Catalog

CMYB C M Y B 10 MART 2010 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER 9 İsrail’in yardımına red KUDÜS (ANKA) - Türkiye, İsrail’in Elazõğ depremine ilişkin, arama ve kurtarma operasyonlarõ- na yardõm önerisini geri çevirdi. İsrail Savunma Bakanlõğõ, Türki- ye’nin yardõma ihtiyacõ olmadõğõnõ ilettiğini açõkladõ. İsrail basõnõ, yardõm önerisinin reddedildiğini duyururken iki ülke arasõndaki gerginliklere dikkat çekti. Ülkenin önde gelen gazetelerinden Yedioth Ahronoth, 1999’daki depremin ar- dõndan İsrail’in gönderdiği arama ve kurtarma ekibinin düzinelerce insanõn kurtarõlmasõnõ sağladõğõnõ yazdõ. Gazete, “Kudüs’ün Ankara ile ilişkileri, Gazze operasyonu ve Türkiye’nin, İsrail ile Suriye ara- sõndaki dolaylõ görüşmelerde ara- buluculuk yapamamasõnõn ardõn- dan son bir yõlda ciddi bir biçimde kötüleşti” yorumunu yaptõ. Erzincan 4 kez sallandı ERZİNCAN (AA) - Erzin- can’da Boğaziçi Üniversitesi Kan- dilli Rasathanesi ve Deprem Araş- tõrma Enstitüsü kayõtlarõna göre dün akşam saatlerinde hafif şiddet- li 4 deprem meydana geldi. Mer- kez üssü kent merkezine 20 kilo- metre uzaklõktaki Çatalarmut köyü olarak belirlenen depremlerden ilki saat 17.35’te Richter ölçeğine göre 4.1 olarak saptandõ. İlk depremi saat 17.37’de 2.8 ve saat 17.43’te 2.8 büyüklüğünde iki deprem izle- di. Akşam 20.14 itibarõyla da yine merkez üssü Çatalarmut olan 6 ki- lometre derinlikte, 4.0 büyüklü- ğünde deprem kaydedildi. Dep- remler hasara neden olmadõ. Bölgede yağış sürüyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ela- zõğ’da 51 kişinin ölümüne neden olan 6.0 büyüklüğün- deki depremin ardõndan depremze- deyi soğuk ve yağõşlõ hava şartlarõ da vuruyor. Elazõğ’da bugün de ya- ğõş bekleniyor. Cumartesi gününe kadar sõcaklõğõn en düşük 6, en yüksek 16 derece seyredeceği Ela- zõğ’da, cuma günü de yağõş var. Tamaylıgil: İhmal öldürdü İstanbul Haber Servisi - CHP Genel Başkan Yardõmcõsõ Bihlun Tamaylõgil, CHP İstanbul İl Kadõn Kollarõ’nca düzenlenen top- lantõya katõldõ. Toplantõda Elazõğ depremi sonucu ortaya çõkan tablo- ya dikkat çeken Tamaylõgil şunlarõ söyledi: “Öldüren deprem değil, ih- mal. O evlerin o şekilde yapõlmasõ- na, yapõlmõş olanlarõn devamõna izin verenler, ondan sonra sadece ağlayanlar ve bir şeyler yapmaya çalõşanlar var. Bu bir şey ifade et- mez. Çünkü, Türkiye bir deprem bölgesi” dedi. Toplantõya CHP İs- tanbul milletvekilleri Çetin Soysal ve Mehmet Sevigen, İstanbul İl Başkanõ Gürsel Tekin ve gazetemiz yazarõ Ataol Behramoğlu da katõldõ. Büyükelçiden taziye ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - ABD’nin Ankara Büyükel- çisi James F. Jeffrey, Elazõğ depre- minin ardõndan taziye mesajõ ya- yõmladõ. Jeffrey, yazõlõ mesajõnda, “Türkiye’deki ABD Büyükelçiliği adõna, 8 Mart’ta meydana gelen şiddetli deprem felaketinde hayatõ- nõ kaybedenlerin ailelerine ve ya- kõnlarõna, depreme maruz kalan Elazõğ halkõna en derin taziye di- leklerimizi iletiriz” dedi. Depre- min en şiddetli olduğu ve pek çok evin hasara uğradõğõ Okçular, Baş- yurt ve Karakoçan ilçesine bağlõ dört köy halkõnõn durumundan özellikle kaygõ duyulduğu belirti- len mesajda, “Gönlümüzün en de- rin yerinde ve düşüncelerimizdesi- niz. Felaketin en kõsa sürede atla- tõlmasõnõ diliyoruz” denildi. ÖZLEM GÜVEMLİ Elazõğ’da meydana gelen 6 büyüklü- ğündeki depremin İstanbul’da da ağõr ha- sara ve can kaybõna yol açacağõnõ dü- şünen uzmanlar bu konuda net bir rakam veremiyorlar. Çünkü İstanbul için ha- zõrlanan en küçük deprem senaryosu 6.9 için yapõldõ. Şu an kenti etkileyecek ve orta derecede hasara neden olacak ola- sõ bir depremden sonra yerel yönetimlerin nasõl bir yol izleyeceği bilinmiyor. Uz- manlar, Elazõğ’daki depremin tek so- rumlusunun kerpiç evler olarak göste- rilmesini de eleştirerek 17 Ağustos 1999 depreminde yõkõlan binalarõn betonarme olduğuna dikkat çekiyorlar. İTÜ Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Eyido- ğan, İstanbul’da meydana gelecek 6 büyüklüğündeki bir depremin özellikle kentin eski semtlerinde, sahil kesimin- de yõkõmlara, ağõr hasara ve can kaybõ- na yol açabileceğini, ancak İstanbul için yapõlan en küçük deprem senaryo- sunun 6.9 olmasõ ne- deni ile rakam ver- menin mümkün ol- madõğõnõ söyledi. 6 ve daha küçük depremler için de modelleme çalõşma- sõ yapõlmasõnõn öne- mine işaret eden Eyi- doğan, “Diyelim ki İstanbul’a yakın bir deprem oldu ve hiç bina yıkıl- madı, can kaybı, yaralanma olmadı. Ama 200 bin bina orta hasar gördü. Orta hasar almış binaların yasal olarak tahliye edilmesi, acilen güç- lendirilmesi ya da yıkılıp yeniden ya- pılması gerekiyor. ‘200 bin binayõ terk etmek zorunda kalsak ne yaparõz’ so- rusunun yanıtı yok” diye konuştu. 100 yıllık deprem tarihi 1983’teki depremden sonra Ezurum- Horasan bölgesine gittiğini ve daha da kötü bir manzara ile karşõlaştõğõnõ anla- tan Eyidoğan, 1939’dan itibaren ba- kanlõğõn bütün deprem raporlarõnda ker- piç ve kõrsal yapõlarla ilgili sorunlara yer verdiğini vurguladõ. Kerpiç yapõlar ko- nusunun hep tartõşõldõğõnõ dile getiren Eyidoğan şöyle devam etti: “Bugün par- lamentodaki birçok insan da o kerpiç yapılarda doğdu. O hayatı biliyorlar. Neden bugüne dek özellikle fay zon- larına yakın 1. derece deprem bölge- sindeki kerpiç ya da dayanıksız yapı- ların yerine yenilerini yapmadılar. Teşhis doğru ama 100 yıldır deprem tarihinde yapılan bir teşhis.” Tek sorun kerpiç değil Ayrõca Elazõğ’da kerpiç evlerin yõkõl- masõnõn ön plana çõkarõlmasõna karşõn 17 Ağustos 1999 depreminde betonarme bi- nalarõn yõkõldõğõnõ vurgulayan Eyidoğan, “Bu bir paradoks değil mi? Yapılan betonarme karkas okullar bile yıkılı- yor” ifadesini kullandõ. İnşaat Mühendisleri Odasõ İstanbul Şube Başkanõ Cemal Gökçe, 6 bü- yüklüğündeki bir depremin gece ve gündüz olmasõna bağlõ olarak İstan- bul’da binalara zarar vereceğini, can ka- yõplarõna yol açacağõnõ söyledi. Gökçe de bu konuda rakam vermenin binalarõn son durumunun bilinmemesi nedeniyle mümkün olmadõğõnõ dile ge- tirerek “İstanbul’da gecekondu üzerine kaçak kat çıkarak yapılan binalar, he- yelan, dolgu alanı, dere yatağı bölge- lerine yapılan konutlar 6 büyüklü- ğündeki bir depremde hasar görür” dedi. Kocaeli merkezli depremin İs- tanbul’a 110 km. uzaklõkta meydana gel- mesine karşõn 3 bin 34 yapõda hasara yol açtõğõnõ anõmsatan Gökçe, “7.4 büyük- lüğündeki depremin İstanbul’a yan- sıması 6 büyüklüğündeki depremin yaratacağı hasar kadardı. Yani 6 bü- yüklüğündeki bir depremin İstan- bul’da hasar yaratacağını söylemek mümkün” diye konuştu. Elazõğ’daki depremde de suçun kerpiç evlere yüklenmesini eleştiren Gökçe, mü- hendislik hizmeti alarak standartlara ve yönetmeliklere uygun olarak yapõlan hiçbir binanõn bugüne dek insanlarõ öl- dürmediğine dikkat çekti. 6 büyüklüğündeki olasõ bir depremin İstanbul’da ağõr hasara ve can kaybõna yol açacağõnõ düşünen uzmanlar, bu konuda net bir rakam veremiyorlar Deprem İstanbul’da yõkõcõ olur Yurt Haberleri Servisi - Depremin ardõndan ortaya çõkan insan hikâyeleri de yürekleri dağladõ. Yakõnlarõnõ kay- bedenler acõya dayanmaya çalõşõyor. Okçular köyünde depremde 18 ya- şõndaki kõzõ Hatice Kılıç’õ kaybeden Süpha Kılıç’õn gözyaşlarõ dinmedi. Kõlõç, “Her şey bir anda oldu. Ev üze- rime çöktü. Kapının yakınındaydım. Sürünerek dışarıya çıktım. Ama kı- zım Hatice ise arka odada uyuyordu. Onu depremde kaybettim. Ben şim- di nasıl yaşarım?” dedi. 4 kardeşini kaybetti Yukarõ Demirci köyünde yaşayan Özcan Demirtaş da depremde kar- deşleri Özlem (18), Kibar (16), Fatih (14) ve Fuat’ı (12) kaybetti. Sabah kardeşleri okula gidecek diye erkenden yattõklarõnõ anlatan Demirtaş şöyle konuştu: “Depremde duvarın yanında uyuyan 4 kardeşim enkaz altında kaldı. Evimiz kerpiçten ol- masaydı, şimdi belki de yaşıyor ola- caklardı. Hepsi üzerine toprak dö- külmesi nedeniyle boğularak öldü. Uyumadan önce iyi geceler dileğin- de bulunduğum kardeşlerimin sabah cesetlerini ellerimle eştiğim enkazın altından çıkardım. Bu acıya kim dayanabilir. 6 kardeştik, şimdi kü- çük kardeşim Abdullah ile kaldık.” Aleyna mucizesi Kerpiç evlerin yerle bir olduğu dep- rem birçok çocuğu yetim ve öksüz bõ- raktõ. Onlardan biri de 15 günlük Aley- na. 15 gün önce doğan ve annesi Me- like Kibar tarafõndan Okçular köyün- deki dedesi ve ninesi Kibar Yüksel’in yanõna getirilen minik Aleyna, deprem gecesi üşümemesi için annesi ve anne- annesinin arasõnda yatõrõldõ. Depremde yõkõlan evde Kibar Yüksel ile kõzõ Melike yaşamõnõ yitirirken ara- larõnda uyuyan 15 günlük Aleyna ise üzerlerine düşen tavan direklerinin al- tõnda kalmaktan kurtuldu. Yukarõ De- mirtaş köyünde yaşayan 25 yaşõndaki Turan Demirtaş ise depremde annesi Telli ve babasõ Keko Aydemir dahil ol- mak üzere 11 kişiyi kurtardõ. Demirtaş, “Odamın duvarı çöktü. Bulduğum bir boşluktan kendimi dışarı attım. Evin kapısını açarak diğer odada olan an- ne ve babamın yanına gitmek istedim. Ancak demir kapı sıkıştığı için açıl- mıyordu. Kapıyı tekmelerle kırıp aç- tım. Anne ve babamı kurtardıktan sonra evimizin karşısında yıkılan ev- lerden imdat diye bağırıyorlardı. He- men onların yanına gittim. Anne ve babamla birlikte toplam 11 kişiyi en- kaz altından çıkardım” diye konuştu. Ağıtlar ve gözyaşları Okçular köyünde depremde yaşa- mõnõ yitirenlerin mezarlarõna ziyaret eden yakõnlarõ ağõtlar yaktõ. Halasõnõn kõzõ olan Seher Karadağ’õn mezarõ- na sarõlan Zeynep Polat, “Bir gece- de deprem aldı bizden” dedi. Dep- remde annesi Kibar (60), babasõ Da- vut (65) ile ağabeyinin eşi Melike Yüksel’i kaybeden Şemsettin Yük- sel de gözyaşlarõna boğuldu. ‘Kardeşlerim boğularak can verdi’ DEPREMDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN İNSAN HİKÂYELERİ YÜREKLERİ DAĞLADI Depremde duvarõn yanõnda uyuyan 4 kardeşinin enkaz altõnda kaldõğõnõ anlatan Özcan Demirtaş, ‘Evimiz kerpiçten olmasaydõ, şimdi belki de yaşõyor olacaklardõ. Hepsi üzerine toprak dökülmesi nedeniyle boğularak öldü. Uyumadan önce iyi geceler dileğinde bulunduğum kardeşlerimin sabah cesetlerini ellerimle eştiğim enkazõn altõndan çõkardõm.’ ‘Kerpiç yapı daha dayanıklı’ İstanbul Haber Servisi - Elazõğ depreminde can kaybõnõn fazla olma- sõnõn nedeni olarak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’õn kerpiç evleri gös- termesine akademisyenler tepki gösterdi. Dünya nüfusunun yüzde 33’ünün, Tür- kiye’deki kõrsal yapõlarõn ise yüzde 28’inin kerpiç yapõlardan oluştuğunu be- lirten uzmanlar, kerpiç yapõlarõn dep- reme dayanõklõlõk konusunda çağõn en iyi yapõ malzemesi olduğunu belirttiler. İstanbul Teknik Üniversitesi’nce (İTÜ) 1970’ten beri yürütülen kerpiç projesi, kerpiç yapõlarõn 8 büyüklü- ğündeki depreme dayanõklõ olduğunu ve betonarme yapõlara göre depreme daha dirençli olduğunu ortaya koydu. Prof. Dr. Ruhi Kafesçioğlu, kerpiç ve alçõ- yõ birleştirerek icat ettiği “Alker”i “çağdaş yapı malzemesi” olarak ta- nõmlõyor. Kafesçioğlu, klasik kerpiç malzemesi üzerinde 1970 yõlõndan bu- güne dek sürdürdüğü çalõşmalarla “Al- ker” icat etti. Kerpiç ağõrlõklõ olan Al- ker’in adõ da Kerpiç ve alçõnõn isimle- ri ilk heceleri birleştirilerek verildi. Kafesçioğlu bu yeni malzemeyi “çağ- daş yapı malzemesi” olarak tanõmlõyor. Betonarmeden dayanıklı Mimarlõk ve mühendislik kurallarõna uygun şekilde inşa edilen kerpiç yapõ- larõn, yine aynõ şartlarda yapõlmõş beton yapõlara göre depreme iki kat daha da- yanõklõ olduğu belirtiliyor. İTÜ’nün yürüttüğü proje kapsamõnda, Şanlõur- fa’da inşa edilen kerpiç yapõlarda üze- rinde uygulanan çeşitli deneyler kerpi- cin betonarme yapõlara göre depreme daha dayanõklõ olduğunu ortaya koydu. Kerpiç projesinin resmi yürütücüsü Doç. Dr. Bilge Işık, “Kerpiç yapılar usta-çırak ilişkisi ile günümüze kadar gelmiş. Ve her geçen gün bu malze- me geliştirilmiş. Bu yüzden kerpiç ya- pılar her zaman dayanıklıdır. Özel- likle iyi yapılmış kerpiç mekânların 17 Ağustos depreminde ayakta kaldığını görmek buna en gü- zel kanıt oldu. Bizim ‘Alker’ dediğimiz ‘geliştirilmiş ker- piç’ ise geleneksel kerpiçten daha dayanıklı. Urfa’da in- şa ettiğimiz evlerde yaptığı- mız deprem testlerinden tam not aldık. Bu da göste- riyor ki, kerpiç yapılar iyi bir mimari ve mühendislik sonucunda çok büyük dep- remleri bile kolaylıkla kal- dırabiliyor” dedi. ‘Önlem almak için hangi deprem bekleniyor?’ ADANA (Cumhuriyet Büro- su) - Jeoloji Mühendisleri Odasõ (JMO) Adana Şubesi Başkanõ Dr. Mehmet Tatar, depremlerde acõ yaşamamak için gereken önlem- lerin bir an önce alõnmasõ gerekti- ğini kaydetti. “Gerekli önlemle- rin alınması için hangi deprem bekleniyor?” dedi. Dünya Kadõnlar Günü dolayõ- sõyla JMO’da düzenlenen, eski İl Çevre Müdürü Dr. Hatice Ay- san’õn konuşmacõ olduğu, “Jeolo- jide Kadının Yeri” konulu konfe- ransta, Elazõğ’da 51 kişinin yaşa- mõnõ yitirdiği depreme de değinen Tatar şöyle konuştu: “JMO ola- rak yetkilileri yeniden uyarıyo- ruz. Depremlerde kayıpların büyük olmaması için mutlaka yerleşime açılacak yerlerde jeo- lojik-jeoteknik etütler yapılması gerekmektedir. Bu önlemler için ne bekleniyor bilemiyoruz ama gelecek deprem önlem alması gerekenleri de yıkabilir. Tüm belediyelerin mutlaka jeoloji mühendisi istihdam etmesi zo- runlu hale gelmelidir.” AKADEMİSYENLER BAŞBAKAN ERDOĞAN’A TEPKİ GÖSTERDİ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Cumhurbaşkanı Ab- dullah Gül, “Türkiye toprakları zaman zaman depremle- re şahit oldu. Bunlardan ders alıp, kendimizi geleceğe hazırlamamız gerekiyor. Bununla ilgili bütün kurumla- rın olaylar ortaya çıkmadan hazırlıklı olmaları çok önemli” dedi. Cumhurbaşkanı Gül, İstanbul’dan An- kara’ya gelişi sırasında gazetecilerin sorularını yanıt- ladı. Gül, Elazığ’da meydana gelen depremin ardın- dan bölgeye gidip gitmeyeceğinin sorulması üzerine, “Bakanlar gitti. Gerekli bütün talimatlar verildi. Devlet bütün elinden geleni, gerekenleri yapıyor. Ben bölgeye gitmedim çünkü cumhurbaşkanı ve başbakan afet bölgesine gittiği zaman işlerde aksa- malar oluyor. Bu nedenle gitmedim” dedi. Yurt Haberleri Servisi - Ela- zõğ’õn Karakoçan ilçesi Başyurt bel- desindeki 51 kişinin yaşamõnõ yitir- diği depremin ardõndan yaralar sa- rõlmaya çalõşõlõyor. Başbakanlõk Toplu Konut İdaresi (TOKİ), dep- remde evi yõkõlan ya da hasar gören yurttaşlar için yapõlmasõ düşünülen yeni evlerin 8 ayda tamamlanarak hak sahiplerine verileceğini bildirdi. Depremin vurduğu Elazõğ dün sa- bah 09.21 sõralarõnda 4.2 büyüklü- ğünde artçõ sarsõntõ yaşadõ. Boğazi- çi Üniversitesi (BÜ) Kandilli Ra- sathanesi ve Deprem Araştõrma Ens- titüsü yetkilileri aynõ bölgede dep- remin meydana geldiği saatten iti- baren dün sabaha kadar 800 artçõ sar- sõntõ hissedildiğini bildirdi. Erzincan’õn Kemaliye ilçesinde 2.8 büyüklüğünde bir deprem meydana gelirken riskli bölgelerden biri olan Er- zincan’õn, Elazõğ depremiyle tetik- lenmiş olabileceği, 2.8’lik hafif sar- sõntõnõn tehlike sinyali olabileceği dile getirildi. Çorum’un Oğuzlar ilçesi de 3.0’lük bir depremle sarsõldõ. ‘Kış gelmeden evlerine taşınacaklar’ Elazõğ Valisi Muammer Erol, TOKİ Başkanõ Erdoğan Bayraktar, Başbakanlõk Afet ve Acil Yönetimi Başkanõ Mehmet Ersoy ve AKP Elazõğ milletvekilleri ile Okçular kö- yünde incelemelerde bulundu. Bay- raktar, yeni kurulacak köylerle ilgili olarak arazi tespiti konusunda görüş alõşverişinde bulundu. Bayraktar, depremde evlerini kaybeden yurttaş- larõn gelecek kõşa kadar yeni evleri- ne taşõnacaklarõnõ söyledi. Yardım kampanyaları başlatıldı Depremin ardõndan yardõm kam- panyalarõ başlatõldõ. Elazõğ Belediye Başkanõ Süleyman Selmanoğlu “Vatandaşlarımıza her türlü desteği sağlayacağız. Tek isteğimiz rist ta- şıyan binalara girmesinler” der- ken Avrupa Elazõğlõlar Derneği Baş- kanõ Cahit Öner de yardõmlarõn en kõsa sürede ulaştõrõlacağõnõ vurguladõ. 800 ARTÇI SARSINTI HİSSEDİLDİ Fotoğraf:AA ‘DEPREMLERDEN DERS ALMALIYIZ’ Depremde ahırların da yıkılmasıyla çok sayıda hayvan telef oldu. (Fotoğraf: AFP) JMO ŞUBE BAŞKANI: