Catalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 10 TEMMUZ 2010 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Seçmenin Oyuna Yazık Evet, 12 Eylül’de referandumda oy kullanacak seçmenin oyuna yazık; demokrasinin olmazsa olmaz ilkeleri; yasama, yürütme, yargı bağımsızlığını 12 Eylül Anayasası’ndan daha geriye götürecek; iktidarlara daha geniş bir yargı bağımsızlığı müdahalesi yetkisi veren son metin içine serpiştirilmiş, hepsi de kendi alanlarında çok kısır kalan demokratikleşmeye ilişkin makyaj değişikliklerin hiçbiri ise, bu yolda anlamlı nefes aldırmayı içermiyor... AB’den gelen “Çok memnunuz, pakete evet oyu verin” çağrısı AB siyasilerinin Türkiye’ye bakışlarının, demokrasiye ilişkin çifte standartlarının yeni çok ayıplı bir belgesi... Türkiye’yi AB standartlarında, ortaklık adayı bir ülke olarak değil, arka bahçelerinde istedikleri gibi kullanacakları bir ülke konumunda tutma kararlılıklarının yeni bir dışavurumu. AB ülkelerinin geçerli hukuk düzenlerinde hiçbir siyasi iktidarın yargı bağımsızlığına böylesi müdahaleleri söz konusu bile edilemez. Kendileri için hak gördükleri demokrasi değerlerini, arka bahçe, gelişmekte olan ülkeler için umursamamaları, çifte standartları, yeni bir durum da değil. AB’nin insan hakları, hukuk kurumlarının yetkin temsilcileri ise tam tersini söylüyor. Demokrasilerde iktidarların yargıya müdahale yetkilerini arttırma eğilimlerinin çok tehlikeli bir adım olduğunun altını çizdikten sonra, AKP anayasa taslağının ilgili madde düzenlemelerinin bütününe yönelik, yargı bağımsızlığını ortadan kaldıracak içerikteki hükümlerini bir bir sıralıyorlar... AB yargı kurumları, hukuk otoritelerinin çağrıları yargı bağımsızlığını ortadan kaldırabilecek düzenlemelerin sadece anayasa metninde yer almaması gerektiği uyarısı ile sınırlı kalmıyor, referandum konusu yapılamayacaklarını kapsıyor. Ayrıca halkın oyuna başvurulabilecek referandum konusu olacak konuların içeriğinde, oylama yöntemlerinde uluslararası kriterlere uyulması zorunluluğu anımsatılıyor. AB’nin ne dediğine bakmadan, biz kendimize dönüp, geldiğimiz noktayı kendi gerçeklerimiz içinde, kendi geleceğimiz için değerlendirmeye çalışalım. Uzun yıllar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde de Türkiye’yi temsil etmiş, tarafsızlığına da güvenim sonsuz Rıza Türmen’in dünkü Milliyet gazetesindeki saptamalarından işin püf noktasını anlamaya çalışalım; “Anayasa değişikliklerinin doğurduğu temel kaygı, AYM ve HSYK’ye ilişkin maddelerin yargıyı siyasal iktidarın denetimi altına sokmasıydı. AYM’nin kararı bu kaygıyı ortadan kaldırmadı. Tersine bu maddelerin, küçük değişiklikler dışında anayasaya uygun olduklarını saptayarak referandumda kabul edilmesini kolaylaştırdı... ...AYM’nin 17 üyesinden 10’unun siyasal iktidarla aynı görüşü paylaşan kişilerden olmasını güvence altına alan değişikliklerin hukuk devleti ilkesine uygun olduğuna karar verilirken bunların aday gösterilmesindeki oylama usulünün aynı ilkeye aykırı bulunmasını açıklamak güç. Aynı şekilde, adalet bakanının HSKY’ye başkan ve müsteşarının üye olması hukuk devleti bakımından bir sorun yaratmazken oylama usullerinin neden hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmadığı açıklanmaya muhtaç...” 12 Eylül’de yapılacak referandumda oyları kutsanan seçmenin kameralar karşısındaki açıklamaları içler acısı. Haklı olarak büyük çoğunluk kendi hak ve özgürlükleri, demokrasi üzerinden yapılan tartışmalardan hiçbir şey anlamadıklarının altını çiziyorlar. Şimdiden siyasal eğilimleri, sempati duydukları partilerin çağrılarına bağlı oy kullanacaklarının itirafını yapıyorlar. Elbette demokrasilerde seçmen oyu kutsaldır, deyim yerinde ise kendisinin hayatını kaydıracak lidere, siyasi partiye oy verme hakkına sahiptir. Bedelini de iktidar icraatları içinde ödemeye mahkûmdur. Ancak demokrasilerde seçmen oyunun kutsallığına karşın, oy çoğunluğu ile demokrasinin katledilememesine yönelik hukuksal güvenceler, yasama, yürütme, yargı bağımsızlığı başta insan haklarının evrensel ilkelerinin korunması söz konusudur. Sadece azınlığın değil, çoğunluğun koruyamadığı haklarının güvencesine yönelik, seçimlerin yenilenmesi, siyasi demokrasiye ilişkin düzenlemeler, demokratikliğin evrensel ilkeleri çok ama çok önemlidir. Demokrasilerde çoğunluk oyu ile ne azınlık ne de çoğunluk haklarının gasp edilmesine izin verilebilir. 12 Eylül referandumunda, anayasa değişikliklerinin anlamları üzerinden değil de siyasal, medyatik etkileşimlere bağlı kullanılacak seçmen oyları, baştan yazıktır. Askeri darbelerin ürünü iki anayasanın referandum oyları sonuçlarına bakmak yeterli; 27 Mayıs askeri darbesinin ürünü 1961 Anayasası, evrensel insan hakları, demokrasi, sendikal haklar, sosyal devlet ilkeleri standartları içinde halkımızın kazandığı en kapsamlı özgürlükleri içerir. Referandumda sağın etkili kampanyaları ile ancak yüzde 61 oranında oy alabilmiştir. Halkımızın başına bela olan söz konusu tüm hakların gasp edildiği hâlâ başımızın belası 12 Eylül darbesinin 1982 Anayasası’nda toplumsal ortam, kamuoyu çok tersine işleyince, seçmenin yüzde 91.31’i bu yasaklarla dolu anayasa metnine evet demiştir. soner@cumhuriyet.com.tr Inventram, buluş sahipleri ve girişimciler için Türkiye’de önemli bir başvuru noktasõ olmak amacõyla kuruldu Mucitlere ‘Koç’luk edecek Ekonomi Servisi - Koç Holding ve Koç Üniversitesi işbirliğiyle bu- luş sahipleri ve girişimciler için Tür- kiye’de önemli bir başvuru noktasõ ol- mak amacõyla kurulan Inventram AŞ, pazar potansiyeli olan yenilikçi teknolojileri keşfetmek ve bu fikri ser- mayeyi ürün ve hizmete dönüştürmek konusunda katkõda bulunacak. Buluş anlamõna gelen İngilizce “invent” ve koç anlamõna gelen “ram” sözcüklerinin birleşmesinden oluşan Inventram’õn tanõtõmõ dola- yõsõyla düzenlenen toplantõda, Koç Holding Stratejik Grup Başkanõ Ta- mer Haşimoğlu’nun değerlendir- meleri şöyle:  Türkiye bilgi ve teknoloji ge- liştirme ve bunu ticarileştirme ko- nusunda çok tatminkâr bir konumda değil. Türkiye’nin bu alanda atõlõm yapmak için önemli potansiyeli var. Koç Topluluğu, Türkiye özel sektör Ar-Ge harcamalarõ içinde yüzde 16’lõk paya sahip. Ar-Ge teşvik ka- nunu kapsamõnda oluşturulan 47 Ar-Ge merkezinden 12 tanesi, top- luluk şirketlerine ait.  Bir buluş veya fikrin hayata ge- çirilerek ticari başarõ elde etmesi, uzun ve zorluklarla dolu bir süreç. In- ventram, erken aşamadaki projeleri desteklemek ve ortak olmak yoluy- la, bilim adamõ, buluşçu ve girişim- cilerin önünü açmayõ hedefliyor.  Koç Holding, Inventram’a, ti- cari bilgi birikimi, kurum kültürü ve yenilikçi geleneğiyle, Koç Üniver- sitesi, bilim adamlarõ, öğretim üye- leri, araştõrmacõ insan kaynağõ, tek- nik altyapõsõyla katkõ sağlayacak. Girişim, Türkiye sanayisinin yeni teknoloji ve fikirlerle beslenmesi için olanak verecek.  Buluşun yatõrõm yapõlabilir noktaya gelmesini sağlayacak süreçte çok yüksek sermayeye ihtiyaç du- yulmuyor. Pazarlanabilir ürün ha- line geldiğinde buna ihtiyaç daha yüksek. Odaklandõğõmõz, buluştan sermayeye giden yolda katalizör ol- mak. Çünkü en çok zorlandõklarõ konu bu. Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Um- ran İnan, üniversite- nin bugüne kadar yürüttüğü araştõrma projelerinin kap- samõnõn 42 milyon liraya ulaştõğõnõ, aktif araştõrma pro- jelerinin büyüklüğünün 28 milyon lira olduğunu kay- dederek, “Silikon Vadisi’nde birçok örneği görüleceği gibi Apple, Intel, Yahoo gibi firmalar, üniversitelerde oluşan fikirlerden çıktı. Aynı şeyin Türkiye’de ol- maması için bir neden yok” diye konuştu. Inventram Genel Müdürü Cem Soysal da şu bilgileri verdi:  Şirketin öncelikli hedefi, Ar-Ge faaliyetlerini ge- liştirmeye odaklanmak, sonrasõnda ortaya çõkan değeri ticarileştirerek, ihtiyaç duyulan endüstri ve yatõrõmcõlarla buluşturmak.  Odaklanõlacak teknoloji alanlarõ: Otomotiv, ener- ji, dayanõklõ tüketim, bilgi ve iletişim teknolojileri, in- ternet ve mobil tabanlõ hizmetler, savunma sanayii tek- nolojileri, çevre teknolojileri, nanoteknoloji, sağlõk/bi- yoteknoloji, tarõm ve gõda teknolojileri, malzeme bilimleri ve kimya.  Gerektiğinde tüm iş kanallarõ buluşçuya sunulacak. Destek parasal desteğin çok ötesinde, olacak. INVENTRAM HANGİ AŞAMALARDA NASIL DESTEK OLACAK? Kuluçka Dönemi: Fikir, buluş, tasarõm, geliştirme ve doğrulama dönemi. Fikri mülkiyet haklarõnõn yönetilebilir ve pa- zarlanabilir hale gelmesine kadar olan sürecin riskini üstlenen yapõ.  Başlangıç Sermayesi: Gelişme potan- siyeli olan yapõnõn şirketleşeceği baş- langõç dönemi. Organizasyon ve iş mo- deli oluşturma için gereksinim duyulan fonlama ve yönetim desteği verilerek bu dönemin riski üstlenilir, değer yaratmak hedeflenir.  Erken Aşama, Geliştirme Sermayesi: Yeni kurulmuş ve gelişme potansiyeli yüksek, faaliyetlerinden nakit yaratabi- len ancak fon ve yönetim desteğine ih- tiyacõ olan şirketlerin riskini alan ser- maye yatõrõm fonlarõ.  Risk Sermayesi: Geçmiş performansõ hõzlõ ve yüksek ancak büyümesi sõnõrlõ kalmõş, gelecek potansiyeli net olan şir- ketlerin büyütmeye yönelik yatõrõmlarõ için ihtiyaçlarõ olan fonu sermayedar olarak sağlayan, ortak olan ve büyüme riskini üstlenen uzun süreli sermaye yatõrõm fonlarõ.  Girişim Sermayesi: Olgunlaşmõş pazar payõ, yaygõn bilinen markasõ ve güçlü fi- nansallarõ olan şirketlere ortak olma, sa- tõn alma yöntemiyle ileri aşama büyüme riskini üstlenen, halka arz, stratejik or- tağa satõş gibi çõkõş modellerini hedef- leyen, nispeten daha kõsa süreli fonlar. Ekonomi Servisi - Yõllõk ithalat hacmi 1.6 tril- yon dolar olan ABD’ye yõlda sadece 3.5 milyar dolarlõk ihracat yapabilen Türkiye, bu rakamõ art- tõrmak için yeni yollar deniyor. Bu amaçla, iş dünyasõndan aralarõnda müte- ahhitlerin de bulunduğu kalabalõk bir grup ile 17 Temmuz’da Amerika’yõ ziyaret edecek Devlet Bakanõ Zafer Çağlayan, Kõzõlderililerin bu- lunduğu bölgelere yapõlacak altyapõ yatõrõmla- rõndan pay almak için girişimlerde bulunacak. Bir hafta boyunca Teksas, Ilinois, Georgia, Kali- forniya ve New York olmak üzere 5 eyaleti zi- yaret edecek Çağlayan’õn, AA’ya verdiği bilgi- lere göre bakanlõk ve TİM, ABD’yi eyalet ba- zõnda tek tek tahlil etti, ekonomik parametrele- rini, makro ekonomik rakamlarõnõ, büyüklükle- rini, ithalatlarõnõ, ihracatlarõnõ inceledi. ABD yol haritasõ çõkarõldõ. Kõzõlderililerle te- mas noktasõ Teksas olacak. 80’den fazla ülkede 170 milyar dolarlõk iş hacmine sahip inşaat sek- törünün temsilcileri burada yeni açõlõm şansõ ara- yacak. Heyet, ABD’nin en fazla dõş ticaret hac- mi bulunan, ithalatõ yoğun eyaletlerine de gide- cek. Teksas’ta Houston, Ilinois’te Chicago, Ge- orgia’da Atlanta, müstakil bir devlet olsa dün- yanõn ilk 7 ekonomisine girecek ekonomik ya- põya sahip Kaliforniya’da Los Angeles ve New York programda yer alõyor. Çağlayan, “Yıllık ortalama 20 milyar dolar iş yapma kapasite- sine sahip inşaat sektörümüz ABD’de yok. Kı- zılderililerle ilgili çalışmamızda, inşaat sektörü başta olmak üzere gıda, tekstil gibi ürünle- rimizin orada olmasını sağlayacağız” dedi. PROFİLO’DA ÖDÜLLÜ ÜRÜN HAYAT BULDU Ekonomi Servisi - Profilo Dayanõklõ Ev Aletleri, ilk kez ödüllü bir tasarõm ürününü ürün gamõna ekledi. Profilo Dayanõklõ Ev Alet- leri, ödüllü tasarõma sahip olan BM 6284 ve BM 6224 bulaşõk makinelerini tüketicileriy- le buluşturdu. Profilo Dayanõklõ Ev Aletleri Satõş Direk- törü Semir Kuseyri, geçen yõl şirket yöneti- minin değişmesiyle birlikte yapõlan düzenle- meler kapsamõnda bayii kanalõnda da önem- li değişikliklere gittiklerini anlattõ. Profilo markasõnõn artõk arka sokaklarda değil ön caddelerde olmasõnõ istediklerini dile getiren Kuseyri, 1700 bayii içinden, markanõn konseptine yakõşmadõğõnõ düşündükleri ve kârlõ olmayan 450-500 bayii ile yollarõnõ ayõrdõkla- rõnõ, bugün yaklaşõk 1200 bayii ile hizmet verdiklerini bildirdi. Profilo markasõnõn artõk ön plana çõkarõlmasõ gerektiği görüşünü dile getiren Kuseyri, “Güzel ci- ro yapan A tipi yerlerde bulunan mağazalarla de- vam edeceğiz” dedi. İLAÇ ÜRETİCİSİ NYCOMED TÜRKİYE’DE Ekonomi Sevrisi - Gastrointestinal sis- tem, ağrõ kesiciler, enfeksiyon, solunum hastalõklarõ, osteoporoz ve doku yönetimi konularõnda üretimi olan Danimarkalõ ilaç şirketi Nycomed Türkiye pazarõna girdi. 25 milyon dolar başlangõç ciro hedefi ile Türkiye pazarõna giren şirketin dünya ge- nelinde ürünleri 100’den fazla ülkede bu- lunuyor. 12 bin kişiye istihdam sağlayan Nycomed 2009’da 3.2 milyar aAvro top- lam ciroya ulaştõ. Nycomed Satõş Pazarla- madan Sorumlu Dünya Başkan Yardõmcõsõ Guido Oelkers, Nycomed’in bugün tüm ya- tõrõmlarõ ile Meksika, Rusya, Çin, Hindis- tan, Brezilya ve Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere odaklandõğõnõ söyledi. Nyco- med Türkiye Genel Müdürü Bedri Toker de Nycomed’in ağrõ kesici ve gastrointes- tinal sistemle ilgili iki ilaçla Türkiye pa- zarõna giriş yaptõğõnõ belirtti. İş Yatõrõm, en iyi yatõrõm bankasõ Karya Tur iflas bayrağõnõ çekti Ekonomi Servisi - Euromoney, İş Yatõrõm’õ “Türkiye’nin En İyi Yatırım Bankası” seçti. İş Yatõrõm’dan yapõlan açõklamada, uluslararasõ finans çevrelerinin etkili ve saygõn yayõnlarõndan Euromoney Der- gisi tarafõndan “Euromoney Mükem- mellik Ödülü” (Euromoney Awards for Exellence) adõ altõnda gerçekleştirilen ve her ülkede, sektörünün en iyilerine verilen ödüllerden “Türkiye’nin En İyi Yatırım Bankası” ödülünü İş Yatõ- rõm’õn aldõğõ belirtildi. İş Yatõrõm Ge- nel Müdürü İlhami Koç, “Türkiye’de ilk kez İş Yatırım’a verilen bu ödü- lü, sermaye piyasalarındaki istik- rarlı başarımızın somut bir göstergesi olarak değerlendiriyorum” dedi. ÇİMEN TURUNÇ BATURALP BRÜKSEL - 2009’da AB üyesi 27 ülkenin 24’ünde otomobil fiyatları düşerken bakım, onarım ve yedek parça fiyatları yükseldi. Avrupa Komisyon’un dün açıklanan raporuna göre AB’de son 10 yıldır düş- me eğiliminde olan otomobil fiyatları 2009’da da or- talama yüzde 0.6 oranında reel düşüş kaydetti. Ko- misyon ekonomik durgunluğa rağmen bakım ona- rım ve yedek parça fiyatlarının yükselmesinin da- ha katı rekabet kurallarının gerekliliğini ortaya çı- kardığına dikkat çekti. Türk otomotiv sanayisinde 2010 Ocak-Haziran döneminde toplam pazar, ge- çen yılın aynı dönemine göre yüzde 2.4 oranında ar- tarak 289 bin adet düzeyinde gerçekleşti. Otomotiv Sanayii Derneği’nce yapılan açıklamada, 2010 Ocak’ında otomobil satışlarının bir miktar ge- rilemesine karşılık daha sonra artışın süreklilik ka- zandığı ve haziran ayında da talepteki hareketlili- ğin, genişleyen kredi piyasalarının olumlu etkisine bağlı devam ettiği ve pazarın mayıs ayına göre yüz- de 4 oranında arttığı dile getirildi. AB’de otomobil fiyatlarõ düştü Ukrayna ve Macaristan’dan turist getiren Karya, işbirliği yaptõğõ otelleri arayarak artõk opererasyonlara devam etmeyeceğini ve iflas ettiğini açõkladõ. Ekonomi Servisi - Ağõrlõklõ olarak Uk- rayna ve Macaristan’dan turist getiren Karya Tur iflas etti. Karya’nõn sahibi Hakan Ekinci, şirketin içinde bulunduğu sõkõntõlarõ aşmak için uzun süreden beri yaptõklarõ çalõşmala- rõn sonuç vermemesi üzerine, işbirliği yaptõğõ otelleri arayarak artõk operas- yonlara devam edemeyeceğini söyledi. Karya Tur’un şu anda otellerde bulunan müşterilerinin tatillerini tamamlayarak ülkelerine dönmelerinin sağlanacağõ bildirildi. Ağõrlõklõ olarak Ukrayna ile çalõşan Kar- ya Tur, geçen yõl 80 bini Ukrayna’dan olmak üzere çeşitli ülkelerden Türki- ye’ye 120 bin turist getirmişti. Operas- yonlarõnõ durduran Karya Tur’un şu an- da Türkiye’de kaç müşterisinin bulun- duğu kesin olarak bilinmemekle bera- ber 2-3 bin kişi olarak tahmin ediliyor. Macaristan’õn başkenti Budapeşte’den Antalya’ya haftada 3 charter uçak kal- dõran Karya Tur’un iflas etmesinin çok ani olduğu, Türk şirketinin turizm sigorta şirketinde 317 milyon forint (1 milyon dolar) teminatõnõn bulunduğu, Antalya ve civarõnda tatillerini geçiren 500’ü aş- kõn Macar turistin sigorta şirketi aracõ- lõğõyla Macaristan’a döneceği belirtildi. Koç Holding ve Koç Üniversitesi işbirliğiyle kurulan Inventram, pazar potansiyeli olan yenilikçi teknolojileri keşfetmek ve bu fikri sermayeyi ürün ve hizmete dönüştürmek konusunda katkõda bulunacak. Hedef yerli Silikon Vadisi EUROMONEY: Tamer Haşimoğlu Cem Soysal Prof. Dr. Umran İnan Dardanel’e Avrupa’dan ortaklõk teklifi geldi Ekonomi Servisi - Dardanel Önen- taş Gõda, adõ gizli tutulan Avrupa men- şeli bir finansal kuruluşun şirkete yap- tõğõ ortaklõk teklifinin görüşülmesi için Osman Niyazi Önen’in şirketi temsi- len tek başõna yetkili kõlõnmasõnõn ka- rarlaştõrõldõğõnõ bildirdi. Dardanel Önentaş’õn KAP’da ya- yõmlanan açõklamasõnda, finansal açõ- dan yeniden yapõlandõrma amacõyla Rothschild firmasõ ile daha önce söz- leşme imzalandõğõ anõmsatõldõ. Amerika’da ilk temas Kõzõlderililerle