Catalog

BULMACA 20 yüzyıl başında Fransa’da ortaya çıkan ve iki kişiyle oynanan bir iskambil oyunu... Divan edebiyatında gerçek ya da mecaz anlamıyla içki ve içki âleminin övülerek anlatıldığı manzum yapıtların genel adı. 8 Doğu Karadeniz’e özgü, kaymağı alınmış süt içerisine mısır unu karıştırılarak yapılan bir yemek... Büyük Menderes Irmağı deltasında, zengin bir kuş yapısına sahip olan göl... RizeErzurum karayolunda bir dağ ve geçit. 9 Oylumlu... Obüslerden, bombalardan korunmak için yerin altına kazılmış siper... “Kışlanın önünde sesi var / Bakın çantasında acep nesi var” (Türkü)... Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası. 10 İki bağlantı parçasını birbirine yakın olarak eklemekte kullanılan özel parça... Yunan mitolojisine göre uçmayı başaran ilk insan... Doğusu bağımsız bir devlet, batısı ise Endonezya’ya ait olan bir ada. 11 Körlüğe neden olabilen bir göz hastalığı... Müslüman Ortadoğu devletlerinde özerk yönetimlere, merkeze bağlı beyliklere ve sınır valiliklerine verilen ad... Binalar, yapılar. 12 “Mecliste arif ol kelamı dinle / iki söylerse sen birin söyle” (Karacaoğlan)... TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 15 Kasım 2015 SEDAT YAŞAYAN 1 Resimde gördüğünüz, dilimize de çevrilen “İdeolojinin Yüce Kesnesi”, “Ahir Zamanlarda Yaşarken”, “Gıdıklanan Özne” gibi yapıtlarıyla tanınmış Sloven düşünür... İspanya diktatörü Franco’nun “Büyük Şef” anlamındaki lakabı. 2 Doğu Karadeniz yöresinde yetişen, turşusu ve salatası yapılan bir bitki... Közlenmiş patlıcan, tahin ve limonla yapılan bir meze... “ atılır kalasından / Hak saklasın belasından” (Köroğlu). 3 Doğalgazın önemli bir bileşeni olan gaz... Halk dilinde böğürtlene verilen ad... Yiğit, kahraman... Soyaçekim. 4 Çemberin çevresinin çapına oranını gösteren sayı... Hayvan tımar etmekte kullanılan kıldan kese... Yemen’in başkenti... Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın kısa yazılışı. 5 Bir fındık cinsi... Tiyatro ve sinemada teknik ustalıkla yapılan hile... “Çamçak” da denilen bir tatlı su balığı... Yanarken güzel koktuğu için tütsü olarak kullanılan bir ağaç. 6 Metal eşya üzerine vurulan bir cins cila... Bir nota... Köpek... “Çamaşırcı ayı, rakun” gibi adlar da verilen memeli bir hayvan... Vadiyi su baskınlarından korumak amacıyla akarsu kıyısına paralel olarak yapılan bent. 7 Sodyum elementinin simgesi... 19. Bu haftaki bulmaca ödülü Darağacından Notlar Julius Fucık Yordam Kitap 01.11.2015 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Bağımsız Sosyal Bilimciler’in “AKP’li Yıllarda Emeğin Durumu” (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 1 Kasım 2015 1545 KAZANANLAR: 1 2 3 Çağrı Pehlivanlı, Hasret Yılmaz, Yaprak Anıl, Duygu Atalay, Necla Tancı, Apdullah Sevilen, ANKARA, M. Hamdi Güler, ADAPAZARI, Adil Başdin, BARTIN, Defne Pırıl Aldemir, BURSA, Hasan Anay, ESKİŞEHİR, Batuhan Aysoysal, İsmet Koş, Yasemen Apanay, Perihan Şaylan, Fevzi Dişanlı, İSTANBUL, Ömer Ceyhun Uyanık, Ceren Çay, İZMİR, DursunKaptan Karamustafa, KDZ. EREĞLİ, Cevap Bayhan, KIRKLARELİ, Ali Dilekli, Salim Sakarya, KONYA, İbrahim Kargıtuğ, MUĞLA, Atilla Kırmacı, SİLİFKE, Mustafa Necdet Öz, ZONGULDAK, Kadir Tunalı, TEKİRDAĞ Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@ cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 1 O K T A Y A K B A L 2 R E A 3 O S M 4 Z 6 O R İ A İ 5 C E R 7 N 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 D E V İ A S Y O N J İ N O Y A B U N P L E V R A A N T U S O S E T R B Ö R E K N E Z U H U R İ S A H S A L K İ L E N K A Z N A İ M I 4 5 6 7 8 G E N E S Y E N İ C E D O M A T A L A N İ M A L V İ N A S E M İ L E 8 E K L O R F A O T Ç U 9 S A N İ D İ N H A K A R L U T A P 10 F A N A E R O S İ N A N Ç N İ L 11 E F O D K V A K E D İ E K İ D N E 12 L U S 13 İ Z İ T A N İ A L E K A R M A D İ L I U Ç N A S O K R A N İ S Ü H A A A Y A 14 S U B E Ç A R 15 A L A A D A D A P E T 16 F İ L A R İ Z L A L E 17 İ O K A Y P 18 L A Z A R E T O 19 İ Ğ Ş A N O İ T P 20 N A H İ V A İ T F İ A Z A Z İ L E C O R İ N O Evde soba yerine kullanılan, toprak ya da tuğladan yapılmış ocak... Yeraltı suyunu taşıyan geçirimli katman... Ege yöresinde, salatası yapılan lahana filizine verilen ad. 13 İskandinav folklorunda, bazen büyü de yapabilen kötü ruhlu dev canavar... Sevinç belirten bir ünlem... Hastalığın ya da bir durumun en zor anı... Otomatik para çekme makineleri için kullanılan kısaltma. 14 Dilimize de çevrilen “Pedro Paramo”, “Kızgın Ova” gibi yapıtlarıyla tanınmış Meksikalı yazar... Sözcük türetmek ya da sözcüğün görevini belirtmek için kullanılan biçim verici ses. 15 Mersin’de ortaya çıkarılan bir Hitit kenti... Orkestra şefi. 16 Eski Mısır inanışında insan ruhu... Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinde bir yayla. 17 İzmir’in Menderes ilçesinde antik bir kent... Bir renk... 106 taşla oynanan bir oyun. 18 “ ı mihr ü vefayı kim okur kim dinler” (Kâmi)... Rütbe ya da kıdemce küçük olan asker... Yaklaşık on iki bin yıl önce Pasifik’e gömüldüğüne inanılan, insanlığın ve uygarlığın anayurdu sayılan kıta. 19 Hindistan’ın kuzeyinde, fırında pişirilen kalın kurabiye... Endonezya’ya özgü, palmiyeden elde edilen bir içki... Diş kiri. 20 İzlanda’ya özgü bir tür güreş... Tek deste kâğıtla oynanan bir iskambil oyunu. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 “Parıltı”, “Ölü Bölge”, “Kundakçı” gibi korku romanları filme de aktarılmış ABD’li yazar... Yüksek rakımlı ülkelerde turizm ve dağcılık etkinlikleri arasında yer alan yürüyüş gezileri. 2 Lesotho’nun para birimi... Yeni Zelanda’nın yerli halkı... Parlak kırmızı renkte bir süs taşı... Bir renk. 3 Japonya’da Buda rahibelerine verilen ad... Bir nota... İnsan tiplerini belirleme ve ayırt etme yöntemi... Fatih Sultan Mehmet’in şiirlerinde kullandığı mahlas. 4 17. yüzyılda Felemenk’te yaşamış en yetenekli manzara ressamlarından biri... İlave... Mafya adamlarının hesaplaşmalarında kullandıkları kesik namlulu av tüfeği. 5 Önü hendekli siper... Hayat arkadaşı... Yunan mitolojisinde tek gözlü devler... Yeniçeri ocağında en küçük birlik. 6 Çeşitli sebze ve etlerle hazırlanan bir tür çorba... Kuzu sesi... Bahama Adaları’nın başkenti. 7 Kırmızıya çalan kahverengi... Yeryüzü parçası... Altay şamanlığında hastalık yapan kötü ruh ya da 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... cin... Kadınların giydiği kolsuz üstlük. 8 “Sana gerek ise / Gel göresin bu sinleri” (Yunus Emre)... Soluk borusu... Ateşli hastalık... İlgi eki. 9 Bir şeyin fiyatını artırma... Eski dilde akciğer... Genelev işleten kadın... Yunan müziğinde bir tür. 10 Ankara yöresine özgü un, süt ve cevizle yapılan bir tür poğaça... “Eşekkulağı” da denilen otsu bir bitki... Şifalı kaynak suları ya da çamurla tedaviyi amaçlayan kuruluşlara verilen ad. 11 Avcı çakısı... Zen Budizm’de, aydınlanmanın içsel ve sezgisel deneyimi... Pişmiş toprak ya da taştan yapılan ve içine bir ölünün kemikleri konan sandık. 12 Babillilerde 8.8 gram değerinde ağırlık birimi... Kent... “Çoktan beri yollarını gözlerim / Gönlümün ziyası dost geldin” (Pir Sultan Abdal)... Şenliklerde caddelere kurulan süslü kemer... Bir nota. 13 Kalsiyum elementinin simgesi... 1799’da Napolyon’un Mısır’ı işgali sırasında Osmanlı kuvvetlerine karşı kazandığı savaş... Masalın uygun yerlerinde kullanılan kalıplaşmış sözler. 14 Maksim Gorki’nin bir romanı... Klavsene benzer bir çalgı... İri taneli bir pirinç türü... Orhan Boran’ın radyoda yarattığı hayali bir kahraman. 15 Düzce’nin Gölyaka ilçesinde bir yayla... Büyük makamdaki kimseleri hoş sözlerle, fıkra ve öykülerle eğlendiren kimse. 16 Kırklareli’nde, Türkiye’nin en uzun mağaralarından biri... Köydeki işlerin elbirliğiyle bitirilmesi. 17 Meslek... Yalnızlık korkusu. 18 Kalın bükülmüş sicim... “Ey benim memesinde cüceler emziren acayip memleketim” (B. R. Eyüboğlu)... Avusturya ve Macaristan’da bir ırmak. 19 Peynir suyundan yapılan yağsız ve ekşimsi bir peynir... Karaciğerin salgıladığı acı sıvı... Anlam yükletilen şey... Kesintilerden sonra kalan miktar. 20 Batı’yı, Batılılığı, Batılılaşmayı aşağılayıp lanetleme anlayışı. BRİÇ vdenizci@gmail.com SATRANÇ Bilbao’da yapılan ‘8. Grand Slam Finali’ adlı dörtlü turnuvayı Amerikalı Wesley So kazandı. 2785 ortalamalı turnuvanın çift turlu oynanmasına karşın skoru fevkalade kısır kalınca +1 ile birinciliği paylaşan So ve Giri arasındaki playoff birinciyi belirledi: 1,50,5.Anand’la birlikte 1’lik skorla son sıraları paylaşan Ding Liren’in ŞahHint macerası da bu kez iyi neticelenmedi: GM Wesley So (2760)GM Ding Liren (2782), Bilbao 2015, ŞahHint Savunması 1.d4 Af6 2.c4 g6 3.Ac3 Fg7 4.e4 d6 5.Af3 00 6.Fe2 e5 7.00 Ac6 8.d5 Ae7 (ŞahHint Savunması’nda tarafların karşı kanatlardan hücum etmeleriyle ünlenen Mar del Plata Varyantı. Varyanta adını veren Mar del Plata 1953 turnuvasıdır. Gligoriç’in Najdorf’un tam 1,5 puan önünde birinci olduğu bu turnuvada söz konusu tabyada oynanan kritik oyunlar adlandırmanın sebebi.) 9.Ae1 Ad7 10.Fe3!? (Zamanında varyantın direkt refütasyonu olarak görülen bu yaklaşım kadar 10.Ad3 f5 11.Fd2 Af6 12.f3 f4 13.c5 g5 14.Kc1 Ag6 15.cd6 cd6 16.Ab5 Kf7 17.Vc2 Ae8 de Klasik Devamyolu olarak adlandırılabilir.) f5 11.f3 f4 12.Ff2 g5 GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Başkent İkili Şampiyonları: YerginAvşar 102 çiftin katıldığı turnuvada sıralama: 1. Mahmut YerginM. Emin Avşar %59.92 2. Berk Gökçeİrfan Doğan %59.39 3. Funda ÖzbeyTayfun Özbey %58.89 Şimdi son trefl çekildiğinde Batı sıkışır, körü atarsa yerdeki Vale, piki atarsa eldeki 10’lu löve olur. Tehdit kâğıtları büyük olduğundan kâğıt takip etmeye de gerek yoktur. Son trefle çekildikten sonra ¦K da çekilir; Dam gelmezse ¦A çekilir, eldeki ¦10’lu otomatik olarak sağdır. İşte savunmanın dağılımı: Batı ¦ K7532 ¦ AQ84 ¦ T93 ¦A Doğu ¦ 864 ¦ 952 ¦ 764 ¦ 8754 Bilbao 2015 cd6 19.Ab5 g3! 20.hg3 hg3 21.Fg3 h4 22.Fe1 Ah5 tematik er fedasına tipik bir örnek.) h5! 17.cd6 cd6 18.Ab5 a6! 19.Aa3 b5 20.Kc6 g4 21.Vc2 Vf8 22.Kc1 Fd7 23.Kc7 Fh6 24.Fe1 h4! 25.fg4 f3 26.gf3 Ae4 ,SoNakamura, Saint Louis 2015, Filipin asıllı Amerikalı oyuncuyu aynı varyantta başka bir devamyolu oynamaya yöneltmiş olmalı. 27.fe4 Kf1 28.Şg2 Fe3 29.Ff1 h3 atağın püf noktası.,b) 13.a4 a5! (13... Ag6?! 14.a5 Kf7 15.b4 Ff8 16.c5! dc5 17.d6! Fd6 18.Fc4 veya 16...Af6 17.c6! bilinen yarma harekatları.) 14.Ad3 b6! diğer bir reçete.c) 13.Ab5 a6? 14.Aa7! Ka7 15.Fa7 b6 16.b4 Fb7 17.c5! dc5 18.Kc1! Ac8 19.bc5 fikri KorçnoyHulak,Zagreb 1987 partisiyle sansasyon yaratmıştı.19...Ac5 20.Kc5 bc5 21.Fc5 Beyaza büyük üstünlük verir. Fakat 13...b6! 14.b4 a6 15.Ac3 Ag6 16.Ad3 Kf7 17.c5 Ff8 sonrası Siyahlar vezir kanadını korurken diğer cenahtan saldırırlar. d)13.b4 Af6 14.c5 Ag6 15.cd6 cd6 16.Kc1 Kf7 17.a4 Ff8 18.a5 Fd7 19.Ab5 g4! 20.Ac7 g3 21.Aa8 Ah5! PiketKasparov, Tilburg 1989 partisindeki Siyahların model kazancı bu devamyolunu da tedavülden kaldırmıştır. 13.Kc1!? Ag6 (13...Kf6?! 14.Ad3 b6 15.b4 Kh6 16.c5 a6 17.cd6 cd6 18.g4! Beyazların diğer kanadı nasıl savunabileceğine örnektir.) 14.c5! (Hırvat GM Kojul’un er fedası.) Ac5 (14...Af6? 15.cd6 cd6 16.Ab5 Kf7 17.Vc2 Ae8 18.Aa7 Fd7 19.Vb3 Beyazların atağının hızını gösterir.) 15.b4 Aa6 (Siyah Atın, şah kanadından uzak kalması ve c hattının açılışı Beyaza kompanzasyon sağlayan faktörler.) 16.Ad3! (16.Ab5 Fd7 17.Aa7?! devamyolunu 90’lı yılların sonunda popüler hale getirmiştim.Ama 17...Kf7 18.a4 Ab4 19.Vb3 b6! ile Danailov, Topalov ikilisinin fikrine bağlı 20.Ac6 Ac6 21.dc6 Fe8! 22.Fc4 Ae7 varyantı şüpheli duruma soktu.) h5!? 17.Ab5 b6 18.Fe1 Kf7 19.Fd2!? (19.Af2 Ff6 20.h3 Fb7 21.Kc2 Vd7 22.Vd3 berabere biten TopalovRacabov, Nanjing 2009 oyunuyla varyantın en üst seviyede görüldüğü haliydi.) Ff6 (19...Ab8? 20.Vc2) 20.Af2 Ve8 21.Va4 Yenilik (21.a4 oyunu bilinen yollara sürüklerken So Va3 ve Ad6 ile eri hemen geri almak istiyor.) Fd8 (21...Kg7!? 22.h3 (22. Va3? g4) Ah4 23.Kc3 başka bir fikirdir.) 22.Va3 g4!? (22...Kg7 23.Ad6 (23. h3!?) cd6 24.Fa6 Fa6 25.Va6 g4 26.fg4 Ah4 27.h3 b5! karışık bir durum verir.) 23.fg4 hg4 24.Ac3 Ab4! (Taş fedası doğru. Zira 24...f3? 25.gf3 Ab4 26.Ag4!(26.Vb4? gf3 27.Fd3 Ve7 veya Kh7 sonrası Beyaz şah kanadını savunamaz.) Beyaz kazanır.) 25.Vb4 f3 26.Fb5 Ve7? (Ana fikir 27.g3 Af4 benzeri olacağına göre Siyah Vezir şah kanadından uzaklaşmamalıydı. 26... Vf8! 27.g3 Kh7!? (27...Af4? 28.Ff4!(28. gf4? Vh6) ef4 29.e5! Beyaz çok üstündür.) 28.Ad3 Af4 29.Af4 Fg5! belirsiz.) 27.g3 Kh7 28.Vc4! Kh8 (26. hamlede yapılan ufak hata yüzünden Siyah şimdi Af4 ve Vh6 oynayabilecekken tempo kaybediyor.) 29.Vc6 Vh7 30.h3 Kb8 31.Acd1 a6 (31...Af4 32.gf4 Vh4 33.Şh1 Vg3 (33...g3 34.f5!) 34.Ve8 Şg7 35.Vh8! Şh8 36.Kg1 Vh4 37.Şh2 kazanır.) 32.Ve8 Şg7 33.Vd8 Kd8 34.Kc7 Fd7 35.Kd7 Kd7 36.Fd7 gh3 Cumhuriyet Kupasından Bir El Kuzey ¦ QJ ¦ KJ63 ¦ AQ8 ¦ QJT2 İkili, dağıtan Doğu. Batının 1¦ açışından sonra Güneyde 3NT oynuyorsunuz. (5NT yapmaya çalışacaksınız.) ¦4 atağını elden 10’lu ile kazandınız ve bir kör de siz oynadınız. Batı Asla alıp karo ile çıktı, yerden kazandınız ve¦Q’ı oynadınız. Batı alıp yine karo oynadı. Nasıl devam edeceksiniz? Analiz: On lövemiz var, fakat ikili olduğundan fazlalar önemli. ¦Q düşerse veya pik empası tutarsa bir fazla daha yapıyoruz, ancak puanları sayarsak geride kalan tüm onörler Batıda olmalı, dolayısıyla pik empası tutmuyor ve ataktan en az dörtlü olduğu belli olan ¦Q düşmüyor. Çözüm: Karolar çekilir, yerden ¦Q atılır ve yerde kalmak üzere tüm trefler çekilir. Son trefliden önce pozisyon: Kuzey ¦ J ¦ KJ ¦ ¦J Batı ¦ K7 ¦ Q8 ¦ ¦ Doğu ¦ 864 ¦ 5 ¦ ¦ Güney ¦ AT9 ¦ T7 ¦ KJ52 ¦ K963 Bu bordu 193 masanin 150’si 3NT oynamış, altısı Kuzeyden oynandığından ve Doğunun pik atağından sonra savunmanın pik devam etmesinden dolayı dokuz elde kalmış, 66 çift +1 yaparak % 48 ve 77 çift muhtemelen bu şekilde oynayıp +2 yaparak % 78, bir DoğuBatı da +2 (!) yaptırarak %2 almış. Lüleburgaz Kurtuluş Kupası 71 çiftin katıldığı ikiliyi Orhan Ekinci Yusuf Kahyaoğlu çifti %63.90 ile kazandı. Gnr.Zafer Özkan İkili 48 çiftin katıldığı turnuvayı Mehmet TabanKadir Şentürk çifti %64.43 ile kazandı. Haftanın problemi Kuzey ¦ QT63 ¦ AT8 ¦ J85 ¦ Q42 Güney ¦A ¦ KQ952 ¦ AKQ3 ¦ A83 Güney ¦ AT ¦8 ¦ ¦9 Takım maçı, KG zonda, 2¦ açıp rakiplerin müdahele etmediği bir artırmadan sonra Güneyde 6¦ oynuyorsunuz. Atak ¦6:8,2. Nasıl oynarsınız? İyi bir hafta sonu diliyoruz. Herhalde hiçbir açılışta bu denli değişik devamyolları bulamazsınız: a) 13.Ad3 Af6 14.c5 Af6 ilk kez EliskasesGligoriç, Mar del Plata 1953 partisinde şekil bulmuştu. 15.Kc1 Kf7 16.Şh1!? (16.a4 h5! 17.a5 g4 18.cd6 Üç hafif taşın Vezirden çok üstün olduğu bir konum! 37.Şh2! Kb7 38.Fe6 Af8 39.Ff5 Vh5 40.Ag4 Ad7 41.Fh6 Şh8 42.Ade3 Kc7 43.Fd7!? (43.Fe6 Af6 44.Af6 Vh6 45.Kf3 ile oyun hamlesi arasında seçim yapmak zor!) Kd7 44.Kf3 Kf7 45.Kf5 Kf5 46.ef5 Vf7 47.Fg5 b5 48.Ah6 Vf8 49.f6 Şh7 50.Aef5 Şg6 51.Fh4 e4 52.f7 e3 53.Fe7 e2 54.Ah4 Şh7 55.Ff8 e1V 56.Fd6 Vf2 57.Şh3 Vf1 58.Şg4 Vc4 59.Ff4 Ve2 60.Af3 Terk 10 C M Y B