Catalog

6 ush’a destek geriliyor B Muhafazakârlar çöküyor mu? Aslı GÖKÇORA C S TRATEJİ TUSAM Amerika Araştırmaları Masası [email protected] ush’un Irak ve iç politikadaki bazı konularda Amerikan halkından aldığı destek, tarihin en düşük seviyelerine gerilemiş durumda. Wall Street Journal Gazetesi ve NBC News televizyonunun ortaklaşa yaptığı kamuoyu araştırması, ABD halkının Bush’a olan desteğinin yüzde 39’la başkanlık dönemindekine oranla gerilediğini göstermekte. Araştırma, izlenen siyaset açısından halkın sadece yüzde 28’inin ülkenin doğru yolda olduğuna inandığını ortaya koydu. Öyle ki, Bush, Irak’taki savaşa ilişkin yaşanan zorluklar, arkasındaki halk desteğinin azalması, son bir yılda benzin fiyatlarında meydana gelen ciddi artış, bazı yardımcıları hakkında açılan soruşturmalar ve davalar, Katrina felaketinin ardından yönetimine yöneltilen suçlamalar ve son olarak Yüksek Mahkeme üyeliğine yaptığı atamanın partisince beğenilmemesi yüzünden, yaklaşık beş yıllık görev süresindeki en zor günlerini yaşıyor. Times gibi dergilerde yazılan analiz yazılarından, akademisyenlerin değerlendirmelerine kadar sayısız derecede kaynak Bush’un kötü bir yıl geçirdiğini ve halktan aldığı destekteki büyük düşüşün ciddi anlamda bir tehlike oluşturduğunu belirtiyor. Bush’un izlediği dış politikadaki en büyük sıkıntı Irak konusunda yaşanmakta. Sünnilerin itirazlarının sürdüğü bir ortamda Irak Anayasası kabul edilse de, direnişin şiddetinde azalma olmayacağına dair kaygılar süregelmekte. Dolayısıyla, Irak’tan asker çekilmesi talebinin, gelecek dönemde B Bush’u daha fazla zorlayabileceği kaydediliyor. Yaklaşık 300 milyar dolarlık mali kayıp ve şu ana kadar yaklaşık iki bin Amerikan askerinin ölümüyle birlikte terörü bitirme ve iddia edilen demokrasiyi uygulama başarısızlığı, Irak konusundaki eleştirilerin başlıcaları. Bush’un ulusal medyayı maniple etmesinin ardından, yönetimin başarısızlıklarından ötürü intikam almayı hedefleyen medyanın artık daha eleştirel yazılar yayınlaması da tüm bunların cabası. Ancak, tüm bu sorunlardan dolayı Kongre ve yönetime hakim olan muhafazakar kanatta bazı kırılmalar olsa dahi ufukta nihai bir parçalanma görünmemektedir. İçte liberal, muhafazakar, ortadireğin gönlünü almaya çalışıp pragmatik adımlar atmaya çalışan ve nabza göre şerbet verme taktiğini sürdüren Bush, halkın gözü önünde meşruiyetini ve popülaritesini kazanma çabası hevesindedir. Bush yönetimine güven sıfır! ush yönetimi skandallarla popülaritesini gittikçe kaybediyor. Bir ajanın kimliğinin medyaya sızdırılması skandalında daha önce üç defa ifadesi alınan, Bush’un iç siyasetten sorumlu başdanışmanı Karl Rove, yeniden ifade vermeye çağrıldı. ABD’de Bush’un imajının yaratıcısı olarak tanınan Rove hakkında dava açılabileceği belirtiliyor. Aynı konuda Başkan Yardımcısı Dick Cheney’nin başdanışmanı Lewis Libby hakkında da dava açılması ihtimali bulunuyor. Bush’un Kongre’nin alt kanadı Temsilciler Meclisi’ndeki en yakın çalışma arkadaşlarından Cumhuriyetçi Parti’nin çoğunluk lideri Tom DeLay hakkında da yolsuzluk davaları açıldı. DeLay, seçim kampanyası sırasında verilen bağışlara ilişkin yolsuzluk yapmakla aşkanlığının ikinci dönemini yürüten Bush’a ülkesinde B verilen destek kendi döneminin en alt seviyesine inmiş durumda. Çeşitli kuruluşların yaptırdığı anketlerde izlenen politikanın doğruluğunu savunanların oranı yüzde 28’lerde kalıyor. Düşüş nedenlerinin başında Irak, benzin fiyatlarındaki artış ve Katrina felaketi geliyor. suçlanıyor. Cumhuriyetçi Parti’nin Senato’daki çoğunluk lideri Bill Frist hakkında da ailesi tarafından kurulan bir şirketin büyük miktardaki hissesini, firmanın hisselerinin değer kaybetmesinden hemen önce satmasından dolayı soruşturma açılmıştı.(1) Eski ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt yönetiminden beri yapılan atamalarla hafif sola eğilimli bir yapıya kavuşturulan Yüksek Mahkeme’de, Yargıç Sandra Day O’Connor’dan boşalacak yere Bush’un, eski avukatı ve hukuk danışmanı olan Harriet Miers’i ataması parti tabanında büyük tepkilere yol açtı.(2) Yüksek Mahkeme’nin muhafazakarliberal dengesinde kritik öneme sahip olan mevki için, partisinin görüşleri doğrultusunda Mahkemeyi sağa çekmesi beklenen Bush, muhafazakarlığı tescil edilmiş bir kişiyi bu göreve atamadı. ABD halkını yakından ilgilendiren sosyal ve etik konularda fikri belirsiz birini işe almakla, kendi partisi dahil her çevreden eleştiri yağmuruna tutuldu.(3) Öyle ki, Miers’in muhafazakar ve evanjelik olması bile, Yüksek Mahkeme’deki yapının sağa doğru kaymasını Amerikan sağını birleştirici bir unsur olarak gören muhafazakarları tatmin etmemiştir. Nitekim, söz konusu atama ABD’de yürütme ile yargı organlarının birbirinden bağımsız hareket etmesine gölge düşürür bir gelişme olarak anılmakta. Farklı gruplara ayrılan muhafazakarlar uhafazakar hareket içinde birbirinden farklı görüşlere sahip olan gruplar inceden inceye birbirleriyle hesaplaşma durumunda. Örneğin; "küçük devlet" görüşünü benimseyen muhafazakarlar Bush’un gereğinden fazla harcama yapmasına ve devlet kaynaklarını israf etmesine sinirlenmektedirler. Bu bağlamda, Bush eğitimden sağlığa kadar her çeşit "büyük devlet" programını onaylayarak "büyük devlet" taraftarı olan muhafazakar seçmen ve parti mensuplarını memnun ederken, vergi kesintileriyle de "küçük devlet" taraftarı olan muhafazakarların gönlünü almaya çalışmıştır. Ancak, bu da mali bir felaketin zeminini hazırlamaktadır. Muhafazakar kanadın sermayedar çevresi ise, Bush’un dindar sağla olan yakınlığından çok da haz etmemektedir. Dindar olan muhafazakar kanat, devlet organlarının kürtaj ve ötenazi gibi konularda insanların özel hayatına girmesini uygun karşılayarak isteklerini yönetime aktarırken, daha laik olan grup, bu durumdan rahatsızlığını zaman zaman dile getirmektedir. Yenimuhafazakar grup ABD’nin özellikle de Ortadoğu’daki dönüşüm projesi düşünüldüğünde dünya üzerindeki rolüne yayılmacı bir gözle yaklaşırken, eski Dışişleri Bakanı Colin Powell gibi geleneksel muhafazakarlar bu M B ? ABD Irak’ta referandum oylamasını başarı olarak pazarlıyor. Ancak 17 Ekim gününe ait fotoğraf karelerinde de görüldüğü üzere Irak’ta iç savaş niteliğindeki çatışmaların ardı arkası kesilmiyor.