Catalog

24 MAYIS 2009 / SAYI 1209 Hazırlayan: SEDAT YAŞAYAN 11 Bu haftaki bulmaca ödülünüz j | Gılnliı 1 .. ı ARMAGANLI BULMACA SOLDANSAĞA 1. Resimde gördüğünüz, tiyatro sahnelerinin yanı sıra "Yol", "Babam ve Oğlum", "Deli Deli Olma" gibi filmlerde de oynamış oyuncumuz... Yoga inancında, her insanın içinde bulunduğuna inanılan kozmik enerji. 2. Nijerya ve Kamerun'dan getirilen zenci kölelerin Küba'da oluşturdukları dinsel hareket... Ünlü Türk bilgin El Biruni'nln Batı dillerindeki adı... Blr ticaret senedinin üzerine yazılan kefillik. 3. Bakır ya da çinkodan yapılmı* geniş ağızlı su kabı... Kırılmış taş döşonip silindir geçirilerek yapılan yol... Tarih öncesine dayanan efsanc. 4. Küçük magara... Litvanya'nın plaka imi... Adale... Bir burç adı... İşçi. 5. Ekolojide, bir canlının varlığmı sürdürebildiği yaşama ortamının en küçük birimi... " — var, post var, meydanda er yok" (Y. K. Beyatlı)... Eski Türklerde deniz tanrıçası... Kısa kıllı ve sarkık kulaklı bir av köpeği. 6. Bir buzul yüzeyi üstünde yükselen çogunlukla slvri kayalık tepeler... Uzakdoğu'da yetişen ve dnsel gücü artırıcı, yorgunluk giderici özellikleri olan bir bitki... Kuzu sesi. 7. "Cihangirâne bir devlet çıkardık bir —'ten" (Namık Kemal)... Ankara yöresinc özgü bir tür börek... "Gösteriş, flyaka" anlamında argo sözcük. 8. Inme ya da sakatlık gibi bir nedenle yataktan kalkamayan kimse... Agzı geniş tek kulplu su kabı... Asya'da blr ülke. 9. Yelkenli gemilerde mizana direğinde eğik duran bayrak sereni... Fransa'da bir kent... öğütülmüş tahıl... Derebeylik Japonyası'nda en aşağı sınıfı oluşturan halk... Özellikle "Çirozname" adll şiiriylc ünlü Fransız şair. 10. Sıcak bölgelerde yetişen ve liflerl tekstilde kullanılan bir ağaççık... Şanlıurfa yöresine özgü, çekilmiş çiriş, bulgur ve kıymayla yapılan bir tür köfte... Blr dlk açının ölçüsünün yüzde birl. 11. Bir nota... Mardin yöresine özgü, kuzu budu ve bademle yapılan bir yemck... Franz Kafka'nın bir romanı.... Uranüs gezegeninin bir uydusu. 12. Orta boy demir çivl... iklyüzlülük... Eski Romalıların ulusal glysisi olan, geniş ve uzun harmani. 13. Ortası bir direkle bölünmüş, iki kanatlı balık ağı... Metrenin kabul tarihi olan 1 Nisan 1931'c kadar yurdumuzda da kullanılmıs, 283 cm tutarında uzunluk ötçüsü birimi... Bitlis'c özgü, ceviz büyüklüğündeki hamurlar kızartıldıktan sonra üzerine sarmısaklı yoğurt dökülcrek yenen bir yemek. 14. Avustralya'da yaşayan bir cins devekuşu... Duman lekesi... Biralık blr arpa cinsi. 1206 sayılı armağanlı bulmacanın çözümü ve kazananlar: 10.05.2009 tarihli bulmacayı dogru yanıtlayarak çekiliş sonucu "Louis Drax'ın Dokuzuncu Canı/ Liz Jensen" (Yapı Kredi Yayınları) kitabını kazananlar: ANKARA'DAN: Necdet Özer AYDIN'DAN: R. Özcan Öztürk, ismail Alataş, Halil Sezgi Oktay BALIKESİR'DEN: Mustafa Yılmaz BURSA'DAN: Melih Ertav DENİZLİ'DEN: Sedef Bal İSTANBUL'DAN: Yetiş Kayık, Nalan Kantarcı, Kamil Orhan Utkan, Güzln Yücel, Fevzi Disanlı, Roger L. Urgan, Mecit Çenesit İZMİR'DEN: Levent Veral, Nihan Öztürk, Ahmet Nevzat Gökçek, Nurl Mıdıkhan, Ali Çöllüoglu İZMİTTEN: Aysel Urkun KASTAMONU'DAN: Reyhan Tükel MERSİN'DEN: Ergun Nuroglu MUĞLA'DAN: Neslihan Keskinsoy TEKİRDAĞ'DAN: Türkan Varış SIVAS'TAN: Dursun Bostan. 1 2 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 E F L A T U N C E M G Ü N •F «A M 2 I •K A R A A D A •R I s A «• E •S i i i L E •K A •M A Ç K A •K L E •A U L 4 N I R V A N A •M E •T R i T l) M •E 5 A S I •L •N u •T I •O M A •K A A T 6 F A N F R •M A E T R O •O R •L • 7 5 •Ç A x A B E Y •K A O L i N •S E P 8 A K •N •F A R •C E M •A L e K •c A 9 R E M I z •D A K •T A Y R •Z A C °N 10 •A •E E 1A K E R E •S B O E 11 K O N C L °M E R A •1 N A T •A K 12 A T A R •B A L A B A N •L A 1 K A •V 13 N E A R E •A 8 I R •K A N T A « M A 14 1 R A V A D I •A L A B A N D A •T u N 15 B A N C L A D E 5 •K U R 16 A P •A L •A B •D A R A 17 L I s T •E C E •E K 18 1 •T E •H A S A N A C A 19 Z L O 1 1 •Y U R E Ğ 1 R 20 M A R A i A N 1 1 A •Al 15. Pirinç ve şekerkamışından elde edilen bir tür rakı... Evropiyum elementinin simgesi... Argoda gizli yere verilen ad. 16. Napoll mafyasının adı... Uzaklık Işaretl... islamlıktan önce Kâbe'de duran üç puttan birl. 17. Aldatma işi, hile... Sularını bir denize ya da göle gönderen bölge... "Aferin, yaşa" anlamında kullanılan bir sözcük. 18. Eldiven ve giysi yapımında kullanılan bir tür yumuşak derl... Türk müzlginde bileşik blr makam... Koyun, keçl ya da deve plsligl. 19. Cam üretimi ve sanayide kullanılan soda kiilü... Çok anlamlı bir sözcüğü her seferinde başka bir anlamını öngörerck birbirine yakın birkaç yerde kullanma... Lübnan'ın plaka imi. 20. Kemiklerln yuvarlak ucu... Sıfat-flll... "O ku$ en — - bahçelerde öter/ Yükselir perde perde Içli sesi" (Y. K. Beyatlı). YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. "Afife Jale", "Dolunay" adlı filmleri de yöneten ünlü fotoğraf sanatçımız... Ses güzelliğine ve sesi kullanma ustalığına dayalı sarkı söyleme sanatı. 2. Urartuların yurt ve toprak tanrısı... "Varsın seni ömrünce azabın kolu sarsın / — sen üzüldükçe ve öldükçe yaşarsın" (F. N. Çamlıbel)... Dansta erkege eşlik eden kadın... Tehlike işareti. 3. Akciğerleri dinlerken hekimin duyduğu patolojik ses... Tavuk ya da dana etiyle yapılan bir tür yemek... "Sakağı" da denilen ölümcül bir hayvan hastalığı... İtalya'nın en uzun ırmağı. 4. Ayakbagı, engel... Mersin'in Silifke ilçesinde antik bir kent... Denlzfilinin dişlerinden yapılan degerli bir tespih... Koyun, keçi ya da inek sütünden yapılan sert bir italyan peyniri. 5. Yunanistan'da erkeklerin geleneksel giysilerinin bir parçası olan kısa, plili ve evaze iç etek... Mardin sokaklarındaki kemerli geçitlere verilen ad... Güzel sanat. 6. Dogu Anadolu'nun Irak sınırı yakınında yüksek bir dag... İkl klşiyle oynanan bir iskambil oyunu... Saf yünden ya da pamuktan yapılan sert tutumlu blr kumaş... Bunalım. 7. Asık ve bilye oyunlarında kullanılan, içi oyulup kursun akıtılarak ağırlastırılmış boyalı kemik... Trabzon ve Rize yöresinde Lazca konuşan halka verilen ad... Dövülmüs buğday, mercimek ve nohutla yapılan bir tür çorba. 8. Sıvas'ın bir ilçesl... Bir haber ajansının kısa yazılışı... "Hayrlyye" ve "Hayrâbâd" adlı mesnevileriyle ünlü XVII. yüzyıl divan şairl... Tavlada "üç" sayısı... Türk müziginde bileşik bir makam. 9. Yabancı... Çene altı... Rusya'nın Karadeniz kıyısında turistik bir kent... Telli bir çalgı... İndiyum elementinin simgesi. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 • 2 _ • _• • 3 • • • • 4 • • • 5 • • 6 • J • • • 7 • J • • 8 • • • • » • • • • • 10 • • • • 11 • • • • 12 • • 13 • • 14 • • 15 • • • 16 • • • 17 _ • 18 • 19 • • 20 • isim:.... Adres:. Tel: 10. Moritanya'nın plaka imi... " — CĞzanne": Ünlü Fransız ressam... Estonya'nın plaka imi... Yayvan ve dolgun yüz. 11. Közlenmiş patlıcan, tahin ve limonla yapılan bir meze... Açık toprakrengi... "Gözlerin gözlerime değince / — katılıyor rakıya" (Cahit Külebi). 12. Osmanlı döneminde Eflak ve Bogdan eyaletlerlnin voyvodalıklarına atanan Fener Rum beylerinin kız çocuklarına verilen unvan... Sapı siyah ve çatallı bir tür bıçak. 13. Beraberinde yağmur getirmeyen güçlü fırtına... Karsılıklı alıp verme... Yarı tavlı, yarı kuru olan toprak. 14. Üstü toprakla örtülü saman yıgını... "Hiç şaşmayan — gibi işler durur kader" (Y. K. Beyatlı)... Anadolu yaşamını betimledigi naif anlatımlı yapıtlarıyla tanınan kadın ressamımız. 15. Kalıtımın maddi temeli olan ve kromozomları olusturan maddenin kısa yazılışı... Eski Mezopotamya halklarının gök tanrısı... Gümüş elementinin simgesi... Bir zaman birimi. 16. Eskiden gemilerdeki usta gemicilere verilen ad... Arjantin'in plaka imi. 17. Lantan elementinin simgesi... XIII. yüzyılda İngiltere'de despot kıalların yetkilerini büyük oranda daraltan siyasal bir anlaşmaya ve belgeye verilen ad. 18. Çabuk davranmak, acele etmek... Ankara'nın Polatlı ilçesinde ünlü bir antik kent. 19. Erismiş, ulasmıs... japon mutfağına özgü, soya ezmesiyle yapılan bir çorba... Yurdumuzun bir bölgesi. 20. Tarihte Uygur beylerine verilen unvan... Hz. Muhammed için okunan dua. • BRIC Faik Falay Kaldınm taşlarımız Y ıllar önce Avrupa'ya gidişimin ilk kentlerinden biri Kopenhag'dı. Danimarka'nın başkentine gidişimde etrafı ilgiyle izledigimi anımsıyorum. En hoşuma gidenlerden biri cadde ve sokaklardaki kaldırımlardı. Kaldırımlar yerden 3-4 santim yüksekteydl. Her 3-5 metrede bir kaldırımda bir boşluk vardı ve 1-2 araba park yeri için ayrılmıştı. insanlar kaldırıma park etmlyor, yalnızca park yerlerinl kullanıyorlardı. Başka bir ilginçlik sokakta karşı kaldırıma geçerken arabalar yayalara saygıyla öncelik tanıyorlardı. Biz arkadaşlarla arabaların geçmesini bekleyip bir boş zaman bulup kendimizi karşıya atalım derken cart arabalar durup bize yol veriyorlardı, bu çok hoşumuza gitmişti. Kaldırımlar sert taşlardan yapılmış sokakla birleşen yerleri de birkaç santim kalınlıgında yine sert blr kaplamayla kaldınm taşları çerçevelenmişti. Kaldırım ve sokaklar herhalde bir 20-30 yıl ewel yapılmış ve artık hiçbir şehir yönetlmi bu sokakları yeniden inşa etmeye gerek duymuyordu. Geçen cumartesi Kup briçe oyun oynamaya gittigimizde sokaklarda yeniden kaldırıma yönelik çalışmalar azgın bir şekilde devam ediyordu. Kaldırım taşları yerden sökülerek yolun kenarına dagınık bir şekilde bırakılmıştı, degil arabalar insanlar bile yürümek için yer bulamıyorlardı. Briç oynamanın belli kuralları vardır. Bu kurallara uymamanın ise belli bedelleri. Kurallar yaşamda insanların hem haklarını koruyan hem de adaleti saglayan mekanizmalardır. Bu kurallar sayeslnde masalar arası eşitlik saglanır. Aksi halde briçteki üst düzey oyuncular orta veya alt düzeydekilere karşı avantaj saglarlar. Yarışmanın adil olması için oyuncu kim olursa olsun yapacagı yanlışın karşılıgı olan bir bedeli ödemesi gerekir. Şehir içindeki park yerleri yeterli bir şekilde kullanıma sunulmalıdır ki kaldırıma park etmiş araba sahibi yüksek blr bedel ödemek zorunda kalsın. Bu düzeni dogru kurabllen top/umlann ka/dırım/an birkaç santim yüksekliginde olur ve kenti keyifle yaşanır halde tutar. Briç, ortakların kendi aralarındaki özel anlaşmaları rakiplerinin de bilmesini şart koşan, masadak! bilgi aktanmının kurallar çerçevesinde yapılması gereken son derece şeffaf bir oyundur. Yapılacak bir hatadan rakiplerin zarara ugraması önlenir veya ödetilir. Keşke Türkiyem de kaldırım taşlarını bir kere ve önümüzdeki yılları da kaplayacak şekilde yapabilse. • KARTTEKNİĞİ 1 D 1 4 Oyun: Dogru Oyun 4J5 ¥A87 • J54 '*KQJ103 4 104 ¥QJ10943 • AQ • A52 G B 2¥ 34 4 ¥ Atak: 4 6 dam pik ile alır ve trefl 8 Dİanımız nasıl? K 4 ¥ döner. DEFANS 2 D 1 4 P Oyun: ilk piki G 1SA 2 ¥ 4 ¥ Atak: aldıknasıl ¥ 1098 Q1075 84 AKQ10 B P P 2 ¥ * devam edelim? AQ6543 A42 OJ10 9 N 2 * 1. Doğuda treflinin tek olduğu ve kör ruvanın onda oldugu kesln. Kör empası yapmadan as kör kör oynayablllriz ama ya kör 2-2 degil ve ruvası üçlüyse, yine ortağına eli verip trefle çakmayı başarabilir. Onun için trefli yerden alınça karo empası yapın karo ası çekin koz as ile yere gidip karo valeye piki atın. Bunun ismi makas (scissors cup) oyunudur rakiplerin birbirine geçmesini önlemektir. Artık bir kör verip oyunu yapınl Batı Doğu • K762 ¥ 5 • 8762 • 9764 • AO.983 ¥K62 • K1O93 4 8 2. Ortakta pik tek dönüp çaka verebiliriz ama hangi rengi döneçek ve oyun nasıl batacak? Ortakta kör ikili bizde de kör as olduguna göre ilk körü alıp ortaga o zaman da çaka verebiliriz. Bu nedenle pik asını alalım, trefliyi dönelim. İlk körü alıp en küçük pik ile ortaga çaka verelim ve trefl dönmesini saglayalım. Ancak biz trefli çakası alırsak oyun batar. Batı Güney • 2 ¥63 • 76532 • 87543 • KJ7 ¥KJ98 • AK9 • J62 Dilek, öner! ve şikâyetleriniz için e-posta adresim: faikfalay@gmail.com / http://faikfalay.blogspot.com SATRANÇ GM Suat Atahk Najdorf un vİ2yonu M iguel Najdorf dünya satranç tarihinin en ilginç simalarından biriydi. 11 dünya şampiyonuyla oynamak herhalde çok az büyük ustaya nasip olmuştur. Ben Don Miguel'le 1993 Oviedo turnuvasında oynarken İspanya'da tanışma fırsatı buldum, Najdorf o zaman tam 83 yaşındaydı. Bazı oyunlarımı birlikte inceleyip, satranç ve organizasyonlar hakkındakl fıkirlerini açarken 1970"te Belgrad'da yapılan Dünya Karması-SSCB maçının kendisi ve izleyenler üzerindeki olumlu etkileri de mevzubahis olmuştu. Bu maçtaTal'le 2-2 berabere kalmasının da etkisiyle bu tür organizasyonlara sıcak bakmaktaydı. Bu maçı ve 1984'teki tekrarını ufak farklarla SSCB kazandı. Ama bu tarz organizasyonların üçüncüsü unutuldu: 1994'teki Dünya Karması-Arjantin maçı. Najdorf beni önce bu maça davet etti, sonra Dünya Karmasını daha da zayıf bırakmak için vazgeçtigini telefonla bildirdi, yine de karma maçı 56-44 kazandı! Najdorfu 1997'de kaybettik ama tekrar dirilttigi fikir ragbet gördü. Oluşturulan dünya karmaları 2002'de Rusya'yla, 2004^6 Olimpiyat Şampiyonu Ermenistan'la karşılaştılar, her iki maçtada zaman kontrolü rapid olarak seçilmişti. Azerbaycan hızla ilerleyen satranç ülkelerinden biri. Ülkemizde birçok konu oldugu gibi Azerbaycan'ın dünya satrancındaki tarihsel yeri de bilinmiyor ve Sovyetler zamanından gelen köklü bir satranç kültürü oldugu zannediliyor. Halbuki yıllarca bu ülkede Makogonov haricinde usta yoktu. 80'lerin başında Kasparov ve Magerramov'la başlayan çıkış devamını getiremeyecekmiş gibi gözükürken, 90'ların sonu 2000'lerin başında hızla yükselen jenerasyon Azerbaycan'ı satrançta dünyanın 5 numaralı ülkesi haline getirdi. Mayıs ayının başında bu kez çok güçlü bir Dünya Karması BakÛ'de Azerbaycan'ı rapid maçta 21,5-10,5 yendi. Maçın en ilginç oyunları iyi skor elde edememesine ragmen bence Mamedyarov'unkilerdi. İşte bunlardan biri: GM Anand (2783) - GM Mamedyarov (2725) AZE-DünyaK. (rapid), Bakû 2009 1. e4 cS 2. Af3 e6 3. d4 cd4 4. Ad4 Ac6 5. Ac3 a6 (Sicilya Savunması.Taymanov varyantı.) 6. Fe2 (Bugünlerde 6. Ac6l? bc6 7. Fd3 d5 8. 0-0 Af6 9. Ke1 Fe7 10. e5 Ad7 11. Vg4 g6 devamyolunun beyazın en sert varyantı olduguna inanılıyor.) d6 7. Fe3 Af6 8. 0-0 Fe7 9. f4 0-0 (Oyun Klasik t Scheveningen'e dönüştü.) 10. Şh1 (10. Ve1 Ad4 11. Fd4 b5 12. a3 Fb7 13. Vg3 Fc6! 14. Kad1 Vb8! varyantı vezirin c7'den oyuna sokulmamasını avantajh hale getirir.) Fd7 (1O...Ad4 11. Vd4l) 11. a4 Kc8 12. Fd3!I (12. Ab3 Aa5 13. e5 Ae8 14. Aa5 Va5 15. Vd2 Fc6 benzeri konumlarda Mamedyarov iyi netice alıyor.) e5 (12...Ab4 13. Vf3) 13. fe5?l (13. Ac6l Fc6 14. a5 d5 15. fe5 Ae4 16. Vg4 Fd7 17. Vf3 Ac3 18. Fb6l Ve8 19. bc3 Fe6 20. Fd4 beyazlara üstünlük getirebilecek tek varyanttı.) Ag4 14. Fg1 Ad4 15. Fd4 deS 16. Fg1 Fc5! (Kötü fll degişilmeli.) 17. Fc5 Kc5 18. Ve1 Fe6 19. b4 Kc8 20. a5 Vd4 21. Aa4 Ae3 (21...Fc4!? 22. Ac5! Fd3 23. cd3=) 22. KQ f5 23. ef5 Ff5 24. Ff5 Af5 (25...Kf5? 26. c3! sîyah taşların ahengini bozar.) 25. Ke2 (25. c3? Ag3l 26. Şg1 Vf2 27. Vf2 Kf2 28. Şf2 Ae4 29. Şe1! Şf7 ve siyah üstündür.) Gereken yerine getirilmezse siyah taşlar püskürtülecek. Peki gereken nedir? Teichmann ve Schlechter'in sözlerini hatırlayalım: Satrancın % 75'i, yani taktik oyun! 25...Ag3l 26. hg3 Kc6 27. Kc4 (27. Ke3? Kf1l! 28. Vf1 Kh6 29. Şg1 Ve3 30. Vf2 Kh11 öldürücüdür.) Kf1! (Başka bir yolda 27...Kh6 28. Kh4 Kh4 29. gh4 Kf1! dir.) 28. Vf1 Kh6 29. Kh4 Kh4 30. gh4 Vh4 Beraberlik (31. Şg1 Vd4'den sonra beyaz 32. Şh2 ile daimi şah neticeslnde beraberlige razı olmalı çünkü lüzumsuz 32. Vf2?! Va1 33. Şh2 Va4 sonrası ancak 34. Vc5! eşitlige yaklaşır.) 0,5-0,5 •