Catalog

6 Erdal SARIZEYBEK TUSAM İç Güvenlik ve Terör Danışmanı esarizeybek@tusam.net akkâri ilimizin üç ilçesinden biri olan Şemdinli, 9 Kasım 2005'te eski PKK’lı Seferi Yılmaz’a ait kitapevinde patlayan bir el bombası sonrasında hazırlanan iddianame ile kamuoyunu hafızasında yer etmişti; Şemdinli İddianamesi. Anımsanacağı üzere patlamada bir kişi hayatını kaybetmiş, bombayı attığı öne sürülen bir kişinin sığındığı otomobil bazı kişiler tarafından durdurulmuş ve içindeki üç kişi (PKK itirafçısı Veysel Ateş ile astsubaylar Ali Kaya ve Özcan İldeniz) tartaklanarak polise teslim edilmişti. Olay yerinde yaşanan karmaşada güvenlik güçlerine saldırıda bulunulmuş ve bir kişi de burada hayatını kaybetmişti. Ardından yapılan hazırlık soruşturması sonrası düzenlenen iddianame ile olay medya günlüğüne taşınmış, emekli Orgeneral Yaşar Büyükanıt da soruşturmaya dahil edilmişti. Adalet Bakanlığının soruşturma savcısı hakkında işlem başlatması, bunun sonucu savcının ihraç edilmesi ve dosyanın askeri savcılığa intikali ile olaylar durulmuş ancak konu üzerindeki tartışmalar hala bitmemiştir. Son aylarda artan terör olayları, 9 Mayıs’ta yaşanan Aktütün baskını, ardından Ortaklar’da konvoya pusu, Alan köyü girişinde yola mayın döşenmesi, Şemdinli Komando Taburuna iki kez üst üste yapılan saldırılar ve nihayetinde geçtiğimiz hafta Beyyurdu bölgesindeki çatışma sonucu verilen altı şehit haberi Şemdinli’yi yeniden gündeme taşıdı. Şemdinli’yi Şemdinli yapan nedir, hiç düşündünüz mü? H Hakkari’nin terörle mücadelede il bazında kritik konumu ne ise ilçe bazında Şemdinli’nin konumu da ona denk düşüyor. Doğusunda İran, güneyinde Irak’la çevrili, ulaşım olarak yalnızca batıya yolu bulunan, kimilerince bir ‘torba’ya benzetilen Şemdinli PKK açısından kaybı göze alınamayacak bir bölge niteliğinde. Şemdinli’nin anatomisi Terörün stratejik üçgene ve çevresine yansımaları… ST R A T E J İ c Cumhuriyet Strateji 13 Ekim 2008/224 teröristlerin asla vazgeçemeyeceği bir alan olarak karşımıza çıkar. İşte bu nedenlerle Şemdinli, kamuoyunun tanıdığı Şemdinli’dir, yoksa ceviz ve balı ünlü olduğundan değil. ŞEMDİNLİ’DE TERÖR NEDEN ŞEMDİNLİ Şemdinli Türkiye’nin en hassas bölgelerinden biridir. Bu hassasiyetin temel nedeni, coğrafi olarak Şemdinli üçlü sınır yani TürkiyeİranIrak sınırlarının birleştiği noktada yerleşik olmasıdır. Üçlü sınırın özelliği nedir? PKK terör örgütünün uzun yıllardır ana kampı olma sıfatını hiç bırakmamış olan Hakurk alanı üçlü sınırda başlar, Şemdinli’ye bir bakış kadar yakındır, hemen güneyindedir. Hakurk’la irtibatlı olarak kuzeye uzanan Jerma alanı Şemdinli’nin doğusundaki İran topraklarında, Basyan alanı ise hemen batısındaki Irak topraklarında yer alır. Jerma terör kampı Van bölgesine, Basyan ise Avaşin ve Zap üzerinden Çukurca, Hakkari ve Şırnak bölgelerine açılım sağlar. 8 Eylül günü teslim olan bir terörist alınan ifadesinde; Zagros terör kampının halen kullanılmakta olduğunu, kamp güvenliği için füzelerin yerleştirildiğini ve örgütün sınır boyunca yapılan kaçakçılıktan büyük çapta gelir elde ettiğini açıklamıştır. Hatırlatalım ki Zagros, üçlü sınırın birleştiği Mezargediği noktasından güneye doğru ta Kandil’e kadar uzanan sıra dağların Türkiye ucu olup Hakurk alanını kontrol eden hakim bir bölgedir. Terör kamplarının bu yerleşim düzeni esas alınarak kuş bakışı ile Şemdinli üçgenine bakıldığında, güney, doğu ve batı istikametlerinde teröristler tarafından kuşatılmış olduğu hemen fark edilir. Dolayısıyla Şemdinli, teröristlerin Türkiye’ye açıldığı ve eylem sonrası dönüş yaptığı en önemli girişçıkış kapısı durumundadır. Bölgenin teröristlere sağladığı avantajlar sayılamayacak kadar çoktur; dağlıktır, gizlenme, barınma ve yer değiştirme imkânı verir. Yollar vadi ve dere tabanlarına bağlı olduğu için pusu, mayın ve baskın gibi terör Şemdinli’nin önemini daha da açığa vurabilmek için geçmişe dönülmeli ve yaşanan olayların ders çıkarılacak kapsamda bir değerlendirilmesi yapılmalıdır. Güneyde yer alan Hakurk alanı, İmralı’da yatan bölücü başı ile Barzani arasında 80’li yıllarda yapılan anlaşma gereği, PKK terör örgütüne tahsis edilmiş ilk terör kampıdır. 1984 Şemdinli baskınına katılan teröristler Hakurk alanındaki Lolan kampında eğitim görmüş, burada hazırlıklarını tamamlamış ve ilk Şemdinli eylemini buradan gerçekleştirmiştir. Bu bilgiler İmralı’da yatan bölücü başının Ankara DGM’ne verdiği ifadelerde açıkça yer almıştır. 91 Körfez savaşındaki Türkiye’nin yanlış politikası yüzünden teröristler alan genişletme olanağı bulmuş ve Hakurk kuzeyindeki Jerma ve Kelereş ile batısındaki Basyan, Avaşin ve Zap alanlarında yerleşik düzene geçmiştir. Saddam’dan arta kalan silahlar bu bölgelerde Barzani peşmergeleri ile paylaşılmış ve örgüt yeni katılımlarla inanılmadık bir güce erişmiştir. Bundan cesaret alan bölücü başı Şemdinli’yi “bir parça özgür vatan” sloganıyla efsaneleştirmiş ve sözde BotanBehdinan savaş hükümet merkezi olarak seçmiştir. Bu eylemlerine uygun ortam oluşturur. İranIrakTürkiye değerlendirmeler ekseninde teröristler ilk olarak 30 üçgeninde dolaşma, kuvvet kaydırma, kaçma imkânı Ağustos 1992’de Şemdinli Alan karakoluna imha sağlar. Buna karşın güvenlik güçlerinin işleri de o amaçlı saldırı düzenlemiş ve bunu 12 Eylül’de denli zordur; alan kontrolü için çok sayıda birlik ve Aktütün, 29 Eylül’de Derecik baskınları izlemiştir. yerleşim yerinden uzak karakolların güvenliğini için Bu saldırıda 74 vatan evladı hayatını kaybetmiş, kuvvet tasarrufu gerektirir, teröristi arayıp bulmak ve ancak teröristler de dönemin en ağır darbesini alarak etkisiz hale getirmek de o denli zor olur. Üstelik Irak güneyine çekilmiştir. Şemdinli’de böylesi hassas operasyon alanları İran ve Irak’a uzanamadığından sonuçlar doğuran olaylar yaşanırken ülkemizi askeri harekât istenen sonuçları vermez. Bu olayın yönetenler bu hassasiyetleri hep göz ardı etmiş, bu terör yönüdür, bir de kaçakçılık yönü vardır. güzel ilçemizin ne şekilde terör ve kaçağa kurban Uyuşturucu madde kaçakçılığında adı dillerden edilmek istendiğini hep görmezden gelmiştir. düşmeyen Yüksekova ve Başkale ilçeleri Yönetici zihniyetin bu aldırmazlığına ek olarak, Şemdinli’nin hemen kuzeyinde sıralanır. Uyuşturucu olayların hep arkasından giden politik tavırlar ile Irak maddelerin giriş yolu olarak Yüksekova birinci sıraya ve İran’la karşılıklı ulusal çıkarlar temelinde yerleşirken, ardından gelen Başkale ile Şemdinli geliştirilemeyen ilişkiler sonucunda Şemdinli’de stratejik önemini gözler önüne serer. Dolayısıyla devlet teröre bir ölçüde teslim olmuş ve ilçede sağladığı avantajlar yönünden bu coğrafya yaşayan halkımız da teröristlerin etki alanı içine girmiştir. 95 Ortaklar karakolu baskını, Operasyonda yaralanan askerler, ardından gelen Yeşilova saldırısı, Ketina hastaneye sevk ediliyor. pususu, ilçenin hemen hemen her köyünde her yolunda her dağında önlenemeyen terör olayları bizi bugünlere taşımış ve nihayetinde 7 Eylül 2008’de Beyyurdu bölgesinde çıkan çatışmada 6 askerimiz daha şehit listesine dahil edilmiştir. Bu bir trajedidir. Bilinen tehdidi görmezden gelen bugünkü politik tavrın neden olduğu trajik bir sonuçtur. GÖRMEZDEN GELİNEN TEHDİT Başbakan Tayip Erdoğan’ın ABD ile yaptığı anlaşma sonucu olarak anlık istihbarat paylaşımı neticesinde 1 Aralık 2007’de başlayan hava harekâtıyla en fazla vurulan yer Hakurk, Basyan ve Avaşin’dir. Bombalanan hedefler terörist varlığının burada olduğunu açıkça göstermektedir yani Şemdinli’nin hemen güneyi ile hemen batısı teröristler tarafından çevrilmiştir. Sürdürülen hava harekâtı ile kesin sonuç alınabilmiş midir? Hayır, alınmış olsaydı üç gün