Catalog

SAYFA CUMHURİYET 4 HAZİRAN 2013 SALI 12 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Fitch: Kitlelere kulak vermezsen notunu kırarım Türkiye’ye 18 yıl aradan sonra, ‘yatırım yapılabilir ülke’ notunu veren ilk kredi derecelendirme kuruluşu olan Fitch, Gezi Parkı direnişiyle ilgili olarak açıklama yaptı. Fitch, ‘Kitlelerin sesinin duyulması kriteri BBB notunun çok altına indi’ uyarısını yaptı. altına indi” dedi. Gezi Parkı’ndaki protesto olaylarına polis müdahelesi sonrasında büyüyen olaylara ilişkin değerlendirme yapan Fitch Kıdemli Direktörü Paul Rawkins, “Türkiye notlamasında siyasi riskler zaten her zaman zayıflık unsuruydu” dedi. Rawkins, kitlelerin sesinin duyulması kriterinin Türkiye’nin bulunduğu not seviyesi olan BBB’nin çok altına indiğine dikkat çekti. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, kredi notu değerlendirmesinde çok sayıda kriteri Ekonomi Servisi Siyasi istikrar ve ekonomideki olumlu gidişat sayesinde, kredi notunu, 18 yıl aradan sonra “yatırım yapılabilir ülke” seviyesine çıkarmayı başaran Türkiye’ye bu notu ilk veren kuruluş olan Fitch’ten uyarı geldi. Fitch, hükümetin halkın tepkisini görmezden gelmeye devam ettiği Gezi Parkı direnişi ile ilgili olarak yaptığı açıklamada; “Kitlelerin sesinin duyulması kriteri BBB notunun çok dikkate alıyor. Bu kriterler arasında ekonomik ölçütler olduğu kadar, siyasi istikrara ilişkin maddeler de yer alıyor. Fitch, Türkiye’nin kredi notunu, geçen yıl kasımda, BB+’dan BBB’ye yükseltmişti. Böylece Türkiye’nin notu yatırım yapılabilir ülke seviyesine yükselmişti. Fitch’in not arttırımını, Moody’s ve bir süre sonra da Standard & Poor’s’un yükseltme kararı takip etmişti. Bu şiddete son verin KAGİDER ve TÜRKONFED yaptıkları açıklamalarda Gezi Parkı’ndaki vatandaşların direnişini desteklediklerini belirterek hükümetin yaşananlardan ders çıkarması gerektiğine işaret ettiler. Ekonomi Servisi İş dünyasından yapılan açıklamalarda Taksim Gezi Parkı’nda başlatılan direnişe polisin sert müdahalesine son verilmesi istendi. Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) yaptığı yazılı açıklamada insanların temel haklarından olan farklı fikirleri ileri sürmesini, gösteri yapmasını ve çevreyi koruma talebini desteklediğini belirterek, cop, gaz ve zor kullanılmasını kınadıklarını ifade etti. KAGİDER açıklamasında şunlara yer verdi: * Toplumda insanların serbest düşünce, görüş ve eleştirilerini yönetimlere iletme hakları mevcuttur. Her yaştan, her kesimden katılımcılar tarafından kamu düzenine ve hiçbir şahsa zarar verilmeksizin medeni şekilde gerçekleştirilecek protestolar bizi ancak ileriye götürecektir, gösteri olmaması ise geriye götürecektir. * Hiçbir proje insan hayatından önemli değildir. Halk her zaman serbestçe düşüncelerini ifade edebilmeli, eleştiri ve gösteri hakkını kullanabilmelidir. Bu hakların kullanımının engellendiği, kısıtlandığı, halkın görüşlerinin dikkate alınmayarak şiddet ile sindirilmeye çalışıldığı bir ülkede demokrasinin varlığı tehlikeye girecektir. * Ekonomimizin ve kadınlarımızın yeni AVM’lere değil, barış ve refah içinde yan yana alışveriş yapan birbiri ile dost halkına ihtiyacı vardır. Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Onatça, Taksim Gezi Parkı olaylarından Türkiye’nin ders çıkarması gerektiğini belirterek “Demokrasi çoğunluğun azınlığa kayıtsız şartsız hükmetmesi değil, toplumdaki her bireyin söz söyleme hakkına eşit derecede imkân verme sanatıdır. İktidar, yaşanan bu süreci yalnızca Taksim Gezi Parkı’ndaki ağaç düzenlemesinden şikâyet gibi algılarsa yanlışa düşmüş olur. Toplum, farklı alanlarda ortaya çıkan gerilimi, Taksim Gezi Parkı düzenlemesiyle açığa çıkarmıştır” açıklamasında bulundu. Taksim Gezi Parkı’nda başlayan ve Türkiye geneline yayılan olaylar nedeniyle bu hafta içerisinde yapılması planlanan birçok toplantı ve organizasyon da iptal edildi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s bugün Türkiye’de gerçekleştireceği toplantıyı erteledi. 7 Haziran’da başlaması planlanan Ankara Shopping Fest (Alışveriş Festivali) 14 Haziran 2013’e erteledi. İstanbul’da düzenlenmesi düşünülen ve ertelenen diğer toplantılardan bazıları şöyle: PwC Küresel Çok Kanallı Perakendecilik Anketi ve Türkiye sonuçları toplantısı, 4 Haziran’da düzenlenmesi planlanan Çaykur basın toplantısı, Altın Pusula Halkla İlişkiler Ödülleri töreni, Türkiye Sigorta Birliği’nin A’dan Z’ye Bireysel Emeklilik Buluşması, 4. Uluslararası İstanbul Opera Festivali, Vestel ve Media Markt basın toplantıları. KİM NE DEDİ? TİM’den sağduyu çağrısı Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), son günlerde yaşanan toplumsal olayların sağduyu ile sonlandırılması çağrısında bulundu. TİM, sükunet ve sağduyunun tesis edilebilmesi için, devletin ve güvenlik güçlerinin maksimum şefkat ve özenle davranacağı ve ülkenin demokrasi yolunda katettiği merhaleyi kanıtlayacağı günlerin bu günler olduğuna vurgu yapılan açıklamada, “Hükümetimiz başta olmak üzere, tüm siyasi partilerimizi, tüm sivil toplum kurumlarımızı ve tüm vatandaşlarımızı sağduyu ve sükunete davet ediyoruz” denildi. REKLAMLARI KESTİLER Mindshareworld, Maxus, Mec, Mediacom, O.M.D, Carat, Vizeum, Starcom, Mediawest ve Universal Mccann gibi uluslararası reklam ajanslarının Türkiye temsilcilikleri, reklam planlamasını yürüttükleri Beko, Aygaz, Ford, Koçtaş, Arçelik, İklimSa, Lassa, Carrefoursa, Vodafone, Algida, Unilever, Visa, Ikea, Pegasus, Finansbank ve ING Bank’ın hafta sonu yayımlanacak milyonlarca liralık reklamlarını kesti. GYİAD: Ortak akla çağrı Genç Yönetici ve İşadamları Derneği (GYİAD) Başkanı Burcu Akdarı Toprak, polisin sert müdahalesini eleştirerek, “Kentte yaşayanların kentin geleceğinde de söz sahibi olması gerektiğine inanıyoruz. Türkiye uzun yıllar yeterince şiddetle iç içe yaşadı. Artık aklı selimin hâkim olmasını arzuluyoruz. Çünkü bu süreçte kaybeden Türkiye oluyor. Ülkemizin imajı zedeleniyor” dedi. Halka sırtımızı dönemeyiz Ekonomi Servisi Reklamcılar Derneği ve Reklamcılık Vakfı Genel Müdürü Ayşegül Molu, markaların toplumsal duyarlılıklara sırt dönemeyeceğini belirterek, İstanbul Taksim’deki Gezi Parkı’nda başlayıp tüm Türkiye’ye yayılan protesto eylemlerinin ardından medya ve etkinlik gibi tüm faaliyetlerin yavaşlamakta olduğunu söyledi. Yüz binlerce insanın sokaklara inmesi ve polisin sert müdahalesi karşısında, ana akım medyanın suskun kalmasına büyüyen tepkiler, reklamcıları da harekete geçirdi. Reuters’a konuşan Molu, reklamın satış amaçlı ticari bir faaliyet olduğunu ve toplumsal huzursuzluk karşısın Hükümet ders çıkarmalı ERDOĞAN: BEDELİNİ AĞIR ÖDERLER Başbakan Tayyip Erdoğan, yabancı firmalarla, Türkiye’deki bazı firmaların televizyonlara, gazetelere verdiği reklamları, rezervasyonları iptal ettiğinin anımsatılması üzerine “Şirketler bunu, olaylarla bağlantılı yapıyorlarsa bunun bedelini çok ağır öderler. Biz bunu hükümetimize yönelik ideolojik ambargo olarak görürüz. Bununla ilgili de gerekli müdahaleleri yaparız. Bu ülkeyi onlar yönetmeyecek, bu ülkeyi biz yöneteceğiz... Herhalde konumlarını görmeye yönelik bir adımdır, düzelir diye düşünüyorum” diye konuştu. da ters tepebileceğini belirterek, “Reklam toplumsal huzursuzluk karşısında, bırakın işe yaramak, ters tepen bir silah haline gelir. Markalar toplumsal duyarlılıklara sırt dönemez, rol çalamaz. Bu iletişimin evrensel doğrusu, abc’sidir. Küresel markaların irrasyonel yatırım yapacaklarını, önemsedikleri bir pazar olan Türkiye’de varlıklarını tehlikeye atacak bir tutumda olacaklarını hiç sanmam” dedi. Ajanslar, önümüzdeki dönemlerdeki anlaşmalarını da gözden geçirecekleri imasında bulundu. TÜGİAD: Halka saygı Türkiye Genç İşadamları Derneği Başkanı Ali Yücelen, Gezi Parkı için yapılan eylemlerin İstanbul’u aşıp tüm ülkede destek gördüğüne dikkat çekerek herkesi, öncelikle siyasetçileri özenli olmaya çağırdı. Yücelen, “Mevcut anayasanın 34. maddesinde, şiddete başvurmadığı sürece herkesin toplantı ve gösteri yürüyüşü gerçekleştirme hakkı olduğunu unutmamalıyız. Silahsız, sopasız insanlara uygulanan ölçüsüz şiddeti kimsenin kabul edemeyeceği aşikârdır” dedi. “Halkın sözünün üzerine söz olamaz” diyen Yücelen, provokasyonlara dikkat çekerek, hükümeti kanlı provokasyonları önlemeye çağırdı. Toplantılar iptal edildi ESİAD: Gösteriler kaygı birikiminin patlaması Bülent Akgerman, ülkenin büyük bir kısmına yayılan protesto gösterilerinin, ‘Yaşam biçimimize, demokratik değerlere, temel hak ve özgürlüklere yönelik artan müdahalelerin yarattığı kaygı ve tepki birikiminin açığa çıkmasıdır’ yorumunu yaptı. Ekonomi servisi Ege Sanayicileri ve İşadamları Derneği (ESİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Akgerman, İstanbul Taksim Gezi Parkı ekseninde yaşanan olaylarla ilgili yaptığı değerlendirmede, İstanbul’da Taksim Gezi Parkı’nın yerine Topçu Kışlası’nı yeniden inşa ederek sayıca doygunluk noktasını aşmış AVM’lere bir yenisini ekleme girişimine karşı başlayan gösterileri, “Aslında yaşam biçimimize, demokratik değerlere, temel hak ve özgürlüklere yönelik artan müdahalelerin yarattığı kaygı ve tepki birikiminin açığa çıkması” olarak değerlendirdi. Akgerman yaptığı yazılı açıklamada, demokrasilerin olmazsa olmazı kuvvetler ayrılığı ilkesini icraatlara engel görmekle başlayan, yargıda siyasallaşma belirtileri ile hız kazanan, son olarak da kanun yapmada katılımcılık ve konsensüs arayışının bir yana bırakılmasıyla devam eden sürecin, ülkenin siyasi geleceğine ve rejime yönelik endişeleri artırdığının altını çizdi. Bazı polislerin olaylara müdahale ediş tarzının da, başlı başına bir eleştiri konusu olduğunu ve ciddi şekilde sorgulanması gerektiğini belirten Akgerman, “Gösterilerin çıkış noktası, nihayetinde hızla betonlaşan bir dünya kentinde şehrin göbeğindeki bir avuç ‘yeşil’e sahip çıkmaktan başka bir şey değildir” dedi. Akgerman, siyasal iktidarların görevinin birleştirici olmak, konsensüs aramak olduğunu da sözlerine ekledi. Enflasyon yüzde 6.51’e yükseldi Ekonomi Servisi Tüketici fiyatları (TÜFE) mayısta bir önceki aya göre yüzde 0.15, üretici fiyatları (ÜFE) yüzde 1 oranında artış gösterdi. Yıllık TÜFE 0.38 puan artışla yüzde 6.51’e yükselirken, yıllık ÜFE 0.47 puan artışla yüzde 2.17’ye ulaştı. TÜFE’de aylık en yüksek artış yüzde 8.85 ile giyim ve ayakkabı grubunda yaşandı. Ana harcama grupları itibarıyla eğitimde yüzde 1.73, lokanta ve otellerde yüzde 0.75, eğlence ve kültürde yüzde 0.46 artış gerçekleşti. TÜFE’de yıllık en yüksek artış yüzde 16.09 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Halk, özellikle gençlik, son birkaç gündür Gezi Parkı direnişine tencere ve tava seslerini fon yapınca ilginç bir mesaj da verdi: “Ekonomiden de memnun değiliz”. Yıllardan beri adım adım uygulanan antidemokratik, inanç temelli ve tek adam yönetimi özellikle ABD’nin desteği ve piyasada bol para sayesinde ekonomik göstergelerin iyi gözükmesi nedeniyle bugünlere kadar gelebildi. Türk ekonomisi borçlandıkça borçlandı; piyasaya sıcak para geldikçe geldi; halk tükettikçe tüketti; büyüme borçla finanse edildi. Bu tabii ki ekonominin göstergelerini güzel gösterecekti. Halk borçla refah temin ettiği için tek adam yönetiminin sonuçlarını kestiremedi. Konut ve araba sahibi oldu. Mantar gibi biten AVM’lerde kredi kartı cebinde dolaşan halk, çoluk çocuğunu mutlu edebiliyordu. Bir anlamda sıcak para, likidite bolluğu gözlerimizi kör etti. Günlerimiz ve haftalarımız iyi geçiyordu. Borçlanarak ne istesek alabilir haldeydik. Tek adam yönetimi bir yandan ekonomiyi bol para ile yönetirken halkın demokraksiden uzaklaşılmasını fark etmemesi sağlandı. Bilindiği gibi siyasette onlarca deneyim vardır. Ekonomi krize girerse hükümet iktidarını yitirir. AKP de iktidarını yitirmemek için kaynağı ne olursa olsun piyasaları paraya boğdu ve İki Ağacın Yaptığına Bak! yaratılan rantı kendi iktidarını sürdürmesini ve güçlendirmesini temin edecek belli bir zümreye aktardı. Ranttan pay alan ağzının suyu aka aka, iktidarın tüm uygulamalarını destekledi. Demokrasiden, halktan, doğa ve ülke sevgisinden bana ne, dedi. Her şeye ranttan pay alma ve kâr gözlüğünden baktı. Halkı, AKP gibi onlar da umursamadı. Ama iki ağaç öyle bir enerji verdi ki, herkes ne olduğunu şaşırdı. Kafelerde zamanını tükettiğini, devamlı harcama yaptığını ve ülke meselelerinden uzak bir suskunluk içinde olduğunu sanarak eleştirdiğimiz gençlik bizi yanılttı. “Ben teknoloji döneminin genciyim. Senin üç saatte okuyup anladığını ben bir dakikada sindiriyorum. Zekiyim, donanımlıyım. Korkma!” dedi. Öyle gözüküyor ki, bu iki ağacın enerjisi ekonomideki sanal saadet zincirini de kıracak. Artık 60 milyona yakın insanın açlık ve yoksulluk sınırında yaşadığı ülkemizde ayağa kalkan gençlik sayesinde ekonomide aldatma ve kibirlenmeler olmayacak. Zaten ekonomimiz Fed başkanlarının iki dudağı arasında. Bernanke geçenlerde dedi ki: “Her ülke için paranın dolaşım limiti var. Ülkelerin para istiap hadleri dolmak üzere.” Bunun anlamı Türkiye ekonomisine gelecek paralarda yavaşlama olacak. İşte o zaman AKP köşeye sıkışacak. Bu nedenle ülkemizin bir kaosa sürüklenmemesi için Başbakan’ın baskıcı, antidemokratik uygulamalarını ve her şeyden öte hitap şeklini değiştirmesi lazım. Diyarbakır Ziya Gökalp Lisesi Müdürümüz Ali Dokucu da böyleydi. Kendisi devamlı bağırırdı. İstiklal Marşı okunurken şapkası eğri olana da, çalışkan çocuğa da bağırırdı. Okulda sertlik o kadar hâkimdi ki, eve dönüş özlenir olmuştu. Ama onun sertliği hep bizim yararımızaydı ve o bizi severdi. Başbakan bizi sevmiyor. Oysa tasavvuf ehli olduğunu söyleyen ve bunu hep duygu yüklü şiirlerle süsleyen Başbakanımızın iki ağacı da, bizi yanıltan geleceğimiz olan gençliği de sevmesi lazım. Onlara çapulcu değil evlatlarım demesini ve sinirlerine hâkim olmasını bekliyoruz. Ne de olsa o bizim Başbakanımız. Gençlik de bizim canımız… 1 ABD Doları: 1,0367 Avustralya Doları 5.7271 Danimarka Kronu 0.9566 İsviçre Frangı 6.5898 İsveç Kronu 100,26 Japon Yeni 1.0354 Kanada Doları 5.8380 Norveç Kronu 3.7502 Suudi Arabistan Riyali 1 Avro: 1 İng. S.: 1.3016 ABD Doları 1.5263 ABD Doları SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 1.8900 2.4590 2.8600 1.9550 85.20 566.00 ALIŞ SATIŞ 1.8940 2.4640 2.9000 1.9850 85.55 579.00 1 Kuveyt D.: 3.5027 ABD Doları GECELİK FAİZLER 1 Günlük Repo 5.30 4 HAZİRAN 2013 EFEKTİF ALIŞ 1,8889 1,8106 0,32931 2,4586 2,8782 1,9684 0,28542 1,8164 6,4798 0,32276 0,50026 1,8738 SATIŞ 1,8964 1,8419 0,33192 2,4685 2,8995 1,9871 0,28924 1,8383 6,7646 0,32591 0,50874 1,9005 MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 1 00 JAPON YENİ DÖVİZ ALIŞ 1,8902 1,8190 0,32954 2,4603 2,8802 1,9714 0,28562 1,8231 6,5785 0,32299 0,50404 1,8808 SATIŞ 1,8936 1,8309 0,33116 2,4648 2,8952 1,9841 0,28858 1,8313 6,6646 0,32516 0,50495 1,8933