Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
CMYB
C M Y B
20 ARALIK 2008 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER 5
POLİTİKA GÜNLÜĞÜ
HİKMET ÇETİNKAYA
Duygu ve Acı...
Bir acıyı, bir hüznü paylaşabilir insan...
Özür dilemek başka bir şey, duyguyu, acıyı pay-
laşmak başka bir şey...
Oldum olası kör milliyetçiliğe, ırkçılığa, kafa-
tasçılığına karşıyım.
Etnik temele dayalı bir milliyetçilik o ülkeyi felakete
götürür!
Uygar bir insan, Irak’ta katledilen çocuklar kar-
şısında utanç duyar, bayram dinlencesinde 150 in-
sanımızın trafik teröründe can vermesinde de, bi-
le bile zehirli mantar yiyip ölmesinde de...
Tuzla tersanelerinde kaç kişi öldü bugüne dek?
Sanırım kimse anımsamıyor ve bu ölümlerden
utanç duymuyor!
Yakın tarihimiz katliamlarla dolu... Bahçelievler kat-
liamında ölen TİP’li gençlerimizin adlarını sorsam kim-
se anımsamaz!
Otuz yıl geçmiş aradan... Tarih 8 Ekim 1978... Sa-
at 20.00... En ilkel toplu cinayetlerden biri işlendi An-
kara Bahçelievler’de...
Serdar Alten, Efraim Ezgin, Salih Gevence, O.
Nuri Uzunlar, Hürcan Gürses, Faruk Ersan, La-
tif Can vahşice katledildi.
Dava hukuksal olarak sonuçlandı...
Abdullah Çatlı, Haluk Kırcı gibi adlar başka si-
yasi cinayetlere de, “derin devlet” operasyonlarına
da bulaştı. Huluk Kırcı iki kez “yanlışlıkla” salıveril-
di; Doğan Öz ve Kemal Türkler gibi 1980’in
önemli suikastları Bahçelievler katliamında ortaya çık-
tı.
Bu adların Susurluk kazasından sonra mafyayla,
devlet içinde örgütlü silahlı çeteyle ilişkisi olduğu
ortaya çıktı.
Toplum olarak utanç duyduk mu?
CHP İzmir Milletvekili Canan Arıtman’ın, Cum-
hurbaşkanı Abdullah Gül’e yönelik ırkçı, faşist bir
tavırla yaptığı açıklamaya ne diyorsunuz?
Ben utanç duydum!
Gül’ün anneannesinin Ermeni olduğunu “ima” et-
mesi, bunu televizyon kanallarına çıkarak söylemesi
insanın yüzünü kızartır.
Bu ilkellik, sığlık ve kabalıktır!
Canan Hanım, eline bir ölçü aygıtı alıp insanların
kafalarını ölçecek neredeyse!
Türkiye bir dönemeçte... Şoven duygular öne çık-
mış...
Türkiye’de kimi gazeteciler, siyasetçiler, bilim
insanları, sanatçılar, sendikalar, demokratik kitle ör-
gütleri sapla samanı karıştırmayı sürdürüyorlar...
Nuray Mert’in Radikal’de yazdığı gibi, 1915’te Os-
manlı Ermenilerinin uğradığı acı yıkıma elbet duyarsız
kalmam söz konusu olamaz.
İnkâr edilemeyen bir gerçekle yüz yüze kaldığınız
o başkaldırıda ölenler, kıyıma uğrayanlar salt Er-
meniler değil, Kürtler, Araplar, Lazlar, Türklerdir...
Kendi payıma Ermeni kardeşlerimizin duyguları-
nı ve acılarını elbet paylaşırım ama özür dilemem!
1915 yılını değil 2008 yılının son ayını yaşıyoruz!
Kimin adına özür dileyeceğiz, söyler misiniz?
Bugün yerel seçimlere ilişkin yazacaktım... O ya-
zı bir başka güne kaldı...
6 milyon yeni seçmene değinip yerel seçimlerin
ertelenebileceği duyumlarına girip, Melih Gök-
çek’in Kemal Kılıçdaroğlu karşısında nasıl boca-
ladığını, ardından bir basın toplantısı yapıp Uğur
Dündar’ı suçlamasına değinecektim.
Melih Gökçek, yenilen pehlivan örneğinde oldu-
ğu gibi Kılıçdaroğlu’na “Haydi gel bir kez daha tar-
tışalım” diyor.
Türkiye’nin nüfusu bir gecede 5 milyon artarsa
Melih Gökçek Ankara’da bir 15 yıl daha başkanlık
yapar, AKP iktidarı 20 yıl süreyle Türkiye’yi yöne-
tir.
14 Haziran 2007’de ülke nüfusu 62 milyon 668
bindi. Ağustos 2007’de 64 milyon 574 bine ulaş-
tı. Bu tarihte TÜİK sayım memurlarının işine son ve-
rildi. Aralık ayında bu sayı TÜİK bilgisayarlarında bir
gecede yaklaşık 5 milyon artarak 70 milyon 586 bin
oldu.
Yerel seçimlere işte böyle gidilecek.
Benim ülkemde böyle olaylar olağan sayılıyor!
Başı açık genç kızlara, kadınlara gözdağı veri-
len, ev arayan üniversiteli gençlere namaz kılıp, oruç
tutup tutmadığı sorulan, küpe takan, uzun saçlı
gençlere saldırılıp dövülen güzel yurdumda sıradan
şeyler bunlar...
Her Kürt kökenli yurttaşımız potansiyel terörist; ço-
kuluslu altın avcılarının Kaz Dağları’nı, Toroslar’ı,
Kaçkarlar’ı, Erzincan’ı, Tunceli’yi, Eşme Kışla-
dağı’nı ele geçirmelerini eleştirmek Alman ajanlığı.
Laik demokratik Cumhuriyet’i, Aydınlanma dev-
rimini savunmak ise “kafa”dan “Ergenekoncu”luk!
Öyle bir oyun ki ne siz sorun ne ben anlatayım!..
21 Aralık günü (yarın) Kadıköy Caddebostan Kül-
tür Merkezi’nde okurlarla buluşuyoruz. Söyleşi
“Susurluk’tan Ergenekon’a”, saat 17.00 - 18.00 (B
Salonu). Kitap imza 18.00 - 19.00.
hikmet.cetinkaya@cumhuriyet.com.tr
Faks numaramız: 0212 343 72 69
Maliki Ankara’ya
geliyor
ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Türkiye ile Irak arasõnda
diplomasi trafiği hõzlandõ.
Irak Devlet Başkanõ
Talabani’nin Sünni
Yardõmcõsõ Tarõk
Haşimi’nin bugün ve
yarõn Ankara’da yapacağõ
temaslarõn ardõndan
çarşamba günü de Irak
Başbakanõ Nuri El Maliki
Türkiye’ye gelecek.
Haşimi, Cumhurbaşkanõ
Gül, Başbakan Recep
Tayyip Erdoğan ve
Dõşişleri Bakanõ Ali
Babacan’la bir araya
gelecek.
Macit Gül:
İftira
KAYSERİ (AA) -
Cumhurbaşkanõ Abdullah
Gül’ün kardeşi Macit
Gül, bazõ televizyon
programlarõnda Ankara
Büyükşehir
Belediyesi’nin,
Cumhurbaşkanõ Abdullah
Gül’ün yakõnlarõna ait bir
firmadan özel üretim
gerekçesiyle ihalesiz
elektrik direği aldõğõ
yönündeki iddialarõn
tamamen asõlsõz
olduğunu bildirdi. Macit
Gül, yaptõğõ yazõlõ
açõklamada, kendisinin
ve herhangi bir yakõnõnõn
Ankara Büyükşehir
Belediyesi ile bu
doğrultuda herhangi bir
ilişkilerinin
bulunmadõğõnõ belirterek
“Bu iddialar tamamen
gerçekdõşõ olup siyasi
maksatla gündeme
getirilmiş, ailemizi
yõpratmayõ amaçlayan
iftiralardõr” dedi.
AKP’de Gökçek’e
karşı kulis
ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Başbakan Recep Tayyip
Erdoğan, hafta başõnda
Ankara
milletvekilleriyle bir
araya gelmeye
hazõrlanõrken, bazõ parti
yöneticileri Melih
Gökçek’in Ankara’ya
yeniden aday
gösterilmemesi için
kulis faaliyeti
yürütüyor. Gökçek’in
partiye zarar vereceğini
düşünen parti
yöneticileri,
milletvekillerine
“Başbakan’a, Gökçek’i
istemediğinizi söyleyin”
mesajõ gönderiyor.
Erdoğan’õn, hafta
başõnda Ankara
milletvekilleriyle bir
araya gelerek
Gökçek’in durumunu
masaya yatõrmasõ
bekleniyor.
Selvi’den YSK’ye
çağrı
BAYBURT
(Cumhuriyet) - CHP
Genel Başkan
Yardõmcõsõ Cevdet Selvi,
partisinin Bayburt İl
Başkanlõğõ’nõ ziyareti
sõrasõnda yaptõğõ
konuşmada kõsa süre
içinde veya bir yõlda 6
milyon seçmenin
birdenbire ortaya
çõkmasõnõn, 2007
seçimlerinin bile şaibeli
olduğunu açõkça
düşündürdüğünü
söyledi. Selvi, YSK’yi
olağanüstü toplanmaya
çağõrdõ. İttifak
tartõşmalarõyla ilgili
olarak da Selvi,
“CHP’nin seçimde
hiçbir partiyle ittifak ve
işbirliği yapma anlayõşõ
bulunmuyor. Bunu daha
önce defalarca
açõkladõk” dedi.
Gökçek, Rekabet Kurulu’nun kararõna karşõn belediye şirketi Belko’dan vazgeçmiyor
Kömürde de fiyat ihlaliRekabet Kurulu, Ankara Anakent
Belediyesi’ne bağlõ Belko şirketinin kömür
pazarõnda tekel yarattõğõna ve aşõrõ fiyat
uyguladõğõna dair 2001 yõlõnda karar aldõ.
Melih Gökçek bu karara rağmen,
Belko’dan 31 Aralõk 2004 ile 29 Kasõm
2008 arasõnda yaptõğõ 7 ihalede toplam 440
bin ton kömür aldõ.
MURAT KIŞLALI
ANKARA - Rekabet
Kurulu’nun, Ankara
Anakent Belediyesi’ne
bağlõ Belko Limited Şir-
keti hakkõnda “Kö-
mürde kendisine tanı-
nan tekel imtiyazını
aşırı yüksek fiyat uy-
gulamak suretiyle kö-
tüye kullanarak yasa-
yı ihlal ettiğine ve 41
milyar TL cezalandı-
rılmasına” karar ver-
mesine karşõn, Belediye
Başkanõ Melih Gök-
çek’in sadece Bel-
ko’nun katõlõp kazandõ-
ğõ kömür ihalelerine de-
vam ettiği ortaya çõktõ.
Rekabet Kurulu, “An-
kara ilinde kömür it-
halatı ve satışı hakkı-
nın Belko Ankara Kö-
mür ve Asfalt İşletme-
leri’ne verilerek ilin
kömür pazarında te-
kelleşmeye yol açıldığı,
Belko’nun da tekel ol-
masından yararlana-
rak perakende kömür
satışında aşırı fiyat uy-
guladığı” iddiasõ üzeri-
ne 6 Nisan 2001’de top-
lanarak şu kararõ aldõ:
“Belko’nun, kendi-
sine sağlanan tekel im-
tiyazını, kömür alı-
mında ve sonrasında
oluşan maliyetlerin ol-
ması gerekenden yük-
sek seviyelerde ger-
çekleşmesine neden ol-
mak ve buna bağlı aşı-
rı yüksek fiyat uygu-
lamak suretiyle kötüye
kullandığına ve böy-
lece Rekabetin Ko-
runması Hakkında
Kanun’un 6. maddesi-
ni ihlal ettiğine ve 41
milyar 23 milyon TL
idari para ile cezalan-
dırılmasına karar ve-
rilmiştir.”
Rekabet Kurulu’nun
2001’de verdiği bu ka-
rara karşõn, Ankara Ana-
kent Belediyesi 31 Ara-
lõk 2004 ile 29 Kasõm
2008 arasõnda yaptõğõ 7
ihalede toplam 440 bin
ton kömür aldõ. Kamu
İhale Kurumu (KİK) ve-
rilerine göre ihalelerin
hepsini de tek şirket ola-
rak katõlan Belko aldõ.
Belko’nun aldõğõ fiyatlar
dönem başõnda ton ba-
şõna 206 YTL’den 339
YTL’ye kadar çõktõ.
Rekabet Kurulu’nun
25 Temmuz 2006 tarih-
li “İthal kömür paza-
rında rekabetin kısıt-
lanıp kısıtlanmadığı-
nın tespiti” ile ilgili ra-
porda, parça kömürün
Türkiye’deki ithalat fi-
yatõ 101 dolar olarak
gösterildi. Buna göre,
31 Aralõk 2004 dolar
kuru olan 1,3336 YTL
üzerinden parça kömür
Türkiye maliyeti 134,7
YTL oldu. Oysa KİK
verilerine göre beledi-
yenin Belko’dan 31
Aralõk 2004 tarihli iha-
lede aldõğõ kömürün fi-
yatõ 206 YTL olarak
gerçekleşmişti.
Yine Rekabet Kurulu
Raporu’nda “Yapılan
incelemeler ve görüş-
melerde parça kömü-
rün maliyetinin toz kö-
müre göre yaklaşık 10
ABD Doları/ton daha
yüksek olduğu anla-
şılmıştır” denilirken
Uluslararasõ Enerji
Ajansõ verilerine göre
önde gelen 11 gelişmiş
ülkede toz kömür 2004
fiyat ortalamasõ 59,86
dolar oldu. Böylece, 10
dolar eklendiğinde, Bel-
ko’nun Belediye’ye 206
YTL’ye sattõğõ parça
kömürün, o dönemki
kurla 93,2 YTL’den sa-
tõldõğõ ortaya çõktõ.
Düzenlediği basın toplantısında yaklaşık bir saat konuşup gazetecilere soru sorma olanağı tanıma-
yan Gökçek, hazırladığı balonları patlatıp toplantıyı sona erdirdi. (Fotoğraf: NECATİ SAVAŞ)
Gökçek sorulardan kaçtı
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - CHP Grup Başkanvekili
Kemal Kılıçdaroğlu’yla çõktõğõ
canlõ yayõnda sergilediği agresif
tavõrlarõyla tepki toplayan Anka-
ra Büyükşehir Belediye Başkanõ
Melih Gökçek, dün balon şovu
yaptõ. Basõn toplantõsõnda gaze-
tecilerin sorularõnõ yanõtlamayan,
şovuna tepki gösteren gazeteci-
lerle ağõz dalaşõna giren Gök-
çek, gazeteci Uğur Dündar’a
da “kumpas” ödülü verecekleri-
ni söyledi.
Konuştuğu fonun arkasõna çu-
buklara bağlanmõş, üzerlerinde
Kõlõçdaroğlu ile ilgili çeşitli id-
dialarõn yazõlõ olduğu balonlarõ
yerleştiren Gökçek, yaklaşõk 1 sa-
at boyunca konuşmasõna karşõn
gazetecilere söz hakkõ tanõmadõ.
Gökçek, balonlarõnõ patlatmadan
önce kendisini izleyen basõn men-
suplarõna “Sizler de şahit ola-
caksınız” dedi. Gökçek, her ba-
lon patlatõşõnda muhabirlere dö-
nerek “Bu soruma yanıt ver-
medi. Şahitsiniz değil mi?” di-
ye sordu. Muhabirlerden ses çõk-
mayõnca “Bakın sizden de ses
çıkmıyor. Demek ki sorularıma
yanıt vermedi” diyerek balonla-
rõ patlatmaya başladõ. Bir başka
balonun önünde yine aynõ soruyu
sorunca bir muhabir “Kılıçda-
roğlu ona cevap verdi” dedi.
Gökçek’in muhabire tepki gös-
termesi üzerine diğer muhabirler
de şov nedeniyle Gökçek’i eleş-
tirdi. Gazetecilerin, “Sizin tek ta-
raflı balon şovunuzu izlemek zo-
runda değiliz, soruları yanıtla-
yacak mısınız, yanıtlamayacak
mısınız?” demesi üzerine Gök-
çek, “CHP’li kardeşim, istemi-
yorsan çıkabilirsin” diyerek ba-
sõn mensuplarõna kapõyõ gösterdi.
Dündar’a suçlama
Toplantõda canlõ yayõnõ sunan
usta gazeteci Uğur Dündar’õn
kendisine “kumpas kurduğu-
nu” iddia eden Gökçek, Dündar’a
“kumpas ödülü” vereceklerini
söyledi. Programa çõkmaktan piş-
man olup olmadõğõ konusunda
“Pişman değilim diyemem” di-
yen Gökçek, “CHP medyası-
nın” kendisine karşõ kampanya
başlattõğõnõ savundu.
‘Erdoğan
nasõl
yõpratõlõr’
anketi
İstanbul Haber Servisi - Ergenekon
davasõnõn tutuklu sanõğõ Siyasi Ekono-
mik Sosyal Araştõrmalar ve Strateji Ge-
liştirme Merkezi (SESAR) Başkanõ sa-
nõk İsmail Yıldız, dava dosyasõnda yer
alan 354 milyarlõk faturanõn gerçek ol-
duğunu kaydederek Melih Gökçek’in
kendilerine “Recep Tayyip Erdoğan
nasıl yıpratılır” araştõrmasõ yaptõrdõğõ-
nõ söyledi.
Yõldõz, davanõn dünkü duruşmasõnda
Kemal Kılıçdaroğlu’nun dile getirdiği
faturanõn gerçek olduğunu belirterek,
AKP kurulmadan önce parti kurma ça-
lõşmasõ yapan Gökçek’in daha sonra
vazgeçerek DP genel başkanlõğõna oy-
nadõğõnõ hatõrlattõ. Yõldõz, “Gökçek bu dö-
nemde danõşmanlõk hizmeti vermemizi
istedi. Bu hizmet içinde Erdoğan’õn tu-
tarsõzlõklarõnõn araştõrõlmasõ, AKP’nin ik-
tidara gelişinin engellenmesinin araştõ-
rõlmasõ ve Erdoğan’õn iktidara geldiğin-
de nasõl yõpratõlõr araştõrmasõdõr” diye ko-
nuştu. Bu danõşmanlõk hizmetinden Er-
doğan’õn haberdar olduğunu savunan Yõl-
dõz, “Bu fatura Türkiye’nin yakın ta-
rihine ışık tutacak bir faturadır” de-
di. Yõldõz, Gökçek’in faturadan haberi
olmadõğõnõ açõkladõğõnõn anõmsatmasõ
üzerine “Yalan söylüyor” dedi.
TÜZÜK-PROGRAM KURULTAYI
CHP seçime yeni
modelle gidiyor
ANKARA (Cumhu-
riyet Bürosu) - CHP’nin
yeni program taslağõ ile
CHP Genel Başkanõ De-
niz Baykal’õ parti yöne-
timini belirlemekte “tek
adam” haline getiren tü-
zük değişiklikleri yarõn
tüzük-program kurulta-
yõnda tartõşõlacak. CHP li-
deri Baykal’õn kurultay
konuşmasõnda partiden
kopanlara çağrõda bu-
lunmasõ ve tartõşma ya-
ratan çarşaf açõlõmõ ko-
nusunda değerlendirme-
ler yapmasõ bekleniyor.
Kurultaydan sonra ye-
rel seçim hazõrlõklarõna
ağõrlõk verilecek.
CHP’nin belediye baş-
kan ve belediye meclisi,
il genel meclisi aday
adaylarõnõn 22-30 Aralõk
tarihleri arasõnda başvu-
ruda bulunmalarõ karara
bağlandõ. Büyükşehir be-
lediye başkan aday aday-
larõ 7 bin 500 YTL, ilçe
belediye başkan aday
adaylarõ da nüfusa göre
750-3 bin 750 YTL ara-
sõnda, büyükşehir bele-
diye meclis ve il genel
meclis üye aday adayla-
rõ da 1500 YTL yatõra-
cak. Kadõn adaylar için
yüzde 30, engelliler için
ise yüzde 50 indirim uy-
gulanacak.
CHP’nin yarõn Shera-
ton Oteli’nde toplanacak
14. olağanüstü kurulta-
yõnda program ve tüzük
değişiklikleri delegenin
oyuna sunulacak. Tüzük
taslağõnda, Merkez Yö-
netim Kurulu’nun
(MYK) yeniden yapõlan-
dõrõlmasõ öngörülüyor.
MYK genel başkan ve
genel sekreterin yanõ sõ-
ra görev alanlarõ belirle-
nen 13 genel başkan yar-
dõmcõsõndan oluşacak.
CHP’nin yürürlükteki
tüzüğüne göre, genel baş-
kan dõşõnda 20 üyeden
oluşan MYK’yi Parti
Meclisi (PM) seçiyordu.
Yeni tüzük taslağõna gö-
re, MYK üyeleri ve genel
sekreter PM içinden ge-
nel başkan tarafõndan be-
lirlenecek. Yeni yapõlan-
mada genel sekreter yar-
dõmcõlõklarõ ve genel say-
manlõk kaldõrõlarak gö-
revleri genel başkan yar-
dõmcõlarõna devredilecek.
Değişikliklerle CHP’de
“güçlü genel sekreter-
lik” dönemi de sona eri-
yor. Genel sekreter, res-
mi kurumlarda partinin
temsil edilmesi, yazõş-
malar, hukuk işleri ve
örgütten sorumlu olacak.
Kurultaydan sonraki
ilk PM’nin ardõndan Bay-
kal’õn partiyi yerel se-
çimlere götürecek yeni
yönetimi belirleyeceği
öğrenildi.