25 Kasım 2024 Pazartesi Türkçe Subscribe Login

Catalog

4 Mehmet ŞAHİN TUSAM Balkan Araştırmaları Masası Yatırım istenen düzeyde değil, ticaret yükseliyor… C S TRATEJİ milyon Avro. Paravan olarak kullandığı Kıbrıs Rum Kesimi menşeli firmaları da eklenince Yunanistan’ın buradaki toplam varlığı 1,4 milyar Avro’ya ulaşıyor. Yani Türkler sayıca Yunanistan’dan dört kat daha fazla olmasına rağmen, ekonomik olarak Yunanistan’ın ancak yedide biri kadar etkililer. Türkiye’de faaliyet gösteren Bulgar firmalarının sayısı ise 30 Haziran 2005 itibariyle 95 olup bunlardan 67 tanesi Haziran 2003’ten sonra kurulmuştur. Bu da gösteriyor ki önümüzdeki yıllarda Bulgar ekonomisi büyüdükçe, Türk pazarında ciddi ölçüde yer almak isteyeceklerdir. Henüz yeni liberalleşmeye başlayan Arnavutluk ekonomisi büyük ölçüde İtalya’ya bağlı durumda. Yunanistan’ın da son senelerdeki atılımları, özelleşen birkaç kurumun Yunan sermayesine geçmesini sağladı. Türkiye ise 2007’nin Temmuz ayında Çalık Holding’in Albtelecom’u almasıyla, ülkedeki üçüncü büyük yabancı yatırımcı olma durumunu pekiştirdi. 2005 yılında Arnavutluktaki Türk yatırımı 40 milyon dolar olarak tespit edilmişti. Mevcut yasaları gereği özelleştirme veya yabancı sermaye girişinin zor olduğu Arnavutluk’ta önümüzdeki yıllarda, çıkarılacak yasalarla ve özelleştirmelerle beraber Yunanistan’ın büyük atılımlar yapması bekleniyor. Arnavutluk ile derin tarihi ve kültürel bağları bulunan Türkiye’nin de en azından bu ülkeyle ciddi sorunlar yaşayan Yunanistan kadar atılım yapması gerekmektedir. Aksi takdirde uzun vadede Türkiye, dostluk ilişkilerinin son derece sıkı olması lazım gelen Arnavutluk’ta ekonomik ortaklıkla paralel bir şekilde siyasi ortaklığı da Yunanistan’a kaptıracaktır. oğuk Savaş yıllarında ekonomik olarak SSCB’ye bağımlı olan Balkan ülkelerinin ekonomilerinde geride bıraktığımız on beş yıl içerisinde büyük değişimler gerçekleşti. Zira bu ülkelerin birçoğunda Rusya ile ticaret hacmi son yıllarda yüzde 10’un bile altına indi. Bugün en önemli ticaret ortakları Almanya ve İtalya olan bu ülkelerdeki en büyük dış yatırımcılar ise Avusturya ve Yunanistan’dır. Bununla birlikte çeşitli çoklu veya ikili anlaşmalar sayesinde birbirleriyle veya komşu ülkelerle çeşitli sektörlerde birlikte faaliyet göstermektedirler. Son yıllarda bölgede özellikle Yunanistan’ın atılımları göze çarparken Balkanların en büyük ekonomisine sahip olan Türkiye birçok alanda faaliyet göstermesine karşın varlığını Balkanlarda beklenilen düzeyde sürdürememektedir. Bölgeyle tarihi, kültürel ve siyasal bağları bulunan Türkiye’nin yerine bölgenin sorun üretici ülkesi Yunanistan’ın Balkanlar’a Türkiye’ye nazaran daha fazla önem vermesi üzerinde düşünülmesi gereken bir durumdur. Türkiye son yıllarda ticaret hacmini büyük oranda geliştirmesine rağmen, Türk firmalarının bölge ülkelerine yatırımı Romanya ve Bulgaristan hariç diğer bölge ülkelerinde çok düşük miktardadır. Buna karşılık, Yunanistan’ın bölgedeki yatırımları Türkiye’nin kat kat üstündedir.(1) Türk sermayesinin Balkanlarda TOBB Başkanı Hisarcıkoğlu en yüksek miktarda olduğu ülke Bulgar karşılığı ile birlikte... Romanya’dır. Nitekim Romanya, Türkiye’nin ihracatında sekizinci, ithalatında ise on altıncı sırada yer almaktadır. İki ülkenin ticaretinin bu denli ileri düzeyde olmasının en büyük nedeni 2002 yılında sanayi ürünlerinde gümrük vergilerinin kaldırılmasıdır. 2007 yılının Ocak–Mayıs döneminde Romanya’ya ihracat, geçen senenin aynı dönemine oranla yüzde 85,5’lik artış göstererek 1.442.532.000 dolara ulaştı. Bu rakam Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 3,6’lık kısmını oluşturmaktadır. Yine aynı dönemdeki ithalat ise yüzde 19,2’lik artışla 1.211.942.000 dolar olarak gerçekleşti.(2) Böylece ilk defa Romanya ile ticarette Türkiye ticaret fazlası verdi. Benzer ilişki Romanya’da faaliyet gösteren Türk şirketlerinde de gözükmektedir. Türkiye bugün 9.000 firması ve 391 milyon dolarlık yatırım ile Romanya’daki en büyük dokuzuncu yabancı yatırımcı konumundadır.(3) 3 Aralık 1998 tarihinde dönemin cumhurbaşkanı Süleyman Demirel komşu Bulgaristan. Geçtiğimiz yıllarda 200 milyon tarafından Efes Pilsen üretim tesisinin açılmasıyla dolar civarında seyreden ihracat, 2007’nin Ocak–Mayıs başlayan Türk sermaye akımı kısa sürede büyük şirket dönemi için bir önceki yılın aynı dönemine oranla ve holdinglerin yatırımlarıyla birlikte özelleştirmelerde yüzde 45,9’luk artış göstererek 762.480.000 dolara birçok kurumun satın alınmasıyla hız kazandı. 2004 ulaştı. Aynı dönemde ithalat ise yine geçen seneki yılında yirmi altı müteahhitlik firmasının kırktan fazla döneme oranla yüzde 23,4’lük artışla 729.155.000 ihale aldığı Romanya’da ayrıca Libra Bank ve Garanti dolara ulaştı.(4) Böylece Romanya ile birlikte Bankası faaliyet yürütmekte. Geçtiğimiz yıl Yunanistan Bulgaristan ticaretinde de Türkiye kâr eden taraf oldu. Milli Bankası’na (NBG) satılan Finansbank da 2006 Yabancı yatırımı konusunda ise AB’nin yeni üyesi yılına kadar ülkede faaliyet gösteren üçüncü Türk Bulgaristan, üyelik gereği ekonomisini dış yatırımcılara bankasıydı. açarken Türk firmaları beklenen düzeyde faaliyet gösterememektedir. Bugün 6.000 Türk firması ve 114 milyon Avro’luk yatırım ile Türkiye bu ülkedeki on İCELİĞİ ÇOK, NİTELİĞİ AZ üçüncü dış yatırımcı iken 1.500 firması ile ülkenin Türkiye’nin, diğer ülkelere nispeten ekonomik ikinci büyük dış sermayesi konumunda bulunan bağlamda önemli ölçüde ilişkide bulunduğu diğer ülke, Yunanistan’ın ülkedeki yatırımlarının toplamı 863,7 S Balkanlar’daki Türkiye Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle Balkanlar’da başlayan ekonomik yarışta genel anlamda Türkiye pek yol alamadı. Yatırım konusunda yalnızca Romanya ve Bulgaristan’da Türk firmaları varlık gösterebiliyor. Yunanistan ise sorun yaşadığı ülkelere dahi yatırım yapıyor. BOSNAHERSEK Geride bıraktığımız on yıl içinde BosnaHersek’e ortalama 30 milyon dolar civarında ihracat yapan Türkiye bu yılın ilk beş ayında geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 190’lık artışla 135 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. İthalat ise son yıllarda yükselmesine rağmen hâlâ çok küçük miktarlarda seyrediyor. Ancak ticaret alanındaki bu olumlu gelişmenin yatırımlar söz konusu olduğunda kendisini göstermediğini de eklemek gerekir. BosnaHersek’te 285 Türk firması olmasına rağmen bunlardan sadece 60’a yakını faal durumda ve bunlar yalnızca 10 milyon Avro’luk yatırım gerçekleştirmekte. 1997 yılında ülkede faaliyete giren Ziraat Bankası’nın sermayesinin o dönemde 12 milyon Avro olduğu hesaba katılırsa, iş adamlarının yatırımlarının ne kadar az miktarda olduğu anlaşılacaktır. Öyle ki geride bırakılan 10 sene içinde ilerleme yerine gerileme kaydedildiği itiraf edilmelidir. Türkiye’nin siyasi ve kültürel olarak yakın ilişki içe N
Subscribe Login
Home Subscription Packages Publications Help Contact Türkçe
x
Find from the following publications
Select all
|
Clear all
Find articles published in the following date range
Find articles containing words via the following methods
and and
and and
Clear