmir sorunuyla boğuşan Hindistan’ın hem Çin, hem de Pakistan ile mücadele etmesi mümkün değildi. ABD’nin doğrudan müdahalesi ÇİN YAKINDAN İZLİYOR ABD’nin Hindistan’ı bölgede stratejik ortak olarak seçmesi, açıkça Zerdari yönetimini Pakistan’da zor durumda bıraktı. Zira Washington, sınırsız destek verdiği Pakistan muhalefetini şimdi yalnız bırakmıştı. Çünkü ABD’nin temel hedefi Pekin’in yakın müttefiki Müşerref’in dikkat çekmeden, tepki toplamadan, demokratik yollardan görevinden uzaklaştırılmasıydı. Zira ABD’nin Pakistan’a yönelik de bir takım yeni projeleri vardı. Tıpkı Yugoslavya gibi Pakistan’ın da etnik ve mezhepsel temeller üzerinden bölünmesi düşünülüyordu. Böylece, güçlü bir Pakistan yerine zayıf küçük devletçikler oluşturulmuş olacaktı. Aksi takdirde Pakistan, Çin’in de desteğiyle bölgede gücünü muhafaza edecek, bu da Çin’in karşısına yeni denge unsuru olarak çıkarılmaya hazırlanan Hindistan için olumlu bir gelişme olmayacaktı. Hindistan’ın Avrasya coğrafyasının geleceği açısından önemli rolleri bulunmaktadır. Her şeyden önce Avrasya’da Rusya ve Çin’in yükselişine karşı ABD’nin en önemli savunma karakolu olmaya aday. Ayrıca Çin’in yakın denizlerdeki hâkimiyetine engel olacak. Fakat Washington’un göz ardı ettiği bir gerçek var. Bu gerçek Hindistan’ın kozmopolit yapısıdır. Daha şimdiden ABD ile yapılan anlaşmaya ülkedeki komünistler karşı çıkarak protesto etmeye başladılar. Çin açısından Müşerref’in iktidardan çekilmesi iyi bir gelişme olmadı. Müşerref’in hangi tarafta duracağına bir türlü karar verememesi kendi sonunu da hazırladı. Pakistan’ın kaybedilmesi Pekin açısından büyük bir felaket olabilirdi. Bu nedenledir ki, Zerdari’nin Çin’e olan yaklaşımı bilindiği halde Çin Devlet Başkanı Hu Jintao Çin’e davet etti. Çin, Zerdari yönetiminin ABD ile yaşadığı sorunların kendisi için bir fırsat olarak kullanmayı bildi. Öte yandan, Pakistan’ın en yakın müttefiki ve Hindistan ile aralarında meydana gelen üç savaşta da Pakistan’ın yanında durmuş olan Çin’i bir tarafa itmesi beklenemez. Özellikle, Pakistan ordusundaki şahin kanat Çin’le stratejik askerî ilişkilerin hız kesmeden devam etmesini istemektedir. Bu son ziyaretle ABD ile Hindistan’ın imzalamış olduğu benzer bir nükleer anlaşma da Pakistan ve Çin arasında imzalanmıştır. F16 savaş uçaklarının muadili J10 savaş uçaklarını birlikte geliştirmekte olan Pakistan ve Çin, yeni dönemde daha aktif bir savunma politikası izleyeceklerinin mesajını da verdi. Önceki dönemlerde Çin, Avrasya’daki gelişmeleri kendi akışına bırakmışken bugün gelinen noktada Pekin, artık böyle bir lüksünün olmadığının farkındadır. ABD, Pakistan’da Zerdari’nin devlet başkanı olmasıyla sonuçlanan iktidar değişikliğinden istediği gibi yararlanamadı. Bush yönetiminin Hindistan’ı destekleyerek Rusya ve Çin’i bölgede dengeleme politikası, Zerdari’nin beklenmeyen Çin hamlesine yol açtı.