Catalog

uripides, duyarlığın, aklın kıla- Kız kardeşler arasında geçen şu ko- vuzluğunda etkisini gösterdiği- nuşma, romanın anlatısını yansıtıyor: E ni ileri sürer. Balzac, “Akıl, duy- “Marianne’nin sel gibi bir akışla ‘Akıl ve Tutku’ gunun yanında her zaman bayağı ka- kendini suçlaması bu yaptıkları için lır” diyor. Pascal, “Yüreğin kendi ak- aferin demeyecek kadar da dürüst Yunus Emre, bir şiirinde, insana özgü bu duy- lı vardır, aklın hiç bilmediği” diyerek olan Elinor, açık sözlülüğü ve pişmanlığının pekâlâ hak gu karmaşasını bir şiirinde dile getiriyor: Balzac’ı onaylıyor. Goethe, “Benim ettiği övgü ve desteği ona sunmakta gecikmedi. “Hak bir gönül verdi bana ha demeden hayran edindiğim tüm bilgiyi herkes edine- Kardeşi elini sıkarak karşılığı verdi: ‘Çok iyisin’. Bunu olur/ Bir dem gelir şadi olur bir dem gelir giryan bilir, ama yüreğim yalnızca benimdir” hak edip etmediğimi zaman gösterecek. Planımı yaptım olur” (şadi olmak: sevinmek; giryan olmak: üzüle- diyerek duyarlığa önemli bir alan açı- ve eğer buna sadık kalabilirsem duygularımı denetleyebi- rek ağlamak). Sanki Jane Austen, Yunus Emre’nin yor. Duyarlığı “Zihinden geçmeden, lir ve kendimi geliştirebilirim. Ne başkalarını üzecek ne de bu dizelerini duymuş da Akıl ve Tutku’yu yazmak gözden yüreğe giden bir yol var” di- kendime işkence edeceğim. Artık yalnızca ailem için yaşa- için kalemi eline almış. Çeviri olmasına karşın, sar- ye tanımlayan düşünürler de var. yacağım. Bundan böyle dünyam sen, annem ve Margaret maşlı bir dil taratması da buna bağlanabilir. Akıl söz konusu olduğunda, akıl olacaksınız; bütün sevgimi sizin aranızda paylaştıracağım. yeterli görülmez, kişinin akıl yürüte- Sizden, evimden uzaklaşmak için bir daha en küçük bir KONU / Romanın konusu, neredeyse her cek güce ermesi öne çıkarılır. Pas- tahrike bile kapılmayacağım ve eğer başkalarıyla görüşür- düzeydeki toplumun sorunları olabilecek olay örgüsü cal, “Akıl veren çoktur, akıl yoktur” özdeyişiyle, gerçek- sem de bunu ancak tevazu kazandığımı, kalben ıslah ol- üzerine kurgulanmış: ten çok sözle mantığı alaboraya uğratmaya kalkanların duğumu ve adaba uygun davranabileceğimi, hayattaki “Akıl ve sağduyu timsali on dokuz yaşındaki Elinor foyasını ortaya çıkarıyor! ufak tefek sorumlulukları nezaket ve sabırla yerine geti- ve tüm duyguları en yoğun haliyle yaşayan, duyarlığıyla Aklı insan beyninin belirleyicisi sananları, şu Japon rebilmek için yapacağım.” çoğu zaman kendini harap eden on yedi yaşındaki atasözü, yasalarda arar: “Yasalar akla aykırı olabilir ama kardeşi Marianne babalarının kaybının ardından YORUM / Bu iki kız kardeş bir yana, dünyanın akıl, yasalara aykırı olamaz.” Jane Austen’ın Akıl ve Tut- yabancısı oldukları yeni bir hayata adım atarlar. tüm ülkeleri birbirlerini yiyeceklerine, dünya barışı- ku’sunu (Can Yayınları) okurken akılla tutkunun hem Paragöz abilerinin onları sürüklediği yoksulluk, an- nın temelini atarlar! Cervantes’in Don Quijote’sinin, birbirinin içinde, daha çok da dışında olduğunu içeren nelerinin kimi zaman hastalıklı bir hal alan duygusallığı, Tolstoy’un Savaş ve Barış’ının, Victor Hugo’nun Se- gerçeği 389 sayfalı romanda düşünerek bir yere otur- sonradan görme akrabalarının sığlığı ve karşı cinsin ne- filler’inin, Dostoyevski’nin Suç ve Ceza’sının, Halit Zi- tamadım. Ancak insanın yaşam boyunca bu iki kav- den olduğu kalp kırıklıkları arasında genç birer kadına ya Uşaklıgil’in Aşk-ı Memnu’sunun, Yaşar Kemal’in İnce ram arasında arayışlara girmesi, Homeros’tan Yaşar dönüşen iki kız kızkardeşin hikâyesidir.” Memed’inin kişileri, romandaki yerlerine otururlar. Kemal’e anlatı sanatının temeli olmuştur. Virginia Woolf, “Jane Austen’ın kıvrak zekâsının, İnsanın, “Eşrefi mahlukat”tan sayılması, düşünce- Jane Austen’ın kişileri gezegendir, sahneden sahneye üslûbunun kusursuzluğuyla el ele tutuştuğunu” söyler. değişirler. Akıl ve Tutku onlar arasından yer alacak dü- duygu bütünselliğiyle de açıklanabilir. Duygusal ya da Bu özetlemeden de anlaşıldığına göre Akıl ve Tutku, ya- düşünsel, zihindeki her değişim insanın davranışlarına zeyde bir roman değil. Yukarıda da değindiğim gibi Akıl zarı kadın olan, örneğine sıkça rastlanan olay alanı geniş ve Tutku, neredeyse her sayfasıyla Elinor ile Marianne’nin da yansır. Okuma, resim, müzik gibi sanatsal yeteneği bir aile içi romanıdır. Can alıcı bütün olaylar yakınlar ara- geliştiren de akıldır. Onu insanın içinde depreşime uğ- pek de öne çıkmayan dirençleri temeline oturtuluyor. ratan, duyumsama ile yaratılan sanattır. sında geçiyor. Elinor ile Marianne arasında geçen karşı- Hemen her gün “korkunç ve mübarek elleri/ ince, küçük lıklı konuşmalardan olay örgüsünde Elinor aklının göster- Düşüncede de, duyguda da tekdüzelik yoktur. Neşe çeneleri,/ kocaman gözleriyle anamız, avradımız, yârimiz” içindeki bir insanın içinden hüzün, hüzünlü bir insanın diği yolda ilerliyor, Marianne ise tutkudan tutkuya geçe- kadının işkencelerle canından edildiği toplumumuzda, ak- içinde de sevinç kıpırdayışları eksik olmaz. rek kendinin dışında gelişen olayların etkisinde eziliyor. lını kullanarak çözüme varan Elinor yol gösterecektir. n Tanımlar ve sözcükleriniz: (Rıfat Ilgaz kitabı) — — — — — — — — A. “İnsanların olduğu her yerde az ya da çok bir ………. yaşanır, mutlaka bir didişme, mutlaka 34 46 68 53 43 45 71 78 BULMACA KITAP bir bela vardır.” G. Oğuz Türklerinin yirmi dört boyundan biri. (Ahmet Ümit) Hazırlayan: MUSTAFA BAŞARAN trbulmaca@ gmail.com — — — — — — — — — — — — — — — — 49 60 20 9 57 2 7 16 22 40 80 35 50 38 19 27 H. Zaman içinde birdenbire olmayan, kesintisiz, B. “Telefon rehberine bakmasını bilmeyor niteliksel ve niceliksel gelişme süreci. Ay ışığında denize girmesini — — — — — Sigara, kibrit, soba yakmasını bilmeyor 33 55 18 73 62 Başlamasını bilmeyor bilmeyor bitirmesini Ayak yapmasını radyo çalmasını I. “En acı söz ………. gibi gelir sersemin Dolmuşta oturmasını kulağına.” Midye dolmasını ………. almasını (William Shakespeare) Ayakda durmasını.” (Özdemir Asaf) — — — — — 5 75 23 29 66 — — — — — — — 44 13 26 41 52 65 17 J. Kâğıt süslemeciliğinde kitre, kola vb. yapıştırıcılarla yoğunlaştırılmış su üzerine, neft C. Rize iline bağlı ilçelerden biri. yağı ile sulandırılmış yağlı boya damlatılarak — — — — — — — — yapılan ve kâğıda geçirilen süs. 59 37 31 3 48 56 70 6 — — — — D. “Rana ……….” 64 1 47 79 (yitirdiğimiz sinema sanatçısı) K. “Sevmek neden bu kadar ………..” — — — — — — (Şükrü Erbaş 14 25 8 72 51 36 — — — — — — E. “Yaşlı bir uzaktayım, ondan da yaşlı 10 21 42 39 24 15 Ön ayakları duyulmayan bir yağmurun içinde İşte ilk ellerimi yontuyorum, bileklerimi Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine 1825 ÇÖZÜM: A. FAALİYET, B. RENKLİ, ………. bir taşçıyım bir başka şaire göre.” gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı C. ERKENCİ, D. DAKİKA, E. ELEŞTİRİ, F. (Edip Cansever) sayılı karelere aktarın (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare REHAVET, G. İVEDİ, H. CİDDİ, I. GÖZDE, J. RIHDAN, K. OLİGARŞİ, L. SIZI. yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir). Bulmaca tamamlanınca, sorulan — — — — — — — — Metin: “Maddi olan şey aldatıcıdır, değişken tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru Ne Yaptığını Biliyorum 4 30 61 54 67 28 74 69 ve görecelidir, hakikatse ruhta, fikirde ve adlı kitabın yazarının adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı kitaptan bir metin ortaya F. “………. Mangası” zihinde gizlidir.” (Frederic Gros) çıkacaktır. Geriye kalan harfleri de siz tahmin ederek metni oluşturun. 16 13 Şubat 2025