Catalog

10 Barış ADIBELLİ Birlik, küresel mücadelede niteliğini netleştirdi…ÇİN’İN YENİ HAMLESİ C S TRATEJİ Çin Devlet Başkanı Hu Jintao, ŞİÖ zirvesi öncesi Orta Asya devletlerinin başkanlarıyla bir araya gelerek önemli konuşlarda bilgi alış verişinde de bulundu. Bu bağlamda, Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao, 14 Ağustos günü Bişkek'te Kırgızistan Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev'le görüştü. İki taraf görüşmede, somut işbirliğini geliştirme, bölgesel barış ve istikrarı koruma, ŞİÖ ile her alanda dayanışmayı ilerletme konularında fikir birliğine vardı. Hu Jintao görüşmede, Çin hükümetinin Kırgızistan'la iyi komşuluk ve dostluk işbirliği ilişkilerine önem verdiğini, birlikte çaba harcayarak iki ülke arasında her alandaki işbirliğini derinleştirmeye hazır olduğunu belirtti. Hu Jintao iki tarafın işbirliğinin genişletilmesi için üç öneri ortaya koydu. Üç öneri, gerçekçi işbirliğini ilerleterek, büyük çaplı ekonomik ve teknolojik işbirliği projesinde ilerleme kaydedilmesini sağlamak; terörle mücadele işbirliğini güçlendirmek ve ŞİÖ'ye üye ülkeler arasında siyasi alanındaki karşılıklı güven ve işbirliğini pekiştirmek olarak belirlendi. Bakiyev ise, Kırgızistan'ın Çin'le birlikte "KırgızistanÇin İyi Komşuluk ve Dostluk İşbirliği Anlaşması" ve "KırgızistanÇin 10 Yıllık İşbirliği Anlaşması"nı yerine getirmeye hazır olduğunu belirtti. Hu Jintao ve Bakiyev görüşmede iki ülkenin iyi komşuluk ve dostluk işbirliği ilişkilerinin ilerletilmesiyle ilgili olarak bir de ortak bildiri imzaladılar. Bildiride ÇinKırgızistan ilişkilerinin sürekli güçlendirilmesinin iki ülkenin dış politikasının öncelikli alanı olduğu, bunun iki halkın temel çıkarlarına ve bölge barışı ile istikrarının korunmasına yararlı olduğu belirtildi. Bildiride, iki tarafın güvenlik alanında yakın işbirliğini güçlendireceği ve "Doğu Türkistan" dahil tüm terör güçlerine ortak darbe indirileceği yinelendi. ŞİÖ zirvesi sırasında ise Çin Devlet Başkanı, ŞİÖ Zirvesi'ne katılmak üzere Bişkek'te bulunan Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahmanov ile görüştü. İki lider, iki ülke arasındaki her alanı kapsayan işbirliğini yoğunlaştırmak için çaba harcayacaklarını ifade etti. Çin ve Tacikistan arasındaki işbirliğinin geniş bir ufka sahip olduğuna dikkat çeken Hu Jintao, Tacikistan'la U luslararası politikada kısa bir zamandan beri yaşanan sessizlik 16 Ağustos’ta Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te düzenlenen Şhanghay İşbirliği Örgütü'ne (ŞİÖ) Üye Ülkelerin Devlet Başkanları Konseyi'nin 7. Zirvesinin yapılmasıyla sona erdi. Yerini heyecanlı bir bekleyişe bıraktı. Toplantıya Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao, Kırgızistan Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev, Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahmanov ve Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov katıldı. Kırgızistan Devlet Başkanı Bakiyev başkanlık ettiği toplantıya. ŞİÖ'nün gözlemci ülkeleri Moğolistan ile İran'ın cumhurbaşkanları, Pakistan Dışişleri Bakanı, Hindistan Petrol ve Doğal Gaz Bakanı ve Kırgızistan'ın konukları olan Afganistan Devlet Başkanı, Türkmenistan Devlet Başkanı ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreter Yardımcısı Lynn Pascoe de toplantıda hazır bulundular. Zirvede Şanghay İşbirliği Örgütü Üyeleri Arasında Uzun Vadeli İyi Komşuluk, Dostluk ve İşbirliği Anlaşması olmak üzere bir dizi önemli belge imzalandı. Çin devlet başkanı Hu Jintao zirvede yaptığı konuşmada, imzalanan Uzun Vadeli İyi Komşuluk, Dostluk ve İşbirliği Anlaşması'yla örgüt üyelerinin, halklarının dostluğu ve barışı sonsuza kadar sürdürme arzularının hukuki bir belgeyle teyit edildiğine, örgütün gelişmesine büyük güç katıldığına dikkat çekerek, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün geleceğine tam güvenle baktıklarını vurguladı. Hu Jintao, örgütün bütün üyelerinin iyi komşuluk ve dostluk ruhu altında anlaşmayı ciddiyetle hayata geçirerek, örgütün uzun vadeli gelişmesinin siyasi zeminini sağlamlaştırmaları, ortak gelişme ruhu altında bölgesel ekonomik işbirliğini karşılıklı yarar ve ortak kazanç sağlayacak biçimde ilerleterek, örgütün ekonomik zeminini pekiştirmeleri yönündeki arzusunu ifade etti. Hu Jintao, farklı medeniyetler arasında eşit diyalogun hızlandırılarak dostluk temellerinin sağlamlaştırılmasını, dışa açılma ruhu altında örgüt dışı ülkeler ve diğer uluslararası örgütlerle işbirliğinin derinleştirilerek örgütün gelişmesine olumlu dış ortam yaratılmasını da önerdi. Hu Jintao, örgüt üyeleriyle iyi komşuluk, dostluk ve işbirliği ilişkilerini geliştirmenin Çin'in diplomatik çalışmalarının önceliği olduğuna da vurgu yaptı. ŞİÖ’ye katılan liderler birarada... ŞİÖ’ye askeri kimlik Batı’dan farklı mesajlar algılayan Çin ile Rusya, ŞİÖ’ye daha fazla önem vermeye başladı. Birliğin ‘nasıl bir örgüt olduğu’ yönündeki soru son zirve toplantısında yanıtını buldu: Bölgesel güvenlik örgütü. Rusya’nın ABD karşısında kendini tam güvende hissedememesi bunun en büyük nedeni. BİŞKEK BİLDİRİSİ Toplantının sonunda üye devletler ortak bir bildiriyi kabul ettiler. Devlet başkanları ortak bildiride, geçen yıl düzenlenen Şanghay Zirvesi'nde ortaya konulan örgüte üye ülkeler arasındaki çok kademeli işbirliğini kapsamlı ve derinliğine geliştirme ve genişletme görevinin esas olarak tamamlandığını belirterek, terörizmin finansmanıyla mücadele çalışmalarının güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Ortak bildiride altı ülkenin devlet başkanlarının toplantı sırasında "Şanghay İşbirliği Örgütü'ne Üye Ülkelerin Uzun Vadeli İyi Komşuluk, Dostluk ve İşbirliği Anlaşması" ve "Bişkek Bildirgesi" dahil bazı önemli belgeleri imzaladığı belirtildi. "Bişkek Bildirgesi"nde tüm uluslararası toplumun ortak çabalarıyla önceden saptanan ilkeler ve çok taraflı mekanizma sayesinde, bölgesel güvenliğe yönelik tehditlerin etkili şekilde önlenebileceği ifade edildi. Böylece ŞİÖ kendisinin bir ekonomik ve kültürel örgüt olma ötesinde güvenlik bazlı bir örgüt olduğunun da altını çizdi.